ဟစ်တလာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ် |
No edit summary စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် အဆင့်မြင့် မိုလ်ဘိုင်းတည်းဖြတ် |
||
စာကြောင်း ၁၅၄ -
== ဟစ်တလာ အဲဒေါ့(ခရစ် ၁၈၈၉-၁၉၄၅) ==
ခေတ်သစ် အာဏာရှင်များအကြောင်း ရေးသားရာတွင်
အကြောင်းဟူမူ အာဏာရှင်ထဲတွင် ဟစ်တလာလောက် မည်သူမျှ အာဏာ တန်ခိုး မဖွံ့ဖြိုးသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ဟစ်တလာသည် သာမန် အလုပ်သမားဘဝမှ ဂျာမနီနိုင်ငံ အထွတ်အထိပ် အာဏာရှင်အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲဲ့သူ ဖြစ်သည်။
သူ့ကို ဩစတြီးယား နယ်စပ်မြို့ကလေးဖြစ်သော ဗရွန်းနော အမ်အင်းမြို့တွင် ခရစ် ၁၈၈၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂ဝ ရက်နေ့ မွေးဖွားသည်။ သူ၏ဖခင်မှာ ဩစတြီးယန်း အကောက်အရာရှိ
အလွိုက်ဟစ်တလာဖြစ်၍ မိခင် မှာ ဗိုဟီးမီးယန်း အမျိုးသမီး ကလဲရာပိုးလဇ ဟစ်တလာ ဖြစ်သည်။ ဟစ်တလာတွင် မွေးချင်းနှစ်ဦး ရှိလေသည်။
ဟစ်တလာ၏ ငယ်စဉ်တောင်ကျေး ကလေးဘဝက အဖြစ်အပျက်များကို မည်သူမျှ ကောင်းစွာ မသိကြချေ။ အနည်းအကျဉ်း သိရသမျှဆိုလျှင် သူ၏ ကလေးဘဝမှာ ဆင်းရဲနုံချာ လှ၍ ပျော်ရွှင်မှုကင်းမဲ့ခဲ့လေသည်။ သူ၏ ဖခင်သည် မိမိကဲ့သို့ပင် အစိုးရအရာရှိတစ်ဦး ဖြစ်စေလိုသဖြင့် သူဝါသနာထုံ၍ ပန်းချီဆရာ ဖြစ်ရမည် ဟူသော ဟစ်တလာ၏ ရည်မှန်းချက်ကို
မမြောက်စားခဲ့သည့်ပြင် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကြီး ကန့်ကွက်ခဲ့ပေ သေးသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဟစ်တလာသည် သူ၏ဖခင်အား အမုန်းကြီး မုန်းခဲ့သည်။ ဖခင်အား မုန်းတီးသလောက် မိခင်ကို
အလွန်ချစ်ခင် ကြည်ညိုလေသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ရသည်မှာ သူ၏ မိခင်သည် သူ့အား ချစ်ခင်ကြင်နာ ပြီးလျှင် သူ၏အလိုကို တတ်နိုင်သမျှ ဖြည့်စွမ်းပေးသောကြောင့် ဖြစ်၏။ သူ့မိခင်၏
အကူအညီဖြင့် ရေဆေးပန်းချီပညာကို မတောက်တခေါက် လေ့လာ ဆည်းပူးနိုင်ခဲ့၏။ မိခင်ဖြစ်သူက မည်မျှပင် ကြင်ကြင်နာနာ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပါသော်လည်း လုံးဝ စိတ်ချမ်းမြေ့မှုကိုကား ဟစ်တလာသည် မရခဲ့ချေ။ အမြဲလိုလိုပင် တွေဝေငေးမော စိတ်ကူးရေယာဉ်ကြောတွင် မြောနစ်နေကာ သူရဲကောင်းဖြစ်လိုသော ဆန္ဒ၊ ဂျာမနီနိုင်ငံ၏ ဂုဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးလိုသော
ဆန္ဒများသာ တဖွားဖွား ပေါ်ပေါက်နေလေသည်။
နုနယ်သေးလှသည့် အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်တွင် သူ၏ ဖခင်ကြီး သေဆုံးသွားလေသည်။ နောက် နှစ်နှစ် ကြာသောအခါ မိခင် သေဆုံးသွားပြန်ရာ လူလားမမြောက်မီ လောကအလယ်တွင် တအားငယ် ကျန်ရစ်ခဲ့လေသည်။ ထိုသို့ ပူဆွေး
ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ အမျိုးမျိုးနှင့် ဆင့်ကဲဆင့်ကဲ တွေ့ကြုံရခြင်း၊ အထီးတည်းနေရခြင်း၊ ဆွေမျိုးများအပေါ် မှီခိုနေရခြင်း စသော အချက်များသည် နောင်သောအခါ ဟစ်တလာ၏ အကျင့်စာရိတ္တတွင် များစွာ အရာထင်စေခဲ့လေသည်။
လူဖြစ်လာကတည်းက ဒုက္ခတွေ ပင်လယ်ဝေနေသည်ကိုသာ တွေ့ကြုံခဲ့ရသော ဟစ်တလာသည် အသက် ၂ဝ မပြည့်ခင် ဝမ်းရေးအတွက် ဗီယင်းနားမြို့သို့ ပန်းချီပညာသင်ရန် သွား
ရောက်လေသည်။ သူကား မနူးမနပ်နှင့် တောဆန်လှသည်။ တွေဝေမိန်းမောနေတတ်သည်။ ပိုက်ဆံဟူ၍လည်း ဗလာနတ္ထိ ဖြစ်ဘိရကား လမ်းများတွင် တံမြက်လှည်းကာ သမုဒ္ဒရာ
ဝမ်းတစ်ထွာကို ရိက္ခာတော် ဆက်ခဲ့ရလေသည်။
ပန်းချီကျောင်းတွင်လည်း ကျောင်းဝင် စာမေးပွဲကိုပင် မအောင်မြင်သဖြင့် ဗိသုကာ အတတ်သင်ရန် သူ့အား အကြံပေးကြလေသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ဆင်းရဲလွန်းလှသဖြင့် မတတ်သာတော့သဖြင့် ပန်းရံဆရာကြီး တစ်ဦး၏ထံတွင်
အလုပ်သမားအဖြစ် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်လေသည်။
ဟစ်တလာသည် မိမိဘဝ၏ အောက်တန်းကျလှပုံ၊
သည်။ ထိုနောက် သူသည် ပို့စကတ်များ ရေးဆွဲခြင်း၊ အရုပ်ကားများ ရောင်းချခြင်းဖြင့် ဆင်းရဲပင်ပန်းစွာ အသက်မွေးခဲ့ လေသည်။
၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် ဟစ်တလာသည် မျူးနစ်မြို့တွင် လက်သမားအဖြစ် တစ်မျိုး၊ ပုံတူရေးဆရာအဖြစ် တစ်သွယ်၊ ရေဆေး ပန်းချီဆရာအဖြစ် တဖုံနှင့် လောကဇာတ်ခုံတွင် မီးစဉ် ကြည့်ကာ ဝမ်းစာရှာခဲ့ရ၏။ ၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် ပထမကမ္ဘာစစ် ဖြစ်လေရာ ဟစ်တလာသည် စစ်တပ်သို့ ဝင်ရောက် အမှုထမ်း လေသည်။ ၁၉၁၄ ခုနှစ်အတွင်း သူ၏ စစ်မှုထမ်းဘဝမှာ များစွာ မထင်ရှားလှသော်လည်း သူ၏ စွန့်စားမှုကြောင့် သူသည် တပ်ကြပ်ရာထူးသို့ တိုးမြှင့်ခန့်ထားခြင်းခံရ၍ သံကြက်ခြေတံဆိပ်ကိုပါ ချီးမြှင့်ခြင်း ခံရလေသည်။ ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ဆုမ်းတိုက်ပွဲ၌ ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။
စစ်ပြေငြိမ်းသည့် အချိန်တွင် ဟစ်တလာသည်
မကြေနပ်ရကား ချုံးပွဲချ၍ ငိုယိုမိ လေသည်။ ဤသို့ ငိုယိုခြင်းကား မိခင် သေဆုံးပြီးနောက် ပထမဆုံး သူငိုမိခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုလေသည်။ သူသည် စိတ်ပျက်၍ အလွန်အမင်း ဝမ်းနည်း
အခဲမကြေဖြစ်ကာ အမျိုးမျိုး စဉ်းစားရာ နောက်ဆုံး၌ နိုင်ငံရေးလောကသို့ဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်လေသည်။ ထိုအတောအတွင်း
မျူးနစ်မြို့ရှိ စစ်တပ်တွင်ပင် နေထိုင်ယင်း သူလျှိုကလေးသဖွယ် ဆောင်ရွက်ခဲ့လေသည်။
ဟစ်တလာသည် ယဟူဒီများအား ဂျာမနီကို
အစည်းအဝေးများသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ဟစ်တလာသည် ဂျာမန် အလုပ်သမားပါတီသို့ ဝင်သည်။
ပရိသတ်ကို ဆွဲဆောင် နိုင်အောင် စကားပြောကောင်းသောကြောင့် မကြာမြင့်မီပင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်လာလေသည်။
၁၉၂ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ဟစ်တလာသည် သူ၏ပါတီအတွက် စကြာအလံကို ထွင်လေသည်။ နောက်လိုက် အများအပြား
စုဆောင်းကာ မုန်တိုင်းတပ်ဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်းသည်။ ပါတီကိုလည်း ''ဂျာမန်လူမျိုး နေရှင်နယ် ဆိုရှယ်လစ် အလုပ်သမား
ပါတီ''ဟု အမည်သစ် ပေးသည်။ ဂျာမန်ဘာသာ အတိုကောက်အားဖြင့် နာဇီပါတီ ဟု တွင်သည်။
( နာဇီ။)
ထို့ပြင်ပါတီ၏ လုပ်ငန်းစဉ်တရပ်ကို
တော့သည်။ ထိုကြောင့် နာဇီများသည်တစ်နေ့တခြား အင်အား ကောင်းလာလေရာ ၁၉၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင်
အစိုးရအာဏာကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြံစည်ကြ၏။ ထိုသို့ ကြံစည်ရာ၌ ဘီယာဆိုင်များတွင် နောက်လိုက်များ စုဆောင်းသောကြောင့် ''ဗီယာဆိုင်မှ တော်လှန်ရေး''ဟု ခေါ်တွင်လေသည်။ နာဇီတို့၏ ကြိုးစားမှုမှာ မအောင်မြင်ပဲ ဟစ်တလာလည်း အဖမ်းခံရပြီးနောက် ထောင်ဒဏ် ငါးနှစ် အပြစ်ပေး ခံရလေ
သည်။ ထောင်ကျနေသည့် အတောအတွင်း ''ကျွန်ုပ်၏ ကြိုးပမ်းမှု''ခေါ် နာဇီတို့ ကျင့်စဉ်ကို ရေးသားခဲ့လေသည်။ ထောင်ထဲတွင် ရှစ်လမျှသာ နေရပြီးနောက် လွတ်လာလေသည်။
၁၉၂၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၂၈ ခုနှစ်အတွင်းတွင်ကား ဂျာမနီနိုင်ငံသည် စည်ကား ဝပြောနေလေရာ မကြေနပ်မှုများ မရှိသလောက် ဖြစ်သဖြင့် တော်လှန်ရေးများ မပေါ်ပေါက်ခဲ့ချေ။
သို့ရာတွင် ၁၉၂၉ ခုနှစ်လောက်မှစ၍ ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း စီးပွားရေး ကြပ်တည်းမှု ပေါ်ပေါက်လာသောအခါ နာဇီတို့အဖို့ အခွင့်ကောင်းနှင့် ကြုံရပြန်လေသည်။ ဟစ်တလာသည်လည်း အခွင့်
ကောင်းကိုယူ၍ ဂျာမန်လူထုအား မိမိတို့ စစ်ရှုံးရခြင်းမှာ ယဟူဒီများနှင့်မတ်ဝါဒီများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု အပြစ်ဖို့ကာ ဟောပြောပြီးလျှင် သူ့ဘက်သို့ ဆွဲဆောင်လေသည်။ စက်မှုလုပ်ငန်း အရင်းရှင်ကြီးများကလည်း သူ့ကို အားပေးထောက်ခံလာကြသည်။
နာဇီပါတီသည် တဖြည်းဖြည်း အားကောင်းလာရကာ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ဂျာမန်လွှတ်တော်၌ နာဇီပါတီဝင် အမတ် ၁ဝ၇ ယောက်မျှ ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင်မူ ၁၉၆ အထိ တိုးတက်လာပြီးလျှင် ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် အင်အား
အတောင့်ဆုံးပါတီ ဖြစ်လာလေသည်။ ထိုနှစ်တွင် ဟစ်တလာသည် ဟင်ဒင်ဗတ် နှင့် ယှဉ်ပြိုင်၍ သမ္မတရာထူးကို အရွေးခံရာ ရှုံးနိမ့်သွား၏။
( ဟင်ဒင်ဗတ်ပေါဖွန်။)
သို့သော် ဖွန်ပေပင်တို့ လူစုက စွမ်းဆောင်မှုကြောင့် ၁၉၃၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃ဝ ရက်နေ့တွင် ဟစ်တလာသည် ဂျာမန်လွှတ်တော်၏ အဓိပတိ(ဝန်ကြီးချုပ်) ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ ဟင်ဒင်ဗတ် ကွယ်လွန် သောအခါ ဟစ်တလာသည် အဓိပတိရာထူးနှင့် သမ္မတရာထူး နှစ်ခုလုံးကို ပူးတွဲ
ထမ်းရွက်လေသည်။
ဟစ်တလာသည် သူ၏ ရည်မှန်းချက်အတိုင်း
စည်းလုံးတောင့်တင်းမှုအတွက် ရှေးဦးစွာ သူသည် အတိုက်အခံပါတီများကို နှိပ်ကွပ် တိုက်ဖျက်သည်။ သူ၏ ပါတီများထဲမှ သူ၏ သဘောချင်း မတိုက်ဆိုင်သူများကိုလည်း ''ပါတီ သန့်ရှင်းရေး''ဟု အကြောင်းပြကာ သုတ်သင်ပစ်လေသည်။
နာဇီ ပါတီမှသာလျှင် တရားဝင်ပါတီဖြစ်သည်ဟု ကြေညာပြီးသော် တစ်ပါတီစနစ်ကို ထူထောင်လေသည်။ နိုင်ငံရေးအာဏာများကိုလည်း သူ၏ လက်ဝယ်ထားရှိပြီးနောက် သူ၏ လူယုံများမှတဆင့် နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်သည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံကို
မည်ကဲ့သို့ အသွင်ပြောင်းလိုက်သနည်းဟူမူ ဂျာမန်လူများစုသည် ဟစ်တလာကို မိမိတို့အား ကယ်တင်မည့်သူဟူ၍ပင် မှတ်ထင်လာကြတော့၏။ ထို့ပြင် အတိုက်အခံ ပါတီများကို နှိပ်ကွပ် သည်ထက်ပင် ယဟူဒီများကို အနည်းငယ်မျှ သွေးစပ်သူများကိုပင် မချန်ပဲ ပိုမို ပြင်းထန်စွာ နှိပ်ကွပ် ညှဉ်းပန်းသည်။
နိုင်ငံမှလည်း နှင်ထုတ်ခဲ့လေသည်။
ထိုနောက်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံ၏ ဂုဏ်သရေကို ပြန်ဆယ်သည့် လုပ်ငန်းစလေတော့သည်။ နာဇီတို့သည် ဂျာမနီနိုင်ငံသည် စစ်ရှုံးနိုင်ငံအဖြစ် ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် မျက်နှာငယ်နေရသည်ကို
မျက်နှာရှိရှိနှင့် တင့်တင့် တယ်တယ်ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက် ပေးမည်ဟု ဂျာမန်လူထုကို ကတိပေးခဲ့သည်။ ထိုကတိအတိုင်း ဆောင်ရွက်ဖို့ပင် ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်လေသည်။ သို့ဖြစ်၍
ပထမတွင် လျှို့ဝှက်စွာ လက်နက်များကို တပ်ဆင် လေသည်။ နောင်အခါတွင်ကား အတိအလင်း လက်နက်များကို ပြုလုပ်
တပ်ဆင်လေတော့သည်။ ထိုသို့ လက်နက်အင်အား ဖြည့်တင်းကာ နိုင်ငံတကာနှင့် ယှဉ်ပြိုင်သာအောင် ကြိုးပမ်းမှုမှာ
နောက်ဆုံး စစ်မက် ဖြစ်ပွားသည့် အခြေသို့ ဆိုက်ရောက်တတ်သည့်အတိုင်း ဟစ်တလာ ခေါင်းဆောင်သော နာဇီတို့သည်တစ်နည်းအားဖြင့် စစ်ဖြစ်ပွားရန် ကြိုးပမ်းမှုကို စတင် ဆောင်ရွက်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ စင်စစ်သော်ကား အင်အား ဖြည့်တင်းပြီးနောက် နောက်တကြိမ် စစ်ပွဲကြီးတရပ်ကို ဆင်နွှဲ
ကာ အနိုင်ယူလိုက်လျှင် ယခင်က ဂျာမနီနိုင်ငံ အသရေမဲ့ခဲ့သည်ကို သင်ပုန်းချေရာရောက်မည်ဟု နာဇီတို့သည် တထစ်ချ မှတ်ယူထားကြ၏။
ဤသို့ဖြင့် လက်နက်များ တပ်ဆင်ပြီးနောက် ဂျာမန် အမျိုးသားများ စစ်ထဲ မဝင်မနေရ ဥပဒေကို ပြန်လည် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်လေသည်။ နိုင်ငံပေါင်းချုပ် အသင်းကြီးမှ နုတ်ထွက်လိုက်၏။
၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် ရိုင်းလန်းနယ်ကို ချီတက် သိမ်းပိုက် လိုက်သည်။ ထိုနောက် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံမှ သိမ်းယူထားသော ဂျာမန် ကိုလိုနီနယ်များကို ပြန်လည် ပေးအပ်ရမည်ဟု တောင်းဆိုလေသည်။
၁၉၃၉ ခုနှစ်မှာပင် ဟစ်တလာသည် အီတလီ အာဏာရှင် မူဆိုလိုနီနှင့် နားလည်မှုရယူကာ သူတို့၏ အကူအညီဖြင့် စပိန် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲတွင် အနိုင်ရ၍ အာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သော ဖရန်ကို အစိုးရကို အသိအမှတ် ပြုလေသည်။
( မူဆိုလိုနီ ဗင်နီတို။)
( ဖရန်ကို။)
၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် အီတလီနှင့် မဟာမိတ် စာချုပ်
ကီးယားနိုင်ငံမှ ဆူဒက်တန်နယ်ကို မျူးနစ် စာချုပ်အရ ရရှိပြန်သည်။ ၁၉၃၉ ခုနှစ်ဦးတွင် ချက်ကိုစလိုဗား ကီးယားနိုင်ငံရှိ ကျန်နယ်များကို သိမ်းယူ၏။ ထိုနှစ် ဩဂုတ်လတွင်
ရုရှနိုင်ငံနှင့် ရန်မပြုရေး စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီးနောက် စက်တင်ဘာလတွင် ပိုလန်နိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်လေသည်။ ထိုအခါကစ၍
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်လေတော့သည်။
( ကမ္ဘာစစ်ကြီး၊ ဒုတိယ။)
ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အစတွင် နာဇီဂျာမနီနှင့် အပေါင်းပါ နိုင်ငံများသည် အောင်ပွဲအလီလီ ခံခဲ့ရသော်လည်း မကြာမီ တစ်ရှုံးထဲရှုံးရသည့် အခြေနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြရလေသည်။ ထိုသို့
တစ်ရှုံးထဲရှုံးနေသဖြင့် နိုင်ငံအလုံးပြုတ်ပြုတ်ပြုန်းရတော့မည့်
အရေးကို ကြိုတင်သိရှိလာကြသော အထက်တန်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိကြီးများသည် နိုင်ငံကို ကယ်တင်ရန်အတွက်
ဟစ်တလာကို ၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် လုပ်ကြံလေသည်၊ သို့သော် အထမမြောက်ခဲ့ချေ။
၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဘာလင်မြို့တော်ကြီးတွင် နေရာ အတော် များများ၌ ရုရှစစ်တပ်များက သိမ်းပိုက် တပ်စွဲမိပြီးသောအခါ ဂျာမန် ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဒိုးနက်က ဟစ်တလာ ကျဆုံးသွားပြီ
ဖြစ်၍ သူက ဟစ်တလာ့နေရာကို ဆက်ခံကြောင်း ကျေညာလေသည်။
ဟစ်တလာ၏ ဘဝဇာတ်သိမ်းခန်းမှာ မရေရာလှချေ။ ရုရှ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မာရှယ်ဇူးကော့ကမူ ဟစ်တလာသည် အီဗာဗရွန်းဆိုသူ အမျိုးသမီးကို လက်ထပ်ပြီးနောက် လေယာဉ်ပျံဖြင့်
လွတ်မြောက်ကောင်း လွတ်မြောက်သွားမည်ဟု ဆို၏။ သို့သော် ၁၉၄၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ထုတ်ပြန်သော မဟာမိတ် အုပ်ထိန်းရေး ကောင်စီ၏ ပြန်တမ်းအရမူ ဟစ်တလာနှင့် အီဗာဗရွန်းတို့သည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် လက်ထပ်ကြပြီးသော် ၃ဝ ရက်နေ့ ၂ နာရီခွဲကျော်ကျော်တွင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေကြသည်။ သူတို့၏ အလောင်းများကို
မီးရှို့လိုက်ကြသည်ဟု ဆိုလေသည်။ သို့ဖြင့် မည်သူမျှ တပ်အပ်သေချာစွာ မပြောနိုင်သေးသည့်ပြင် ထိုသို့ တတ်အပ်သေချာစွာ
မပြောသည်နှင့်အမျှ ဟစ်တလာသည် တစ်နေ့သော် ပြန်လာ၍ သူတို့ကို ကယ်တင်လိမ့်ဦးမည်ဟု ယုံကြည်နေသူတို့ကား အများအပြားပင် ရှိနေကြသေးသည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် ရှရု
တို့၏ အချုပ်ထောင်မှ လွတ်မြောက်လာခဲ့သော ဟစ်တလာ၏ ကိုယ်ရံတော်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးအော့တိုးဂွန်း ရှေးက ဟစ်တလာသည် မိမိကိုယ်ကိုမိမိ သေနတ်နှင့်ပစ်၍ အဆုံးစီရင်ကြောင်း၊ ကြင်ယာတော် အီဗာဗရွန်း ကမူ အဆိပ်သောက်၍ အဆုံးစီရင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုနောက် သူတို့၏ အလောင်းများကို အော့တိုးနှင့် အပေါင်း ပါတို့က ဓာတ်ဆီဖျန်း၍ မီးရှို့လိုက်ကြကြောင်း၊ သို့သော် ရုရှတပ်များ ချဉ်းကပ်လာသည်နှင့် မီး
ကောင်းစွာ လောင်သည်အထိ မစောင့်နိုင်တော့ပဲ မြေမြှုပ် သင်္ဂြိုဟ်ရန် တပည့်များကို မှာကြားခဲ့ကြောင်းနှင့် သတင်းစာဆရာများကို ပြောကြားခဲ့လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)</ref>
== ကိုးကား ==
| |||