ဒြပ်ဆွဲအား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

၁၆၈၇ ခုနှစ်တွင် အိုင်ဆပ် နယူတန်ထုပ်ဝေခဲ့သောနယူတန်ထုတ်ဝေခဲ့သော ''Principia'' တွင်ဒြပ်ဆွဲအားအကြောင်းဖေါ်ပြထားသည်။ ဒြပ်ဆွဲအားသည် ပြောင်းပြန်နှစ်ထပ်ကိန်း နိယာမကိုလိုက်နာသည်။ နယူတန် ကိုယ်တိုင်ဖေါ်ပြထားသော စာသားမှာ- "I deduced that the forces which keep the planets in their orbs must [be] reciprocally as the squares of their distances from the centres about which they revolve: and thereby compared the force requisite to keep the Moon in her Orb with the force of gravity at the surface of the Earth; and found them answer pretty nearly." "ဂြုဟ်များပတ်လမ်းတွင်သာတည်ရန်ပံ့ပိုးပေးသောအားသည်ဂြိုဟ်များပတ်လမ်းတွင်သာတည်ရန် ယင်းဂြုဟ်တို့၏အလယ်အကွာအဝေးဖြင့်ပံ့ပိုးပေးသောအားသည် ယင်းဂြိုဟ်တို့၏ အလယ်အကွာအဝေးဖြင့် ပြောင်းပြန်နှစ်ထပ်ကိန်းအချိုးကျသည်ဟု ကောက်ချက်ချရသည်။ သို့ဖြစ် လကိုပတ်လမ်းတွင်တည်ရန်ထိမ်းသောအားလကိုပတ်လမ်းတွင် တည်ရန် ထိမ်းသောအား နှင့် ကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်ရှိသောဆွဲအားကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်ရှိသောဆွဲအားကို ကိုယှဉ်လိုက်လျှင်ယှဉ်လိုက်လျှင် နီးကပ်စွာထပ်တူသည်ကိုတွေ့ရှိရသည်။"

'''နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်တည်ရှိမှုကိုခန့်မှန်းရန်နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်တည်ရှိမှုကို အခြားဂြုဟ်များ၏လုပ်ရှားမှုနှင့်မတူသောခန့်မှန်းရန် အခြားဂြိုဟ်များ၏လုပ်ရှားမှုနှင့်မတူသော ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်၏ရွေ့လျားမှုပေါ်အခြေခံ၍ နယူတန်၏နိယာမကိုအသုံးပြုတွက်ချက်ရာနယူတန်၏နိယာမကို အသုံးပြုတွက်ချက်ရာ အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့သည်။ ဂျွန်ကောက်ချ်အာဒံစ်(John Couch Adams) နှင့် အဗန်းလဘေရီယယ်(Urbain Le Verrier) ထို့၏တွက်ချက်မှုဖြင့် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်ယေဘုယျအားဖြင့်ခန့်မှန်းတည်ရှိနိုင်သောနေရာကိုနက်ပကျွန်းဂြိုဟ်ယေဘုယျအားဖြင့် ခန့်မှန်းတည်ရှိနိုင်သောနေရာကို ယိုဟန်ဂေါ့ဖရိဂါလ်(Johann Gottfried Galle) ကယင်းဂြုဟ်ကိုရှာတွေ့ခဲ့သည်။ကယင်းဂြိုဟ်ကိုရှာတွေ့ခဲ့သည်။'''

အခြားဂြုဟ်နှင့်အခြားဂြိုဟ်နှင့် ပတ်လမ်းမတူသောဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ် သည်'''နယူတန်၏နိယာမ၏ချို့ယွင်းချက်ကိုထောက်ပြပါသည်။ ထိုချို့ယွင်းချက်ကို [[အိုင်းစတိုင်း]]၏ [[ယေဘုယျ နှိုင်းရသီအိုရီ]]ဖြင့် အစားထိုးခြင်း ခံခဲ့ရသည်။'''