ဂရိဘာသာနှင့်စာပေ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရှေးဂရိဘာသာစကားသည် ကမ္ဘာ့ဘာသာစကားများတွင်

စကားလုံးလှပယဉ်ကျေးဆုံး၊ အပြစ်ကင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု

ပေါ်ပေါက်လာသမျှကို တိကျစွာ ဖော်ပြနိုင်သည်။ ဤစာမူတွင်

ဂရိစာပေသမိုင်းကို ဟိုးမား၊ ပလေတို၊ လူရှန်မှစ၍

တောင်ကြား ဒေသများတို့ ဖြစ်သည်။ ယင်းဘာသာစကားသည်

အင်ဒိုယူရိုပီယန် ဘာသာစကားပင်မကြီး၏ အခက်အလက်

တို့နှင့် နွယ်သည်။

 

မလည်နိုင်လောက်အောင် မကွဲပြားချေ။

 

လစ်နှင့်အိုင်အွန်းနစ်ဟူ၍ ၃ ပိုင်း၊ ၃ စု ပိုင်းခြားထားနိုင်သည်။

ဘီစီ ၄ဝဝ ပြည့်နှစ်လောက်တွင် အိုင်အွန်းနစ်ဘာသာစကား

စကားခေါ် အခြေခံထားသော အများသုံး ဂရိဘာသာ

စကားတစ်မျိုးသည် ဂရိပိုင် ကိုလိုနီနယ်များနှင့် မက်ဆိုပိုတေး

သည်။ ဂရိစာဆိုပညာရှိကြီး ဟိုးမားရေးသားခဲ့သော ကဗျာ

သည်။ ဟိုးမားသည် ဒေသအလိုက်သုံးသော မည်သည့်ဘာသာ

စကားကိုမျှ အသုံးမပြုခဲ့ပေ။

ဖြစ်လာခဲ့လေသည်။

 

အတွက် ဂရိဘာသာစကားသည် အလွန် စိတ်ဝင်စားဖွယ်

ကောင်း၏။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အချို့သော ဘာသာစကား

ကို တွေ့ရသောကြောင့် ဖြစ်ပေသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင်

ဘိုင်အိုလိုဂျီ၊ အီလက်ထရစ်စီတီ၊ ဖစ်ဆစ်စသည့် စကားလုံး

 

ယခုခေတ်ဂရိတို့သည် အက္ခရာတို့ကို ရှေးမူအတိုင်း လက်ခံ

၌၎င်း၊ အသံနေအသံထွက်တို့၌၎င်း အပြောင်းအလဲများ ရှိခဲ့ကြ

သည်။ ယခုခေတ် ဂရိ ဘာသာစကားမှာ အေဒီ ၈ဝဝ ပြည့်နှစ်

 

၁၄၅၃ ခုနှစ်တွင် ကွန်စတန်တီနိုပယ်မြို့တော်ကြီး ကျဆုံး

ပြေးကြရ၏။ သူတို့၏ ကျေးဇူးကြောင့် အီတာလျံစာပေ ပညာ

သဖြင့် ဂရိဘာသာ၏ အရသာကို သိလာကြ၏။ ထို့ကြောင့်

လည်း ဉာာဏ်သစ်အရေးပုံ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်၏။

 

==ဂရိစာပေ==

တို့သည် လွတ်လပ်သော လူမျိုးအဖြစ်ဖြင့် အေးချမ်းသာယာ

သောဒေသတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြ၍ ထက်မြက်သော ဉာာဏ်ပညာနှင့်

ပြည့်စုံသူများဖြစ်သည်။ စိတ်ကူးကောင်းမွန်ကြသည်။ထို့ကြောင့်

သူတို့၏ စိတ်အာရုံထဲတွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သမျှကို ကဗျာလက‡ာ

တဖြည်းဖြည်း ကဗျာကို စာပေအနေနှင့် ရေးသားစီကုံးသည့်

အခြေအနေသို့ ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိတို့ ရေးသားပြုစုခဲ့သည့်

သီကုံးပုံမှာလည်း လှပယဉ်ကျေးလှ၏။ သူတို့၏ အရေးအသား

ဟန်နေဟန်ထားတို့ကို နှောင်းလူများက စံထားနည်းယူကြရပေ

 

ရှေးဂရိစာပေကို ခေတ် ၅ ခေတ် ပိုင်းခြားထားသည်။

နှင့် စွန့်စားသူတို့၏ အကြောင်းကို စပ်ဆိုထားသော လက‡ာ

များဖြစ်၍ စားပွဲသောက်ပွဲ၊ ပျော်ရွွှင်ပွဲကြီးများတွင် ရွတ်ဆိုကြ

ကျန်ရှိခဲ့သည်။ ထိုလက‡ာကြီးနှစ်ပုဒ်ကို ဖွဲ့ဆိုသူမှာ ဂရိစာဆို

ကျော်ကြီး ဟိုးမား ဖြစ်၏။

'အစ်လယက်' ကဗျာကြီးမှာ ထရွိုင်းမြို့တော်ကြီးကို ဝန်းရံ

တိုက်ခဲ့စဉ်က ပါဝင်ခဲ့သော ဂရိအာဇာနည်သူရဲကောင်း အကီး

ပုံကို ဖွဲ့ဆိုသီကုံးထားခြင်း ဖြစ်၏။ 'အော့ဒိဆီ' ကဗျာကြီးမှာမူ

ထရွိုင်းမြို့တော်ကြီးမှ အက်တစ်ကာမြို့တော်ကြီးသို့ သွားရောက်

ရာ ခရီးလမ်းတစ်လျှောက်တွင် ယူလီဆီခေါ် အိုဒိဆယု စွန့်စား

ဟီးဆီယော့ စာဆိုပညာရှိမှာ ဘီစီ ၇ ရာစု၊ သို့မဟုတ် ၈

ရာစုနှစ်လောက်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကြီး၏ ထင်ရှား

ကြ၏။

 

လာ၍၊ ဘီစီ ၇ ရာစု၊ ၆ ရာစုနှင့် ၅ ရာစုနှစ်တပိုင်းမှာ ထို

ခေတ်တွင် အကျုံးဝင်ခဲ့သည်။ ထိုခေတ်တွင် စောင်းတူရိယာ

တေးကဗျာများကို စပ်ဆိုလာကြ၏။ ယင်းတေးကဗျာများ

စပ်ဆိုရာ၌ ထင်ရှားသော စာဆိုပညာရှင်များမှာ အဲဆီးယပ်၊

ထိုအထဲတွင် ဆက်ဖိုမှာ ဂရိအမျိုးသမီးများထဲမှ ပထမဆုံး

ထင်ရှားသော ကဗျာစာဆိုရှင် ဖြစ်ပေသည်။ ဂရိတို့သည်

ရေးစပ်ထားသည်။ အကြောင်းဆိုသော် ထိုတေးကဗျာမျိုးမှာ

သီဆိုသွားသည့်အခါ နားဆင်ရသူ၌ အဓိပ္ပာယ် လွယ်လွယ်

ပီသသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

 

ကြီးများတွင် အောင်ပွဲရသူများကို ချီးပင့်သီဆိုရန် လေးနက်

ခံ့ညားလှသော မော်ကွန်းကဗျာကြီးများကို ရေးစပ်သီကုံးခဲ့

ရေးသားပုံမှာ ပထမတွင် မြို့တော်ကြီးနှင့် အောင်ပွဲရသူတို့ကို

ချီးပင့်ဖွဲ့နွဲ့ သီကုံးပြီးနောက် မြို့တော် သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော်

ကြောင့် ကဗျာ၏ အဆင့်အတန်းသည် တိုးတက်လာခဲ့သည်။

ပြဇာတ်များမှာ အေသင်မြို့တော်တွင် နွေဦးရာသီ၌

စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်၏။ ထိုပွဲတော်တွင် ဆိတ်ရေများ ဝတ်ဆင်

ထားသူစုသည် ယိမ်းသားများပမာ သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို သံပြိုင်

ယူရစ်ပီးဒီး၏ ပြဇာတ်များတွင်ကား ပြဇာတ်အဆင့်အတန်းမှာ

တစ်လှမ်းတိုးလာခဲ့၏။ ယူရစ်ပီးဒီး၏ ပြဇာတ်များမှာ ပွဲရှုသူ

လေအောင် လွမ်းခန်းဖော်၍ အတော်အသင့် လွမ်းစေပြီးလျှင်

စိတ်လက်ပေါ့ပါးသက်သာရာရစေသော တေးကဗျာသီဆိုသည့်

များ ကွာခြားချက်မှာ ဂရိပြဇာတ်များ၏ ဇာတ်လမ်းသည် လူ

အများသိပြီးသော ဂရိထုံးဟောင်းပုံပြင်မှ ဝတ္ထုသွားကို ဇာတ်

အတမ်းပြုရသည့်အခန်း၊ သေကြေပျက်စီးသည့် အခန်းမျိုးကို

ပြသခြင်းမပြုဘဲ ယင်းသည့်အခန်းမျိုးကို ကြေညာခြင်းဖြင့်သာ

အသောပြဇာတ်များမှာ အလွမ်းပြဇာတ်များနောက်မှ ပေါ်

ပေါက်ခဲ့၍ ယင်းတို့သည်လည်း စက်တင်ဘာလ ကောက်သိမ်း

ယင်းသည့်ပြဇာတ်များတွင်ကား သီချင်းများသည်၎င်း၊ ပြောဆို

ကြသည့် စကားများသည်၎င်း၊ စိတ်လက်ပေါ့ပါး ပျော်ရွှင်ဖွယ်

စကားပြေသည်လည်း ကဗျာလင်္ကာပြဇာတ်များနှင့် တစ်ပြေး

တည်းလိုက်နိုင်အောင် အဆင့်အတန်းမြင့်သောစာပေများ ဖြစ်ကြ

သမိုင်း၊ ယထာဘူတပညာ၊ စကားပြောကောင်း အတတ်ဆိုင်ရာ

စာပေများ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုခေတ်တွင် ထင်ရှားသော ကျမ်းပြု

ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးမှာ ဟီရော့ဒိုးတပ်ဖြစ်၍ တစ်ခါတစ်ရံ ထိုပုဂ္ဂိုလ်

 

အကြောင်းမူကား နိုင်ငံသမိုင်းဟူသော အမည်တပ်ကာ စာပေ

ကဝိကြီးတစ်ဆူဖြစ်ပေသည်။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကြီးသည် ပယ်လိုပွန်

နီးရှန်းစစ်ပွဲများ၌ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးအဖြစ်နှင့် ကိုယ်တိုင်ပါဝင်

သူ့ဘက်ကိုယ့်ဘက် မလိုက်ဘဲ အမှန်အတိုင်း တိကျစွာ ဖြစ်နိုင်

သမျှဖြစ်အောင် ရေးသားခဲ့ပေ၏။

ဂရိယဉ်ကျေးမှု ဗဟိုဌာန ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ဘီစီ ၂ ရာစုနှစ်

လောက်တွင် ရောမမြို့တော်မှာ ဂရိယဉ်ကျေးမှု ဗဟိုဌာန ဖြစ်

ဖြစ်သည့် ကားသေ့စစ်ပွဲများအကြောင်း ပြုစုရေးသားခဲ့သူ

ပေါ်လစ်ဗိုင်းယပ်မှာ ရောမမြို့တော်၌သာ အနေများခဲ့သော

တစ်လှမ်းတိုးစေခဲ့သည်။ သူနှင့် ရှေးဟောင်းစာပေ အရေး

အသား တော်လှန်ဖက်များမှာ ဓမ္မသစ်ကျမ်းနှင့် အိလယက်

ကဗျာဆရာ ဗလက်စတော့၊ ဖော့တီးယေးဒီးနှင့် ဝတ္ထုရေးဆရာ

အယ်ဖတာလီယိုးတစ်တို့ ဖြစ်၏။ သူတို့၏ တော်လှန်မှုကို

သို့သော် စာပေသစ်မှာ တဖြည်းဖြည်း တွင်ကျယ်လာ၍

လက်ခံသူများပြားလာ၏။ ၁၉ ရာစု နောက်ပိုင်းတွင် စာပေ

၅ဝ ခန့် ကြာလာသောအခါ ဝတ္ထု၊ ခရီးသွားမှတ်တမ်း၊

အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာပေတို့တွင်လည်း တွေ့ရသည်။ သို့သော်

သမိုင်းဆိုင်ရာ စာအုပ်စာတမ်းများလောက်ကိုသာ ရေးသား

ထုတ်ဝေခွင့်ပြု၏။ ဒီမိုတစ်စာပေမျိုးကို အားပေးသော်လည်း

စာပေအချို့ကို ဒီမိုကရေစီစိတ်ဓာတ်များ နိုးကြားလာမည်ကိုစိုး၍

သင်ကြားခွင့် မပြုခဲ့ချေ။