တင်ထွေး
သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ ဦးတင်ထွေး (အင်္ဂလိပ်: U Tin Htwe)ကို ဖခင်စာရင်းစစ် ဦးလှရှိန်နှင့် မိခင် ဒေါ်ဖွားမှီ တို့က ၁၉၃၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ပြင်ဦးလွင်မြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ မွေးချင်းလေးယောက်တွင် အငယ်ဆုံးဖြစ်သည်၊ ပြွန်တန်ဆာမြို့အစိုရအထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန်နယ်လဆင် အလွတ်ပညာသင်ကျောင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့၊ မြို့မ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းတို့တွင် ပညာသင်ကြာခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းချစ် အလွတ်ပညာသင်ကျောင်းမှ ဆယ်တန်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၌ ပညာဆက်လက် ဆည်းပူးခဲ့ပြီး ၁၉၅ရ ခုနှစ်တွင် ဥပစာအထက်တန်းမှ ထွက်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်မှ ထွက်လာပြီးနောက် ရန်ကုန်မြို့တွင် ငွေစာရင်း မင်းကြီးရုံးတွင် ခေတ္တဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်ခဲ့ သေးသည်။ ၁၉၅ရ ခုနှစ်တွင်ပင် ကြေးမုံသတင်းစာတိုက်၌ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် သောကြာ စာစောင် အယ်ဒီတာအဖွဲ့၌ အယ်ဒီတာအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မန္တလေးမြို့၌ ထုတ်ဝေသော မန်းခေတ် သတင်းစာတိုက်တွင်လည်း အယ်ဒီတာအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် ကြေးမုံသတင်းစာ တိုက်၌ အယ်ဒီတာအဖြစ် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉ရ၂ ခုနှစ်တွင် ကြေးမုံသတင်းစာတိုက်မှ မြန်မာ့ အလင်းသတင်းစားတိုက်သို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး ဒုတိယအယ်ဒီတာ ချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။
| တင်ထွေး | |
|---|---|
 | |
| အမည်ရင်း | ဦးတင်ထွေး |
| မွေးဖွား | ၂၁ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၉၃၄ ပြင်ဦးလွင်၊ မန္တလေးတိုင်း |
| ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ | ကမ္ဘာကို ကိုင်လှုပ်သော ထို ၁၀ရက် ၊ တရုတ်ပြည်ပေါ်မှကြယ်နီ ၊ ဦးပုည၏ စာပန်းကုံးများ ၊ ဗမာ (The Burman: His Life and Notions by Shway Yoe) |
| လက်မှတ် |  |
၁၉ရ၄ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာတိုက်မှ မန္တလေးမြို့ ဟံသာဝတီ သတင်းစာတိုက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉ရ၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် နိုင်ငံသို့ သွားရောက်၍ အင်ဒီယားနား တက္ကသိုလ်၌ သတင်းစာပညာကို သင်ကြားခဲ့သည်။
၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်တွင် သတင်းနှင့် စာနယ်ဇင်းကော်ပိုရေးရှင်း(ယခုသတင်းနှင့် စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း)၌ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး(စီမံ)မှ ညွှန်ကြားရေးမှူး(စီမံ) အဆင့်အထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ယခုကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဖြစ်သည်။ ဦးတင်ထွေးသည် သတင်းစားဆရာတစ်ဦးအဖြစ် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ၁၉ရ၃ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယားသမ္မတ နိုင်ငံ ၁၉ရ၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ဆွီဒင်နိုင်ငံ၊ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသို့ လေ့လာရေးခရီးများ သွားရောက်ခဲ့သည်။
စာရေးဆရာတစ်ဦးအဖြစ် ချိုတေးသံမဂ္ဂဇင်းတွင် ‘မောင်တင်ထွေး’ အမည်ဖြင့် စတင်ရေးသားခဲ့ပြီး ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေပြီးစာအုပ်များမှာ (၁) မေလမှာ ခနစ်ရက်(မြန်မာပြန်)၊ (၂) သွေးအေးအေး(မြန်မာပြန်)၊ (၃) အမေရိကန်(မြန်မာပြန်)၊ (၄) မီလံ ၁၈ (မြန်မာပြန်)၊ (၅) အိမ်နံပါတ် ရ၉(မြန်မာပြန်)၊ (၆) မိုးနှင့်လေနှင့်မုန်တိုင်းနှင့်(မြန်မာပြန်)၊ (ရ) အညံ့မခံစစ်၊ (၈)မပြိုသည့်မိုး၊(၉) ရွှေပင်လယ် ဆီးပြီလေ၊ (၁၀) စိတ်ချ (မြန်မာပြန်)၊ (၁၁) မာယာရှင်သုံးဦး(မြန်မာပြန်)၊ (၁၂) တော်လှန်ရေးသမား(မြန်မာပြန်)၊ (၁၃) ဘဝကြမ်း(မြန်မာပြန်)၊ (၁၄) ကနေဒီဘာကြောင့် အသတ်ခံရသလဲ(မြန်မာပြန်)၊ (၁၅) ကမ္ဘာကျော်ဆု(မြန်မာပြန်)၊ (၁၆) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တော် လှန်ရေးများ၊ (၁ရ) ကမ္ဘာကို ကိုင်လှုပ်သော ထို ၁၀ ရက်၊ (၁၈) တရုတ်ပြည်ပေါ်မှ ကြယ်နီ(မြန်မာပြန်)၊ (၁၉) ဗမာ၊ (၂၀) ချစ်သူပျူငှာမပြသာ၊ (၂၁) မိုးမြင့်မြင့်ထွား၊ (၂၂) နလဗိန်းတုံးတို့ တိုင်းပြည်(မြန်မာပြန်)၊ (၂၃) ကိုးနာရီ (မြန်မာပြန်)၊ (၂၄) လေဆိပ်(မြန်မာပြန်)၊ (၂၅) ဟန်မြစ်ပြော သည့် ချစ်ပုံပြင် စာအုပ်များ ဖြစ်သည်။ ထိုစာအုပ်များအနက် ‘ မိုးမြင့်မြင့်ထွား’ စာအုပ်မှာ ပထမဦးဆုံးပင်ကိုရေး ဝတ္ထုစာအုပ်ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံး ‘‘ကျွန်တော်နှင့်ကြေးမုံ’’ ဟူသော ဝတ္ထုဟန်အတ္ထုပ္ပတ္တိစာအုပ်ကို ရေးသားပြုစုနေစဉ် ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့၊ အလုပ်သမားဆေးရုံကြီး၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ဇနီး ဒေါ်မေရီ (မြန်မာ့ရေလပ်ငန်း)နှင့် သားနှစ်ယောက် ကျန်ရစ် သည်။[၁]
တင်ထွေး (၁၉၃၄ - ၁၉၉၃)
ပြင်ဆင်ရန်၁။ အမည်ရင်း - ဦးတင်ထွေး
၂။ မိဘအမည် - ဦးလှရှိန် + ဒေါ်ဖွားမှီ
၃။ မွေးသက္ကရာဇ် - ၂၁၊ ၁၊ ၁၉၃၄
၄။ မွေးဖွားရာဒေသ - ပြင်ဦးလွင်
၅။ ကလောင် အမည်ခွဲများ - မရှိပါ
ကိုယ်ရေးဖြစ်စဉ်
ပြင်ဆင်ရန်သတင်းစာဆရာ စာရေးဆရာ ဦးတင်ထွေးကို အဖ ဦးလှရှိန်၊ အမိ ဒေါ်ဖွားမှီတို့မှ ၁၉၃၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပြင်ဦးလွင်မြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း ၄ ယောက် ရှိသည့်အနက် အငယ်ဆုံးသား ဖြစ်သည်။
ငယ်စဉ်က မြို့မ ကျောင်းတွင် တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း အထိ ပညာ သင်ကြားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်တွင် ဥပစာ (ခ) တန်း အထိ ပညာ ဆက်လက် သင်ကြား၍ ၁၉၅၇ ခုနှစ်ခန့်မှ စ၍ စာပေလောကထဲသို့ စတင် ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ကြေးမုံသတင်းစာ ပုဂ္ဂလိကပိုင်အဖြစ် ရှိစဉ် ၁၉၅၇ ခုနှစ်မှပင် အယ်ဒီတာအဖွဲ့ဝင် အဖြစ် စတင် အမှုထမ်း၍ သတင်းစာ လောကထဲသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၇ - ၅၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်းနှင့် သတင်းစာဆရာအသင်းတို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်သော မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာပညာ အတတ်သင်ကျောင်းကို တက်ရောက်ခဲ့ပြီး သတင်းစာပညာ ဒီပလိုမာကို ရယူခဲ့သည်။
၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ တော်လှန်ရေး အစိုးရလက်ထက် ကြေးမုံသတင်းစာ ပြည်သူပိုင် သိမ်းပြီးနောက် ကြေးမုံသတင်းစာတိုက်တွင် ဆက်လက် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ ဒုတိယ အယ်ဒီတာချုပ် အဖြစ်သို့ လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၃ ရက်တွင် မန္တလေးမြို့ ဟံသာဝတီ သတင်းစာ ဒုတိယအယ်ဒီတာချုပ် အဖြစ်သို့လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ကြေးမုံသတင်းစာ ဒုတိယအယ်ဒီတာချုပ် အဖြစ်သို့ လည်းကောင်း ပြောင်းရွှေ့ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။
၁၉၈ဝ ခုနှစ်၊ မေလ ၅ ရက်နေ့တွင်မူ သတင်းနှင့်စာနယ်ဇင်းကော်ပိုရေးရှင်း၏ ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး (စီမံ) အဖြစ် တာဝန်ပေး ခန့်ထားခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂ဝ ရက်တွင် ဒုတိယအယ်ဒီတာချုပ် (ကြေးမုံ) အဖြစ် ပြန်လည် တာဝန် ယူခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင်မူ သတင်းနှင့် စာနယ်ဇင်း ကော်ပိုရေးရှင်း၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး (စီမံ) အဖြစ် တိုးမြှင့် ခန့်ထားခြင်းခံရပြီး ထိုရာထူးတွင် ကွယ်လွန်ချိန်အထိ တာဝန် ထမ်းဆောင် သွားခဲ့သည်။
သတင်းစာဆရာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် တဖက်မှလည်း ကလောင်အမည် တင်ထွေးဖြင့် မဂ္ဂဇင်း၊ စာစောင်များတွင် ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်၊ ဘာသာပြန် ဝတ္ထုများ၊ ဆောင်းပါး များစွာကို ရေးသားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ကလောင်အမည် တင်ထွေးဖြင့်ပင် လုံးချင်းဝတ္ထုစာအုပ်များနှင့် ဘာသာပြန် စာအုပ်ပေါင်း ၄ဝ ခန့် ရေးထားခဲ့သည်။
စာရေးသူ၏ ဘာသာပြန် စာအုပ်များ အနက် ဗမာ၊ အမေရိကန် ကိုရုပ်ဆိုး၊ လေဆိပ်၊ ဟိုတယ်၊ အော်စကာ စသော ဘာသာပြန်စာအုပ်များမှာ လူကြိုက်များသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ ဒေသကောလိပ်များတွင် Mass Media သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သောအခါတွင်လည်း တင်ရောက် သင်ကြား ပို့ချခဲ့သည်။
သတင်းစာဆရာအဖြစ် အမှုထမ်းစဉ် ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ဆွီဒင်နိုင်ငံနှင့် ၁၉၉ဝ ပြည့်နှစ်တွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံတို့သို့ သတင်းစာဆရာ ချစ်ကြည်ရေး ခရီးများ၊ ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်များအရ သွားရောက်ခဲ့ရသည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်မှ နိုဝင်ဘာလ ရ ရက် အထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အင်ဒီယာနာပြည်နယ် တက္ကသိုလ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော သတင်းစာပညာ သင်တန်းသို့ တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။
ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်မေရီနှင့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၄ ရက်နေ့တွင် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး သားသမီး ၃ ဦး ထွန်းကားခဲ့သည်။ ကွယ်လွန်ချိန် ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် သတင်းနှင့်စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း ညွှန်ကြားရေးမှူး (စီမံ) တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ဆဲ ဖြစ်ပြီး ကွယ်လွန်ချိန်၌ ဇနီးနှင့် သား ၂ ဦး ကျန်ရစ်သည်။
ရေးသား ထုတ်ဝေ ခဲ့ပြီးသော စာအုပ်များ စာရင်း
ပြင်ဆင်ရန်၁။ ဦးပုည စာပန်းကုံးများ (ပထမတွဲ)
၂။ ဦးပုည စာပန်းကုံးများ (ဒုတိယတွဲ)
၃။ မပြိုသည့်မိုး
၄။ ရွှေပင်လယ် ဆီးသည်သို့
၅။ ဟန်မြစ် ပြောသည့် ချစ်ပုံပြင်
၆။ မိုးမြင့်မြင့်ထွား
၇။ ချစ်သူပျူငှာ မပြသာ
၈။ မွန်တပွင့် ရွှေစာပွင့်
၉။ အလောင်းမင်းတရား ဦးအောင်ဇေယျ
၁၀။ ဗမာ (The Burman by Shway Yoe)
၁၁။ အမေရိကန် စီအိုင်အေ သူလျှိုအဖွဲ့ကြီး အတွင်းရေးများ
၁၂။ နလပိန်းတုံးတို့ တိုင်းပြည်
၁၃။ ကနေဒီ ဘာကြောင့် အသတ်ခံရသလဲ
၁၄။ ကမ္ဘာကို ကိုင်လှုပ်သော ထို ၁ဝ ရက် (Ten Days That Shook The World by John Reed)
၁၅။ တရုတ်ပြည်ပေါ်မှ ကြယ်နီ (Red Star Over China by Edgar Snow)
၁၆။ အန္တရာယ် လေကြောင်းခရီး (Flight into Danger by Arthur Hailey and John Castle)
၁၇။ အမေရိကန် ကိုရုပ်ဆိုး (The Ugly American by William J. Lederer and Eugene Burdick)
၁၈။ အညံ့မခံစစ်
၁၉။ မီလာ ၁၈ (Mila 18 by Leon Uris)
၂၀။ မေလမှာ ခုနှစ်ရက် (Seven Days in May by Fletcher Kenebel by Charles W. Bailey II)
၂၁။ အော်စကာ (The Oscar by Richard Sale)
၂၂။ ဟိုတယ် (Hotel by Arthur Hailey)
၂၃။ တော်လှန်ရေးသမား (Inquilab by Khwaja Ahmad Abbas)
၂၄။ သွေးအေးအေးဖြင့် (In Cold Blood by Truman Capote)
၂၅။ အကျဉ်းအကျပ် (The Buckingham Palace Connection by Ted Willis)
၂၆။ အကျပ်အတည်း (Sunflower by Marilyn Sharp)
၂၇။ မာသာရှင် သုံးဦး (The Three Girens by Trivingwallace)
၂၈။ ပင်လယ်ဓားပြ (A Murder is Announced by Agatha Christie)
၂၉။ ခြေရာခံ (A Murder in Summer by Lucy Walker)
၃၀။ စိတ္တဇ တနင်္လာ (Monday is Announced by Lucy Walker)
၃၁။ မိုးနှင့် လေနှင့် မုန်တိုင်းနှင့် (Gone with the Wind by Margaret Mitchell)
၃၂။ ပျောက်နေသူ (Still Missing by Beth Gutcheon)
၃၃။ ဘဝကြမ်း (Lust for Life by Irving Stone)
၃၄။ အတူတကွ (By the Rivers of Babylon by Nelson DeMille)
၃၅။ ကိုးနာရီ (Nine Hours to Rama by Stanley Wolpert)
၃၆။ လေဆိပ် (Air Port By Arthur Hailey) [၂]