ဝီကီပီးဒီးယား

ဂလက်ဆီ အစုအပြုံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
[[File:BoRG-58.jpg|thumb|right|300px|Composite image of five galaxies clustered together just 600 million years after the Universe's birth<ref name="Hubble protocluster">{{cite news|title=Hubble Pinpoints Furthest Protocluster of Galaxies Ever Seen|url=http://www.spacetelescope.org/news/heic1201/|accessdate=13 January 2012|newspaper=ESA/Hubble Press Release}}</ref>]]
'''ဂလက်ဆီ အစုအပြုံ''' သို့မဟုတ် '''ဂလက်ဆီများ အစုအဝေး''' ဆိုသည်မှာ ဒြပ်ဆွဲအားဖြင့် အတူတကွ စည်းနှောင်လျက်ရှိသော ရာဂဏန်းမှ ထောင်ဂဏန်းထိ ပါဝင်သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။<ref name="Hubble protocluster" /> ယေဘုယျအားဖြင့် နေထုထည်ပေါင်း ၁၀<sup>၁၄</sup> - ၁၀<sup>၁၅</sup> ကြားတွင် တည်ရှိကြသည်။ [[မဟာဂလက်ဆီ အစုအပြုံ]]များကို ရှာမတွေ့ခင် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များအထိ ယင်းတို့သည် [[လေ့လာနိုင်သော စကြာဝဠာ]]၌ [[ဒြပ်ဆွဲအား]]ဖြင့် စည်းနှောင်သည့် အကြီးမားဆုံး အဖွဲ့ဟုသိထားသည်။<ref name="Kravtsov2012">{{Cite journal | last1 = Kravtsov | first1 = A. V. | last2 = Borgani | first2 = S. | doi = 10.1146/annurev-astro-081811-125502 | title = Formation of Galaxy Clusters | journal = Annual Review of Astronomy and Astrophysics | volume = 50 | pages = 353 | year = 2012 | pmid = | pmc = |arxiv = 1205.5556 |bibcode = 2012ARA&A..50..353K }}</ref> ယင်းတို့၏ ခရာကျသော ဂုဏ်သတ္တိတစ်ခုမှာ intracluster medium ဖြစ်ပြီး ဂလက်ဆီ အစုအဝေး၏ စုစုပေါင်းထုထည်ပေါ်မူတည်၍ အပူချိန် ၂ - ၁၅ keV ကြားရှိ ဓါတ်ငွေ့များ တည်ရှိသည်။ ဂလက်ဆီ အစုအဝေးကို [[ကြယ်အစုအဝေး]]နှင့် မရောထွေးသင့်ပေ။ အကြောင်းမှာ ကြယ်အစုအဝေးတို့သည် ဂလက်ဆီထဲ၌ တည်ရှိကြသည်။ သေးငယ်သော ဂလက်ဆီအဖွဲ့များကိုမူ [[ဂလက်ဆီ အုပ်စု]]ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ဂလက်ဆီအုပ်စုနှင့် ဂလက်ဆီ အစုအဝေးတို့သည် မဟာဂလက်ဆီ အစုအဝေးအဖြစ် ဖွဲ့တည်နိုင်သည်။ သိသာထင်ရှားသော ဂလက်ဆီ အစုအဝေးတို့မှာ [[Virgo Cluster]], [[Fornax Cluster]], [[Hercules Cluster]], နှင့် [[Coma Cluster]] တို့ဖြစ်ကြသည်။
ကြားတွင် တည်ရှိကြသည်။ [[မဟာဂလက်ဆီ အစုအပြုံ]]များကို ရှာမတွေ့ခင် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များအထိ ယင်းတို့သည် [[လေ့လာနိုင်သော စကြာဝဠာ]]၌ [[ဒြပ်ဆွဲအား]]ဖြင့် စည်းနှောင်သည့် အကြီးမားဆုံး အဖွဲ့ဟုသိထားသည်။<ref name="Kravtsov2012">{{Cite journal | last1 = Kravtsov | first1 = A. V. | last2 = Borgani | first2 = S. | doi = 10.1146/annurev-astro-081811-125502 | title = Formation of Galaxy Clusters | journal = Annual Review of Astronomy and Astrophysics | volume = 50 | pages = 353 | year = 2012 | pmid = | pmc = |arxiv = 1205.5556 |bibcode = 2012ARA&A..50..353K }}</ref> ယင်းတို့၏ ခရာကျသော ဂုဏ်သတ္တိတစ်ခုမှာ intracluster medium ဖြစ်ပြီး ဂလက်ဆီ အစုအဝေး၏ စုစုပေါင်းထုထည်ပေါ်မူတည်၍ အပူချိန် ၂ - ၁၅ keV ကြားရှိ ဓါတ်ငွေ့များ တည်ရှိသည်။ ဂလက်ဆီ အစုအဝေးကို [[ကြယ်အစုအဝေး]]နှင့် မရောထွေးသင့်ပေ။ အကြောင်းမှာ ကြယ်အစုအဝေးတို့သည် ဂလက်ဆီထဲ၌ တည်ရှိကြသည်။ သေးငယ်သော ဂလက်ဆီအဖွဲ့များကိုမူ [[ဂလက်ဆီ အုပ်စု]]ဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ဂလက်ဆီအုပ်စုနှင့် ဂလက်ဆီ အစုအဝေးတို့သည် မဟာဂလက်ဆီ အစုအဝေးအဖြစ် ဖွဲ့တည်နိုင်သည်။ သိသာထင်ရှားသော ဂလက်ဆီ အစုအဝေးတို့မှာ [[Virgo Cluster]], [[Fornax Cluster]], [[Hercules Cluster]], နှင့် [[Coma Cluster]] တို့ဖြစ်ကြသည်။
 
==အခြေခံ ဂုဏ်အင်များ==
Line ၁၁ ⟶ ၁၀:
* အချင်းသည် ၂ မှ ၁၀ Mpc ကြား ရှိကြသည်။
* ဂလက်ဆီတစ်ခုချင်းစီ၏ အလျင်သည် ၈၀၀ မှ ၁၀၀၀ km/s ရှိကြသည်။
 
==ပြခန်း==
{{wide image|14-283-Abell2744-DistantGalaxies-20141016.jpg|800px|align-cap=center|[[Abell 2744]] galaxy cluster – extremely distant [[galaxies]] revealed by [[gravitational lensing]] (16 October 2014).<ref name="NASA-20140107">{{cite news |last1=Clavin |first1=Whitney |last2=Jenkins |first2=Ann |last3=Villard |first3=Ray |title=NASA's Hubble and Spitzer Team up to Probe Faraway Galaxies |url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2014-007 |date=7 January 2014 |work=[[NASA]] |accessdate=8 January 2014 }}</ref><ref name="NASA-20141016">{{cite web |last=Chou |first=Felecia |last2=Weaver |first2=Donna |title=RELEASE 14-283 – NASA’s Hubble Finds Extremely Distant Galaxy through Cosmic Magnifying Glass |url=http://www.nasa.gov/press/2014/october/nasa-s-hubble-finds-extremely-distant-galaxy-through-cosmic-magnifying-glass/ |date=16 October 2014 |work=[[NASA]] |accessdate=17 October 2014 }}</ref>}}
 
===ပုံများ===
<gallery>
File:HAWK-I and Hubble Explore a Cluster with the Mass of two Quadrillion Suns.jpg|[[:en:Very Large Telescope#Instruments|HAWK-I]] and [[:en:Hubble Space Telescope|Hubble]] explore [[RCS2 J2327]] cluster with the mass of two quadrillion Suns.<ref>{{cite web|title=HAWK-I and Hubble Explore a Cluster with the Mass of two Quadrillion Suns|url=https://www.eso.org/public/images/potw1752a/|website=www.eso.org|accessdate=25 December 2017}}</ref>
File:Streaks and stripes Abell 2537.jpg|[[Abell 2537]] is useful in probing cosmic phenomena like dark matter and dark energy.<ref>{{cite web|title=Streaks and stripes|url=http://www.spacetelescope.org/images/potw1748a/|website=www.spacetelescope.org|accessdate=27 November 2017}}</ref>
File:Cosmic RELICS Abell 1300.jpg|[[Abell 1300]] acts like a lens, bending the very fabric of space around it.<ref>{{cite web|title=Cosmic RELICS|url=http://www.spacetelescope.org/images/potw1745a/|website=www.spacetelescope.org|accessdate=6 November 2017}}</ref>
File:Cosmic archaeology WHL J24.3324-8.477.jpg|Galaxy cluster WHL J24.3324-8.477.<ref>{{cite web|title=Cosmic archaeology|url=https://www.spacetelescope.org/images/potw1743a/|website=www.spacetelescope.org|accessdate=24 October 2017}}</ref>
File:Hubble pushed beyond limits to spot clumps of new stars in distant galaxy.jpg|Background galaxy has been gravitationally lensed by the intervening galaxy cluster.<ref>{{cite web|title=Hubble pushed beyond limits to spot clumps of new stars in distant galaxy|url=https://www.spacetelescope.org/images/opo1727a/|website=www.spacetelescope.org|accessdate=12 July 2017}}</ref>
File:HST-Smiling-GalaxyClusterSDSS-J1038+4849-20150210.jpg|"Smiley" image – galaxy cluster (SDSS J1038+4849) & gravitational lensing (an Einstein ring]) ([[:en:Hubble Space Telescope|HST]]).<ref name="NASA-20150210">{{cite web|last1=Loff|first1=Sarah|last2=Dunbar|first2=Brian|title=Hubble Sees A Smiling Lens|url=http://www.nasa.gov/content/hubble-sees-a-smiling-lens/|date=10 February 2015|work=[[NASA]]|accessdate=10 February 2015 }}</ref>
File:Image of the galaxy cluster SpARCS1049.jpg|Galaxy cluster [[SpARCS1049]] taken by Spitzer and the Hubble Space Telescope.<ref>{{cite web|title=Image of the galaxy cluster SpARCS1049|url=http://www.spacetelescope.org/images/heic1519a/|accessdate=11 September 2015}}</ref>
File:PIA20052-GalaxyCluster-MOO-J1142+1527-20151103.jpg|Galaxy cluster [[MOO J1142+1527]] discovered by the [[MaDCoWS]] survey
File:Heic1401a-Abell2744-20140107.jpg|[[Abell 2744]] galaxy cluster ([[:en:Hubble Space Telescope#Frontier Fields program|HST]]).<ref name="NASA-20140107" />
File:Magnifying the distant Universe.jpg|Magnifying the distant universe through [[MACS J0454.1-0300]].<ref>{{cite news|title=Magnifying the distant Universe|url=http://www.spacetelescope.org/images/potw1412a/|date=|accessdate=10 April 2014|newspaper=ESA/Hubble Picture of the Week }}</ref>
File:14-296-GalaxyClusters-PerseusVirgo-ChandraXRay-20141027.jpg|Turbulence may prevent galaxy clusters from cooling ; illustrated: [[Perseus Cluster]] and [[Virgo Cluster]] ([[:en:Chandra X-ray Observatory|Chandra X-ray]]).
File:Color image of galaxy cluster MCS J0416.1–2403.jpg|[[MACS0416.1-2403]] imaged by the [[:en:Hubble Space Telescope|HST]]
</gallery>
 
 
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဂလက်ဆီ_အစုအပြုံ" မှ ရယူရန်