အီဒီယမ်

အီဒီယမ်(Idiom)

အီဒီယမ် ဆိုသည် အင်္ဂလိပ်စကားမှ လာသည်။ မြန်မာလို ဘန်းစကား/ဗန်းစကား ဖြစ်သည်။ အီဒီယမ်ဟူသည် ဘာသာစကားတစ်ခု၌ မူလအဓိပ္ပာယ် မဟုတ်သော သီးခြားအဓိပ္ပာယ် ဆောင်နေသည့် အပြောအဆို အရေးအသားတစ်ခု ပြင်ဖြစ်သည်။ သက်ဆိုင်ရာ ဘာသာစကားဖြင့် အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုဖော်ပြသော မိမိတို့ လူမျိုး ဓလေ့ထုံးစံအတိုင်း သုံးစွဲသည့် ဓလေ့သုံး စကားလုံးဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။

ဘာသာဗေဒပညာရှင် မာရီယိုပေ့ (Mario Pei)က အီဒီယမ်နှင့် ပတ်သက်၍ သာဓကတစ်ခု ထုတ်ပြပါသည်။ တစ်ခါက ပြင်သစ်အမျိုးသမီး တစ်ယောက်သည် မီးရထားဖြင့် ခရီးထွက်လာရာ ရထားပြတင်းပေါက် အပြင်ဘက်သို့ ဦးခေါင်းထုတ်ပြီး လိုက်ပါလာခဲ့သည်။ မီးရထားသည် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခုအတွင်းသို့ ဝင်မည်ပြုစဉ် ခရီးသွားဖော် အမေရိကန်လူမျိုးတစ်ယောက်က ထိုသူ၏ အင်္ကျီကော်လာကို အတင်းဆွဲပြီး "Look out "ဟု အော်ပြောသည်။ ပြင်သစ်ခရီးသည်က ဦးခေါင်းကို ပြန်သွင်းပြီး အမေရိကန် ခရီးသည်ကို ကျေးဇူးတင်စကား ပြောဆိုသည်။ ထို့နောက် "ခင်ဗျားက ကျွန်တော့ကို (Look in )အတွင်းကြည့်စေချင် ပါရက်နဲ့ ဘာကြောင့် အပြင်ကိုကြည့် (Look out)အပြင်ကို ကြည့်လို့ ပြောရတာလည်း"ဟု မေးမြန်းပါတော့သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် Look out ကို တစ်လုံးချင်း အဓိပ္ပာယ် ကောက်ပါက အပြင်ဘက်သို့ ကြည့်ဟု အနက်ရသော်လည်း Look out ဟူသော စကားလုံး နှစ်လုံးတွဲကို "သတိထား"ဟူ၍ သုံးလေ့ရှိသည်။ ထိုသို့ ပါဝင်သော အစိတ်အပိုင်း၏ လုံးချင်း အဓိပ္ပာယ်အတိုင်း မဟုတ်ဘဲ အဓိပ္ပာယ် တစ်ခုခုဖြင့် သုံးသော စကားမျိုးသည် အီဒီယမ် ပင် ဖြစ်သည်။