ရှေးဟောင်းမြိုလူမျိုး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၃၆ -
မြိုလူမျိုးတို့တွင် မြိုအမျိုးကွဲပေါင်း(၁၀၀)ကျော်ခန့်ရှိသည်ဟူ၍ အဆိုရှိကြသည်။ သို့သော် ယခုအခါ မြိုအမျိုးကွဲပေါင်း (၅၇) မျိုးခန့်သာ ရှာဖွေတွေ့ရှိရကြေား၊ ယင်းအထဲတွင်လည်း အမှန်တကယ် အား ဖြင့်ရှိနေသော မြိုမျိုးကွဲမှာ (၃၀) ဖြစ်ကြောင်းအဆိုရှိကြသည် ဟု ရှုဒေါင့်ဂျာနယ် (စာမျက်နှာ-၃၅) တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ၁၈၇၉-ခုနှစ်က British Burma Gazetteer စာအုပ် (စာမျက်နှာ-၄၂၅ ) တွင် Fifteen clans of Mro named -မြို မျိုးကွဲပေါင်း (၁၅) မျိုးတွေ့ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။<ref>British Burma Gazetteer Vol.ll in 1879 , P. 425</ref> သမိုင်းတွင် ဖော်ပြရေးသားချက်များသည် လက်လှမ်းမီ သည်အထိသာ ရေးသားခြင်းဖြစ်ပေမည် မိမိ ကိုယ်၌ပင် ယခုတိုင်တိတိကျကျ ဖော်ပြရန်မလွယ်ကူပေ။ မြိုလူမျိုးသည် လူဦး‌ရေနည်းသလောက် မျိုးကွဲများပြားသည်။ ယခုအခါတွင် မြိုမျိုးကွဲများသည် (၇၀) မျိုးရှိကြောင့် ရှာဖွေလေ့လာ တွေ့ရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ-၁။ ပလောင်ဒို 2။ တင်မ်တူ ၃။ ဆွေ၄။ ဆာမ်လာမ်၅။ ပြန့်စာ ၆။ ဆင်ကာလ်စာ ၇။ ဘွေမာ ၈။ သရိကလောင် ၉။ ခွာ ၁၀။ အာလှာမ် ၁၁။ ဒန် ၁၂။ ကုံမ့်စာ ၁၃။ ဒိန်တင့် ၁၄။ ဘွေတိန် ၁၅။ မာလှာမ်မာ ၁၆။ နိုနှာမ် ၁၇။ နိုလှာမ် ၁၈။ ကုမ့်စာ ၁၉။ ပေးနှာမ့် ၂၀။ ပြန်မ်ဆင် ၂၁။ ခိုင်စာ ၂၂။ ဆင်ရိုးစာ ၂၃။ ကြောင်ဝေ့စာ ၂၄။ ပေါင့်စာ ၂၅။ ငါ့မာ ၂၆ ။ ဟန်းလာ့ ၂၇။ ယောမ့်ရဲ့ ၂၈။ ပက်တိယာ ၂၉။ ဆင်ပြော့စာ ၃၀။ လန်းပြိုစာ ၃၁။ ရွေ့စာ ၃၂။ မရာစာ ၃၃။ ဖလောင် ၃၄။ တာမ်ဆင် ၃၅။ ရဟစာ့ ၃၆။ တိန်မ်ကမ် ၃၇။ မင့်စာနှာမ် ၃၈။ နာမ့်သရှိန်း ၃၉။ နာမ့်ဆစာ ၄၀ ။ ဟွာမာ ၄၁။ ပုလ်စာမ့် ၄၂။ ရုံမ်ထူတင့် ၄၃။ ပေါင်မိတင့် ၄၄။ မေ့မတင့် ၄၅။ ရန်လိပ်စာ ၄၆။ ခုံမ်စာ ၄၇။ ရန်မိတ်စာ ၄၈။ လင့်စားတင့် ၄၉။ တောင်န် တင့် ၅၀။ ယာမ့်မာတင့် သို့မဟုတ် ယာမ်မာဆောင်အိုင်မ်းတင့် ၅၁။ ရိုမ်စာ ၅၂ လိင်မ် ကန့်စာ ၅၃ ရပေါစာ ၅၄။ ရုံမ်ထူ ၅၅။ ငါ့ရွာ့ ၅၆။ နာမ့်ဖန်ဒန် ၅၇။ အွေထနိ့ဒန် ၅၈။ စတုဒန် ၅၉။ ရောင့်ဒိမ့် ၆၀။ ဒက်ဒိမ့် ၆၁။ နှာမ်ဒေါင့်မ် ၆၂။ ပလက်ဆင် ၆၃။ ဝင့်ကို ၆၄။ ဒန်ပရာမ့်နှာမ့် ၆၅။ ကွိုင်စင့်မ် ၆၆။ အောမ်စမ့် ၆၇။ ဆာရမ်စာ ၆၈။ စတု ၆၉။ တိန်စာ ၇၀။ ရန်တိန်စာ တို့ဖြစ်ကြသည်။
{| class="wikitable"
|+မြိုကရာမာစာပေအက္ခရာ | မြိုရောမစာပေအက္ခရာ | မြန်မာအက္ခရာ
|𖩡
|𖩐𖩍𖩖𖩒𖩝𖩁 𖩅𖩖𖩑𖩁
|1
|Pawng down
|
|ပလောင်ဒို
|-
|𖩢
Line ၄၇ ⟶ ၄၈:
|2
|Tamtu
|
|တာမ်တူ
|-
!𖩣
Line ၅၃ ⟶ ၅၅:
!3
!Sui
!
!ဆွေ
|-
!𖩤
Line ၅၉ ⟶ ၆၂:
!4
!Sam Lem
!
!ဆာမ်လာမ်
|-
!𖩥
Line ၆၅ ⟶ ၆၉:
!5
!Pren cha
!
!ပြန့်စာ
|-
!𖩦
Line ၇၁ ⟶ ၇၆:
!6
!Sankar cha
!
!ဆင်ကာလ်စာ
|-
!𖩧
Line ၇၇ ⟶ ၈၃:
!7
!Bawi ma
!
!ဘွေမာ
|-
!𖩨
Line ၈၃ ⟶ ၉၀:
!8
!Helklawng
!
!ဟြိကလောင်
|-
!𖩩
Line ၈၉ ⟶ ၉၇:
!9
!Khuai
!
!ကွဇ်
|-
|𖩡𖩠
Line ၉၅ ⟶ ၁၀၄:
|10
|Alaou
|၁၀
|
|အလှာမ်
|-
|𖩡𖩡
Line ၁၀၁ ⟶ ၁၁၁:
|11
|Den
|၁၁
|
|ဒန်
|-
|𖩡𖩢
|𖩌𖩑𖩓 𖩝𖩘 𖩋𖩖𖩆
|12
|KumKüm cha
|၁၂
|
|ခုမ်စာ
|-
|𖩡𖩣
Line ၁၁၃ ⟶ ၁၂၅:
|13
|Ding tang
|၁၃
|
|ဒိန်တင့်
|-
|𖩡𖩤
Line ၁၁၉ ⟶ ၁၃၂:
|14
|Bawi tin
|၁၄
|
|ဘွေတိန်
|-
|𖩡𖩥
Line ၁၂၅ ⟶ ၁၃၉:
|15
|Ma laua ma
|၁၅
|
|မလှာမ်မာ
|-
|𖩢𖩦
Line ၁၃၁ ⟶ ၁၄၆:
|16
|Nowng nau
|၁၆
|
|နို့နှာမ်း
|-
|𖩢𖩧
Line ၁၃၇ ⟶ ၁၅၃:
|17
|Nowng lai
|၁၇
|
|နို့လှာမ်
|-
|𖩢𖩨
Line ၁၄၃ ⟶ ၁၆၀:
|18
|Kumcha
|၁၈
|
|ကုမ့်စာ
|-
|𖩡𖩩
Line ၁၄၉ ⟶ ၁၆၇:
|19
|Pe nau
|၁၉
|
|ပေ့နှာမ့်
|-
|𖩢𖩠
Line ၁၅၅ ⟶ ၁၇၄:
|20
|Phren sang
|၂၀
|
|ပြန်မ်ဆင်
|-
|𖩢𖩡
Line ၁၆၁ ⟶ ၁၈၁:
|21
|Khin cha
|၂၁
|
|ခိုင်စာ
|-
|𖩢𖩢
Line ၁၆၇ ⟶ ၁၈၈:
|22
|Sang rü cha
|၂၂
|
|ဆင်ရို့စာ
|-
|𖩢𖩣
Line ၁၇၃ ⟶ ၁၉၅:
|23
|Krawng uai cha
|၂၃
|
|ကြောင်ဝေ့စာ
|-
|𖩢𖩤
Line ၁၇၉ ⟶ ၂၀၂:
|24
|Pawn cha
|၂၄
|
|ပေါင့်စာ
|-
|𖩢𖩥
Line ၁၈၅ ⟶ ၂၀၉:
|25
|Nga ma
|၂၅
|
|င မာ
|-
|𖩢𖩦
Line ၁၉၁ ⟶ ၂၁၆:
|26
|Hlen la
|၂၆
|
|ဟန်းလာ့
|-
|𖩢𖩧
Line ၁၉၇ ⟶ ၂၂၃:
|27
|Jawm re
|၂၇
|
|ယောင့်မ်ရဲ
|-
|𖩢𖩨
Line ၂၀၃ ⟶ ၂၃၀:
|28
|Pak tai
|၂၈
|
|ပက်တိယာ
|-
|𖩢𖩩
Line ၂၀၉ ⟶ ၂၃၇:
|29
|Sang phro cha
|၂၉
|
|ဆင်ပြောစာ
|-
|𖩣𖩠
Line ၂၁၅ ⟶ ၂၄၄:
|30
|Hleng phrui cha
|၃၀
|
|လိုင်းပြွေစာ
|-
|𖩣𖩡
Line ၂၂၁ ⟶ ၂၅၁:
|31
|Rui cha
|၃၁
|
|ရွေ့စာ
|-
|𖩣𖩢
Line ၂၂၇ ⟶ ၂၅၈:
|32
|Mara cha
|၃၂
|
|မရာစာ
|-
|𖩣𖩣
Line ၂၃၃ ⟶ ၂၆၅:
|33
|Pha lawng
|၃၃
|
|ဖလောင်
|-
|𖩣𖩤
Line ၂၃၉ ⟶ ၂၇၂:
|34
|Tai sang
|၃၄
|
|တာမ်ဆင်
|-
|𖩣𖩥
Line ၂၄၅ ⟶ ၂၇၉:
|35
|Ra ha cha
|၃၅
|
|ရဟစာ
|-
|𖩣𖩦
Line ၂၅၁ ⟶ ၂၈၆:
|36
|Tim khen
|၃၆
|
|တိမ်ကန်
|-
|𖩣𖩧
Line ၂၅၇ ⟶ ၂၉၃:
|37
|Mang cha nau
|၃၇
|
|မင့်စာနှာမ်
|-
|𖩣𖩨
Line ၂၆၃ ⟶ ၃၀၀:
|38
|Nam ta sheng
|၃၈
|
|နှင့်မ်သရှိန့်
|-
|𖩣𖩩
Line ၂၆၉ ⟶ ၃၀၇:
|39
|Nam sa cha
|၃၉
|
|နှင့်မ်ဆစာ
|-
|𖩤𖩠
Line ၂၇၅ ⟶ ၃၁၄:
|40
|Hua ma
|၄၀
|
|ဟွာမာ
|-
|𖩤𖩡
Line ၂၈၁ ⟶ ၃၂၁:
|41
|Pur chan
|၄၁
|
|ပုလ်စာမ့်
|-
|𖩤𖩢
Line ၂၈၇ ⟶ ၃၂၈:
|42
|Rüm thu tang
|၄၂
|
|ရုံမ်ထူတင့်
|-
|𖩤𖩣
Line ၂၉၃ ⟶ ၃၃၅:
|43
|Phawn mi tang
|၄၃
|
|ပေါင်မိတင့်
|-
|𖩤𖩤
Line ၂၉၉ ⟶ ၃၄၂:
|44
|May ma tang
|၄၄
|
|မေ့မာတင့်
|-
|𖩤𖩥
Line ၃၀၅ ⟶ ၃၄၉:
|45
|Ren lip cha
|၄၅
|
|ရန်လပ်ဖ်စာ
|-
|𖩤𖩦
Line ၃၁၁ ⟶ ၃၅၆:
|46
|Kowm cha
|၄၆
|
|ခင်မ်စာ
|-
|𖩤𖩧
Line ၃၁၇ ⟶ ၃၆၃:
|47
|Ren mit cha
|၄၇
|
|ရန်မိတ်စာ
|-
|𖩤𖩨
Line ၃၂၃ ⟶ ၃၇၀:
|48
|Lang chah tang
|၄၈
|
|လင်းစားတင့်
|-
|𖩤𖩩
Line ၃၂၉ ⟶ ၃၇၇:
|49
|Tawn tang
|၄၉
|
|တောင်မ်တင့်
|-
|𖩥𖩠
Line ၃၃၅ ⟶ ၃၈၄:
|50
|Yam ma tang
|၅၀
|
|ယာမ့်မာတင့်
|-
|𖩥𖩡
Line ၃၄၁ ⟶ ၃၉၁:
|51
|Tam sa
|၅၁
|
|တာမ်ဆာ
|-
|𖩥𖩢
Line ၃၄၇ ⟶ ၃၉၈:
|52
|Rown cha
|၅၂
|
|ရိုမ့်စာ
|-
|𖩥𖩣
Line ၃၅၃ ⟶ ၄၀၅:
|53
|Lim ken cha
|၅၃
|
|လိမ်ကန့်စာ
|-
|𖩥𖩤
Line ၃၅၉ ⟶ ၄၁၂:
|54
|Ra paw cha
|၅၄
|
|ရပေါစာ
|-
|𖩥𖩥
Line ၃၆၅ ⟶ ၄၁၉:
|55
|Rüm thu
|၅၅
|
|ရုံမ့်ထူ
|-
|𖩥𖩦
Line ၃၇၁ ⟶ ၄၂၆:
|56
|Nga rua
|၅၆
|
|ငရွာ
|-
|𖩥𖩧
Line ၃၇၇ ⟶ ၄၃၃:
|57
|Nam fan den
|၅၇
|
|နှင့်မ်ဖန်ဒန်
|-
|𖩥𖩨
Line ၃၈၃ ⟶ ၄၄၀:
|58
|Uih tawn den
|၅၈
|
|အွေထွန်းဒန်
|-
|𖩥𖩩
Line ၃၈၉ ⟶ ၄၄၇:
|59
|Stu den
|၅၉
|
|စတုဒန်
|-
|𖩦𖩠
Line ၃၉၅ ⟶ ၄၅၄:
|60
|Rawng dim
|၆၀
|
|‌ရောင့်ဒိမ်
|-
|𖩦𖩡
Line ၄၀၁ ⟶ ၄၆၁:
|61
|Dak dim
|၆၁
|
|ဒက်ဒိမ်
|-
|𖩦𖩢
Line ၄၀၇ ⟶ ၄၆၈:
|62
|Nam down
|၆၂
|
|နှင့်မ်ဒေါင်
|-
|𖩦𖩣
Line ၄၁၃ ⟶ ၄၇၅:
|63
|Plap sang
|၆၃
|
|ပလက်ဆင်
|-
|𖩦𖩤
Line ၄၁၉ ⟶ ၄၈၂:
|64
|Win kaw
|၆၄
|
|ဝင့်ကို
|-
|𖩦𖩥
Line ၄၂၅ ⟶ ၄၈၉:
|65
|Den pram nau
|၆၅
|
|ဒန်ပရာမ့်နှင့်မ်
|-
|𖩦𖩦
Line ၄၃၁ ⟶ ၄၉၆:
|66
|Kuai chen
|၆၆
|
|ကွာမ်စင့်
|-
|𖩦𖩧
Line ၄၃၇ ⟶ ၅၀၃:
|67
|Rown cha
|၆၇
|
|ရိုမ်စာ
|-
|𖩦𖩨
Line ၄၄၃ ⟶ ၅၁၀:
|68
|Om chem
|၆၈
|
|အောမ်စာမ့်
|-
|𖩦𖩩
Line ၄၄၉ ⟶ ၅၁၇:
|69
|Saren cha
|၆၉
|
|ဆာရမ်စာ
|-
|𖩧𖩠
Line ၄၅၅ ⟶ ၅၂၄:
|70
|Stu
|၇၀
|
|စတု
|-
|𖩧𖩡
Line ၄၆၁ ⟶ ၅၃၁:
|71
|Tin cha
|၇၁
|
|တိန်စာ
|-
|
Line ၄၆၇ ⟶ ၅၃၈:
|72
|Ren tin cha
|၇၂
|
|ရန်တိန်စာ
|}
ဤသို့ မျိုးကွဲများပြားသည်အလျောက် ခရီးသွားသည့်အခါမှာ ကျေးရွာတစ်ရွာ သို့ ဝင်လျှင် ၎င်းရွာတွင် မိမိအမျိုး ရှိမရှိကို မေးမြန်းရသည် အမျိုးတူ ရှိပါက ၎င်းအိမ်တွင်တည့်ခိုလေ့ရှိသည် အိမ်ရှင်တို့က လည်း မိမိအမျိုးရောက်လာသော ဧသည်အား ပျုငှာ စွာ ဧည်းဝတ်ပြုရသည်။ အမျိုးမရှိပါက ကျေးရွာ လူကြီးအိမ်တွင် တည့်ခိုလေ့ရှိသည်။ ချစ်စရာဓလေ့မှာ ကျေးရွာတစ်ရွာတွင် ရောက်လာသော ဧသည် သည် မိမိအမျိုး မဟုတ်သော်လည်း အိမ်နီးချင်း များက ဟင်းပွဲ တစ်ပွဲ နှင့် ထမင်းပုကန်တစ်ခု ဧည်းသည်တည့်ခိုသည့် အိမ်သို့ ပေးပို့ လေ့ရှိကြသည်။ ထို့အပြင် ဧသည် အိပ်ရန် ရိုးရာခြုံထည်စောင် လည်း ပို့လေ့ရှိကြသည်။