သင်္ဘော: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

သင်္ဘောဆိုသည်မှာ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နေနိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေကြောင်းသွားယာဥ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ရေကြောင်းသွားယာဉ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သင်္ဘောကို လှေနှင့် ခွဲခြားရာတွင် အရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ ခွဲခြားကြသည်။ သင်္ဘောကို ကန်များ၊ ပင်လယ်များ နှင့် မြစ်များတွင် တွေ့ရနိုင်ပြီး လူများ နှင့် ကုန်စည်များကို သယ်ဆောင်ရန်၊ ငါးဖမ်းရန်၊ အပန်းဖြေရန်၊ ပြည်သူတို့၏ အန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး နှင့် စစ်တိုက်ရန် စသည့် ရည်ရွယ်ချက် အမျိုးမျိုးဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။

သင်္ဘောများနှင့် လှေများသည် လူတို့၏တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုနှင့် အတူဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အရေးပါသော စစ်ပွဲများ နှင့် နေ့စဥ်ဘဝတို့တွင်နေ့စဉ်ဘဝတို့တွင် သုံးစွဲမှု တို့ကြောင့် ၄င်းတို့သည် ခေတ်သစ် စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးစနစ်တို့၏ မရှိမဖြစ် အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော ငါးဖမ်းသမားတို့သည် ငါးဖမ်းလှေများကို အသုံးပြုကြသည်။ စစ်တပ်များသည် အလွန်ခေတ်မီသော ရေယာဥ်များကိုရေယာဉ်များကို သုံးစွဲ၍ ကမ်းပေါ်ရှိ စစ်အင်အားများကို ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် ပို့ဆောင်ခြင်းတို့ပြုလုပ်ကြသည်။ ၃၅၀၀၀ နီးပါများရှိသော ကုန်သွယ်သင်္ဘောများသည် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ကုန်စည်ဘီလီယံပေါင်းများစွာကို သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

ထိုရေယာဥ်များသည်ထိုရေယာဉ်များသည် ကြီးကျယ်သော စွန့်စားရှာဖွေမှုများနှင့် သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာတိုးတက်မှု တို့တွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသည်။ ကျန်ဟီတို့ ကဲ့သို့သော ရေကြောင်းသွားလာသူတို့သည် သံလိုက်အိမ်မြှောင် နှင့် ယမ်းမှုန့်အစရှိသည့် တီထွင်မှု တို့ကို နေရာအနှံ့အပြား ပျံ့နှံ့စေခဲ့သည်။ တစ်ဖက်က ကြည့်လျှင် သင်္ဘောများကို ကိုလိုနီနယ်ချဲ့ခြင်း နှင့် ကျွန်ကုန်ကူးခြင်းတို့တွင် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ ၄င်းတို့သည် သိပ္ပံဆိုင်ရာ၊ ယဥ်ကျေးမှုယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ နှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ကြသည်။

သောဟေယာဒယ်မှ သူ၏ သေးငယ်သော လှေငယ် ကွန်တီကီဖြင့် သရုပ်ပြခဲ့သည့်ပမာပင် ရိုးစင်းသော သစ်သားဖောင်ကလေးတစ်ခုဖြင့်ပင် ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော အရာများစွာကို လုပ်ကိုင်နိုင်သည်။ ကျောက်ခေတ်အလယ်ပိုင်း ကနူးလှေများမှ ယနေ့အသုံးပြုနေသော နျူးကလီးယား စွမ်းအင်သုံး လေယာဥ်တင်သင်္ဘောများအထိသည်လေယာဉ်တင်သင်္ဘောများအထိသည် လူတို့၏ သမိုင်းကို ပြောပြနေကြသည်။

သင်္ဘောများသည် ၄င်းတို့၏ အရွယ်အစားနှင့် မိမိဘာသာ အချိန်ကာလကြာမြင့်စွာ မောင်းနှင်နိုင်မှုအပေါ်တွင် မူတည်၍ လှေမှ ကွဲပြားသွားသည်။ အများလက်ခံထားသော သတ်မှတ်ချက်မှာ အကယ်၍ ရေယာဥ်တစ်စီးမှရေယာဉ်တစ်စီးမှ အခြားတစ်စီးကို သယ်ဆောင်နိုင်ပါက ကြီးသောရေယာဥ်သည်ကြီးသောရေယာဉ်သည် သင်္ဘောဖြစ်သည်ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၃၅ပေ(၁၁မီတာ) မျှရှည်လျားသော ရွက်လှေများသည်ပင် ဒင်ဂျီ(dinghies) ဟု ခေါ်သော လှေငယ်လေးများကို သယ်ဆောင်လေ့ရှိသဖြင့် ထိုသတ်မှတ်ချက်မှာ လုံးဝဥသုံ မှန်ကန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ပေ။

ရေယာဥ်အများအပြားကိုရေယာဉ်အများအပြားကို လှေဟုပင် ရည်ညွန်းခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ [[ရေငုပ်သင်္ဘော]] ကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် လှေဟူ၍ပင် ရည်ညွှန်းကြသည်။ အခြားလှေဟုခေါ်ဝေါ်ကြသော ရေယာဥ်များမှာရေယာဉ်များမှာ ကန်ကြီးများအတွင်း သွားလာကြသော ကုန်တင်သင်္ဘောများ၊ မြစ်တွင်းသွား ရေယာဥ်များနှင့်ရေယာဉ်များနှင့် လွန်းပျံရေယာဥ်များလွန်းပျံရေယာဉ်များ တို့ဖြစ်ကြသည်။ ထိုရေယာဥ်များမှာထိုရေယာဉ်များမှာ မိမိတို့ဘာသာ လှေများနှင့် အကြီးစားကုန်စည်များကို သယ်ဆောင်နိုင်ကြသော်လည်း ဤရေယာဥ်များမှာဤရေယာဉ်များမှာ ကုန်းတွင်းရေကြောင်း နှင့် အကန့်အသတ်ရှိသော ကမ်းရိုးတန်းဝန်းကျင်တွင်သာ သွားလာလှုပ်ရှားနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ တည်ဆောက်ထားကြသည်။

ဘီစီ ၃၀၀၀ ခန့်ကပင် [[ရှေးဟောင်းအီဂျစ်]]လူမျိုးတို့သည် သစ်သားပျဥ်ချပ်များမှသစ်သားပျဉ်ချပ်များမှ သင်္ဘော၏ ကိုယ်ထည်ဖြစ်အောင် ဆောက်သည့်နည်းကို သိရှိခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။ ကျစ်ထားသော ကြိုးများကို သုံး၍ ပျဥ်ပြားများကိုပျဉ်ပြားများကို အတူတကွ စုစည်းချည်နှောင်ခဲ့ကြသည်။ ကျူပင် နှင့် မြက်ပင်များကို သစ်သားပြားများကြားတွင်ထည့်ခြင်းဖြင့် ဆက်ကြောင်းများမှ ရေလုံအောင် တားဆီးနိုင်ခဲ့သည်။ ဂရိလူမျိုး သမိုင်းရေးသူ နှင့် မြေပုံဆွဲသူ အာဂါသာချီဒိစ် မှ ရှေးဟောင်းအီဂျစ်လူမျိုးတို့ကြား သင်္ဘောဖြင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပုံမှာ " ဘီစီ ၃၀ ရာစု နှင့် ၂၅ ရာစုကြား အီဂျစ် တိုင်းနိုင်ငံတော်ဟောင်း (Old Kingdom)၏ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော အချိန်များတွင် မြစ်ကြောင်းလမ်းများမှာ စနစ်တကျရှိနေသည်။ အီဂျစ်သင်္ဘောများသည် ပင်လယ်နီအတွင်း သစ်စေးမွှေး နိုင်ငံ (myrrh-country) သို့တိုင်အောင် ရွက်လွင့်ခဲ့ကြသည်။" ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

=== ယဥ်ကျေးမှုယဉ်ကျေးမှု ပြန်လည်ဆန်းသစ်လာသောခေတ် တလျှောက် ===

ယဥ်ကျေးမှုယဉ်ကျေးမှု ပြန်လည်ဆန်းသစ်လာသောခေတ်တိုင်အောင်ပင် ရေကြောင်းသွားလာရေးနည်းပညာများမှာ အခြားအရာများနှင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင်နှိုင်းယှဉ်လျှင် အခြေခံအဆင့်သာ ရှိသည်။ သို့သော် ထိုသို့ လစ်ဟာနေသော နည်းပညာသည် အချို့ ယဥ်ကျေးမှုယဉ်ကျေးမှု လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ပင်လယ်တွင် လွှမ်းမိုးမှုမှ တားဆီးနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ဥပမာအားဖြင့် ပြရလျှင် ရေကြောင်းဖြင့် ထွန်းကားသော ဂျီနိုဝါ နှင့် ဗင်းနစ် နိုင်ငံ နှင့် ဘိုင်ဇင်တိုင်း ရေတပ်တို့ဖြစ်သည်။ ဗိုက်ကင်းတို့သည် သူတို့၏ နား (knarrs) သင်္ဘောများကို အသုံးပြု၍ မြောက်အမေရိကသို့ သွားရောက်စူးစမ်းခဲ့ပြီး ဘောလတစ်ပင်လယ်တွင် ကုန်သွယ်ကြကာ အနောက်ဥရောပ၏ ကမ်းရိုးတန်းဒေသများတွင် လုယက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။

၁၄ ရာစု ကုန်ပိုင်း လောက်အထိ တည်ဆောက်ခဲ့ကြသော ကာရက် ကဲ့သို့သော သင်္ဘောများ၏ ဦးပိုင်းနှင့်ပဲ့ပိုင်းတို့တွင် တာဝါများ ထည့်သွင်းတည်ဆောက်လာခဲ့သည်။ ထိုတာဝါများသည် ရေယာဥ်၏ရေယာဉ်၏ တည်ငြိမ်အောင် ထိန်းနိုင်စွမ်းကို လျော့ကျစေသည်။ ၁၅ ရာစုသို့ ရောက်သောအခါတွင် ကာရာဗယ် သင်္ဘောများကို ပိုမို အသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။ တာဝါများကို ခရစ်စတိုဖာ ကိုလံဘတ်၏ စန်တာမာရီယာ ကာရက် သင်္ဘောတွင် တွေ့ရသည့် ဦးပိုင်းကပ်စတယ် နှင့် ပဲ့ပိုင်းကပ်စတယ်များဖြင့် အစားထိုးခဲ့ကြသည်။ ထို့သို့ နေရာပိုမို ကျယ်ဝန်းလာမှုကြောင့် သင်္ဘော၏ ညာဖက်ပိုင်းကို ရှင်းလင်းနိုင်ပြီး ထိုအပိုင်းနှင့် သက်ဆိုင်သော လက်နက်ကိရိယာများတွင် အသစ်တီထွင်မှု ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။