ရွေးကောက်ပွဲ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး r2.7.1) (ရိုဘော ပေါင်းထည့်နေသည: lv:Vēlēšanas |
အရေးမကြီး Robot: Cosmetic changes |
||
စာကြောင်း ၄ -
'''ရွေးကောက်ပွဲ'''တစ်ခုသည် တိကျထင်ရှားသော ဆုံးဖြတ်ချက်-ချမှတ် သည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ထိုမှတစ်ဆင့် လူအများသည် တစ်ဦးတစ်ယောက်အား အများပိုင် ရုံးအလုပ်ကိုကိုင်တွယ်ရန် ရွေးချယ် ခြင်းဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲများသည် ပုံမှန်လည်ပတ်နေခြင်းရှိပြီး၊ ထိုအထဲတွင် ခေတ်သစ် ကိုယ်စား ပြုဒီမိုကရေစီသည် ၁၇ ရာစုကထဲမှ စတင်ခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲများသည် ဥပဒေပြုအဖွဲ့ အတွင်းသို့ ရုံးအလုပ်များ၊ တစ်ခါတစ်ရံ အမှုဆောင်နှင့် တရားသူကြီးအဖွဲ့အတွင်းသို့၊ နှင့် ဒေသဆိုင်ရာနှင့် ဒေသအစိပ် အပိုင်းဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးအစိုးရများ တို့အတွက် နေရာဖြည့်ဆည်းပေးခြင်းဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို များစွာသော အခြား ပုဂ္ဂလိက နှင့် စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ ကလပ်အသင်းများမှအစ စေတနာ့ဝန်ထမ်း အသင်းအဖွဲ့များနှင့် ကော်ပိုရေးရှင်းများ ပါမကျန် အသုံးပြုကြသည်။
ခေတ်သစ်ဒီမိုကရေ
ရွေးကောက်ပွဲပြန်လည်ပြင်ဆင်ခြင်းသည် ယခင်မထဲ့ရသေးသည့် မျှတသောရွေးကောက်ပွဲစံနစ်များ ထဲ့သွင်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ဟု ဖေါ်ပြသည် သို့မဟုတ် တည်ရှိပြီးစံနစ်များ၏ မျှတမှု သို့မဟုတ် ထိရောက်မှုကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေရန်ဖြစ်သည်။ မဲပေးခြင်းကို စာရင်းဇယားအရ လေ့လာခြင်းပညာသည် ရွေးကောက်ပွဲများနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် ရလာဒ်များနှင့် အခြားသောစာရင်းအင်းများကို လေ့လာသည့်ပညာ ဖြစ်သည် (အထူးသဖြင့်
==သမိုင်း==
စာကြောင်း ၁၉ -
ရွေးကောက်ပွဲများကို သမိုင်းတွင် စောနိုင်သမျှအစောဆုံး ရှေးခေတ်ဂရိ၊ ရှေးခေတ်ရောမ နှင့် အလယ်ခေတ်ကာလ တစ်လျှောက်လုံးတွင် ကြီးမြတ်သည့်ရောမဧကရာဇ် နှင့် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ကဲ့သို့သော အုပ်ချုပ်သူများကိုရွေးချယ်ရန် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ရွေးကောက်ပွဲများကို များစွာသော ရှေးခေတ်အိန္ဒိယ မွတ်ဆလင်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ၊ အွတ်မန် နှင့် အလီ အလယ်ခေတ် ရာရှီဒွန်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ အုပ်ချုပ်မှု တို့တွင် ဂါန များမှ ရာဇာများ ရွေးချယ်ရာနှင့်
==အချက်အလက်ဆက်ကြည့်ရန် ၊
မဲဆန္ဒပေးပိုင်ခွင့်မေးခွန်းများ၊ အထူးသဖြင့် လူနည်းစုအုပ်စုများအတွက် မဲဆန္ဒပေးပိုင်ခွင့်သည် ရွေးကောက်ပွဲများ၏ သမိုင်းကို လွှမ်းမိုးထားလျက်ရှိသည်။ မြောက်အမေရိကနှင့် ဥရောပတွင် အမျိုးသားများ လွှမ်းမိုးထားသည့် ယဉ်ကျေးမှုအုပ်စုသည် ရံဖန်ရံခါ ဆန္ဒမဲပေးသူအဖွဲ့ကို လွှမ်းမိုးထားပြီး၊ နိုင်ငံအများစုတွင် လည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိသည်။ အင်္ဂလန် နှင့် အမေရိကန် ကဲ့သို့သော နိုင်ငံများတွင် အစောပိုင်းရွေးကောက်ပွဲများကို လာရောက်အခြေချသူအမျိုးသားများ သို့မဟုတ် အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားအမျိုးသားများ ကသာလွှမ်းမိုးထားခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ၁၉၂၀ မှစ၍ အားလုံးသော အနောက်ဥရောပ နှင့် မြောက်အမေရိက ဒီမိုကရေစီများတွင် ကိစ္စတိုင်း၌ အမျိုးသားမဲပေးပိုင်ခွင့် (ဆွစ်ဇာလန် မှလွဲ၍) ရှိနေပြီး၊ နိုင်ငံအတော်များများသည် အမျိုးသမီးများ မဲပေးပိုင်ခွင့်ကို စဉ်းစားပေးရန် စတင်ခဲ့သည်။ အမျိုးသားများအတွက် ကိစ္စတိုင်း၌မဲပေးပိုင်ခွင့်ကို တရားဝင် လုပ်ပိုင်ခွင့် ပေးထားသော်လည်း၊ နိုင်ငံရေးအတားအဆီးများကို ရွေးကောက်ပွဲများအား မျှမျှတတရ ရှိရေး အကာအကွယ်ပေးရန် တစ်ခါတစ်ရံ
==လုပ်ငန်းများ==
စာကြောင်း ၃၀ -
ရွေးကောက်ပွဲများမည်သို့ပြုလုပ်မည်လဲဆိုသည့်အပေါ်မူတည်၍ အစိုးရ၏အနေအထားများသည် အရပ်ဒေသ တစ်ခုအပေါ်တွင် အမှီပြုပြီး အမျိုးမျိုးပြောင်းလဲမှုရှိသည်။ [http://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF အမေရိကန်]ကဲ့သို့သော ကိုယ်စားပြုဒီမိုကရေစီ တစ်ခုတွင် အချို့သောရာထူးအဆင့် နေရာများကို ရွေးကောက်ပွဲဖြင့်ဖြည့်ဆည်း၍ မရပါ။ အထူးသဖြင့် သေချာသည့် ကျွမ်းကျင်မှုများ လိုအပ်သည့် ရာထူးအဆင့်များဖြစ်သည့် ဥပမာ၊ တရားသူကြီးများကို သူတို့၏တရားမျှတမှုအား ကာကွယ်ပေးသည့်ကူညီမှု ဖြစ်စေရန် ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ခြင်းထက်
ဥပမာ အားဖြင့်၊ အချို့သောကိစ္စရပ်များတွင်၊ ဆိုဗီယက်ဒီမိုကရေစီတွင်- မဲဆန္ဒခံယူသောနယ်မှ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူများ နှင့် ရွေးချယ်ခံပြီးပုဂ္ဂိုလ်များကြားတွင် ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူ ကြားခံလွှာတစ်ခု တည်ရှိနေသည်။ သို့သော်လည်း ကိုယ်စားပြုဒီမိုကရေစီများ အများစုတွင် ဤအဆင့်၏ ပုံမှန်တစ်ဆင့်ညွှန်ကြားခြင်းသည် စည်းကမ်းနှင့်အညီ ပြုလုပ်ခြင်းထက် ဘာ မှမပိုပါ။ ဥပမာ၊ အမေရိကန်သမ္မတသည် မဲဆန္ဒရှင်များအဖွဲ့ အစည်း ဖြင့် ရွေးကောက်ခဲ့ပြီး၊ ဝက်စ်မင်စတာစံနစ် တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ကို နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်မှ ထုံးစံနှင့်အညီရွေးချယ်သည် (နှင့် အမှန်တစ်ကယ်တွင် ဥပဒေပြုအဖွဲ့မှ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ပါတီမှ)။
စာကြောင်း ၄၃ -
* အဖွဲ့ဝင်အသစ်ခန့်အပ်ခြင်း
ဆန္ဒခံယူပွဲ တစ်ခု (အများဆိုင်နာမ်-ဆန္ဒခံယူပွဲများ) သည် ရွေးကောက်ပွဲများနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် ဒီမိုကရ်က် တစ် ပစ္စည်းကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုအထဲတွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် သီးသန့်အဆိုပြုချက်၊ ဥပဒေ သို့မဟုတ် မူဝါဒကို
ဆန္ဒခံယူပွဲများသည် ဆွစ်ဇာလန်ကဲ့သို့သော တိုက် ရိုက်ဒီမိုကရေစီ နိုင်င များတွင် အထူး ခေတ်စားနေပြီး အရေးလည်းကြီးသည်။ သို့ရာတွင် အခြေခံဆွစ်စံနစ်သည် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် လုပ်ဆောင် နေဆဲဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီ၏ အများဆုံး တိုက်ရိုက်ပုံစံတွင် မည်သူမဆို မည်သည့်အကြောင်း ကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် မဲပေးနိုင်သည်။ ဤအကြောင်းအရာသည်ဆန္ဒခံယူပွဲများနှင့်ဆက်စပ်ပတ်သက်နေပြီး၊ ယေဘူယျ သဘောတူညီသော ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်ခြင်း၏ ပုံစံကို ယူထားသည်။ ရှေးခေတ်ဂရိပြန်လည်သတိရစရာတွင် မည်သူမဆိုသီးသန့် အကြောင်းအရာတစ်ခုကို ယေဘူယျ သဘောတူညီချက် ရရှိသည်အထိ ဆွေးနွေးနိုင်သည်။ ယေဘူယျ သဘောတူညီချက် လိုအပ်မှုဆိုသည်မှာ ဆွေးနွေးမှုများသည် အချိန်အများကြီးကြာမြင့်သည်အထိ လုပ်သွားနိုင်သည်ဟုဖြစ်သည်။ အမှန်အကန်စိတ်ဝင်စားသူများသည် ဆွေးနွေးမှုတွင်ပါဝင်နိုင်ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် မဲပေးဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် တစ်ခုတည်းသောရရှိလာသည့် ရလာဒ်ဖြစ်သည်။ ဤစံနစ်တွင် အသက်ကန့်သတ်ချက် မလိုအပ်ပါ။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ကလေး များသည် ထုံးစံအတိုင်း ငြီးငွေ့လာသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ဤစံနစ်သည် အသေးစားကိစ္စတစ်ခုကို အကောင်အထည်ဖေါ်နေစဉ်အချိန်အတွင်းသာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။
စာကြောင်း ၄၉ -
==ရွေးကောက်ပွဲစံနစ်များ==
ရွေးကောက်ပွဲစံနစ်များသည် တိကျသောအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ထားမှုများ နှင့် မဲကို နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ချက်သို့ ပြောင်းလဲပစ်သည့် မဲပေးခြင်း စံနစ်များဖြစ်သည်။ ပထမခြေလှမ်းသည် မဲများရေတွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ ထို့အတွက် အ မျိုးုး မျိုးသော ကွဲပြားခြားနားသည့် မဲရေတွက်ခြင်းစံနစ်များနှင့် လျှို့ဝှက်မဲပေးသောပုံစံများကို အသုံးပြုသည်။ ထို့နောက် မဲပေးခြင်းစံနစ်များသည် မှတ်သားရေတွက်ခြင်း အပေါ် အခြေခံ ၍ရလာသည့်ရလာဒ်ကို ဆုံးဖြတ်ပေးသည်။ အများစုဖြစ်သောစံနစ်များကို အချိုးအဆ သို့မဟုတ် မဲအများစု အဖြစ် အမျိုးအစားများ ခွဲခြား
အချိုးအဆအမျိုးအစား တွင်ပါဝင်ခြင်းကို ပါတီ-စာရင်း အချိုးအဆ ကိုယ်စားလှယ်ပြုခြင်း နှင့် ထပ်ထဲ့သော အဖွဲ့ဝင်စံနစ် ဟုခေါ်ဆိုပြီး၊ မဲအများစုအမျိုးအစားတွင် ပါဝင်ခြင်းကို ပထမပန်းဝင်ပြီး (FPP) (အများစုနှင့်ဆိုင်သောအချိုး) နှင့် လုံးဝအများစု ဟုခေါ်ဆိုသည်။ နိုင်ငံတော်တော်များများတွင် ကြီးထွားလာသည့် ရွေးကောက်ပွဲလှုပ်ရှားမှုများ ရှိနေပြီး၊ ၎င်းတို့သည် သဘောတူမဲပေးခြင်း ၊ တစ်ကြိမ်သာလွှဲပြောင်းပေးနိုင်သောမဲ ၊ ချက်ချင်းထပ်မံမဲပေးခြင်း သို့မဟုတ် ကွန်ဒါဆက် နည်းပညာတို့ဖြစ်သည်။ ပို၍အရေးကြီးသော ရွေးကောက်ပွဲများအား ဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့်အညီ ရေတွက်သည့် နည်းများ သုံးစွဲနေဆဲဖြစ်သည့် အချို့သော နိုင်ငံများတွင်
==ရွေးကောက်ပွဲအခက်အခဲများ==
စာကြောင်း ၅၇ -
'''ရွေးကောက်ပွဲလိမ်လည်မှု'''
တရား ဥပဒေစိုးမိုးမှု အားနည်းသည့်နိုင်ငံအများစုတွင် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများဖြစ်သည့် “လွတ်လပ်မျှတမှု” ကို လိုက်မမှီရခြင်း၏ အများဆုံးဖြစ်နေကျ အကြောင်းပြချက်မှာ လက်ရှိအစိုးရမှ ကြားဝင်နှောက်ယှက်မှု ဖြစ်သည်။ အာဏာရှင်များကို လူအများမှ ထုတ်ပယ်ပစ်ချင်သည့်စိတ်များ ရှိနေကြသော်လည်း သူတို့သည် အာဏာဆက်လက်တည်မြဲစေရန် အုပ်ချုပ်ရေး ( ရဲ၊ စစ်ဥပဒေ၊ သတင်းဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲယန္တရား၏
အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့များသည်လည်း
==မမျှတသည့်အုပ်ချုပ်မှုများ==
စာကြောင်း ၆၇ -
==ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်မှုများဖြင့်ဝင်ရောက်နှောက်ယှက်ခြင်း==
အာဏာလက်ဝယ်ရှိသူများသည်
==ရွေးကောက်ပွဲယန္တရား ဖြင့် ရှုပ်ထွေးစေခြင်း==
ဤအကြောင်းအရာတွင် တွေဝေခြင်း သို့မဟုတ် မဲကို မည်သို့ပေးရမည်ဆိုသည်ကိုပြောဆို၍ မဲပေးသူများအား
== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==
|