ဦးဩ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး →‎ဘဝ
စာကြောင်း ၁ -
{{merge|ဩ၊ ဦး (စိန္တကျော်သူ)}}
'''ဦးဩ''' (၁၁၉၈၁၀၉၈ - ၁၁၄+?) သည် ကုန်းဘောင်ခေတ်ဦးတွင် ထင်ရှားခဲ့သည့် စာဆိုတော်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ <ref name="GanDaWin">{{cite book
|title=ဂန္ထဝင်ပုဂ္ဂိုလ်ကျော်များ အတ္ထုပ္ပတ္တိပေါင်းချုပ်
|author= လှသမိန်
စာကြောင်း ၈ -
|pages= ၂၁၉၊ ၂၂၀၊ ၂၂၁
}}</ref>
==ငယ်ဘဝနှင့် ပညာရေး==
==ဘဝ==
ဦးဩကို သက္ကရာဇ် ၁၁၉၈၁၀၉၈ ခုနှစ်တွင်ခုတွင် မောင်းထောင်ရွာ၌အလုံစီရင်စုအထက်တိုက် မောင်းထောင်ကြီးရွာနေ ဦးဇေယျနှင့် တွင်းသင်းတိုက်တန်၏(တွင်းသင်းတိုက်ဝန် မဟာစည်သူ၏ အမအစ်မ) ဒေါ်ပုတို့မှ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ဖွားသည်။ <ref name="GanDaWin"/>
===စာပေများ သင်ကြားခြင်း===
ငယ်စဉ်က မောင်ထောင်ကြီး ရွှေဓားကန်ကျောင်းတိုက် အရှင်စန္ဒသာရ၊ အရှင်ဂုဏသာရ၊ အရှင်လင်္ကာသာရတို့ထံတွင် စာပေများ သင်ကြားပြီးနောက် ပထမကျော်အောင်စံထားဆရာတော်ထံတွင် ပညာများ ဆက်လက်ကာ ဆည်းပူးခဲ့သည်။
 
ငယ်စဉ်က မောင်းထောင်ကြီး ရွှေဓားကန်ကျောင်းတိုက် အရှင်စန္ဒသာရ၊ အရှင်ဂုဏသာရတို့ထံ၌ ပညာသင်သည်။ နောက် ဦးရီးတော် အရှင်လင်္ကာသာရ (နောက် တွင်းသင်းတိုက်ဝန် ဖြစ်လာသူ) ရှိရာ အင်းဝ၌ ပညာထပ်ဆည်းပူးသည်။ ထိုကျောင်းနေ ပထမကျော်အောင်စံထားဆရာတော်ထံတွင်လည်း ပညာယူသည်။
အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်တွင် ဟံသာဝတီပါမင်းထံ ခစားရာ ဘထွေးတော် တောင်ငူရာဇာ သီရိသုဓမ္မရာဇာဓိပတိ သတိုးမင်းခေါင် <ref group=မှတ်စု>မင်းရဲကျော်ခေါင်ဟု မူကွဲရှိသည်။</ref>ထံတွင် ရွှေတောင်ရာဇကျော်ဘွဲ့ <ref group=မှတ်စု>ရွှေတောင်ရာဇကျော်မှာ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟုလည်း အချို့မှတ်ယူကြသည်။</ref>နှင့် သံတော်ဆင့်အရာဖြင့် ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။
 
== မင်းခစားဘဝ ==
အင်းဝပျက်သည့်အခါတွင် ကုန်းဘောင်ခေတ် အလောင်းဘုရားထံတွင် ဝင်ရောက်ခစားခဲ့သည်။ အလောင်းဘုရားက စိန္တကျော်သူဘွဲ့ပေးခဲ့၍ သားတော် ဗဒုံမြို့စား သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ထံ၌ စာဆိုနှင့် အကြီးတော်အဖြစ် ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။
အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်တွင်နှစ်အရွယ် ဟံသာဝတီပါမင်းထံရှင်လိင်ပြန်သည့်နောက် ခစားရာပထမကျော်အောင်စံထားဆရာတော်က ဟံသာဝတီရောက်မင်းထံအပ်သည်။ မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိဘွဲ့ခံမင်းက ဘထွေးတော် တောင်ငူရာဇာ သီရိသုဓမ္မရာဇာဓိပတိ သတိုးမင်းခေါင် <ref group="မှတ်စု">မင်းရဲကျော်ခေါင်ဟု မူကွဲရှိသည်။</ref>ထံတွင် အမှုထမ်းစေသည်။ ရွှေတောင်ရာဇကျော်ဘွဲ့ <ref group="မှတ်စု">ရွှေတောင်ရာဇကျော်မှာ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်ဟုလည်း အချို့မှတ်ယူကြသည်။</ref>နှင့် သံတော်ဆင့်အရာဖြင့် ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။ထမ်းရသည်။
 
တောင်ငူရာဇာ၏ တိုက်တွန်းချက်ကြောင့် ကဝိလက္ခဏသတ်ပုံကို စပ်ဆိုရာ ၁၁၁၃ ခု တော်သတင်းလဆန်း ၁၁ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ (၁၇၅၁ ဩဂုတ် ၂၀) တွင် ရေးပြီးသည်။
ဦးဩသည် အလောင်းဘုရား၊ နောင်တော်ကြီး၊ ဆင်ဖြူရှင်၊ စဉ့်ကူးမင်း၊ ဘိုးတော်ဘုရား လက်ထက်များတွင် စာဆိုအမှုထမ်းရာ ဘိုးတော်မင်းတရားက မဟာဇေယျသင်္ခယာဘွဲ့ ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ ဆင်ချေးတိုက်ဝန်အဖြစ်လည်း အမှုထမ်းခဲ့ဖူးသည်။ ဦးဩတွင် ဒေါ်ကေးနှင့် ဒေါ်မင်းသာ ဟူသည့် ဇနီးနှစ်ဦး ရှိသည်။ <ref name="GanDaWin"/>
==ကွယ်လွန်ခြင်း==
ဦးဩ ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် သက္ကရာဇ်ကို မသိရပေ၊ ၁၁၄၅ ခုနှစ်ကျော်မှ ကွန်လွန်ခဲ့သည်။ <ref name="GanDaWin"/>
==စာပေများ ရေးသားခြင်း==
ဦးဩသည် အောက်ပါစာပေများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။
 
အင်းဝပျက်သည့်အခါတွင် ကုန်းဘောင်ခေတ်ရွှေဘိုသို့ပြောင်းကာ အလောင်းဘုရားထံတွင်ဦးအောင်ဇေယျထံ ဝင်ရောက်ခစားခဲ့သည်။ခစားသည်။ အလောင်းဘုရားက စိန္တကျော်သူဘွဲ့ပေးခဲ့၍စိန္တကျော်သူဘွဲ့ပေးခဲ့သည်။ သားတော် ဗဒုံမြို့စား သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ထံ၌ စာဆိုနှင့် အကြီးတော်အဖြစ် ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။
၁။ ဩဝါဒထူးပျို့ (၁၁၂၂)၊
 
ဗဒုံမြို့စား မင်းဖြစ်သော် ဦးဩအား မဟာဇေယျသင်္ခယာဘွဲ့ ချီးမြှင့်သည်။ ဆင်ချေးတိုက်ဝန်အဖြစ်လည်း အမှုထမ်းခဲ့ဖူးသည်။
၂။ ကဝိလက္ခဏာ သတ်ပုံသံပေါက် (၁၁၁၃)၊
 
== မိသားစုဘဝ ==
၃။ ဘုန်းတော်ဘွဲ့နှင့် အခြားရတုများ၊
ဒေါ်ကေးနှင့် ဒေါ်မင်းသာ ဟူသည့် ဇနီးနှစ်ဦး ရှိသည်။ <ref name="GanDaWin" />
 
==ကွယ်လွန်ခြင်း==
၄။ မိုးကြိုးကျစာ၊
ဦးဩ ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် သက္ကရာဇ်ကို မသိရပေ၊ ၁၁၄၅ ခုနှစ်ကျော်မှ ကွန်လွန်ခဲ့သည်။ <ref group="မှတ်စု">၁၁၃၃ ခုတွင် လွန်သည်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။</ref><ref name="GanDaWin"/>
 
===စာပေများ သင်ကြားခြင်း=ရေးသားခြင်း==
၅။ သင်္ကြန်ရကန်၊
ဦးဩသည် အောက်ပါစာပေများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။ရေးသားပြုစုခဲ့သည် -
 
၆။ ဘိုးတော် ရှင်ဧချင်း (၁၁၁၉)၊
 
၇။ ပင်းတလဲမင်းသားဧချင်း၊
 
၈။ အိမ်ရှေ့မိဖုရားဧချင်း၊
 
၉။ မင်းဆက်လင်္ကာကြီး (၁၁၂၁)၊
 
၁၀။ တောလားပိုဒ်စုံများ၊
 
၁၁။ လူးတားများ၊
 
၁၂။ နမက္ကာရနိသျ၊
 
* ဩဝါဒထူး ပျို့ (၁၁၂၂)
၁၃။ စမ္ပေယျပျို့သစ်။ <ref group=မှတ်စု>ပိဋကတ်တော်သမိုင်း၌ မိုးထားဝန်ထောက်စိန္တကျော်သူဟု ဆိုသည်။ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။</ref> <ref name="GanDaWin"/>
* ''ဓနုဖြူတွင်'' ချီ စစ်ချီရတု
* ရတနာသိင်္ဃမြို့ ဘွဲ့
* မဟာနန္ဒာကန်တော် ဘွဲ့
* အိမ်တော်သိမ်းဘွဲ့
* အမြင့်မင်းနှင့် တူမတော် လက်ထပ်ရတု
၂။* ကဝိလက္ခဏာကဝိလက္ခဏ သတ်ပုံသံပေါက် (၁၁၁၃)၊
၃။* ဘုန်းတော်ဘွဲ့နှင့် အခြားရတုများ၊အခြားရတုများ
* မိုးကြိုးကျစာ
* သင်္ကြန်ရကန်
* ဘိုးတော်ရှင် ဧချင်း (၁၁၁၉)
* ပင်းတလဲမင်းသား ဧချင်း
* ယိုးဒယားချီ လူတား
* အိမ်ရှေ့မိဖုရား ဧချင်း
* မင်းဆက် လင်္ကာကြီး (၁၁၂၁)
* တောလား ရတုပိုဒ်စုံ
* လူးတားများ
* နမက္ကာရ နိဿယ
၁၃။* စမ္ပေယျပျို့သစ်။စမ္ပေယျ ပျို့သစ် <ref group="မှတ်စု">ပိဋကတ်တော်သမိုင်း၌ မိုးထားဝန်ထောက်စိန္တကျော်သူဟု ဆိုသည်။ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။</ref> <ref name="GanDaWin" />
==မှတ်စု==
{{reflist|group=မှတ်စု}}
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဦးဩ" မှ ရယူရန်