ချင်ရှီဟွမ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာတွဲ: ၂၀၁၇ ရင်းမြစ်တည်းဖြတ်
အရေးမကြီးNo edit summary
စာတွဲ: ၂၀၁၇ ရင်းမြစ်တည်းဖြတ်
စာကြောင်း ၅၇ -
[[ချူ (ပြည်ထောင်)|ချူ]] ၏ တောင်ဖက်သို့ [[ချင်ပြည်ထောင်၏ ယွဲ့မျိုးနွယ်စုများသို့ စစ်ဆင်နွှဲခြင်း|စစ်ဆင်နွှဲခြင်းများ]] သည် [[ဟူနန်]] နှင့် [[ဂွမ်ဒုန်]]ရှိ [[ပိုင်ယွဲ့|ယွဲ့]]နယ်မြေများကို [[အရှေ့ပိုင်း အာရှ ယဉ်ကျေးမှု စက်ကွင်း|တရုတ်လူမျိုးများ၏ ယဉ်ကျေးမှု စက်ကွင်း]]ထဲသို့ ထည့်သွင်းလိုက်သလိုပင် ဖြစ်သည်။ အာရှ အလယ်ပိုင်းတွင် [[ချင်၏ ရှူံးနူတို့ကို စစ်ဆင်နွှဲခြင်းများ|စစ်ဆင်နွှဲမှုများ]]သည် [[အော်ဒို ပတ်လမ်း]]ကို ရှူံးနူတို့ထံမှ သိမ်းယူနိုင်ခဲ့သည်။ ဤသို့ ပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် ရှူံးနူတို့သည် [[မိုတု ချန်ယု]]၏ အုပ်စိုးမှုအောက်တွင် ခိုလှုံခြင်းဖြင့် စုစည်းမိကြသည်။
 
ချင်ရှီဟွမ်သည် သူ၏ [[တရုတ်လူမျိုး အမတ်ချုပ် |အမတ်ကြီး]] [[လီစီး]]နှင့် တွဲဖက်၍ ရှေး [[ရှေးတရုတ် နယ်မြေ|တရုတ်နယ်မြေ]]အသီးသီးတွင် ကျင့်သုံးခဲ့သည့် အလေ့အထတို့ကို တညီတညွတ်ထဲဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်၍ အဓိကကျသည့် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ <ref name=duik/> သေချာစွာ သုံးသပ်ကြည့်လျှင် သံသယဝင်ဖွယ်ရှိသည့် အချက်များကို တွေ့ရသော်လည်း ချင်ရှီဟွမ်သည် [[စာအုပ်စာပေများကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့်စာပေပညာရှင်များကိုအရှင်လတ်လတ်မြေမြှုပ်ခြင်း| စာပေကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်း နှင့် များစွာသော စာအုပ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးစေခြင်း နှင့် စာပေပညာရှင်များကို သတ်ဖြတ်ကွပ်မျက်ခြင်း]]များ ပြုလုပ်သည်ဟု ပြောဆိုခြင်း ခံရသည်။<ref name="Ren">Ren Changhong & al. ''Rise and Fall of the Qin Dynasty''. Asiapac Books PTE Ltd., 2000. {{ISBN|981-229-172-5}}.</ref> သူ၏ လူသိရှင်ကြား လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ပြည်နယ်တို့အနှံ့ ပြန့်ကျဲနေခဲ့သော တံတိုင်းများကို [[တရုတ်ပြည်မှ မဟာရံတံတိုင်းကြီး|တရုတ်ပြည်၏ မဟာတံတိုင်းကြီး]] တစ်ခုအဖြစ် စုစည်းစေခြင်း၊ ကြီးမားလှသည့် နိုင်ငံတော် အဆင့် လမ်းမကြီးများ ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ မြို့တော်တစ်မျှကြီးမားလှသည့် [[ပထမဆုံး ချင် ဧကရာဇ် ၏ ဂူသင်္ချိုင်း |ဂူသင်္ချိုင်း]]ကြီးနှင့် ၎င်းကို စောင့်ကြပ်နေသော လူသဖွယ် [[ရွှံ့ရုပ်စစ်တပ်ကြီး]]တို့ပင် ဖြစ်တော့သည်။ <ref name="Firsteselect" />
နောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသည့် [[လီဇု]] (Li Si) မှာ ဥပဒေ၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ စီမံကိန်း အစရှိသည့် ဘာသာရပ်များတွင် ဆရာတစ်ဆူဖြစ်ပြီး ရှီဟွမ်တီကို ကျိုးနွံစွာ ပံ့ပိုးပေးနိုင်သူဖြစ်သည်။
သူသည် တရုတ်ပြည်အရှေ့ပိုင်းကို လှည့်လည်ကြည့်ရှုစဉ် ၂၁၀ ဘီစီ၌ ကွယ်လွန်သည်အထိ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့လေသည်။
 
 
ဧကရာဇ်ဖြစ်လျှင် ယခင် ကျိုမင်းဆက်လက်ထက်ကဲ့သို့ ပဒေသရာဇ်တို့ တဖန်အင်အားကောင်းလာမည်ကို မလိုလားသဖြင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်သည်။ နယ်စား၊ ဘုရင်ခံတို့ ကို တစ်နယ်တည်း အတည်တကျမထားပဲ အလှည့်ကျရွှေ့ပြောင်းစေသည်။ ၎င်းတို့၏ မိသားစုများကိုလည်း နေပြည်တော်တွင် ချန်ရစ်စေသည်။ လမ်း၊ တံတား အစရှိသည့် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များ ကိုတိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ပြုပြင်သည်။ အလေး၊ တင်းတောင်း၊ အချိန်အတွယ်၊ အတိုင်းအတာတို့ကို တစ်ပြေးညီ သတ်မှတ်ပေးသည်။ ဘီစီ ၃၁၂ တွင် [[ကွန်ဖြူးရှပ်]] ကျမ်းစာများ အပါအဝင် တရုတ်အမျိုးသားရေးဆိုင်ရာ ကျမ်း၊စာပေ အစရှိသည်တို့ကို မီးရှို့ဖျက်စီးစေသဖြင့် လူအများကြောက်ရွှံထိပ်လန့်ရသည်။ သို့သော် ကျမ်းတစ်စောင်စီကိုမူ နန်းတွင်းမော်ကွန်းတိုက်သို့ပို့ကာ သိမ်းဆည်းစေခဲ့သည်။ နောက် ကွန်ဖြူးရှပ်ကျမ်းဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်များက နှုတ်ဖြင့်ဆက်လက်ပြန့်ပွားအောင် လုပ်သည်ဟု စွပ်စွဲကာ အရှင်လတ်လတ် မြေမြုပ်သတ်စေသည်။
Line ၆၅ ⟶ ၆၇:
ရှီဟွမ်တီကို နှောင်းခေတ်လူတို့က ကွန်ဖြူးရှပ်စ်ဝါဒအား နှိပ်ကွပ်သည်ကိုအကြောင်းပြုပြီး မုန်းတီးစိတ်အခံကြောင့် မျိုးမစစ်၊ လင်ကောင်မပေါ်ပဲမွေးသည့်သား အစရှိသဖြင့် ပြောဆိုရှုံ့ချကြသကဲ့သို့၊ ကွန်မြူနစ်တို့က တိုးတက်သောအမြင်ရှိသူဟု ဆိုကာ ချီးမြှောက်ကြသည်လည်းရှိသည်။ ရှီဟွမ်တီ ထူထောင်သည့် တရုတ်အင်ပါယာ မှာ [[ဩဂတ်စတက်ဆီဇာ]] (Augustus Ceasar) ထူထောင်သည့် ရောမအင်ပါယာ (Roman Empier) နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် အကျယ်အဝန်း၊ လူဦးရေ မကွာလှပေ။ သို့သော် ရောမအင်ပါယာက ပြိုကွဲပြီး တရုတ်အင်ပါယာမှာ တရုတ်နိုင်ငံအဖြစ်နှင့် သမိုင်းတလျှောက်ရပ်တည်နေနိုင်သည်မှာ ရှီဟွမ်တီ၏ အစွမ်းကြောင့် ဟုဆိုနိုင်သည်။
==အမည်၏ အရင်းအမြစ်ကို ရှာဖွေခြင်း==
ယနေ့တွင် ချင်ရှီဟွမ်၏ အမည်မှာ ရင်ကျန့် ဖြစ်ပြီး မျိုးရိုးအမည်အဖြစ် ရင် ({{lang|zh|嬴}}) စာလုံးနှင့် ကျန့် ({{lang|zh|政}}) စာလုံးတို့ကို ပေါင်းထားသည်ဟု အရင်းအမြစ်များအရ မကြာခဏ ဆိုကြသည်။ ရှေးတရုတ်ပြည်တွင်မူ အမည်ပေးပုံမှာ ကွဲပြားသည်။ ကျောက် ({{lang|zh|趙}}) ကို မျိုးရိုးအမည်အဖြစ် သုံးပါသည်။
 
[[ချင် ပြည်ထောင်|ချင်]]ကို အုပ်ချုပ်သူများသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို [[တရုတ်လူမျိုး ဘုရင်|မင်းကြီးများ]]အဖြစ် သမုတ်ကြသည်မှာ ၃၂၅ဘီစီမှ [[ချင် မင်းကြီး ဟွေ့ဝမ်း|မင်းကြီး ဟွေ့ဝမ်း]] လက်ထက်ကတည်းက ဖြစ်သည်။ နန်းတက်သောအခါ ကျန့်သည် ချင် မင်းကြီး <ref name=nianfang/><ref name="Qinshibenben">{{nowrap|{{lang|zh|司马迁}}}} [<nowiki/>[[Sima Qian]]]. {{nowrap|{{lang|zh|《史记》}}}} [''[[Records of the Grand Historian]]''], {{nowrap|[http://www.guoxue.com/shibu/24shi/shiji/sj_006.htm {{lang|zh|秦始皇本纪第六}}]}} ["§6: Basic Annals of the First Emperor of Qin"]. Hosted at {{nowrap|{{lang|zh|國學網}}<!--sic-->}} [Guoxue.com], 2003. Accessed 25 Dec 2013. {{zh icon}}</ref>(သို့မဟုတ်) ချင် မင်းကြီး ကျန့်အဖြစ် လူသိများသည်။<ref>[[Sima Qian]] translated by William Nienhauser&thinsp;Jr. & al. as ''[[The Grand Scribe's Records]]'', Vol. 1 ''The Basic Annals of Pre-Han China'', [https://books.google.com/books?id=qDo3xBcsX-UC&pg=PAsdnljkvnadkfjvsgkvjdhfghvsdkvgdknjgknsdjhgnlkvjdhflgkjhdvsfnlkghsdnkjfghvksldjghnklvsjdhgknjsdhfkgj isaacthekidRS123 p. 123].</ref><ref name="Qinbenben">[[Sima Qian]]. {{nowrap|{{lang|zh|《史记》}}}} [''[[Records of the Grand Historian]]''], {{nowrap|[http://www.guoxue.com/shibu/24shi/shiji/sj_005.htm {{lang|zh|秦本纪第五}}]}} ["§5: Basic Annals of Qin"]. Hosted at {{nowrap|{{lang|zh|國學網}}<!--sic-->}} [Guoxue.com], 2003. Accessed 25 Dec 2013. {{zh icon}}</ref> ထိုဘွဲ့တော်သည်ပင် [[ရှန် မင်းဆက်|ရှန် မင်းဆက်]] နှင့် [[ကျိုး မင်းဆက်| ကျိုးမင်းဆက်]] တို့မှ အုပ်စိုးသူများနှင့် အဆင့်အတန်းတူသကဲ့သို့ ဖြစ်စေခဲ့သည်။
 
[[ချီ ပြည်ထောင်| ချီ]]၏ လက်နက်ချခြင်းကို လက်ခံပြီးနောက် ၂၂၁ ဘီစီတွင် မင်းကြီး ကျန့်သည် ယခင် [[ကျိုး တိုင်းပြည်]] ၏ နယ်မြေတို့ကို ပြန်လည်စုစည်းမိပြီးဖြစ်၏။ သူ၏ ဘွဲ့တော်ကို မင်းကြီးဟု ခေါ်တွင်ခြင်း မပြုဘဲ <ref name="wilky">Wilkinson, Endymion. ''Chinese History: A Manual'', [https://books.google.com/books?id=ERnrQq0bsPYC&pg=PA108 pp. 108 ff]. Harvard University Press ([[Cambridge, Massachusetts|Cambridge]]), 2000. {{ISBN|0-674-00247-4}}. Accessed 26 Dec 2013.</ref> ''ဟွမ်တီ'' ([[တရုတ်ပြည် ဧကရာဇ်များ|ဧကရာဇ်]])ဘွဲ့တော်ကို တီထွင်၍ မိမိကိုယ်ကို သမုတ်ခဲ့သည်။
==မွေးဖွားခြင်း နှင့် မိဘများ အကြောင်း==