စနေဂြိုဟ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး →ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ |
အချက်အလက်များ ထပ်ဖြည့်။ |
||
စာကြောင်း ၁၄၂ -
မြန်သော အလျင်နှင့် လှည့်ပတ်နေကြသည်။ စေတန်ဂြိုဟ်၌
အရံဂြိုဟ် ၉ လုံး ခြံရံလျက်ရှိသည်။
==ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ==▼
<!-- Please don't remove the table based formatting. These are intentional to make sure the pictures and text are aligned properly in both desktop and mobile platform. Especially, for mobile phones small screen, you have to scroll to the left if you don't put the vertical alignment. If you want to try a more modern and better way with CSS, then you can try. Before that, please keep the table based formatting for now. Thank you!-->
{|
|-
|
[[File:Saturn, Earth size comparison2.jpg|thumb|left|
|-
|
စနေဂြိုဟ်သည် ဝင်ရိုးစွန်းများတွင် ပြား၍ အီကွေတာတစ်လျှောက်တွင် လုံးပတ်ပိုကြီးသော oင်ရိုးစွန်းပြားစက်လုံးပုံ(oblate spheroid) ဖြစ်သည်။<ref name=rgo>{{cite web |url=http://www.oarval.org/section3_11.htm |title=Saturn |first= |last= |work=Information Leaflet No. 42|publisher=[[Royal Observatory, Greenwich|Royal Greenwich Observatory]] |year=2009 |accessdate=2011-04-26}}</ref> အီကွေတာ အချင်းမှာ ၁၂၀,၅၃၆ ကီလိုမီတာ(၇၄,၈၆၇ မိုင်)ရှိပြီး၊ မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းမှ တောင်ဝင်ရိုးစွန်းအထိ အချင်းသည် ၁၀၈,၇၂၈ ကီလိုမီတာ(၆၇,၅၃၅ မိုင်) သာရှိပြီး၊ အီကွေတာ အချင်းထက် ၉ ရာခိုင်နှုန်းသေးသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.jpl.nasa.gov/news/press_kits/cassini-arrival.pdf |title=Cassini–Huygens Saturn arrival |format=PDF |page=9 |work=Press kit June 2004| publisher=National Aeronautics and Space Administration |accessdate=2011-06-25}}</ref> စနေဂြိုဟ်၏ ဝင်ရိုးစွန်းပြားစက်လုံးပုံဖြစ်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းခံမှာ ၎င်း၏ အလွန်လျင်မြန်သော လည်ပတ်မှုကြောင့် ဖြစ်သည်။▼
၁၀.၈ နာရီတွင် တစ်ပတ်ပြည့်သည်။ (ကမ္ဘာဂြိုဟ်တစ်ပတ်ပြည့်ရန် ၂၄ နာရီကြာသည်နှင့် ယှဉ်ကြည့်ပါ။) စနေဂြိုဟ်သည် [[နေအဖွဲ့အစည်း]]
အတွင်း ရေထက်ပေါ့သော တစ်လုံးတည်းသောဂြိုဟ် ဖြစ်သည်။ ဂြိုဟ်၏အတွင်းသားသည် အလွန်ပင်သိပ်သည်းသော်လည်း
၎င်း၏ လွှမ်းခြုံထားသော ဓာတ်ငွေ့ထုကြောင့်၊ သူ၏ သိပ်သည်းဆ(specific density)မှာ ၀.၆၉ ဂရမ်/ကုဗစင်တီမီတာသာ ရှိသည်။
ရေ၏ သိပ်သည်းဆ ၁.၀ ဂရမ်/ကုဗစင်တီမီတာ ထက်နည်းသဖြင့် တင်စားပြီးပြောမည်ဆိုလျှင် ရေပေါ်တွင်ပေါ်နိုင်သည်။<ref>{{cite book |title=Voyager: Exploring the outer planets |last=Verba |first=Joan Marie |year=1991 |publisher=FTL Publications |isbn=0-9825232-0-3 |page=20}}</ref>
|-
|
[[File:Saturn diagram.svg|thumb|left|စနေဂြိုဟ် ဖွဲ့စည်းပုံပြ စကေးကိုက်ပုံ]]▼
|}
<!--▼
===Atmosphere===▼
The outer part of Saturn's atmosphere is made up of 96.7% [[hydrogen]] and 3% [[helium]], 0.2% [[methane]] and 0.02% of [[ammonia]]. There are also very small amounts of [[acetylene]], [[ethane]] and [[phosphine]].<ref name="Mira">[http://www.mira.org/fts0/planets/100/text/txt002x.htm Saturn]. MIRA. Retrieved on [[July 29]], [[2007]]</ref>▼
==Planetary rings==▼
Saturn is best known for its clearly visible [[planetary rings]] which makes it the most visually remarkable object in the solar system. The rings were first discovered by [[Galileo Galilei]] in [[1610]], using his [[telescope]]. He did not identify them as rings though, describing them as "ears". He stated that Saturn was actually three separate planets that almost touch one another. In 1612, when the rings were facing edge on with the Earth, the rings disappeared, then reappeared again in 1613, further confusing Galileo.<ref name="history_of_the_rings">Baalke, Ron. [http://www2.jpl.nasa.gov/saturn/back.html Historical Background of Saturn's Rings]. ''Saturn Ring Plane Crossings of 1995-1996''. Jet Propulsion Laboratory. Retrieved on [[May 23]], [[2007]].</ref> In 1655, [[Christiaan Huygens]] was the first person who suggested that Saturn was surrounded by rings. He observed Saturn using a much more powerful telescope than Galilei's. He quoted that "It [Saturn] is surrounded by a thin, flat, ring, nowhere touching, inclined to the ecliptic."<ref name="history_of_the_rings"/> In 1675, [[Giovanni Domenico Cassini]] discovered that the planet's rings were in fact made of smaller ringlets with gaps. The largest ring gap was later named the Cassini Division. In 1859, [[James Clerk Maxwell]] showed that the rings cannot be solid, but are made of small particles, each orbiting Saturn on their own, otherwise, it would become unstable or break apart.<ref>[http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/~history/Extras/Maxwell_Saturn.html James Clerk Maxwell on the nature of Saturn's rings]. Retrieved on July 6, 2007.</ref> James Keeler studied the rings using a [[spectrometer|spectroscope]] in 1895 which proved Maxwell's theory to be correct.▼
-->▼
==မြန်မာနက္ခတ်ဗေဒင်ပညာအယူ==
မြန်မာကျမ်းဂန်အရ စနေဂြိုဟ်သည် ဂြိုဟ်ကြီး ၉ လုံး တွင် ၇ ခုမြောက် ဂြိုဟ် ဖြစ်သည်။ လှေသင်အတွင်းဝန် စီရင်သော ဝေါဟာရလိနတ္ထဒီပနီတွင် စနေဂြိုဟ်ကို မှန်ပြောင်းဖြင့် ကြည့်၍ မြင်ရသည်ကို ဤသို့ မှတ်သားထားသည်။ 'ထိုစနေကြယ် ဗိမာန်ကား ၁င်္ဝ ခန့်ကြီးသည်။အလယ်တွင် ပတ္တမြားလုံး သဏ္ဌာန် ရှိသည်။ အနားမှာ ဖြူစင်လှသောပိတ် ရစ်သကဲ့သို့ ဖွေးဖွေးပြင်ပြင် မြင်သည်။ လက်ဝဲလက်ယာ ၂ ဖက်တွင် မည်းသောအဆင်းနှင့် တွင်းအပေါက်ကဲ့သို့ ထင်မြင်သည်။ အနီးအပါးတွင် အရံကြယ် ၅ လုံးရှိသည်။ အလုံးအဝန်းမဟုတ်၊ ကြက်ဥသဏ္ဌာန်ခပ်လျားလျား ထင်သည်။'
Line ၁၅၄ ⟶ ၁၈၂:
သည်။ 'နောက်တောင် စနေ၊ နဂါးမြွေ၊ မှတ်လေဆယ်နှစ်ရ'
ဟူသော ဂြိုဟ်လင်္ကာအရ စနေဂြိုဟ်သက်မှာ ၁ဝ နှစ်၊ တည်နေရာအရပ်မှာ အနောက်တောင်အရပ်ဖြစ်သည်။ ဗေဒင်အခေါ် အားဖြင့် စနေဂြိုဟ်ကို သောရိဟု ခေါ်၏။ မြန်မာအက္ခရာအားဖြင့် ဋ၊ ဌ၊ ဍ၊ ဎ၊ ဏ၊ တ၊ ထ၊ ဒ၊ ဓ၊ န ဟူသော ဋဝဂ်နှင့် တဝဂ် အက္ခရာများကို စနေနံအက္ခရာများဟုခေါ်သည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref>
▲==ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ==
▲[[File:Saturn, Earth size comparison2.jpg|thumb|left|ကမ္ဘာဂြိုဟ်နှင် စနေဂြိုဟ်ကို အရွယ်အစားခြင်း ယှဉ်ပြထားသောပုံ]]
▲စနေဂြိုဟ်သည် ဝင်ရိုးစွန်းများတွင် ပြား၍ အီကွေတာတစ်လျှောက်တွင် လုံးပတ်ပိုကြီးသော oင်ရိုးစွန်းပြားစက်လုံးပုံ(oblate spheroid) ဖြစ်သည်။ အီကွေတာ အချင်းမှာ ၁၂၀,၅၃၆ ကီလိုမီတာ(၇၄,၈၆၇ မိုင်)ရှိပြီး၊ မြောက်ဝင်ရိုးစွန်းမှ တောင်ဝင်ရိုးစွန်းအထိ အချင်းသည် ၁၀၈,၇၂၈ ကီလိုမီတာ(၆၇,၅၃၅ မိုင်) သာရှိပြီး၊ အီကွေတာ အချင်းထက် ၉ ရာခိုင်နှုန်းသေးသည်။
▲[[File:Saturn diagram.svg|thumb|left|စနေဂြိုဟ် ဖွဲ့စည်းပုံပြ စကေးကိုက်ပုံ]]
▲<!--
▲===Atmosphere===
▲The outer part of Saturn's atmosphere is made up of 96.7% [[hydrogen]] and 3% [[helium]], 0.2% [[methane]] and 0.02% of [[ammonia]]. There are also very small amounts of [[acetylene]], [[ethane]] and [[phosphine]].<ref name="Mira">[http://www.mira.org/fts0/planets/100/text/txt002x.htm Saturn]. MIRA. Retrieved on [[July 29]], [[2007]]</ref>
▲==Planetary rings==
▲Saturn is best known for its clearly visible [[planetary rings]] which makes it the most visually remarkable object in the solar system. The rings were first discovered by [[Galileo Galilei]] in [[1610]], using his [[telescope]]. He did not identify them as rings though, describing them as "ears". He stated that Saturn was actually three separate planets that almost touch one another. In 1612, when the rings were facing edge on with the Earth, the rings disappeared, then reappeared again in 1613, further confusing Galileo.<ref name="history_of_the_rings">Baalke, Ron. [http://www2.jpl.nasa.gov/saturn/back.html Historical Background of Saturn's Rings]. ''Saturn Ring Plane Crossings of 1995-1996''. Jet Propulsion Laboratory. Retrieved on [[May 23]], [[2007]].</ref> In 1655, [[Christiaan Huygens]] was the first person who suggested that Saturn was surrounded by rings. He observed Saturn using a much more powerful telescope than Galilei's. He quoted that "It [Saturn] is surrounded by a thin, flat, ring, nowhere touching, inclined to the ecliptic."<ref name="history_of_the_rings"/> In 1675, [[Giovanni Domenico Cassini]] discovered that the planet's rings were in fact made of smaller ringlets with gaps. The largest ring gap was later named the Cassini Division. In 1859, [[James Clerk Maxwell]] showed that the rings cannot be solid, but are made of small particles, each orbiting Saturn on their own, otherwise, it would become unstable or break apart.<ref>[http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/~history/Extras/Maxwell_Saturn.html James Clerk Maxwell on the nature of Saturn's rings]. Retrieved on July 6, 2007.</ref> James Keeler studied the rings using a [[spectrometer|spectroscope]] in 1895 which proved Maxwell's theory to be correct.
▲-->
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
| |||