ရွှံ့စေး
ရွှံ့စေး (အင်္ဂလိပ်: clay) သည်အလွန်သေးငယ်သော သဘာဝကျောက် (သို့မဟုတ်) မြေဆီလွှာပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး သလင်း(SiO2)၊ သတ္တုအောက်ဆိုဒ်များ(Al2O3 , MgO etc.)၊ သက်ရှိကြွင်းကျန်များဖြစ်သော ရွှံ့စေးဓာတ်သတ္တုတစ်မျိုး (သို့) တစ်ခုထက်မကပါဝင်နိုင်သည်။[၁] ဘူမိဗေဒရွှံ့စေးနုန်းတင်မှုများသည် အများအားဖြင့် phyllosilicate ဓာတ်သတ္တုများဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားပြီး ထိုအထဲ၌ တွင်းထွက်ဖွဲ့စည်းပုံတွင် ပိတ်မိနေသည့် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုပမာဏမတူညီသော ရေများပါဝင်သည်။ ရွှံ့စေးများသည်အမှုန်အရွယ်အစားနှင့်ပထဝီအနေအထားအပြင်ရေပါဝင်မှုကြောင့်ပျော့ပျောင်း၍ လိုရာပုံသွင်းနိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့သွားခြင်း(သို့မဟုတ်) မီးနှင့်ထိတွေ့(မီးဖုတ်)ခြင်းများ ပြုလုပ်သောအခါ မာကျောကြွတ်ဆတ်ကာ လိုရာပုံမသွင်းနိုင်တော့ပေ။ မြေဆီလွှာတွင်တွေ့ရှိရသောမြေမျက်နှာပြင်ပေါ် မူတည်၍ အဖြူမှသည် မီးခိုးရောင်၊ အညိုရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်ရင့်သည့်အနီရောင် အထိအရောင်အမျိုးမျိုးရှိနိုင်သည်။[၂]{{sfn|Nesse|2000|pp=252-257
သဘာဝတွင်တွေ့ရှိရသောနုန်းအနယ်တင်ခြင်းများ၌ နုန်းနှင့်ရွှံ့ နှစ်မျိုးလုံးပါဝင်သော်လည်း ရွှံ့စေးကို ဓာတ်သတ္တုပညာနှင့် အမှုန်အရွယ်အစားကွဲပြားခြားနားချက်များဖြင့် ခွဲခြားနိုင်သည်။ ရွှံ့စေးရှိ ဓာတ်သတ္တုများ မပါဝင်သည့် အသေးစားမြေဆီလွှာများဖြစ်သည့် နုန်း၏ အမှုန်အရွယ်အစားမှာ ရွှံ့များထက်ပိုကြီးသည်။ သို့သော်အမှုန်အရွယ်အစားနှင့် အခြားရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိများနှင့်ထပ်တူကျမှုလည်း ရှိသည်။ နုန်း နှင့်ရွှံ့စေးအကြားခြားနားချက်ကို ပညာရပ်လိုက်၍ ကွဲပြားသည်။ ဘူမိဗေဒပညာရှင်များနှင့်မြေဆီလွှာသိပ္ပံပညာရှင်များသည် ထိုနှစ်ခုကွဲပြားချက်ကိုစဉ်းစားရာတွင် အမှုန်အရွယ်အစား ၂ μm (ရွှံ့စေးသည် နုန်းထက်ပိုမိုကောင်းမွန်) တွင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည်၊ အနည်ထိုင်ခြင်းဆိုင်ရာပညာရပ် ကျွမ်းကျင်ရှင်များသည် 4-5 μmကိုအသုံးပြုကြပြီး (ငွေ့/ရည်/ခဲ တစ်ခုခု၌)ရောနှော အနုစိတ်အမှုန်များအကြောင်းလေ့လာသော ဓာတုဗေဒပညာရှင်များသည် 1 μmကိုအသုံးပြုကြသည်။ ဘူမိနည်းပညာအင်ဂျင်နီယာများသည်မြေဆီလွှာတွင်ရေပါဝင်ခြင်းတိုင်းတာမှုစနစ်ဖြင့် တိုင်းတာသောမြေဆီလွှာ၏ပျော့ပျောင်းပုံသွင်းနိုင်ခြင်း ဂုဏ်သတ္တိများအပေါ် အခြေခံ၍ နုန်း နှင့်ရွှံ့စေးများခွဲခြားသည်။ ISO 14688အဆင့် ရွှံ့စေးအမှုန်များကို ၂ μmထက်သေးငယ်ပြီး နုန်းအမှုန်များသည် ပိုမိုကြီးမားသည်ဟုမှတ်ယူသည်။ (သဲ၊ နုန်းနှင့် ၄၀%အောက်ရွှံ့) အရောအနှောများကို သဲနုန်းမြေနု ဟုခေါ်သည်။
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Olive et al. 1989.
- ↑ Klein & Hurlbut 1993, pp. 512-514.