ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ
ဤဆောင်းပါးသည် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါများကို ယေဘုယျသဘော အုပ်စုခွဲခြားပြသခြင်း အကြောင်း ဖြစ်သည်။ COVID-19 အတွက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉ ကို ကြည့်ပါ။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ (အင်္ဂလိပ်: coronavirus disease (or) COVID)[၁][၂] ကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ ၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် အဆုတ်ရောင်ရောဂါ ၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တုပ်ကွေး (သို့) အခြားပုံစံကွဲအမည်တစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ခေါ်ဆိုကြ၍ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (CoV) မိသားစုဝင်များက ဖြစ်စေသောရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အောက်ပါရောဂါများကို ညွှန်းဆိုနိုင်သည်။
- ပြင်းထန်အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ (ဆားစ်ရောဂါ - SARS) သည် ဆားစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (SARS-CoV) ကဖြစ်စေသောရောဂါဖြစ်သည်။ ၂၀၀၂-၀၄၌ ဆားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု စတင်ခဲ့၏ ။
- အရှေ့အလယ်ပိုင်း အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ (မားစ်ရောဂါ - MERS) သည် မားစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (MERS-CoV) ကဖြစ်စေသောရောဂါဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂-၁၄၌ မားစ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှု စတင်ခဲ့၏ ။ ထိုအချိန်မှစတင်၍ မားစ်ရောဂါသည် အခါအားလျှော်စွာ ဖြစ်တတ်၏ ။
- ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉ (ကိုဗစ်-၁၉ - COVID-19) သည် ပြင်းထန်အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂ (SARS-CoV-2) ကဖြစ်စေသောရောဂါဖြစ်သည်။ ၂၀၁၉-၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဖြစ်ပွားမှု စတင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ကူးစက်မြန်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါဖြစ်၏ ။
MERS-CoV | ဆားစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် (SARS-CoV) | ပြင်းထန်အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂ (SARS-CoV-2) | |
---|---|---|---|
ရောဂါ | မားစ်ရောဂါ | ဆားစ်ရောဂါ | ကိုဗစ်-၁၉ |
ဖြစ်ပွားမှုများ | ၂၀၁၂၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၈ |
၂၀၀၂-၂၀၀၄ | ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကပ်ရောဂါ |
ကူးစက်ရောဂါပျံ့ပွားခြင်း | |||
ပထမဆုံး စတင်သည့် နေ့စွဲ |
ဇွန် ၂၀၁၂ |
နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၂ |
ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၉[၃] |
ပထမဆုံး စတင်သည့် နေရာ |
ဂျက်ဒါးမြို့, ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ |
ရွှင်းဒါခရိုင် တရုတ်နိုင်ငံ |
ဝူဟန်မြို့, တရုတ်နိုင်ငံ |
ပျမ်းမျှအသက် | ၅၆ | ၄၄[၄][မှတ်စု ၁] | ၅၆[၅] |
ကျား/မ အချိုး | 3.3:1 | 0.8:1[၆] | 1.6:1[၅] |
အတည်ပြုဖြစ်ပွားမှု | ၂၄၉၄ | ၈၀၉၆[၇] | ၉၈၁,၀၀၀ (၃-၃-၂၀၂၀)အထိ |
သေဆုံးမှု | ၈၅၈ | ၇၇၄[၇] | ၅၀,၂၀၀ (၃-၃-၂၀၂၀)အထိ |
သေဆုံးနှုန်း | ၃၇% | ၉.၂% | ၃.၄% |
ရောဂါလက္ခဏာများ | |||
အဖျား | ၉၈% | ၉၉–၁၀၀% | ၈၇.၉%[၈] |
ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်း | ၄၇% | ၂၉–၇၅% | ၆၇.၇%[၈] |
အသက်ရှူခက်ခဲခြင်း | ၇၂% | ၄၀–၄၂% | ၁၈.၆%[၈] |
ဝမ်းလျှောခြင်း | 26% | ၂၀–၂၅% | ၃.၇%[၈] |
လည်ချောင်းနာခြင်း | ၂၁% | ၁၃–၂၅% | ၁၃.၉%[၈] |
အသက်ရှုကိရိယာ ထောက်ပံ့ရမှု | ၂၄.၅%[၉] | ၁၄–၂၀% | ၄.၁%[၁၀] |
Notes
|
References
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ BBC News။ "Coronavirus officially named Covid-19, says WHO"၊ BBC၊ 11 February 2020။
- ↑ World Health Organization။ "COVID-19: New coronavirus given name by World Health Organization"၊ CanWest Global၊ Global News၊ 11 February 2020။
- ↑ "A novel coronavirus outbreak of global health concern" (February 2020). Lancet 395 (10223): 470–473. doi: . PMID 31986257.
- ↑ "A comparative epidemiologic analysis of SARS in Hong Kong, Beijing and Taiwan" (March 2010). BMC Infectious Diseases 10: 50. doi: . PMID 20205928.
- ↑ ၅.၀ ၅.၁ Old age, sepsis tied to poor COVID-19 outcomes, death။ CIDRAP, University of Minnesota။ 29 March 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Do men have a higher case fatality rate of severe acute respiratory syndrome than women do?" (February 2004). American Journal of Epidemiology 159 (3): 229–31. doi: . PMID 14742282.
- ↑ ၇.၀ ၇.၁ Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003။ World Health Organization (April 2004)။
- ↑ ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ ၈.၃ ၈.၄ Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)။ World Health Organization (February 2020)။
- ↑ "Middle East respiratory syndrome: what we learned from the 2015 outbreak in the Republic of Korea" (March 2018). The Korean Journal of Internal Medicine 33 (2): 233–246. doi: . PMID 29506344.
- ↑ "Respiratory support for patients with COVID-19 infection" (March 2020). The Lancet. Respiratory Medicine. doi: . PMID 32145829.