ထျန်းအန်းမင် အရေးအခင်း (၁၉၈၉): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး စကားပြောဟန်အချို့ စာဟန်ပြောင်း၊ ဟူယောင်ဘန်းမဟုတ်၊ ဟူယောက်ပန်း စာတွဲ: ၂၀၁၇ ရင်းမြစ်တည်းဖြတ် |
အရေးမကြီး စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည် |
||
စာကြောင်း ၁ -
[[File:Tiananmen Square, Beijing, China 1988 (1).jpg|thumb|ထျန်းအန်းမင် အရေးအခင်း]]
'''ထျန်းအန်းမင် အရေးအခင်း (၁၉၈၉)'''ကို အနောက်တိုင်းနိုင်ငံများတွင် '''ထျန်းအန်းမင် သတ်ဖြတ်မှု''' ('''Tiananmen Square massacre''')ဟု လူသိများပြီး တရုတ်အသိုင်းအဝိုင်းတွင် ဇွန် ၄ အရေးအခင်း (六四事件) သို့မဟုတ် ၈၉ အရေးအခင်းဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[၈၈၈၈ အရေးအခင်း (ရှစ်လေးလုံး)|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]] ဖြစ်ပွားပြီးသည့် နောက်တစ်နှစ် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် [[တရုတ်ပြည်]] မြို့တော်[[ပေကျင်းမြို့]]မှ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ၊ ပညာတတ်များနှင့် မြို့ခံများ [[ထျန်းအန်းမင် ရင်ပြင်|ထျန်းအန်းမင်ရင်ပြင်]]၌ စုဝေးဆန္ဒပြခဲ့သည့် အရေးအခင်း တရပ်ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုသည် ပေကျင်းမှ တရုတ်ပြည် တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့သွားပြီး နောက်ဆုံးတွင် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်
ထျန်းအန်းမင် အရေးတော်ပုံကြီးသည် ၁၉၈၇ ဒီဇင်ဘာလမှာ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဟူယောက်ပန်း (Hu Yaobang) ကို ပါတီမှ အတင်းအကျပ် အနားယူခဲ့စေခြင်းမှ စတင်ခဲ့သည်။
တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဟူယောက်ပန်း (Hu Yaobang) သည် လွတ်လပ်စွာ ဟောပြောမှု၊ လွတ်လပ်စွာ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခွင့်များကို နိုင်ငံအတွင်း အတိုင်းအတာတခု အားပေးခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းမှ တရုတ်ကျောင်းသားလူငယ်များ၊ ပညာတတ် လူလတ်တန်းစားများနှင့် ပါတီအတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု
[[တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ]] အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဟူယောက်ပန်းကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှာ ပါတီမှ အတင်းအကျပ်
၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဟူသည်
အရေးအခင်းမှာ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသူ အဂတိတိုက်ဖျက်ရေး သမား တရုတ်အရာရှိ [[ဟူယောက်ပန်း]] (胡耀邦)
ပေကျင်းမြို့ရှိ တက္ကသိုလ် အသီးသီးမှ ကျောင်းသားများသည် ဟူယောက်ပန်းအတွက် ဝမ်းနည်းလွမ်းဆွတ်မှု အထိမ်းအမှတ်ပွဲများ ကျင်းပရာမှ ရက်ပိုင်းအတွင်း အတိုင်းအတာ ကြီးမားသည့် ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုကြီးအသွင် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဝမ်းနည်းလွမ်းဆွတ်မှု အထိမ်းအမှတ်ပွဲ ကျင်းပသည့်နေ့တွင် ထျန်းအန်းမင် ရင်ပြင်၌ စုဝေးခဲ့သည့် လူဦးရေမှာ သိန်းနှင့်ချီရှိသည်။ ရည်မှန်းချက် တသမတ်တည်း မရှိ၊ ဦးဆောင်သူမဲ့ ဖြစ်နေသော်လည်း ဆန္ဒပြသူ လူထုကြီးက အစိုးရအတွင်း တည်ရှိနေသည့် အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်ကြကာ စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် [[ဒီမိုကရေစီ]] ရရှိရေးအတွက် တောင်းဆိုကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.economicexpert.com/a/Tiananmen:Square:protests:of:1989.htm|title=Tiananmen Square protests of 1989|publisher=EconomicExpert.com|accessdate=2009-5-28}}</ref><ref name="nathan">{{cite web| first=Andrew J.| last=Nathan| url=http://www.foreignaffairs.org/20010101faessay4257-p0/andrew-j-nathan/the-tiananmen-papers.html| title=The Tiananmen Papers| work=[[外交 (杂志)|Foreign Affairs]]| month=1月/2月| year=2001}}</ref> ပေကျင်း ထျန်းအန်းမင်ရင်ပြင် တွင်သာမက တရုတ်ပြည် အခြားမြို့ကြီးများတွင်လည်း အတိုင်းအတာ ကြီးမားသည့် ဆန္ဒပြ လှုပ်ရှားမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။
ရက်သတ္တပတ် ၇ ပတ်ကြာခဲ့သည့် ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုသည် ဧပြီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ တရုတ်အစိုးရသည် စစ်တပ်ကို အသုံးပြုကာ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုကို ခြေမှုန်းခဲ့ရာ အသေပျောက်များ ရှိခဲ့သည်။ တရုတ် အာဏာပိုင်များ၏ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်အရ စစ်သားများ အပါအဝင် လူပေါင်း ၂၄၁ ဦးသေဆုံး၊ ၇၀၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရသည် ဟုဆိုသည်။<ref name="pbs">{{cite web|url=http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/tankman/cron/|title=The Memory of Tiananmen 1989|publisher=[[公共电视网|PBS]]|accessdate=2009-5-28}}</ref> သို့သော် တရုတ်ကြက်ခြေနီအသင်းနှင့် ကျောင်းသား အဖွဲ့အစည်းများက လူပေါင်း ၂၀၀၀ မှ ၃၀၀၀ အထိ သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။<ref name="pbs" />
== ကိုးကား ==
|