အ.ထ.က(၂)ဒဂုံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၄ -
[[File:Basic Education High School No. 2 Dagon - Myoma School.jpg|thumb|အ.ထ.က(၂)ဒဂုံ (မြို့မကျောင်း)]]
 
'''အမှတ် (၂) အခြေခံပညာ အထက်တန်းကျောင်း၊ ဒဂုံ''' (အတိုကောက် '''အ.ထ.က(၂) ဒဂုံ'''၊ ယခင်အမည် '''မြို့မ အထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန်''') သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[ဒဂုံမြို့နယ်]]၊ မြို့မကျောင်းလမ်း၊ အမှတ် ၃၅၃ တွင် တည်ရှိသည်။ ၁၉၂ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၇) ရက်တွင် [[ဗဟန်းမြို့နယ်]]၌ စတင် တည်ထောင်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော [[အမျိုးသားကျောင်း]] ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က ပထမဆုံးသော မြို့မ ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီးမှာ [[ဖိုးလတ်၊ ဦး|ဦးဖိုးလတ်]] ဖြစ်သည်။ ဦးကိုကို၊ ဦးငွေဇင်၊<ref>[https://books.google.com.mm/books?id=9NigHckRIiIC&pg=PA41&lpg=PA41&dq=myoma+u+ngwe+zin&source=bl&ots=8gS8w5qEsq&sig=T8FCw0IWos3EN4p8cnLBiYvAD0c&hl=my&sa=X&ved=0ahUKEwi-vM-eipDOAhUgSY8KHRXCAKQQ6AEIHjAA#v=onepage&q=myoma%20u%20ngwe%20zin&f=false The Voice of Young Burma - Kyaw Ēi (U.), Kyaw Ei (U.), Aye Kyaw - Google Books<!-- Bot generated title -->]</ref> [[နေရှင်နယ်ဦးမြင့်]] (၁၉၂၀ ကျောင်းသားသပိတ်)၊ ဦးဘလွင်၊<ref>{{cite book|title=ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် စိန်ရတု အထိမ်းအမှတ်|year=[[၁၉၉၅]]|publisher=[[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]}}</ref> တရားဝန်ကြီးချုပ် [[ဦးမြင့်သိန်း]] (သတိုးမဟာသရေစည်သူဘွဲ့၊ အဂ္ဂမဟာသရေစည်သူဘွဲ့)၊ [[ဒေါက်တာသိန်းမောင်]] (ဖိနပ်-သိမ်းမောင်) (ဂျပန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သော ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင်များ ဂျပန်ပြည်တွင်စစ်ပညာသွားရောက်သင်ကြားရေးအဆက်အသွယ်ရယူရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဗိုလ်မှူးကြီးဆူဇူကီးတို့အား မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သူ)၊ ဦးအောင်လှ (သင်္ချာပါမောက္ခ) စသည်တို့မှာလည်း မြို့မကျောင်းအုပ်ကြီးများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ဆရာကြီးဦးဧသွယ် (၁၉၂၀ ကျောင်းသားသပိတ်) မှာ ၁၉၂၀ မှသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်အထိ မြို့မကျောင်းတွင် သက်တမ်းအရှည်ဆုံး ဒုတိယကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး (နောင်အခါ ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး) ဖြစ်ပြီး ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဦးဧသွယ်အဖြစ်ထင်ရှားသည်။<ref name="mmbook" /> မြို့မကျောင်းအုပ်ဆရာကြီးမှာ မဟာသရေစည်သူ [[မြို့မ ဦးဘလွင်|ဆရာကြီးဦးဘလွင်]] (၁၈၉၂-၁၉၆၈) မှာ ၁၉၂၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၃ ခုနှစ် အထိ မြို့မကျောင်းဆရာကြီးနှင့် မြို့မကျောင်းအုပ်ဆရာကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သော မြို့မကျေးဇူးရှင်ကြီးဟု မှတ်တမ်းများတွင် တွေ့ရသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော် အစိုးရက သီဟိုဠ် (သီရိလင်္ကာ) နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး အဖြစ် တာဝန်ပေး၍ (၆ ) နှစ်တိုင်တိုင် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သံအမတ်ကြီး ဘဝမှ အငြိမ်းစားယူပြီးနောက် ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်မှ ကွယ်လွန်ချိန် ၁၉၆၈ ခုနှစ်အထိကွယ်လွန်သည့်တိုင် မြို့မကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ အကျိုးဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
 
မြို့မကျောင်းသည်မြန်မာနိုင်ငံပညာရေး လောကတွင် ထင်ရှားသည်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားပညာရေးကို အင်္ဂလိပ်အစိုးရကျောင်း၊ သာသနာပြု မစ်ရှင်ကျောင်းများနှင့် ရင်ပေါင်တန်းနိုင်ရန် မြို့မအမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်းကြီးကို ပြုစု ပျိုးထောင်ပေးခဲ့သူ မြို့မဖခင်၊ သုခမိန်တစ်ဦးအဖြစ် ဆရာကြီးဦးဘလွင်သည်ထင်ရှားသည်။ မြို့မကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ သမာဓိမြို့ဝန် [[သော်၊ ဦး (ပန်းကန်စက်)|ပန်းကန်စက် ဦးသော်]]<ref name="ReferenceA"/>၊ မြို့မကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဓာတုဗေဒမင်းကြီးနှင့် ဝန်ကြီး [[ချစ်သောင်း၊ ဦး|ဦးချစ်သောင်း]]၊ ရန်ကုန်မြို့ မြို့မမိန်းကလေးကျောင်းတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ [[ဆာဦးသွင်]] တို့မှာမြန်မာပြည် သမိုင်းတွင်လွန်စွာထင်ရှားသည်။<ref name=igi-220/>
စာကြောင်း ၂၃ -
# ဦးစောလွင် (B.A) (၁၉၂၁-၁၉၂၂) (ပထမ ၆ လ)
# ဦးလှဖေ (B.A) (၁၉၂၁-၁၉၂၂) (ဒုတိယ ၆ လ)
# [[နေရှင်နယ်ဦးမြင့်]] (B.A) (၁၉၂၂-၁၉၂၃) (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)
# ဦးကိုကို (B.A., B.L.,) (၁၉၂၃-၁၉၂၄) (ပထမ ၆ လ)
# ဦးငွေဇင်(B.A) (၁၉၂၃-၁၉၂၄) (ဒုတိယ ၆ လ) <ref>[https://books.google.com.mm/books?id=9NigHckRIiIC&pg=PA41&lpg=PA41&dq=myoma+u+ngwe+zin++first+headmaster&source=bl&ots=8gS8w5qMqq&sig=Y4ikeqS8BE1qrdnwjsm8mLmdQk0&hl=my&sa=X&ved=0ahUKEwjv9rqSjZDOAhUFKo8KHbloDOkQ6AEIHjAA#v=onepage&q=myoma%20u%20ngwe%20zin%20%20first%20headmaster&f=false The Voice of Young Burma - Kyaw Ēi (U.), Kyaw Ei (U.), Aye Kyaw - Google Books<!-- Bot generated title -->]</ref>
# [[မြို့မ ဦးဘလွင်|ဦးဘလွင်]] (B.A (Honours)., F.R.G.H (England)) (၁၉၂၄-၁၉၅၃) (၁၉၂၅ မှ ၁၉၃၃ အထိ ၈ နှစ်တာ ကာလများတွင် ဦးမြင့်သိန်း၊ ဒေါက်တာသိန်းမောင်၊ ဦးအောင်လှတို့သည် ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့လေရာ ဦးဘလွင်သည် ကျောင်းဆရာကြီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရသည်။)<ref name="mmbook" />
# [[မြင့်သိန်း|ဦးမြင့်သိန်း]] (M.A (Cambridge University)., B.L (Lincoln's Inn of London)) (၁၉၂၅-၁၉၃၁) (နိုင်ငံတော်တရားဝန်ကြီးချုပ်၊ ပထမဆုံးသော [[တရုတ်]]နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး)<ref>[https://books.google.com.mm/books?id=7qX6CAAAQBAJ&pg=PA337&lpg=PA337&dq=u+myint+thein+chief+justice+myoma+school&source=bl&ots=z4jKoH0WZo&sig=ACfU3U2X2_bGYyIMjU_RCm8MpTd05LU3Ww&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjIg4a9zN7rAhVGWysKHefGALA4ChDoATADegQIBBAB#v=onepage&q=u%20myint%20thein%20%20&f=false Burma’s Constitution - Maung Maung - Google Books]</ref> (သတိုးမဟာသရေစည်သူဘွဲ့၊ အဂ္ဂမဟာသရေစည်သူဘွဲ့)၊
# [[သိန်းမောင် (သံအမတ်ကြီး)|ဒေါက်တာသိန်းမောင်]] (BA., M.M.F., M.L.C) (၁၉၂၅-၁၉၃၂) (ဆရာဝန်၊ ၁၉၄၃ [[ဒေါက်တာဘမော်]]အစိုးရ၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်၊ ပထမဆုံးသော [[ဂျပန်]]နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သော ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင်များ ဂျပန်ပြည်တွင်စစ်ပညာသွားရောက်သင်ကြားရေးအဆက်အသွယ်ရယူရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဗိုလ်မှူးကြီးဆူဇူကီးတို့အား မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သူလည်းဖြစ်ခဲ့သည်၊ [[သိမ်းမောင်၊ ဦး (တရားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း)|နိုင်ငံတော်တရားသူကြီးချုပ် ဒေါက်တာသိမ်းမောင်]] မဟုတ်ပါ)
# ဦးအောင်လှ (M.A) (၁၉၃၂-၁၉၃၃) (သင်္ချာပါမောက္ခ)<ref name="mmbook" />
# ဦးဧသွယ် (B.A) (၁၉၅၃-၁၉၅၇) (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၁၉၂၀ မှသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်အထိ မြို့မကျောင်းတွင် သက်တမ်းအရှည်ဆုံး ဒုတိယကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး (နောင်အခါ ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး) ဖြစ်ပြီး ဝဏ္ဏကျော်ထင် ဦးဧသွယ်အဖြစ်ထင်ရှားသည်။
စာကြောင်း ၆၄ -
 
== ထူးခြားထင်ရှားသည့် မြို့မဟောင်းကြီးများ ==
ဆရာကြီး [[သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်း]]၊ အမျိုးသားပညာဝန် ဆရာကြီး [[ဖိုးကျား၊ ဦး|ဦးဖိုးကျား]]၊ ဆရာကြီး [[ထင်အောင်|ဒေါက်တာထင်အောင်]]၊ စွန်းလွန်းဆရာတော် အရှင်ဝိနယ၊<ref>[http://www.sunlun.com/Biography%20of%20Sayadaw%20A%20Shin%20Vinaya.doc အရှင်ဝိနယ၏ထေရုပ္ပတ္တိ doc]</ref> ဆရာကြီးဦးဧသွယ် (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီး [[မြ၊ သခင်|သခင်မြ]] ([[အောင်ဆန်း-အက်တလီ စာချုပ်]]) (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ ဆရာကြီး [[ဝ၊ မောင် (သိပ္ပံ)|သိပ္ပံမောင်ဝ၊]] ဆရာကြီး ဦးဘတင် (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ [[ဆရာကြီး ဦးစံထွား]] (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီး [[ဒီးဒုတ်ဦးဘချို]]၊ နေရှင်နယ်ဦးအေး (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ ဆရာ ဦးလှမိုး၊ ဆရာ ဦးအောင်မင်း၊ ဆရာ ဦးဘဝင်း၊ [[ဆရာတင့် (မြို့မကျောင်း)]] (၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ကျောင်းသားသပိတ်)၊ <ref>https://www.myanmarisp.com/2010/Articles-3/art0105/</ref> ဝန်ကြီး [[သိမ်းမောင်၊ ဦး (တရားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း)|ဒေါက်တာသိမ်းမောင်]] (ဖိနပ်သိမ်းမောင်ဖိနပ်-သိမ်းမောင်) (တရားရေးဝန်ကြီး၊ တရားသူကြီးချုပ်)၊ မြို့မကျောင်းသားဟောင်းများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] ၏ပထမဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် [[ဦးနု]] ([[နု-အက်တလီ စာချုပ်]])၊<ref>၁၉၃၉ - တရုတ်ပြည်သွား အဖြစ်အပျက်များကို ဂန္ဓာလရာဇ် အမည်ဖြင့် သခင်နု ရေး၍ နဂါးနီ စာအုပ်တိုက်မှ ထုတ်ဝေ။</ref> [[ဇော်ဂျီ၊ စာရေးဆရာ|ဆရာဇော်ဂျီ]]၊ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ် [[သန့်၊ ဦး|ဦးသန့်]]၊<ref name="mmbook" /> [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၏ ပထမဆုံး ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ်၊ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်၏ ဒုတိယ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင် သခင်လှဖေ( [[ဗိုလ်လက်ျာ|ဗိုလ်ချုပ်လက်ျာ]]) ([[လက်ျာ-ဖရီးမင်းစာချုပ်]])၊ [[လှရွှေ၊ ဒေါက်တာ|အာဏာရှင်လှရွှေ]] (၁၉၃၈-၃၉ [[တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ]] ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ၁၉၃၉-၄၀ [[တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ]] ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင် ဝန်ကြီး [[မင်းခေါင်၊ ဗိုလ် (ရဲဘော်သုံးကျိပ်)|ဗိုလ်မင်းခေါင်]]၊ ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင် [[ဗိုလ်ဇေယျ|ဗိုလ်မှူးကြီးဇေယျ]]၊<ref>{{cite book
| last = ကျော်ငြိမ်း (သုတေသနအရာရှိ)
| first =
စာကြောင်း ၇၇ -
| url = http://www.snapshot-news.com/index.php?option=com_content&view=article&id=6203:2010-09-18-03-40-52&catid=410:vol3-no3&Itemid=118
| format = ဆောင်းပါး
}}</ref> ပညာရေးဝန်ကြီးဦးရန်အောင် (ရှေ့နေချုပ် တရားသူကြီးချုပ်)၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး မြန်အောင်ဦးတင်၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် သခင်သိန်းဖေ (ဝါးခယ်မ)၊ သခင်ချစ် ([[အောင်ဆန်း-အက်တလီ စာချုပ်]])၊ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ]] ဥက္ကဋ္ဌ [[တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ]] ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ [[မြို့မကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ]] ဥက္ကဋ္ဌ [[မြို့မ-ဦးသန်းကြွယ်]] ([[ပင်လုံစာချုပ်]]) <ref name="ReferenceB">{{cite book|last=နိုင်ငံတော်|first=အစိုးရ|title=ပင်လုံညီလာခံ သမိုင်းစဉ် အကျဉ်း|year=၁၉၇၂|publisher=ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ [[စာပေဗိမာန်]]|page=၁၃၈}}</ref><ref name="ReferenceC">၁၉၈၀ မေမြို့ချစ်ဆွေ ရေးသား ပြုစုခဲ့သော ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှု လစဉ်မှတ်တမ်း</ref>၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီဝင် တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေများကောင်စီဝင် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင် (နိုတြီပဗ္ဗလစ်ရှေ့နေကြီး)၊ ဦးရဲခေါင်ညွန့် (တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေကြီး)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် [[လှဖေ၊ ဦး|ဦးလှဖေ]]၊ [[ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ရေ)]] ဗိုလ်ချုပ်သောင်းတင်နှင့် [[ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ရေ)]] ဗိုလ်မှူးချုပ် ချစ်လှိုင်၊ ဗိုလ်မှူးကြီးအောင်သိမ်း (ရေ)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော [[ဝင်းတင်၊ ဦး|သတင်းစာဆရာကြီး ဦးဝင်းတင်]]၊ [[ဇော်ဝင်း (ကျား)|ဦးဇော်ဝင်း(ကျား)]] (အမျိုးသားပညာဝန်[[ဦးဖိုးကျား]]၏သား) အစရှိသော မြို့မကျောင်းသားဟောင်းများမှာ လွန်စွာထင်ရှားခဲ့သည်။
 
== ထင်ရှားသည့် မြို့မဟောင်းများ ==