မဟာဗန္ဓုလ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စစ်သူကြီး '''အဂ္ဂ မဟာ သေနာပတိ သတိုးသုဓမ္မ မဟာ ဗန္ဓုလ''' (၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇၈၂-၁ ဧပြီ ၁၈၂၅)သည် [[ဘိုးတော်ဘုရား]] နှင့် [[ဘကြီးတော်]] မင်းတို့လက်ထက်တွင် ရွပ်ရွပ်ချွံချွံ သက်စွန့်ကြိုးပမ်း အမှုတော်ထမ်းခဲ့သော မြန်မာစစ်သူကြီးဖြစ်သည်။ ရွယ်ငယ်တွင်ငယ်ရွယ်စဥ်တွင် မထင်ရှားသော အမျိုးအနွယ်မှ ဖွားမြင်လင့်ကစား စွမ်းရည်သတ္တိ၊ လုံ့လဝီရိယ၊ ကြိုးစားဆောင်ရွက်မှုတို့ကြောင့် နေမျိုးဟူ သောဘွဲ့၊ ထို့ပြင် အိမ်ရှေ့မင်းသားတို့သာ ရခွင့်ရှိသော စစ်သူကြီးဘွဲ့ကိုပါ

မဟာဗန္ဓုလသည် [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်]] တွင် သူကျဆုံးသည်အထိ စစ်သေနာပတိ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ [[မဏိပူရ]] နှင့် [[အာသံ]] တို့ကို နယ်မြေချဲ့ထွင်ရန် ဟူသော [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင် မင်းဆက်]]၏ မူဝါဒတွင် Bandula (ဗန္ဓုလ)သည် အဓိက ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၎င်းမူဝါဒသည် နောက်ဆုံး ရလဒ်အဖြစ် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မင်းဆက်ကို စတင်ကျဆုံးစေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ စစ်ပွဲ တွင်ကျဆုံးခဲ့သော ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအား အင်္ဂလိပ်ကို သူ၏ ခုခံတိုက်ခိုက်မှုအတွက် မြန်မာတစ်မျိုးသား လုံးမှမြန်မာတစ်မျိုးသားလုံးမှ အမျိုးသားသူရဲကောင်းအဖြစ် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုကြသည်။ ယနေ့တွင် တိုင်းပြည်အတွင်းရှိ အထင် ရှားဆုံးသောအထင်ရှားဆုံးသော နေရာအချို့ကို သူ့အားအစွဲပြု၍ အမည်ပေးထားသည်။

မဟာဗန္ဓုလ၊ (ငယ်အမည် မောင်ရစ်) ကို ဦးပေါက်တော နှင့် ဇနီးဒေါ်ငြိမ်ဇနီးဒေါ်ငြိမ်း တို့၏ သာမည လူရတတ် မိသားစုမှ သားဦး အဖြစ် [[ဒီပဲယင်း]] တွင် ၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇၈၂ ခုနှစ်၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ထိုခေတ်အခါက မြန်မာယောက်ျား လေးတို့၏မြန်မာယောက်ျားလေးတို့၏ ဓလေ့ထုံးစံအရ၊ မောင်ရစ် သည် ဒေသတွင်းရှိ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ဘုန်းကြီးကျောင်း တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ဖခင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ငယ်စဉ်ဘဝမှာပင် သူသည် အစော ပိုင်းတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ရသည်။ မိခင်နှင့်အတူ လယ်တောထဲတွင် အလုပ်လုပ်ရ ပြီး၊သူ၏ ညီအငယ်နှစ်ယောက်ဖြစ်သော မောင်အေး၊ မောင်မြ နှင့် သူ၏ ညီမ အငယ်ဖြစ်သူ မဒုတ် တို့ကို ကြည့်ရှု စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။