ဩဂတ်စတတ်ဘာ့ဂ် နှင့် ဖော်လ်ကန်လပ်စ် နန်းတော်၊ ဘရားမြို့

ဩဂတ်စတတ်ဘာ့ဂ် နှင့် ဖော်လ်ကန်လပ်စ် နန်းတော် များသည် ၁၉၈၄ ခုနှစ်မှစ၍ ယူနက်စကို၏ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ အဖြစ်စာရင်းဝင်ခဲ့သော ဂျာမနီနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း ရိုင်း-ဝက်စ်ဖေးလယား ရှိ ဘရားမြို့ တွင်ရှိသော သမိုင်းဝင်အဆောက်အဦး အစုအဝေးဖြစ်သည်။ အဆိုပါအဆောက်အဦးများသည် ကျယ်ဝန်းသော ဥယျာဉ်များနှင့် နန်းတော် ဥယျာဉ်၏ သစ်ပင်များနှင့် ချိတ်ဆက် နေကြသည်။ ဩဂတ်စတတ်ဘာ့ဂ် နန်းတော် နှင့် ၎င်း၏ပန်းခြံများသည် ဘရားနန်းတော် ဖျော်ဖြေပွဲများအတွက် နေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ မက်စ်အန်း ပြတိုက်သည် အနီးအနားတွင် တည်ရှိသည်။

ဘရားမြို့ရှိ ဩဂတ်စတတ်ဘာ့ဂ် ရဲတိုက်နှင့် ဖော်လ်ကန်လပ်စ် နန်းတော်*
UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ
တည်ရှိသည့် နိုင်ငံ	ဂျာမနီ
အမျိုးအစား	ယဉ်ကျေးမှု
ရွေးချယ်သည့်စံနှုန်း	ii , iv
ကိုးကား	၂၈၈
ဒေသ**	အာဖရိက
သတ်မှတ်ခြင်း မှတ်တမ်း
စတင်သတ်မှတ်ခြင်း	၁၉၈၄  (အဋ္ဌမအကြိမ်)
* ယူနက်စကိုကမ္ဘာ့အမွေခံစာရင်းတွင် ရေးထိုးထားသောအမည် ** ယူနက်စကိုမှ ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသောဒေသ

ထိုနန်းတော်များအား ၁၈ ရာစုအစတွင် တည်ဆောက် ခဲ့ကြပြီး ဝစ်တဲဘက်ရှ် မိသားစုဝင် ကိုလုံး၏ အာ့ခ်ဘစ်ရှော့ ဘာဗေးရီးယားမှ ကလဲမန်း ဩဂတ်စ်မှ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဗိသုကာပညာရှင်များမှာ ယိုဟန်း ကော့နရက် ရှလောင်း နှင့် ဖရန်ဆွာ ဒီ ကျူဗေးလီ တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဩဂတ်စတာဘာ့ဂ် နန်းတော်၏အဓိက အဆောက်အဦးသည် အင်္ဂလိပ် အက္ခရာ ယူ ပုံသဏ္ဍန် အဆောက်အအုံ ဖြစ်ပြီး အဓိက အထပ်သုံးထပ်နှင့် ထပ်ခိုးနှစ်လွှာရှိသည်။ လှပသောလှေကားကို ယိုဟန်း ဘာတာရှာ နျူးမန်း မှဒီဇိုင်းထုတ်ခဲ့သည်။

ဥယျာဉ်များအား ဒိုမီနစ် ဂျီရတ်မှ ဒီဇိုင်းထုတ်ခဲ့သည်။ နန်းတော်၏ တောင်ဘက်ရှိ ကျယ်ပြန့်သော ပန်းဥယျာဉ်ကိုလည်း ဒီဇိုင်းထုတ်ခဲ့သော်လည်း ၁၉ ရာစုတွင် ပီတာ ဂျိုးဆက်လန်း မှ ပြန်လည် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး မြင်ကွင်းကျယ် ဥယျာဉ် အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ထိုနေရာအား ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးစားခြင်းသည် ခက်ခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရင်းမြစ် အဖြစ်ရနိုင်သော ပစ္စည်း ရှားပါးသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

ဖော်ကန်ဟော့စ် အမဲလိုက်အိမ်ကို ဖရန်ဆွာ ဒီ ကျူဗေးလီးမှ ဒီဇိုင်းဆွဲပြီး ၁၇၂၉ မှ ၁၇၄၀ အထိ နင်ဖန်ဘာ့ခ် နန်းတော်ပန်းခြံရှိ အမာလီယန်ဘာ့ခ် အမဲလိုက်အိမ် ပုံစံအတိုင်း တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး မကြာမီ မှစ၍ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တိုင်အောင် ဩဂတ်စတာ့ဘာ့ဂ် အား ဂျာမန် သမ္မတ၏ နိုင်ငံတော် ဧည့်သည်များအတွက် ဧည့်ခံခန်းမအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုနေရာမှ ထိုအချိန်က ဖက်ဒရယ် ဂျာမနီသမ္မတနိုင်ငံ ၏မြို့တော် ဖြစ်ခဲ့သော ဘွန်းမြို့မှ မဝေးသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

• 
  စခလော့ခ် ဩဂတ်စတတ်ဘာ့ဂ်သည် ပန်းခြံ၏ ရေကန်တွင်ရောင်ပြန်ဟပ်သည်
• 
  စခလော့ခ် ဩဂတ်စတာ့ဘာ့ဂ် ၏အနောက်ဘက်မျက်နှာစာ
• 
  ဖော်လ်ကန်လပ်စ် အမဲလိုက်အိမ်