အနိမဲ
အန်နီမဲ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ- Anime)(ဂျပန်ဘာသာ- アニメ ) မှာ Animation ဟူသော စကားစု မှဆင်းသက်လာပြီး ဂျပန်နိုင်ငံတွင်စတင်တွင်ကျယ်ခဲ့သည်။ ထိုကြောင့်ယေဘူယျအားဖြင့် Anime ကို ဂျပန်ရိုးရာကာတွန်းများအဖြစ်လူသိများခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အစောဆုံး Anime ကာတွန်းကို ၁၉၁၇ တွင်စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၀ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းတွင် ဂျပန် Anime ကာတွန်းဆရာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကြောင့် တဖြည်းဖြည်းတိုးတက်လာကာ ဂျပန်နိုင်ငံပြင်ပတိုင်အောင် ထင်ရှားကျော်ကြားလာခဲ့ပါတယ်။ Howl' moving castle, millionaire detective, Black Butler, the light of firefly forest, wolf children,Naruto,One Piece and Conan တွေကနာမည်ကြီးတဲ့ကားတွေပါ Anime နဲ့အလားတူ Manga ဟာလည်း Anime နည်းတူ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်းသာ မက တကမ္ဘာလုံးတိုင်အောင် ကျော်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ထုတ်လုပ်သူများ တဆင့်ပြန်လွင့်သူများကနေတစ်ဆင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ တယ်လီဗေရှင်းရှပ်သံလွင့်အစီအစဉ်များ တွင်လည်းကောင်း ဗီဒီယိုများတွင်လည်းကောင်း အွန်လိုင်းပေါ်တွင်ပါ ထင်ရှားလာခဲ့ပါတယ်။ Anime များတွင် လက်နဲ့ဆွဲသော Anime များသာမက ကွန်ပျုတာဖြင့်ဆွဲသော Anime များပါရှိကြသည်။ အဆိုပါ Anime များကို တယ်လီဗေးရှင်းအစီအစဉ်ဇာတ်လမ်းတွဲများအဖြစ်သော်လည်းကောင်း၊ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတွဲများအဖြစ်သော်လည်းကောင်း ၊ ဗီဒီယိုဂိမ်းများအဖြစ်သော်လည်းကောင်း စီးပွားရေးအရပါ အင်တာနက်ပေါ်တွင် ကြည့်ရှုလာကြသည်။ မကြာသေးမှီ အချိန်ကာလအတွင်းတွင် Anime များသည် ကမ္ဘာအရှေ့ပိုင်းနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ များတွင် အထူးကျော်ကြားလာခဲ့သည်။
Anime ဖြစ်ပေါ်လာပုံသမိုင်း
ပြင်ဆင်ရန်
Anime များသည် နှစ်ဆယ်ရာစုအစပိုင်းတွင်စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဂျပန်ရိုးရာ ရုပ်ပြနည်းပညာများဟာ ပြင်သစ် ၊ ဂျာမနီ၊ အမေရိကန် နှင့် ရုရှားနိုင်ငံများမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ရှေးအကျဆုံး Anime မှာ ၁၉၁၇ ခုနှစ်ကပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ဆာမူရိုင်းသူရဲကောင်းတစ်ယောက်သည် သူပစ်မှတ်ကို သူရဲ့ဓားဖြင့်စမ်းသပ် သော နှစ်မိနစ်ခန့် ဇာတ်လမ်းတို တစ်ခုဖြစ်သည်။ Anime လောကတွင် ရှေ့ဆောင်လမ်းပြသူများမှာ ရှီမိုကာဝါ အိုတန် ၊ ဂျုနီချီ ကူရိုချီ နှင့် ဆာတီယို ကီတာယာမာ တို့ဖြစ်ကြသည်။
၁၉၃၀ ခုနှစ်များခန့်တွင်မူ Anime များသည် ဇာတ်လမ်းအကြောင်း နောက်ကြောင်းပြန်သည်ကို ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ရိုက်ကူးလာကြသည်။ ပထမဆုံးအသံထွက် ဂျပန် anime မှာ ၁၉၃၃ခုနှစ်တွင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သော မီဆာအိုကာမှထုတ်လုပ်ခဲ့သော Chikara to Onna no Yo no Naka ဖြစ်သည်။ ရုပ်ပြနည်းပညာတိုးတက်လာသည့်နင်အမျှ ဂျပန်အစိုးရကိုယ်တိုင်ကလည်း ပညာရေးနှင့် ဝါဒဖြန့်ချိရေးလုပ်ငန်းများတွင်အသုံးပြုလာကြသည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင်မူ ပထမဆုံး ဇာတ်လမ်းရှည် ဂျပန်ရုပ်ပြကာတွန်းဖြစ်သည့် မိုမိုတိုရိုရဲ့ နတ်စစ်သည်များ ကို Seo မှရိုက်ကူးခဲ့ပြီး ဂျပန်ရေတပ်မတော်က ပံပိုးကူညီခဲ့သည်။ ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ဝဲဒစ်စနေ ကုမ္ပဏီမှ ထုတ်လုပ်ရိုက်ကူးခဲ့သော မယ်နှင်းဖြူလေးနင့်လူပုလေးခုနှစ်ယောက် ကာတွန်းဇာတ်လမ်းတွဲမှာလည်း ဂျပန်ကာတွန်းဆရာများရဲ့ အငွေ့အသက်များပါဝင်နေသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ၁၉၆၀ ခုနှစ်များတွင်မူ ဂျပန်ရုပ်ပြကာတွန်းဆရာ အိုဆာမူ တီဇူကာ သည် ဒစ်စနေမှ နည်းပညာများကို အတုယူခြင်းဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်များနှင့် ထုတ်လုပ်မှုအဆင့်များကိုလျှော့ချနိုင်ခဲ့သည်။
၁၉၇၀ ခုနှစ်များတွင်မှု ဂျပန်ရုပ်ပြကာတွန်းများသည် ကျော်ကြားလာခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ကာတွန်းရုပ်ရှင်အဖြစ်အသွင်ပြောင်းလဲလာခဲ့နိုင်ကြသည်။ ထိုသို့ပြောင်းလည်းလာခြင်းသည်မှာ ဂျပန်ရုပ်ပြကာတွန်းများ ၏နတ်ဘုရား ဟူသော်လည်ကောင်း ရုပ်ပြများ ၏ ဒဏ္ဍာရီ ဟူသောလည်ကောင်း တင်စားခေါ်ဝေါ်ခြင်းခံရသည့် အိုဆာမူ တီဇူကာ အပါအဝင် အခြားသော ရှေဆောင်လမ်းပြ ကာတွန်းဆရာများ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပင်ဖြစ်သည်။
အရည်အသွေး
ပြင်ဆင်ရန်
အန်နီမဲသည် တခြားသောရုပ်ပြလှုပ်ရှားမှုများ (animation) (ဉပမာအားဖြင့် အင်္ဂလိပ်ကာတွန်းများ၊ အစရှိသည်)တို့ နှင့် ဇာတ်ကောင်ဒီဇိုင်း၊ ရုပ်ပြလှုပ်ရှားမှုနည်းလမ်းများ၊ ထုတ်လုပ်မှုအဆင့်ဆင့် တို့နှင့် ကွဲပြားမှုရှိသည်။ အန်နီမဲအမျိုးအစားထဲမှာတင် ရေးဆွဲသူ၊ ထုတ်လုပ်သူ၊ စတူဒီယို အစရှိသည်တို့ပေါ်မူတည်၍ အမျိုးမျိုးကျယ်ပြန့်သော ရေးဆွဲနည်း (Art Style)တို့ရှိနိုင်သည်။ ခြုံငုံ၍ကြည့်ပါက အန်နီမဲသည် animation ဖြစ်သည့်အလျောက် ကန့်သတ်ထားော frames, မျက်နှာခံစားချက်တို့ဖော်ပြမှု၊ ရုပ်အရာဝတ္ထုတို့၏ အရှည်အကျယ်အရွယ်အစားစသည်တို့နှင့် ကြီးသောမျက်လုံးနှင့် ေတာက်ပထင်ရှားေသာအရောင်၊ လိုင်းများ၊နှင့် နှုတ်ခမ်းတို့၏လှုပ်ရှားမှု တို့ကို ခြယ်လှယ်ရိုက်ကူးထားသော သက်ဝင်လှုပ်ရှားရုပ်ရှင်ဖြစ်သည်။
Anime သီချင်းများ
ပြင်ဆင်ရန်အန်နီမဲရုပ်သံဇာတ်လမ်းများတွင် အဖွင့်သီချင်းများနှင့် အပိတ်သီချင်းများကို ပုံမှန်အားဖြင့် နာမည်ကြီးဂျပန်သံစုံတီးဝိုင်းတို့က Popသီချင်း၊Rockသီချင်းတို့ဖြင့် တင်ဆက်ပြသလေ့ရှိသည်။ သူတို့သည် သီချင်းများကို ဇာတ်လမ်းတွဲများနှင့်လိုက်ဖက်သင့်လျော်စွာ ရေးကြသော်လည်း သီချင်းဈေးကွက်အတွက်ကိုလည်း စဉ်းစားပေးထားသောကြောင့် သူတို့၏သီချင်းများသည် အန်နီမဲဇာတ်လမ်းတွဲ၏ ဇာတ်အိမ်ကို အနည်းငယ်အားဖြင့် သွယ်ဝိုက်ပြောဆိုခြင်းရှိစေကာမူ တစ်ခါတစ်ရံလုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိပေ။ တစ်ခါတစ်ရံ Popသီချင်းနှင့် Rockသီချင်းတို့ကို ဇာတ်လမ်းတွဲတွင်ဖြစ်ပွားသည့် သီးသန့်ဖြစ်ရပ်များတွင်လည်း ထိုအဓိကအရေးကြီးသောဖြစ်ရပ်တို့ကို မီးမောင်းထိုးရန်အတွက်လည်း စက္ကန့်ပိုင်းလေးမျှဖြင့် ဖွင့်ပြလေသည်။