ဝီကီပီးဒီးယား

ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
ပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
အသစ်ရေးသားခြင်း
 
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
ဘိုလီးဗီးယား ('''Bolivia''' ({{pron-en|bəˈlɪviə|en-us-Bolivia.ogg}}), officially၏ known as theတရားဝင်အမည်မှာ '''Plurinational State of Bolivia''' ဖြစ်သည်။ <ref name="ReferenceA">{{cite web|url=http://www.who.int/countries/bol/en/ |title=WHO &#124; Bolivia (Plurinational State of) |publisher=Who.int |date=11 May 2010 |accessdate=30 August 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=Bolivia%20(Plurinational%20State%20of) |title=UNdata &#124; country profile &#124; Bolivia (Plurinational State of) |publisher=United Nations |date=14 November 1945 |accessdate=30 August 2010}}</ref> ({{lang-es|Estadoတောင်အမေရိကတိုက် Plurinacionalအလယ်ပိုင်းရှိ deကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ Bolivia}},မြောက်ဘက်နှင့်အရှေ့ဘက်တွင် {{IPA-es|esˈtaðoဘရာဇီး၊ pluɾinasjoˈnalတောင်ဘက်တွင် deပါရာဂွေးနှင့် βoˈliβja|IPA}}),အာဂျင်တီးနား၊ isအနောက်ဘက်တွင် aချီလီနှင့် landlockedပီရူး countryတို့နှင့် inနယ်နိမိတ်ချင်း centralထိစပ်နေသည်။ [[South America]]. It is bordered by [[Brazil]] to the north and east, [[Paraguay]] and [[Argentina]] to the south, and [[Chile]] and [[Peru]] to the west.
 
အမေရိကတိုက်ကို ကိုလိုနီနယ်မြေများအဖြစ် မပြုလုပ်မီအချိန်ထိ အင်ဒီးစ်တောင်တန်းဒေသဖြစ်သော ဘိုလီးဗီးယားသည် ထိုဒေသတွင် အင်အားအတော့တင်းဆုံး ဖြစ်သော အင်းကားအင်ပိုင်ယာ (Inca Empire) ၏ အစိပ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၆ရာစုနှစ်တွင် စပိန်တို့က ဒေသတွင်း အောင်နိုင်သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။ စပိန်ကိုလိုနီလက်အောက်တွင် ယင်းဒေသကို အထက်ပီရူး (Upper Peru) ဟုခေါ်ဝေါ်သမုတ်၍ ပီရူးဘုရင်ခံ (Viceroyalty of Peru) ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ၁၈၀၉ခုနှစ်တွင် လွတ်လပ်ရေးကြေညာသောအခါ ၁၆နှစ်ကြာ စစ်ပွဲဆင်နွှဲခဲ့ရသည်။ ၁၈၂၅ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ(၆)ရက်နေ့တွင် ဘိုလီဗာသမ္မတနိုင်ငံ (Simón Bolívar) ကိုတည်ထောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက်ပိုင်းတွင်လည်း နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ၊ အာဏာရှင်စတစ်အုပ်ချုပ်မှုများနှင့် စီးပွားရေးပျက်စီးခြင်းများကြောင်း ရုန်းကန်နေရသော တိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။
Prior to [[European colonization of the Americas|European colonization]], the [[Andes|Andean]] region of Bolivia was a part of the [[Inca Empire]] - the largest state in [[Pre-Columbian America]]. The [[Spanish Empire]] conquered the region in the 16th century. During most of the Spanish colonial period, this territory was called ''[[Upper Peru]]'' and was under the administration of the [[Viceroyalty of Peru]], which included most of [[Spanish Empire|Spain's South American colonies]]. After declaring independence in 1809, 16 years of war followed before the establishment of the Republic, named for [[Simón Bolívar]], on 6 August 1825. Bolivia has struggled through periods of political instability, dictatorships and economic woes.
 
ဒေသ(၉)ခုခွဲခြားထားသော ဒီမိုကရေစီ သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်သည်။ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်မှာလည်း အနောက်ပိုင်းတွင် အင်ဒီးစ်တောင်တန်းကုန်းမြင့်ဒေသဖြစ်ပြီး အရှေ့ခြမ်းတွင် မြေနိမ့်ပိုင်းသည် အမေဇုန်မြစ်ဝကျွန်းပေါ် (Amazon Basin) ဖြစ်သည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲတိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ လူသားဖွံ့ဖြိုးမှုအညွှန်းကိန်း အလတ်တန်းစားအဆင့်ဖြစ်သည်။ ဆင်းရဲမှုအဆင့် (poverty level) ၆၀%ခန့်ရှိသည်။ စိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်လုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း၊ သတ္တုတူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်း၊ ချည်မျှင်၊အထည်၊ သတ္တုကုန်ချော၊ ရေနံထွက်ပစ္စည်းစသော ကုန်ချောအမျိုးမျိုးကိုလည်း ထုတ်လုပ်သည်။ ဘိုလီးဗီးယားသည် တွင်းထွက်ပစ္စည်းများကြွယ်ဝပြီး အထူးသဖြင့် သံဖြူ (tin) အများအပြားထွက်သည်။ .
Bolivia is a Democratic Republic that is divided into nine departments. Its geography is varied from the peaks of the [[Andes]] in the West, to the Eastern Lowlands, situated within the Amazon Basin. It is a developing country, with a Medium Human Development Index score, and a poverty level around 60%. Its main economic activities include agriculture, forestry, fishing, mining, and manufacturing goods such as textiles, clothing, refined metals, and refined petroleum. Bolivia is very [[Geology of Bolivia|wealthy in minerals]], especially tin.
 
The Bolivian population, estimated at 10&nbsp;million, is multiethnic, including Amerindians, Mestizos, Europeans, Asians, and Africans. The main language spoken is Spanish, although the [[Aymara language|Aymara]] and [[Quechua language]]s are also common and all three, as well as 34 other indigenous languages, are official. The large number of different cultures within Bolivia has contributed greatly to a wide diversity in fields such as art, cuisine, literature, and music. With the current administration of [[Evo Morales]], Bolivia's government has championed [[nationalization]] of foreign owned corporations and [[social justice]] as a way to deal with perceived widespread inequalities between the indigenous and [[mestizo]] populations.<ref>{{Cite web |url=http://www.isreview.org/issues/41/katz.shtml |title=Morales and Bolivia |author=|date= |work=|publisher=ISREVIEW|accessdate=3 October 2010}}</ref>
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံ" မှ ရယူရန်