အမ္ဗဇာတ်

(၂)ဇာတ် ရှိပါသည်။ ဧကကနိပါတ် - ၁၃။ ကုသနာဠိဝဂ် -၁၂၄ - အမ္ဗဇာတ် တောသတ္တဝါအများ ရေပေးလှူသဖြင့် တစ်ဖန် ကျေးဇူးပြုသော အစာအာဟာရမှီ၍ အများချမ်းသာရသော ဝတ်နှင့်ပြည့်စုံသော ရသေ့အကြောင်း။

ရဟန်းငယ်ကြောင်းပြု

နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သာဝတ္ထိမြို့သား ရဟန်းတစ်ပါးသ်ည ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်နှင့် ပြည့်စုံ၏။

ထိုရဟန်းဒသည် ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့၌ ပြုရာသော ဝတ်တို့ကို လည်းကောင်း၊ တံမြက်လှည်းခြင်း သောက်ရေ သုံးဆောင်ရေ တည်ထားခြင်း စသော ဝတ်တို့ကို လည်းကောင်း အမြဲပြုလေ့ရှိ၏။ ဒါယကာတို့သည် အလွန်ကြည်ညိုသဖြင့် ဆွမ်းဝတ်ငါးရာတို့ကို အမြဲ နိစ္စဘတ် လှူဒါန်းကြကုန်၏။ များသော လာဘ်သပ်ပကာရှိ၏။ ထိုရဟန်းကို အမှီပြု၍ ရဟန်းများစွာတို့သည် ချမ်းချမ်းသာသာ စားသောက်နေထိုင် ကြရကုန်၏။

ထိုအခါ ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်ဝယ် စကားစိပ်မိ၍ ထိုရဟန်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးပြောဆိုနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ “ရဟန်းတို့ ... ဤရဟန်းကား ယခုအခါ၌ သာ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်နှင့် ပြည့်စုံသည် မဟုတ်၊ ရှေးအခါ၌ လည်း ပြည့်စုံခဲ့ဖူးပြီး၊ ရသေ့ တစ်ယောက်ကို အမှီပြုကာ ရသေ့ငါးရာတို့ တောသို့ မသွားရဘဲ သစ်သီးကြီးငယ်ဖြင့် မျှတကာ ချမ်းချမ်းသာသာ စားသောက်နေထိုင်ရဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါအတိတ်ဇာတ်ကိုဆောင်တော်မူသတည်း။

ရေပေးလှူရ သဒ္ဓါထက်လှ

လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် ဥဒိစ္စပုဏ္ဏားမျိုး၌ ဖြစ်၍ အရွယ်ရောက်လတ်သော် ရသေ့ရစန်းပြုလျက် ရသေ့ငါးရာ အခြံအရံဖြင့် တောင်ခြေရင်းတစ်ခု၌ နေလေ၏။

ထိုအခါ ဟိမဝန္တာဝယ် ပူပြင်းသော နွေအခါဖြစ်၍ အရပ်တကာတို့ဝယ်သောက်ရေပြတ်ကုန်၏။ တိရစ္ဆာန်တို့သည် သောက်ရေကို မရကုန်သဖြင့် ပင်ပန်းကြကုန်၏။ ထိုအခါ ရသေ့တစ်ပါးသည် တိရစ္ဆာန်ကို ရေငန်ခြင်း ဆင်းရဲကို မြင်သဖြင့် သနားကရုဏာသက်သာ သစ်ပင်တစ်ခုကို ဖြတ်၍ စားကျင်းထွင်းပြီးလျှင် သောက်ရေအပြည့်လောင်း၍ ထားလေ၏။

များစွာသော တိရစ္ဆာန်တို့ သောက်ကုန်လတ်သော် ရသေ့သည် သောက်ရေကိုသာ အတွင်ခပ်နေသဖြင့် သစ်သီးရှာခွင့်မရ၊ အာဟာရပြတ်လျက်လည်း သောက်ရေကို ပေးမြဲတိုင်း ပေးလေ၏။

ကျေးဇူးတုံ့ရှာ မြောက်မြားစွာ

ထိုအခါ သား၊ ငှက် အပေါင်းတို့သည် စည်းဝေးကြကုန်လျက် “ အမောင်တို့ … ရသေ့မှာ သောက်ရေကို ခပ်နေရသဖြင့် သစ်သီးရှာခွင့်မရ၊ အာဟာရပြတ်၍ ပင်ပန်းလှပြီ၊ သို့အတွက် ရေသောက်လာသော သား၊ ငှက်တို့သည် မိမိတို့ အစွမ်းရှိသလောက် သစ်သီးကို ယူခဲ့ကြလျှင် ကောင်းမည်” ဟု တိုင်ပင်ညီညွတ်ကာ ဤနေ့မှစ၍ ရေသောက်လာသော သား၊ ငှက်တို့သည် သစ်သီးယူခဲ့ကြစတမ်းဟု ကတိကဝတ်ပြုကြကုန်၏။

သား၊ ငှက်တို့လည်း ရေသောက်လာကြသောအခါ ကတိကဝတ် ပြုသည့်အတိုင်း သရက် ပိန္နဲ စသော သစ်သီးတို့ကို ယူခဲ့ကြကုန်၏။ သစ်သီးတို့ကား လှည်းဆယ့်နှစ်စီး ခွဲတိုက်လောက်မျှ များပြားကုန်၏။ ရသေ့ငါးရာတို့လည်း ထိုသစ်သီးတို့ဖြင့်ပင် မျှတလျက် နေထိုင်ကြကုန်၏။

ချီးကျူးမကုန် ဝတ်ပြည့်စုံ

ရသေ့ကြီးသည် များစွာသော သစ်သီးတို့ကို မြင်၍ “တပည့်တို့ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်နှင့် ပြည့်စုံသော ရသေ့ တစ်ယောက်ကို အမှီပြုကာ တောသို့ သစ်သီးရှာ မသွားရတော့ဘဲ ရသေ့ငါးရာတို့ ချမ်းချမ်းသာသာ စားသောက်နေရသည်” ဟု ဝတ်နှင့်ပြည့်စုံသော ရသေ့၏ လုံ့လဝီရိယကို ချီးကျူးလေ၏။ ထို့နောက် -

“တပည့်တို့ … ပညာရှိသူမှန်လျှင် အမြဲလုံ့လပြုရမည်၊ မပျင်းရိရာ၊ လုံ့လ၏ အကျိုးကို ကြည့်ရှုကြလော့၊ သရက် ပိန္နဲ စသော ဤသစ်သီးတို့မှာ လုံ့လ၏အကျိုး မဟုတ်ပါလော” –

ဟု ရသေ့အပေါင်းတို့အား ပြောကြားကာ အဆုံးအမပေးလေ၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ ဝတ်ပြည့်စုံသော ရသေ့သည် - ယခုအခါ ဝတ်ပြည့်စုံသော ရဟန်း။

ဆရာရသေ့ကြီးသည် - ငါဘုရားဖြစ်လာပြီ -

ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်၊ ပြုလုပ်ဖွယ်၊ တကယ်မပျင်းရာ။

(၂) တစ်ယောက်ဝတ်ပြည့်၊ လွန်ချမ်းမြေ့၊ ရသေ့ငါးရာပါ။

အမ္ဗဇာတ် ပြီး၏။

---

စတုက္ကနိပါတ် - ၅။ စူဠကုဏာလဝဂ် -(၃၄၄) အမ္ဗဇာတ်။ ။ သရက်သီး ပျောက်ဆုံးသဖြင့် သူဌေးသမီး ၄ယောက်တို့အား အာရှက်တကွဲ ကျိန်ဆိုသော ရသေ့စဉ်းလဲ အကြောင်း။

သရက်သီးပျောက်မှု ကျန်ဆိုပြု

နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် မထေရ်တစ်ပါးသည် အိုမင်းသော အခါမှ ရဟန်းပြုပြီးလျှင် ဇေတဝန်ကျောင်းတော် အစွန်ဖြစ်သော သရက်ဥယျာဉ်တောဝယ် ကျောင်းဆောက်ကာ နေ၏။ သရက်ဥယျာဉ်ကို စောင့်ရှောက်လျက် ကြွေကျသော သရက်သီးတို့ကိုလည်း စားလေ့ရှိ၏။ မိမိအထံသို့ ရောက်လာသူတို့အားလည်း သရက်သိးတို့ကို ပေးလေ့ရှိ၏။

မထေရ်အို ဆွမ်းခံဝင်စဉ် သူခိုးတို့သည် သရက်သီးတို့ကို ခိုးယူ၍ သွားကြကုန်၏။ ထိုအခိုက် သူဌေးသမီးလေးယောက်တို့သည် အစိရဝတီမြစ်မှ ရေချိုးပြီးလျှင် လှည့်လည်ကာ သရက်ဥယျာဉ်သို့ ဝင်ကြကုန်၏။ မထေရ်အိုလည်း ဆွမ်းခံရာမှ ပြန်လာ၍ သူဌေးသမီးတို့ကိုမြင်လျှင် “သူငယ်မတို့ ... သင်တို့သည် သရက်သီးကို စားကြသလော” ဟု မေး၏။ “အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်တို့ ယခုပင် ရောက်လာကြပါ၏၊ မစားကြပါ” ဟု လျှောက်၏။ “သူငယ်မတို့ ... ငါ မယုံကြည်နိုင်၊ မစားကြလျှင် ကျိန်ဆိုကြလော့” ဟု ပြောဆိုလေ၏။

ထိုအခါ သူဌေးသမီးတို့သည် အသီး အသီး ကျိန်ဆိုကြကုန်၏။ မထေရ်အိုသည် သူဌေးသမီးတို့ကို ကျိန်ဆိုစေ၍ အရှက်ရစေပြီးလျှင် လွှတ်လိုက်၏။ ထိုအကြောင်းကို ကြားကြလျှင် ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်၌ စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ သိတော်မူလျှင် “ရဟန်းတို့ ... ဤရဟန်းကြီးသည် ယခုအခါ၌သာ သူဌေးသမီး လေးယောက်တို့ကို ကျိန်စေ၍ အရှက်ကွဲစေပြီးလျှင် လွှတ်လိုက်သည် မဟုတ်၊ ရှေးအခါလည်း ကျိန်စေ၍ အရှက်ကွဲစေပြီးလျှင် လွှတ်လိုက်ဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါ အတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။

ရသေ့စဉ်းလဲ အကျင့်လွဲ

လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် သိကြားမင်း ဖြစ်လေ၏။ ထိုအခါ ရသေ့စဉ်းလဲတစ်ပါးသည် ဗာရာဏသီပြည်ကို အမှီပြု၍ မြစ်အနီး သရက်ဥယျာဉ်တောဝယ် စောင့်ရှောက်ကာနေ၏။ ကြွေကျသော သရက်သီးတို့ကိုလည်း စား၏။ ရောက်လာသူတို့အားလည်း ပေး၏။ ဤသို့မှားသော အသက်မွေးခြင်းဖြင့် အသက်မွေးလေ့ရှိ၏။

ထိုအခါ သိကြားမင်းသည် လူ့ပြည်၌ အဘယ်သူသည် မိဘကို လုပ်ကျွေးသနည်း၊ အသက်အရွယ် ကြီးရင့်သူတို့ကို ရိုသေသနည်း၊ အလှူပေးသနည်း၊ သီလကို စောင့်ရှောက်သနည်း၊ ဥပုသ်ဆောက်တည်သနည်း၊ အဘယ်ရဟန်းသည် ရဟန်းတရားကို အားထုတ်ကုန်သနည်း၊ မကျင့်အပ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သနည်းဟု လူ့ပြည်သို့ ကြည့်ရှူလတ်သော် သရက်ဥယျာဉ်တွင် အကျင့်အပ်သော အကျင့်ကို ကျင့်၍နေသော ရသေ့စဉ်းလဲကိုမြင်၍ ဤရသေ့စဉ်းလဲကား ... ကသိုဏ်း ပရိကံ စသော ရဟန်းတရားကို ပယ်ပြီးလျှင် သရက်ဥယျာဉ်ကို စောင့်၍ နေဘိ၏။ ထိုရသေ့စဉ်းလဲကို ထိတ်လန့်စေမည်ဟု ကြံစည်လျက် ရသေ့စဉ်းလဲ ဆွမ်းခံဝင်စဉ် သရက်သီးတို့ကို ကြွေကျစေ၍ သူခိုးတို့ ခိုးယူဘိသကဲ့သို့ ပြု၍ ထားနှင့်၏။

သူဌေးသမီးများရောက် ဥယျာဉ်တော်အောက်

ထိုအခိုက်တွင် ဗာရာဏသီပြည်မှ သူဌေးသမီး လေးယောက်တို့လာ၍ လှည့်လည်ကာ သရက်ဥယျာဉ်သို့ ဝင်ကြကုန်၏။ ရသေ့စဉ်းလဲ ပြန်လာ၍ သူဌေးသမီး လေးယောက်တို့ကို မြင်လျှင် “သူငယ်မတို့ ... သင်တို့ င့ါသရက်သီးတွေကို စားကြသလော” ဟု မေး၏။ “အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်တို့ ယခုပင် လာကြပါ၏၊ အရှင် သရက်သီးတို့ကို မစားကြပါ” ဟု လျှောက်၏။ “သူငယ်မတို့ .... သင်တို့စကားကို ငါ မယုံကြည်နိုင်၊ မစားလျှင် ကျိန်ဆိုကြလော့” ဟု ပြော၏။ “အရှင်ဘုရား ... ကျိန်ဆိုလျှင် သွားခွင့်ရပါမည်လော” ဟု မေး၏။ “သူငယ်မတို့ သွားခွင့်ရကြမည်၊ ကျိန်ဆိုပါ” ဟု ပြောဆိုလေ၏။

လွတ်မြောက်စေမှု ကျိန်ဆိုပြု

ထိုအခါ သူဌေးသမီး လေးယောက်တို့တွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သော သူဌေးသမီးသည် -

“အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်သည် အရှင်ဘုရား သရက်သီးတို့ကို အကယ်၍ ခိုးယူမိပါမူ မည်းနက်သော ဆံပင်တို့အကြားဝယ် ပေါက်နေသော ဆံပင်ဖြူတို့ကို မွေးညှပ်ဖြင့် နုတ်သော ယောကျ်ား၏အလိုသို့ လိုက်ရပါစေသား” –

ဟု ကျိန်ဆိုလေ၏။ ရသေ့စဉ်းလဲသည် ထိုသူဌေးသမီးကို သင်ကား သင့်အရာအရပ်တွင် နေဦးလော့ဟု ဆို၍ နှစ်ယောက်မြောက် သူဌေးသမီးကို ကျိန်ဆိုစေပြန်၏။ ထိုသူဌေးသမီးလည်း -

“အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်သည် အရှင်ဘုရား သရက်သီးတို့ကို အကယ်၍ ခိုးယူမိပါမူ မွေးသည်မှ အသက်နှစ်ဆယ် နှစ်ဆယ့်ငါးနှစ်၊ နှစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်တိုင်အောင် ကြီးရင့်သော အရွယ်သို့ ရောက်၍လည်း လင်မရပါစေသား” –

ဟု ကျိန်ဆိုပြန်လေ၏။ ထိုသူဌေးသမီးလည်း ကျိန်ဆိုပြီး၍ သင့်ရာအရပ်၌ နေဦးလော့ ဆိုပြီးလျှင် သုံးယောက်မြောက် သူဌေးသမီးကို ကျိန်ဆိုစေပြန်၏။ ထိုသူဌေးသမီးလည်း -

“အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်သည် အရှင်ဘုရား သရက်သီးတို့ကို အကယ်၍ ခိုးယူမိပါမူ လင်ကို တောင့်တလျက် လင်၏အထံသို့ သွားသောကြောင့် အတိသာရိက မိန်းမဖြစ်၍ တစ်ယောက်ထီးတည်း တစ်ဂါဝုတ် နှစ်ဂါဝုတ် ရှည်ဝေးသော ခရီးသို့ သွားရစေသား၊ လင်နှင့်ချိန်းဆိုရာ အရပ်တွင်လည့်း လင်ကို မမြင်ရစေသား” –

ဟု ကျိန်ဆိုပြန်၏။ ကျိန်ဆိုပြီးလျှင် သင့်ရာအရပ်၌ နေဦးလော့ ဆို၍ လေးယောက်မြောက် သူဌေးသမီးကို ကျန်ဆိုစေပြန်၏။ ထိုသူဌေးသမီးလည်း -

“အရှင်ဘုရား ... အကျွန်ုပ်သည် အရှင်ဘုရား သရက်သီးတို့ကို အကယ်၍ ခိုးယူမိပါမူ တန်ဆာဆင်လျက် ကောင်းစွာဝတ်လျက်၊ ပန်းပန်လျက်၊ စန္ဒကူးနံ့သာ လိမ်းကျံလျက် တစ်ယောက်ထီးတည်း အိပ်ရာတွင် အိပ်ရပါစေသား” –

ဟု ကျိန်ဆိုပြန်၏။

ရသေ့ခြိမ်းခြောက် သိကြားရောက်

ထိုအခါ ရသေ့စဉ်းလဲသည် သင်တို့ကား အလွန်ဝန်လေးသော ကျိန်စာတို့ကို ကျိန်ဆိုကြကုန်ပြီ။ သူတစ်ပါး ခိုးယူစားသည် ဖြစ်ရာ၏။ သင်တို့ အလိုရှိရာ သွားကြကုန်လော့ဟု သူဌေးသမီး လေးယောက်တို့ကို လွှတ်လိုက်၏။ သိကြားမင်းလည်း ကြောက်မက်ဖွယ်သော အာရုံကိုပြ၍ ရသေ့စဉ်းလဲကို ထိုသရက်ဥယျာဉ်မှ ပြေးစေ၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ ရသေ့စဉ်းလဲသည် - ယခုအခါ ရဟန်းအို။

သူဌေးသမီးလေးယောက်တို့သည် - သူဌေးသမီးလေးယောက်တို့ပင်။

သိကြားမင်းသည် - ငါဘုရားဖြစ်လာပြီ -

ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) လင်ကိုမှီမှ၊ ကြီးပွားရ၊ မိန်းမဓမ္မတာ။

(၂) လင်ကိုမရ၊ မကောင်းရ၊ ဘဝဆုံးရှုံးရာ။

(၃) လင်ကောင်းကိုရွေး၊ ရဖို့ရေး၊ ဆွေးနွေးစဉ်းစားရာ။

(၄) လင်ရရှိက၊ လိုလိုက်ရ၊ ခယလုပ်ကျွေးရာ။

အမ္ဗဇာတ် ပြီး၏။