နိဗ္ဗာနနာမာဝလိ အဘိဓာန်

နိဗ္ဗာန်၏ ဝေဝုစ်ပရိယာယ်တို့ကားများ လှကုန်၏၊ ယင်းဝေဝုစ်ပရိယာယ်တို့ကို ပါ, ဋ္ဌ, ဋီတို့လာတိုင်း ဤ၌ အက္ခရာစဉ်၍ နိဗ္ဗာန နာမာဝလိ အဘိဓာန်အဖြစ်ဖြင့် ဖေါ်ပြအပ်သည်။

နိဗ္ဗာနနာမာဝလိ

• အကတ = အကြောင်းတရားတို့သည် မပြုပြင်မစီရင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အကမ္ပိတ = ရာဂမီး, ဒေါသမီး, မောဟမီး, ဇာတိမီး အစရှိသော ၁၁-ပါးသော မီးတို့ မတုန်မလှုပ်စေအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အကမ္မဇ = ကံကြောင့်မဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အက္ခယ = ကုန်ခြင်းမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အက္ခရ = ပျက်စီးခြင်းအလျှင်းမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, ပျက်စီးတတ်သော သင်္ခါရ တရားတို့မရှိ, ယင်းသင်္ခါရတရားတို့နှင့် ဆန့် ကျင်ဖက်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အကာစ = အပြစ်အနာအဆာ မရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အကာလိက = သစ္စာ ၄-ပါးကို ထိုးထွင်းသိပြီးရာ အခြားမဲ့၌ ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အကိဉ္စန = ဖိစီးနှိပ်စက်တတ်သော ရာဂအစရှိသော တရားမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အကုတောဘယ = ကြောက်ဖွယ် အတန်တန် ဘေးရန်ဖြစ်ရိုး အကြောင်းအမျိုးမျိုးတို့တွင် တစ်စုံတစ်ခုသော (မည်သည့်) အကြောင်းကြောင့်မျှ ဖြစ်ပေါ်လာမည့် ကြောက်ဖွယ်အရေး ရန်ဘေးမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အကုပ္ပဝိမောက္ခ = မေ့လျော့ပေါ့ဆခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီးခြင်းမရှိပဲ ကိလေသာတရားတို့မှ လွတ်မြောက်ခွါထွက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဂဏ္ဍ = ကိလေသာအနာ အိုင်းအမာ မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဂတ = ဆင်ယာဉ်, မြင်းယာဉ်-စသော ထိုထိုယာဉ်တို့ဖြင့် အိပ်မက်၌သော်မှ မရောက်အပ်ဘူးသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဂတပုဗ္ဗဒိသ = အနမတဂ် သံသရာတခွင်၌ ဗာလပုထုဇဉ် တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အိပ်မက်ဖြင့်ပင် မရောက်ဘူးသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဂတိ = ပဋိသန္ဓေတည်နေရာ, လားရာ “ဂတိ” မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဂ္ဂပဒ = အလွန် မွန်မြတ်သော ထောက်တည်ရာ “နိဗ္ဗာန်” အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မျက်မှောက်ပြုသောအားဖြင့် သွားရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစလ = အို, နာ, သေရေး ဒုက္ခဘေးနှင့် လာဘ်ရမှု-စသော လောကဓံတို့ကြောင့် တုန်လှုပ်မှုမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အစလဌာန = မတုန်လှုပ် မရွေ့ရှားသော အရပ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစဝနဓမ္မ = စုတိပြတ်ကြွေ လွန်ခြင်းသဘောမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အစေတသိက = စိတ်နှင့်မစပ် ယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တ = ဘင်ခဏဟုဆိုအပ်သော အဆုံးကို လွန်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, ဥပါဒ်-အစရှိသော အပိုင်းအခြားကို လွန်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်” သံသရာလည်မှု၏ ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”, ပျက်စီးခြင်းကို လွန်သော မပျက်စီးခြင်းသဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တဥပသမ = စင်စစ် ငြိမ်းအေးသော “နိဗ္ဗာန်”။ အစ္စန္တဥပသမ-ကြည့်။
• အစ္စန္တက္ခယ = ဒုက္ခသစ္စာ သမုဒယ သစ္စာတို့စင်စစ် ကုန်ခမ်းကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တနိဋ္ဌ = ပျက်စီးခြင်းကိုလွန်သော “နိဗ္ဗာန်”, သင်္ခါရအားလုံးတို့၏ ဖြစ်ရာမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တနိရောဓ = စင်စစ်–အလုံးစုံ–အဆုံးစွန်ချုပ်ငြိမ်းရာ–ကြောင်း-ခြင်း– “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တပရိသုဒ္ဓ = စင်စစ်မုချ စင်ကြယ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တယောဂက္ခေမ = စင်စစ်မှန်ကန်သော ယောဂ ၄-ပါးတို့ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တဝိရာဂ = သင်္ခါရတရားအားလုံး တို့မှ စင်စစ် တပ်ခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တသန္တ = စင်စစ်ဧကန် အမှန်အားဖြင့် ကိလေသာဟူ အပူမလိမ်း ငြိမ်းအေးရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တသန္တိ = ပျက်စီးခြင်းကို လွန်မြောက်ရာ အေးမြချမ်းကြည်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တ သန္တိလက္ခဏ = စင်စစ်ထာဝစဉ် ငြိမ်းအေးခြင်း သဘောလက္ခဏာရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တသမုစ္ဆေဒ = စင်စစ်–ထာဝစဉ်–ကိလေသာတို့၏ ပြတ်ရာပြတ်ကြောင်း “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စန္တူပသမ = ဝဋ် ၃-ပါး၏ စင်စစ်ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စုတ = စုတေသေလွန်ရွေ့ လျောခြင်း သဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္စုတိဟေတုဘာဝ = စုတိပြတ်ကြွေ သေ လွန်ခြင်း၏ အကြောင်းမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အစ္ဆရိယ = မဖြစ်ဘူးပဲ လွန်ကဲထူးကဲသဖြင့် ချီးဝှဲအံ့ဩထိုက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဇရ = အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်း သဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဇရာမရ = မအို, မသေရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဇရာမရဏ = မအိုမသေ ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဇဇ္ဇရ = သင်္ခါရတရားကဲ့သို့ အိုမင်းရင့်ရော်မှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဇာတ = ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဇာတိ = ပဋိသန္ဓေနေခြင်း, ဖြစ်ခြင်းသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဇာတိဓမ္မ = ဖြစ်ခြင်းသဘောမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဇ္ဈတ္တသန္တိ = အတွင်းသန္တာန်၌ ရာဂ-စသည်တို့ငြိမ်းအေးမှု “နိဗ္ဗာန်” အဇ္ဈတ္တသန္တိ–လည်းကြည့်။
• အဏု = သိမ်မွေ့သော သဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အတက္ကာဝစရ = မျက်မှောက်ပြုမှုမရှိပဲ ကြံဆမှုဖြင့် မကျက်စားအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အတိအန္တနိဿရဏသန္တိ = ပျက်စီးခြင်းကို လွန်သော ထွက်မြောက်ရာဖြစ်သော ငြိမ်းအေးခြင်းသဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အတိဒုဒ္ဒသ = အစမထင်သံသရာ တခွင်၌ ကျင်လည်ကုန်သော ပုထုဇဉ်လူမိုက်တို့သည် ပကတိမျက်စိဖြင့် မြင်နိုင်ရန်ကို မဆိုထားဘိ အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် အိမ်မက်ထည်း၌သော်မှလည်း အလွန် အလွန်မြင်နိုင်ခဲ, (သိနိုင်, တွေ့ကြုံနိုင်ခဲ) သော “နိဗ္ဗာန်”
• အတိပဏီတ = အလွန် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အတုစ္ဆ = မြဲမြံခိုင်ခံ့မှု, တင်တယ်မှု, ချမ်းသာမှု, အလိုသို့လိုက်မှုတို့ မရှိသဖြင့် အချည်းနှီ မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အတုလ = မတုနှိုင်းအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အပိုင်းအခြားမရှိသော “နိဗ္ဗာန်", မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အတ္ထ = မဂ်ဉာဏ်တို့ဖြင့်သာလျှင် ရောက်အပ် ရောက် သင့်သော “နိဗ္ဗာန်”, မဖောက်မပြန်မှန်သော သဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဒ္ဓါနပရိညာ = သံသရာအဓွန့်ကို ပိုင်းခြား၍ သိကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနင်္ဂဏ = သတ္တဝါတို့၏ ယုတ်ညံ့ အောက်ကျကြောင်းရာဂ, ဒေါသ, မောဟ ဟူသော မကောင်းသော အင်္ဂဏမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနတ = တဏှာဟူသော ညွတ်ကိုင်းမှုမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနန္တ = ဥပါဒ်, ဘင်-ဟူသော ဖြစ်မှု, ပျက်မှု အဆုံးမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်” ဘယ်အချိန်မှ ပျက်စီးခြင်းသဘော မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနန္တဂုဏသမ္ပန္န = အတိုင်းမသိသော ကျေးဇူးဂုဏ်နှင့် ပြည်စုံသော “နိဗ္ဗာန်” (အနမတဂ္ဂသံသရာ၌ ၁၅၀၀-ကိလေသာတို့တွင် တစ်ခုခုသော ကိလေသာဓမ္မ၏ အကျိုးယုတ် အကျိုးမဲ့ကြီးသည် အနန္တကြီးကျယ် လှပေ၏၊ အဝိဇ္ဇာချုပ်ငြိမ်းခဲ့သည်ရှိသော် ထို၁၅၀၀-ကိလေသာတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းမှုသည် အကုန်လုံး ပါဝင်လေ၏၊ ထိုတစ်ခုခုသော ကိလေသာဓမ္မ၏ အကျိုးယုတ် အကျိုးမဲ့ကြီး အနန္တတို့သည်လည်း အကုန်ချုပ်ငြိမ်းကြလေကုန်၏၊ ထိုအကျိုးယုတ် အကျိုးမဲ့ကြီး အနန္တတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းမှုသည် နိဗ္ဗာန်၏ အနန္တဂုဏ်ကျေးဇူးဖြစ်လေ၏။ ကမ္မဝဋ်အနန္တတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းမှု, ဝိပါကဝဋ်အနန္တတို့၏ ချုပ်ငြိမ်း မှုတို့ကို အစွဲပြု၍လည်း နိဗ္ဗာန်၏ အနန္တဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို ဆိုလေ၏၊ ဤသို့လျှင် နိဗ္ဗာန်သည် အနန္တဂုဏ်ကျေးဇူးနှင့် ပြည့်စုံနိုင်၏။
• အနနုဘူတပုဗ္ဗ = အစမထင် သံသရာတခွင်၌ ကျင်လည်ကုန်သော သစ္စာလေးပါးမြတ်တရားကို မသိကြကုန်သောပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် အိပ်မက် ထည်း၌သော်လည်း မခံစားဘူး မတွေ့ကြုံဘူး မရောက်အပ်ဘူးသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနာဒီနဝ = ဆင်းရဲခြင်း အပြစ်ကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်” အထီးကျန်သူ နှင့်တူသော ခန္ဓာ ၅-ပါးမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာဗာဓ = နှိပ်စက်တတ်သော ကိလေသာအနာမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာယူဟန = အားထုတ်ဆည်းပူးအပ်သော နောင်အခါ ပဋိသန္ဓေနေကြောင်းဖြစ်သော ကံမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာရမ္ဘ = ကံနှင့်ယှဉ်သော ဝီရိယ မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာလယ = မငြိကပ် မတပ်မက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာသဝ = အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အာသဝေါတရားတို့မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနာသဝဝိမောက္ခ = အလျံရဲရဲ မီးငြိစွဲသည့် သံတွေခဲကြီးကို ယင်ငယ်သတ္တဝါတို့သည် မမှီမကပ် မစွဲနိုင်သည့်ပမာ တန်ခိုးများပြား လောကုတ္တရာတရားကို အာသဝတရားတို့၏ မမှီမကပ် မစွဲအပ်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနိဒဿန = ပကတိမျက်စိ, ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ် မျက်စိတို့ဖြင့် မမြင်အပ်, စက္ခုဝိညာဉ်ဖြင့် မသိအပ်သော “နိဗ္ဗာန်” ညွှန်ပြစရာ ဥပမာမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနိပ္ဖန္န = တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းကြောင့် မပြီးသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနိဗ္ဗတ္တိ = တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းကြောင့် မဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနိမိတ္တ = သင်္ခါရနိမိတ်မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, ရာဂ-စသော အကြောင်းနိမိတ် မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနီဃ = ညှင်းဆဲမှု, ဆင်းရဲမှု မရှိရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနီဃမူလ = ညှင်းဆဲခြင်း၏ အကြောင်းရင်း မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ညှင်းဆဲခြင်း၏ အကြောင်းရင်း မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနီတိက = ရန်အမျိုးမျိုး မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, ကိလေသာဟူသော ဤတိ မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနီတိကဓမ္မ = ဘေးရန်အတန်တန်တို့ မလွှမ်းမိုး မနှိပ်စက်ရာ "နိဗ္ဗာန်”
• အနုတုဇ = ဥတုကြောင့်ဖြစ်သည် မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုတ္တရ = မိမိထက်အကြောင်းဂုဏ်တို့ဖြင့် လွန်မြတ်သောတရားမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပဒ္ဒဝ = ဘေးဥပါဒ်မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပပတ္တိ = အကျိုးဝိပါက် အဆက်ဆက် ဖြစ်ပေါ်မှုမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပသ (ဿ)ဂ္ဂ = ကိလေသာအပြစ် နှိပ်စက်မှုမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပသဂ္ဂဓမ္မ = ဘေးတစ်စုံတစ်ရာ မနှိပ်စက်အပ်သော သဘောဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပါဒါနိယ = အာရုံ အဖြစ်ဖြင့် ဆက်စပ်သောအားဖြင့် ဥပါဒါန်တို့၏ အစီးအပွါးမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာန = အကြောင်းကင်းသော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပါဒိဏ္ဏ = အာရုံ ပြုခြင်းဖြင့် တဏှာ, ဒိဋ္ဌိတို့သည် ထပ်ကြပ် ကပ်အပ်သောကံသည် အကျိုးပေးသောအားဖြင့် မယူအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတု = ဝိပါက် နာမက္ခန္ဓာ ကဋတ္တာရုပ် အကြွင်းအကျန်မရှိသော “နိဗ္ဗာနဓာတ်”
• အနုပါယာသ = ပြင်းစွာပူပန်ခြင်းသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနုပ္ပါဒ = ရှေးကံကြောင့်ဖြစ်ပေါ်မှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနုသယသမုဂ္ဃါတန = အငုတ်ဓာတ် “အနုသယ”တို့ကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အနောက = ကိလေသာမာရ် အဘိသင်္ခါရမာရ်, မစ္စုမာရ်တို့၏တည်ရာ သံသရာဝဋ်၏ကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အန္တာတီတ = ပျက်စီးခြင်းကိုလွန်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အပဇ္ဇလိတ = အလျှံ ပြောင်ပြောင် မတောက်လောင်စေတတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အပစ္စယပရိနိဗ္ဗာန = အကြောင်းကင်းသော “နိဗ္ဗာန်”
• အပ (ပ္ပ)ဘင်္ဂု = သူတစ်ပါး လုံ့လဖြင့်ဖြစ်စေ, မိမိသဘောဖြင့်ဖြစ်စေ ကျိုးပဲ့ပျက်စီးခြင်း အလျင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပရပ္ပစ္စယ = အကြောင်း တစ်ပါး မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပရာမဋ္ဌ = မှန်ကန်သော အနိစ္စ-စသောသဘောကို ကျော်လွှား၍ မှားသောအားဖြင့် သုံးသပ်တတ်သော တရားတို့သည် မှားသောအားဖြင့် မသုံးသပ်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အပရိဒေဝ = ငိုကြွေးမည်တမ်းမှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပရိနိပ္ဖန္န = အကြောင်းတရားတို့ကြောင့် မပြီးစီး မဖြစ်ပေါ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အပရိသေသနိရောဓ = မဟာဘုတ်တို့၏ အကြွင်းမဲ့ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပလောကဓမ္မ = ပျက်စီးခြင်း သဘောမရှိ “နိဗ္ဗာန်”
• အပလောကိတ = နာကျင်မှု-စသည်တို့ကြောင့် ပျက်စီးခြင်း မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, အခါခပ်သိမ်း ထင်ရှားရှိ၍ ပျက်စီးမှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, လောကသဘာဝအားဖြင့် သိအပ်သည်၏အဖြစ်မှကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပဝဂ္ဂ = သင်္ခါရတရားတို့ ကြဉ်ရှောင်ကင်းပရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပုထုဇ္ဇနသေဝိတ = ကိလေသာ ပြောထူ ပုထုဇဉ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မမှီဝဲအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အပုနဗ္ဘဝ = အသစ်တဖန် ဖြစ်ပြန်ခြင်းအလျင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဋိဘယ = ဇာတိ, ဇရာ, ဗျာဓိ, မရဏ-စသော ဘေးဘျမ်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဋိသန္ဓိ = နောင် အခါ ဖြစ်ပေါ်သောအားဖြင့် တဖန်ဆက်စပ်မှု “ပဋိသန္ဓေ” မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဋိသမ = တုဖက်ပြိုင် ဖက်မရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဏိဟိတ = ရာဂအစရှိသော တောင့်တမှုကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပပဉ္စ = သံသရာကို ချဲ့ထွင်တတ်သော တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဘာဝ = “ဤမည်သော ဘုရားရှင်လက်ထက်တော်မှ စ၍ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု စ၍ဖြစ်ပေါ် ရာ ရှေ့အဓွန့် မရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပမာဏ = နှိုင်းယှဉ်ခြင်းကို ပြုတတ်သော ကိလေသာမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပမေယျဂမ္ဘီရ = မဟာသမုဒ္ဒရာ ပမာ လွန်စွာနက်နဲသော “နိဗ္ဗာန်”

ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏သန္တာန်၌ သတ္တဝါ ဟူသော ပညတ်သဘောအားဖြင့် ရှိသည် မဟုတ်၊ သဘောအားဖြင့်ရှိသော ပရမတ္ထ တရားကို အမှီပြု၍သိအပ်, ခေါ်ဝေါ်အပ်သော ပညတ်တရားမျှသာဖြစ်၏၊ ထိုပညတ်သည်လည်း ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာန်မစံမှီ ရှေးအဖို့၌ သင်္ခတဖြစ်သော ရုပ်နာမ်တို့၏ အပေါ်၌သာလျှင် ထင်မြင်နိုင်၏၊ ပညတ်နိုင်၏။ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာန်စံပြီးနောက် အသင်္ခတဖြစ်သော နိဗ္ဗာန် ဟူသော ပရမတ္ထတရားသည်ကား အလွန် သိမ်မွေ့သော တရားဖြစ်ချေ၍ ထိုတရား အပေါ်၌ မထင်မြင်နိုင်၊ မပညတ်နိုင်၊ မဟာ သမုဒ္ဒရာတွင်းသို့ သက်ဆင်းသောသူသည် ထောက်ရာတည်ရာဟူ၍ တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှ မရနိုင်သကဲ့သို့ နိဗ္ဗာန်သို့ ဆိုက်ရောက်သော သတ္တဝါသည် ထိုနိဗ္ဗာန်၌ ပုဂ္ဂိုလ်, သတ္တဝါ-ဟူသော ပညတ်၏တည်ရာမှီရာ တစ်စုံတစ်ခု သော ထောက်ရာတည်ရာကို မရလေပြီ၊ နိဗ္ဗာန်သည် မဟာသမုဒ္ဒရာသဖွယ် နက်နဲလေ၏၊ ထို့ကြောင့် “အပ္ပမေယျော ဂမ္ဘီရော သေယျထာပိ”ဟူ၍ ဟောတော်မူသည်ဟု မှတ်ရမည်။ လယ်တီပုစ္ဆာပေါင်းချုပ်-ကြည့်။

• အပ္ပဝတ္တ = ဖြစ်သည့်အတိုင်း ဆက်လက်ဖြစ် ပေါ်မှုမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အပ္ပဝတ္တိ = ဒုက္ခသစ္စာ, သမုဒယသစ္စာတို့ နောင်တဖန် အဖြစ်ပေါ်ရာ မဖြစ်ပေါ်ကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဗ္ဘုတ = သင်္ခါရကင်းသောကြောင့် အံ့ဩချီးကျူးထိုက်သော “နိဗ္ဗာန်” တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းကြောင့် မဖြစ်သည်သာလျှင်ဖြစ်၍ ထင်ရှားရှိသော “နိဗ္ဗာန်” မဖြစ်ဘူးသောကြောင့် ထူးကဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဗျာဓိ = နာကျင်ခြင်းသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, နာကျင် ခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဗျာပဇ္ဇ = ဒုက္ခ သစ္စာ၏ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း-စသော သဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဗျာပဇ္ဇနိဗ္ဗာန = ဒုက္ခသစ္စာ၏ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဗျာပဇ္ဈ = ရာဂ-စသည်တို့ ညှင်း ပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, သင်္ခတ တရားတို့၏ ပျက်စီးမှုသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဗျာဗဇ္ဈ = ပြင်းစွာနှိပ်စက်ခြင်း ဆင်းရဲမှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဘယ = ဘေးမရှိရာ ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”, အတ္တာနုဝါဒ-အစရှိသော ဝဋ်ဘေးတို့၏မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဘယဌာန = ဘေးကင်းရာ အရပ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဘယပဒ = ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”, ဘေးမဲ့ “နိဗ္ဗာန်”
• အဘယပုရ = ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန် ပြည်, ဘေးမဲ့နိဗ္ဗာန်ပြည်”
• အဘူတ = ဖြစ်ခြင်းသဘောမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အမစ္စုဓေယျ = သေမင်း၏တည်ရာမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, သေမင်း၏ မှီရာကျက် စားရာမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အမတ = သေခြင်းသဘော မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အမတဒိသာ = မသေရာအရပ် ဒေသ “နိဗ္ဗာန်”
• အမတဓာတု = အမတဓာတ် “နိဗ္ဗာန်”
• အမတနိဗ္ဗာန = သေခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အမတပဒ = သေခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အမတမဟာနိဗ္ဗာန = မြတ်သောအမြိုက် “နိဗ္ဗာန်”
• အမတမဟာနိဗ္ဗာနဓာတု = မြတ်သောအမြိုက် “နိဗ္ဗာနဓာတ်”
• အမတဝရ = မြတ်သောအမြိုက် “နိဗ္ဗာန်”
• အမရဏ = သေခြင်းသဘောမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အရဏ = ငိုကြွေးမြည်တမ်းကြောင်း ရာဂ-အစရှိသော ကိလေသာမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အရိတ္တ = မြဲမြံခိုင်ခံ့မှု, တင့်တယ်မှု, ချမ်းသာမှု, အလို သို့လိုက်မှုတို့မှ မဆိတ်သုဉ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အရူပ = ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, မည်သည့်အရပ်၌ ရှိသည်ဟု ညွှန်ပြအပ်သောသဘောမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, အရှည်, အတို-စသောရုပ် သွင်သဏ္ဌာန်မရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဝဓက = ချစ်ကျွမ်းဝင်သော မိတ်ဆွေယောင်ဆောင်ကာ သတ်တတ်သော ခန္ဓာ ၅-ပါးမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဝိနာသဓမ္မ = ပျက်စီးခြင်းသဘောမရှိသော သဘောတရားဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အဝိပရိဏာမဓမ္မ = အိုမှု, သေမှုတို့ကြောင့် ဖောက်ပြန်ခြင်းသဘော မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဝိဘဝ = အထူး ထူးအပြားပြားဖြစ်ခြင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အသံကိလိဋ္ဌ = တဏှာ, ဒိဋ္ဌိ, ဒုစရိုက်, ကိလေသာညစ်နွမ်းကြောင်း တရားတို့မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အသံကိလိဋ္ဌအသံကိလေသိက = ကိလေသာတို့နှင့်လည်းမယှဉ် ကိလေသာတို့ကလည်း အာရုံမပြုနိုင်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသံကိလေသိက = ပူပန်စေတတ် နှိပ်စက်တတ်သော ကိလေသာတို့၏အာရုံ မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသံကုပ္ပ = ရာဂ-စသည်တို့ကြောင့် မပျက်စီးသော “နိဗ္ဗာန်”
• အသံဟီရ = ရာဂ–စသည်တို့သည် မဆွဲငင်နိုင်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသင်္ခတ = အကြောင်းတရားတို့ မပြုပြင် မစီရင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသင်္ခတဓမ္မ = အကြောင်းတရားတို အညီအညွတ် ပေါင်းဆုံ၍ မပြုပြင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသင်္ခတဓာတု = အကြောင်းတရားတို့ မပြုပြင် မစီရင်အပ် သည်ဖြစ်၍ သတ္တဝါ, အသက်လိပ်ပြာ မဟုတ်, ငြိမ်းအေးခြင်းသဘောကို ဆောင်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသင်္ခတနိဗ္ဗာန = အကြောင်းတရားတို့သည် မပြုပြင် မစီရင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသညောဇနိယ = သံယောဇဉ်တို့၏ အာရုံ မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသမ = တူသည်ဟု နှိုင်းခိုင်းဖွယ်ရာ ဥပမာ မရှိရာ, အတူမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အသမယဝိမောက္ခ = သမာပတ်ဝင်စားရာ အခါမဟုတ်ပဲ အခါခပ်သိမ်း (အချိန်အခါမရွေး) နိဿရဏဝိမုတ္တိဖြင့် အမှန်စင်စစ် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသမုပ္ပတ္တိ = ဒုက္ခသစ္စာ, သမုဒယ သစ္စာတို့၏ မဖြစ်ပေါ်ကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသမ္ဘူတ = (ကံ, စိတ်, ဥတု, အာဟာရ ဟူသော အကြောင်းတို့ကြောင့် မဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသမ္မောသဓမ္မ = ပျောက်ပျက်ခြင်း အလျဉ်းမရှိသော သဘောဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသာဓာရဏ = ပုထုဇဉ်တို့နှင့် မဆက်ဆံပဲ မဂ်နှင့်ပြည့်စုံသူတို့သာ ရအပ် ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသာမယိကဝိမောက္ခ = သမာပတ်ဝင်စားသည့် အခိုက်အတန့်၌သာ လွတ်မြောက်သည်မဟုတ်ပဲ အခါခပ်သိမ်း (အခိုက်အတန့်မရွေး) အမှန်စင်စစ် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အသေသဝိရာဂနိရောဓ = တပ်မက်ခင်တွယ်မှု “တဏှာ”၏ အကြွင်းအကျန်မရှိ အကုန် အစင်တပ်ခြင်းကင်းရာ, ချုပ်ပျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, တဏှာဖြင့် တပ်ခြင်းကင်းကြောင်း ဖြစ်သော အရိယာမဂ်ဖြင့် အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ပျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အသောက = စိုးရိမ်ပူဆွေးမှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အဟေတုက = အကြောင်းရင်း အခြေအမြစ် ဟိတ်မရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အဟေတုဇ = အကြောင်းကြောင့်ဖြစ်သည်မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အာကိဉ္စည = နှိပ်စက်လုံးထွေးတတ်သော ကိလေသာမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာဒါနပဋိနိဿဂ္ဂ = စွဲလမ်းမှု ဥပါ ဒါန်”ကို စွန့် လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာမိသဝိရဟိတ = မစ္စုမာရ်, ကိလေသမာရ်တို့၏ အစာ အာမိသမှကင်းသော “နိဗ္ဗာန်”
• အာယတန = အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ရောက်ရှိနေထိုင်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာရောဂျ = အကြောင်းတရားတို့ကြောင့် မဖြစ်ရခြင်း, ကိလေသာအနာရောဂါ၏ အကြောင်းတရား မဟုတ်ခြင်းကြောင့် ကိလေသာအနာရောဂါမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• အာလယသမုဂ္ဃါတ = ကာမဂုဏ် ၅-ပါး အာရုံတရားတို့၌ မွေ့လျော် ပျော်ပါး မှီဝဲတတ်သောတဏှာကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာသဝက္ခယ = အာသဝေါတရား ၄-ပါးတို့၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာသဝနိရောဓ = အာသဝေါတရားတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• အာသဝဝိပ္ပယုတ္တ = ကာမာသဝ-စသော အာသဝတို့နှင့် မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• အာဟာရနိရောဓ = ဖဿာဟာရ-စသော အာဟာရ ၄-ပါးတို့၏ ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဥတ္တရ = လောကအားလုံးကို လွန်မြောက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဥပဓိပဋိနိဿဂ္ဂ = ဥပဓိတို့ကို စွန့် ကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဥပဓိဝိဝေက = ဥပဓိ ၄-ပါးတို့မှ ကင်းဆိတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဥပဓိသင်္ခယ = တဏှာဟူသော ဥပဓိ၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, ကာမုပဓိ = ကာမ တရားစု, ခန္ဓုပဓိ = ခန္ဓာတရားစု, ကိလေသုပဓိ = ကိလေသာတရားစု, အဘိသင်္ခါရုပဓိ = အသစ်အသစ်ထပ်မံပြုပြင်မှု သင်္ခါရတရားတို့၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဥပသမ = ဝဋ်ဒုက္ခငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဥပါဒါနဝိပ္ပယုတ္တ = ဥပါဒါန်တို့နှင့် မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဧက = နှစ်ခုမရှိသော “နိဗ္ဗာန်", အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဧကတ္တဝိမောက္ခ = နှစ်ခုမရှိသည့်အတွက် တစ်ခုတည်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ ကိလေသာတရားတို့မှ လွတ်မြောက်ထွက်ခွါရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဧဟိပဿိက = အခါခပ်သိမ်း ထင်ရှားရှိသည်လည်းဖြစ်, စင်ကြယ်သည်လည်းဖြစ်၍ “လာ, ကြည့်လှည်”ဟူသော အစီအရင်ကိုထိုက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဩပနေယိက = မဂ်ဉာဏ်အကျင့်မြတ်ဖြင့် ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်", မိမိစိတ်ဖြင့် ကပ်ဆောင်ထိုက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ကာမဂ္ဂသုခ = ကာမဂုဏ်ချမ်းသာထက် ထူးမြတ်သော ချမ်းသာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ကိလေသဝိပ္ပယုတ္တ = ကိလေသာတို့နှင့် မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ကိလေသဝူပသမနိဗ္ဗာန = ကိလေသာစက် ၃-ထောင်ဝက်တို့၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ကိလေသူပသမနိဗ္ဗာန = ကိလေသာငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ကေဝလ = သင်္ခါရတရားတို့နှင့်မရော မယှက် သက်သက်သော “နိဗ္ဗာန်”, သင်္ခတ ဥဿုံ အလုံးစုံမှ ကင်းဆိတ်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ခယ = အာသဝေါတရားတို့၏ ကုန်ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”, ကိလေသာတို့၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ခေမ = ယောဂ ၄-ပါးတို့ ကုန်ခမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”, ကိလေသာခိုးသူတို့ နှိပ်စက်မှု အမျိုးမျိုးတို့ ကုန်ခမ်း၍ ဘေးဘျမ်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်", ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ခေမအမတ = ဘေးတို့၏ကုန်ရာ မသေရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ခေမဌာန = ဘေး မရှိရာ ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ခေမန္တ = ဘေးတို့၏ အဆုံးဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်", ဘေးကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ခေမပ္ပဒေသ = ဘေးကင်းရာအရပ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ဘေးငြိမ်းရာအရပ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဂမ္ဘီရ = သာမန်ပကတိဉာဏ်ဖြင့် မထောက်တည်နိုင်လောက်အောင် နက်နဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဂမ္ဘီရဉာဏဂေါစရ = နက်နဲသော ဉာဏ်၏အာရုံဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဂေါတ္တ = အလုံးစုံသော ဘေးရန်တို့မှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• စဝနာဘာဝ = စုတိပြတ်ကြွေ သေလွန် ခြင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• စာဂ = တပ်မက်ခင်တွယ်မှု “တဏှာ”ကို စွန့်လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• စိတ္တဝိပ္ပယုတ္တ = စိတ်နှင့်မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• စိတ္တဝိသံသဌ = စိတ်နှင့်မရောနှောသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂပဋိနိဿဂ္ဂ = ဆန္ဒရာဂကို စွန့်လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂပဋိပဿဒ္ဓ = ဆန္ဒရာဂ၏ငြိမ်းအေးရာ“နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂပ္ပဟာန = ဆန္ဒရာဂကိုပယ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂဝိနယ = ဆန္ဒရာဂကို ပယ်ဖျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂဝိနောဒန = ဆန္ဒရာဂကို ပယ်ဖျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဆန္ဒရာဂဝူပသမ = ဆန္ဒရာဂ၏ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇရာမစ္စုပရိက္ခယ = အိုမင်းရင့်ရော်မှု, စုတိပျက်ကြွေသေလွန်မှုတို့၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇရာမရဏမောက္ခ = အိုမင်းရင့်ရော် မှည့်ပျော်ခြင်းနှင့် စုတိပျက်ကြွေသေလွန်ခြင်းတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇရာရဟိတ = အိုမင်းရင့်ရော် မှည်ပျော်ခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိ (ခ) က္ခယန္တ = ဇာတိ၏ကုန်ရာ, ဝဋ်ဆင်းရဲ၏အဆုံးဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိခေပန = ပဋိသန္ဓေ နေခြင်းကို ပယ်နှုတ်ရာ, ပယ်ဖျောက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိဇရာ မရဏပါရ = ပဋိသန္ဓေနေခြင်း, အိုခြင်း, သေခြင်း၏တဖက်ကမ်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိနိရောဓ = ပဋိသန္ဓေချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိပါရ = ဘဝ၏တဖက် ကမ်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိမရဏပါရ = စွဲလာ သန္ဓေတည်နေခြင်းနှင့် သေခြင်း၏ ကမ်းတဖက်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဇာတိမရဏသင်္ခယ = စွဲလာသန္ဓေတည်နေခြင်းနှင့် သေခြင်း၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဇေဋ္ဌ= ကြီးမြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဉာဏဝိသယ = နက်နဲသောဉာဏ်၏ ကျက်စားရာအာရုံဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဉာယ = မဂ်ဉာဏ် အစရှိသည်တို့ဖြင့် ထိုးထွင်း၍ သိအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• တဏှာက္ခယ = တဏှာ၏အကြွင်းမဲ့ ကုန်ခန်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• တဏှာနိရောဓ = တဏှာ၏ကွယ်ပျောက်ချုပ်ငြိမ်း လက်စသိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• တဏှာပဋိနိဿဂ္ဂ = တဏှာကိုစွန့်လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• တဏှာပဋိပဿဒ္ဓိ = တဏှာ၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• တဏှာသင်္ခယ = တပ်မက်မှု “တဏှာ”၏ အကြွင်းမဲ့ ကုန်ခန်းပျက်စီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• တာဏ = အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ ခိုလှုံရာ “နိဗ္ဗာန်”, စောင့်ရှောက်ကာကွယ်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ထလ = ကြည်းကုန်းသဖွယ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ကြည်းကုန်းနှင့်တူသော “နိဗ္ဗာန်” ကြည်းကုန်းအဟန် “နိဗ္ဗာန်”
• ဒဿနာနုတ္တရိယ = မိမိထက်မြတ်သော ရှုမှတ်အပ်သော တရားမရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒိသာ = ကိလေသာကုန်ရာ, ရာဂခန်းရာ, သင်္ခါရတို့ကုန်ရာ-စသည်ဖြင့် ညွှန်ပြအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒီပ = ကိုင်းကျွန်းပမာ မှီခိုရာ “နိဗ္ဗာန်” အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ဉာဏ်မျက်စိအား ထင်ရှားသော “နိဗ္ဗာန်”, အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ဆီမီးတန်ဆောင် အလင်းရောင်သဖွယ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုက္ခက္ခယ = ဆင်းရဲအားလုံးတို့၏ကုန်ရာ ကုန်ကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုက္ခနိရောဓ = ဆင်းရဲအပေါင်းနှင့် ဆင်းရဲအပေါင်း၏ အကြောင်းတို့ ချုပ်ငြိမ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုက္ခနိဿရဏ = ဆင်းရဲဒုက္ခမှ ထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်” ဒုက္ခနိဿရဏဂဝေသီ ကြည့်။
• ဒုက္ခဝိနယ = ဝဋ်ဆင်းရဲကို ပယ်ဖျောက်ကြောင်း “နိဗ္ဗာန်” (အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတ်)
• ဒုက္ခဝူပသမ = ဆင်းရဲ “ဒုက္ခ”၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုက္ခသင်္ခယ = ဆင်းရဲ “ဒုက္ခ” အကြွင်းမဲ့ ကုန်ခန်းပျက်စီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုက္ခူပသမ = ဆင်းရဲ “ဒုက္ခ”၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်” ဒုက္ခုပသမဂါမီ-ကြည့်။
• ဒုဒ္ဒသ = သိမြင်နိုင်ခဲ သက်ဝင်နိုင်ခဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုပ္ပဿ = မြင်နိုင်ခဲရောက် နိုင်ခဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒုရနုဗောဓ = ကုသိုလ်ကောင်းမှု ပြုပြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သော်မှ ဆင်းရဲပင်ပန်းစွာ ထိုးထွင်းသိအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဒေါမနဿိန္ဒြိယနိရောဓ = ဒေါမဿိန္ဒြေ၏ ကင်းပြတ်ချုပ်ငြိမ်း လက်စသိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဒေါသက္ခယ = အမျက်ထွက်ပြစ်မှားမှု “ဒေါသ” ကုန်ခန်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဒေါသဝိနယ = ဒေါသကိုပယ်ဖျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မ = အပါယ် ၄-ပါးသို့ မကျရောက်အောင် ဆောင်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ဝဋ်ဆင်းရဲမှ ထုတ်ဆောင်ခြင်းကိစ္စ၏ ပြီးစီး ကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မကာယ = လောကုတ္တရာတရား ၉-ပါးအပေါင်းတွင် တစ်ပါးအပါအဝင် “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မဓာတု = မိမိသဘောကို ဆောင်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မပဒ = နိဗ္ဗာန်တရားအစု၊ အသင်္ခတ တရားအစုဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မရသ = တရားအရသာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မဝရ = တရားမြတ် “နိဗ္ဗာန်", မြတ်သောတရားဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, တောင့်တအပ်မြတ်သော တရားဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မသီသ = သင်္ခါရတရားတို့၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဓမ္မသောတ = အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်ဓာတ်တရားအယဉ်
• ဓူဝ = မြဲမြံတည်တံ့ခိုင်ခံ့သော “နိဗ္ဗာန်”
• နဂရ = သေက္ခ, အသေက္ခ, အရိယာ ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ကျက်စားရာမြို့ ရွာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နာမ = အာရမ္မဏိကတရားတို့ကို မိမိသို့ ညွတ်စေတတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိက္ခန္တဗာဓက = အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့မှ ထွက်မြောက်သည်ဖြစ်၍ အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို ညှင်းဆဲနှိပ်စက်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိစ္စ = ဥပါဒ်-ဟူသော အစ, ဘင်-ဟူသော အဆုံးမရှိသောကြောင့် မြဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဒ္ဒုက္ခ = ဆင်းရဲမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, ဆင်းရဲကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိပုဏ = သိမ်မွေ့သော ဉာဏ်၏ကျက်စားရာ အာရုံပြုရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိပ္ပပဉ္စ = သတ္တဝါတို့ကို သံသရာ၌ ကြာမြင့်စေတတ်သော တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိဗ္ဗာနဓာတု = ရာဂ, ဒေါသ, မောတို့၏ ငြိမ်းအေးခြင်း သဘောဟုဆိုအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဗ္ဗာနပဒ = အကျယ်ကိလေ သိန်းကုဋေတို့၏ ငြိမ်းအေးရာ နိဗ္ဗာန်ဟုဆိုအပ်သော တရား အဖို့အစု
• နိဗ္ဗာနပုရ = အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ သွားရောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိဗ္ဗာနမဟာနဂရ = ဘုရား, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ, ရဟန္တာတို့ စံပျော်ရာဖြစ်၍ မြို့မြတ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဗ္ဗူတိ = သံသရာမှ ထွက်မြောက်ခွင့်မပေးပဲ ပိတ်ဆို့တတ်သော တဏှာမှထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိဗ္ဗေဓ = လောဘခဲ, ဒေါသခဲ, မောဟခဲကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိမောက္ခ = အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိရာမိသ = မစ္စုမာရ်, ကိလေသမာရ်တို့၏ အစာအာမိသမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိရာမိသာနိရာမိသတရဝိမောက္ခ = အာမိသတရားကင်းသည်ထက် အထူးသဖြင့် အာမိသတရားကင်းသည်ဖြစ်၍ ကိလေသာတရားတို့မှ လွတ်မြောက်ထွက်ခွါရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိရုဒ္ဓဗာဓက = အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့မှ ချုပ်ချယ်သည် ဖြစ်၍ အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို ညှင်းဆဲနှိပ်စက်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိရုပတာပ = ကိလေသာဟူသော ပူပန်ခြင်း အလျင်းမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိရုပဒ္ဒဝ = ဥပဒ္ဒဝေါ ဘေးရန်မရှိရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိရုပဓိ = ခန္ဓုပဓိ-အစရှိသော ဥပဓိတို့ကင်းရာ မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိရောဓ = တဏှာနှင့် ဝဋ်ဆင်းရဲအားလုံး အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နိရောဓဓာတု = ကိလေသာ အားလုံးတို့ ချုပ်ရာသဘောဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဝါရ = အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို တားမြစ်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဝါရဗာဓက = အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို ပိတ်ဆို့တားမြစ်တတ်သည်ဖြစ်၍ အလုံးစုံသော ဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို ညှင်းဆဲနှိပ်စက်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဝုဏ = အလုံးစုံသောဝဋ်ဆင်းရဲ, အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို ပိတ်ဆို့တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• နိဿရဏ = ကိလေသာအားလုံး သင်္ခတတရား အားလုံးတို့မှ ကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• နေက္ခမ္မ = အလုံးစုံသော သင်္ခတတရားတို့မှ ထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပစ္စတ္တံဝေဒိတဗ္ဗ = မျက်မှောက်ပြုသူ ဝိညူပုဂ္ဂိုလ်တို့ ကိုယ်တိုင်သိအပ်ခံစားအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပဉ္စက္ခန္ဓနိရောဓ = ခန္ဓာငါးပါးတို့၏ ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပဋိနိဿဂ္ဂ = တပ်မက်ခင်တွယ်မှု “တဏှာ”ကို အဆုံးသတ်စွန့်လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပဋိပက္ခ = တပ်မက်မှု “တဏှာ”၏ ဆန့် ကျင်ဖက်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပဋိသောတ = ကိလေသာရေလျှံ သံသာရာမြစ်ညာသို့ ဆန်တက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပဏီတ = အာရုံပြု၍ မတင်းတိမ်နိုင်အောင် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပဏ္ဍိတဝေဒနီယ = ဘုရား စသော ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်တို့သာ သိအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပတိဋ္ဌာ = ထောက်ရာတည်ရာမှီခိုရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပဒ = အသင်္ခတတရား အဖို့အစုဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်", အလွန်မွန် မြတ်သော ထောက်ရာတည်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မျက်မှောက်ပြုအပ်သောအားဖြင့် သွားရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပပဉ္စနိရောဓ = တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိ-ဟုဆိုအပ်သော သံသရာနယ်ချဲ့ တရားတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပရ = အသင်္ခတဂုဏ်အားဖြင့် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ရာဂစသည်တို့၏ ဆန့်ကျင်ဖက်လည်းဖြစ်, မွန်မြတ်သော တရားလည်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမ = တရားအားလုံးတို့ထက် အမြတ်ခေါင်းဖျားဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အကြွင်း အကျန်မရှိသော ကိလေသာဘိသင်္ခါရတို့၏ ငြိမ်းအေးရာ သဘောဖြစ်သဖြင့် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမတ္ထ = မဖောက်မပြန် မြတ်သောသဘောဖြစ်၍ မြတ်သောဉာဏ်၏ အာရုံပြုလျက် ကျက်စားရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမတ္ထသစ္စ = မဖောက်မပြန် မှန်ကန်တိမတ်သော “နိဗ္ဗာန်” ပရမတ္ထသစ္စာမည်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမသုခ = မြတ်သော ချမ်းသာခြင်းရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမသုခုမ = အလွန်မွန်မြတ် သိမ်မွေ့ သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပရမသုည = မွန်မြတ်၍ သင်္ခါရအားလုံးတို့မှ ဆိတ်သုဉ်းသော “နိဗ္ဗာန်", သင်္ခါရအားလုံးတို့မှ ဆိတ်သုဉ်းသဖြင့် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်” *ပရာမာသဝိပ္ပယုတ္တ = ပရာမာသတရား တို့နှင့်မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပရာယဏ = သံသရာကို ဘေးဟု ရှုသူ များ၏ လည်းလျောင်းရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အရိယာသူမွန်တို့ တည်နေရောက်ရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပဝိဝေက = ဥပဓိတို့မှ ကင်းဆိတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်” ,
• ပါရ = သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲ၏ တဖက်ကမ်းအဖို့ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်", သံသရာရေ အယဉ်, သံသရာသမုဒ္ဒ၏ ကမ်းသဖွယ်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အကန့်ဒေါက်ဆန်ဟုဆိုအပ်သော အဘိသင်္ခါရတို့ ကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ပါရိမတီရ = သံသရာ၏ထိုမှာ ဖက်ကမ်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ပိပါသဝိနယ = ဝတ္ထုကာမတို့ကို သုံးဆောင်ခံစားလိုမှု “ပိပါသ” တဏှာချုပ်ပျောက် ပျက်စီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဗောဓိ = မဂ်ဉာဏ်, ဖိုလ်ဉာဏ်တို့ဖြင့် သိအပ်, မျက်မှောက်ပြုအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဗြဟ္မစရိယတ္ထ = မြတ်သောမဂ်အကျင့်ဖြင့် သိအပ်, ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဗြဟ္မညတ္ထ = အရိယာမဂ်ဖြင့်သိ အပ်, ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဘယရတ = ဘေးကင်းရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဘယရဟိတ = ဇာတိဘေး, ဇရာဘေး, မရဏဘေး အစရှိသော ဘေးတို့မှကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”,
• ဘဝသံယောဇနက္ခယ = ဘဝ သံယောဇဉ်တို့၏ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, ဘဝတို့၌ သတ္တဝါတို့ကို ယှဉ်စေတတ်, နှောင်ဖွဲ့တတ်သော ၁၀-ပါးသော သံယောဇဉ်တို့၏ ကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• မဒနိမ္မာဒန = မာန် “မာန”တို့၏ ကင်းပျောက်ပျက်စီးရာ “နိဗ္ဗာန်” ,
• မဟ = ဘုရား, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ, အရိယာတို့ ပူဇော်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• မဟန္တ = အရိယာ၏ အဖြစ်ကို ပြုတတ်ရကား မြတ်သည်အဖြစ် ဟူသော အကြောင်းရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• မာနသင်္ခယ = မာနကုန်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• မာရာဂတိ = မစ္စုမာရ်, ဒေဝပုတ္တမာရ်, ကိလေသမာရ်၏ ကျက်စားရာ မဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်” (အဂတိယတ္ထ မာရဿကို သမာသ်လုပ်၍ ဖေါ်ပြသည်။),
• မုတ္တိ = တပ်မက်ခင်တွယ်မှု “တဏှာ” ဆင်းရဲ အားလုံးမှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်” ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• မောက္ခ = သင်္ခတတရားတို့မှ လွတ် မြောက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်", ဘဝအနှောင် အဖွဲ့မှ လွတ်မြောက်ကြောင်း “နိဗ္ဗာန်”, ဘဝ နှောင်အိမ်မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, ရာဂ စသည်တို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• မောဟက္ခယ = တွေဝေမှု “မောဟ”၏ ကုန်ခန်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• မောဟဝိနယ = တွေဝေမှု “မောဟ”ကို ပယ်ဖျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ယောဂက္ခေမ = ယောဂ ၄-ပါးတို့ ကုန့်ကုန်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ရာဂက္ခယ = တပ်မက်တွယ်တာမှု “ရာဂ” ကုန်ခန်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ရာဂဝိနယ = တပ်မက်မှု “ရာဂ”ကို ပယ်ဖျောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်” ,
• ရာဂဝိရာဂ = တပ်မက်မှု “ရာဂ”၏ တပ်ခြင်းကင်းရာ မဖြစ်ပေါ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ရူပနိရောဓ = ရုပ်အစု၏ ကင်းပြတ်ချုပ်ငြိမ်း လက်စသိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်” ရူပနိရောဓ-လည်းကြည့်။
• ရူပသင်္ခယံ = ရုပ်တို့၏ကုန်ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• လေဏ = ပုန်းအောင်းမှီခိုရာ “နိဗ္ဗာန်”
• လောကနိရောဓ = သင်္ခါရလောက၏ ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• လောကနိဿရဏ = လောကမှထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• လောကန္တ = သင်္ခါရလောက၏ ဆုံးရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်” ,
• လောကုတ္တရဝိမောက္ခ = လောကသုံးပါးမှ လွန်မြောက်ပြီးဖြစ်၍ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်” ,
• ဝဋ္ဋဒုက္ခက္ခယ = ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ကုန်ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋဒုက္ခနိဿရဏ = ဝဋ်ဆင်းရဲမှ ထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋဒုက္ခန္တ = ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ဆုံးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋဒုက္ခပရိမုတ္တိ = ဝဋ်ဆင်းရဲမှလွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋဒုက္ခမောစန = ဝဋ်ဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋဒုက္ခသမုစ္ဆေဒ = ဝဋ်ဆင်းရဲကို ပယ်ဖြတ် ဖျက်ဆီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋနိရောဓ = ဝဋ် ၃-ပါး၏ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋနိရောဓန = ဝဋ် ၃-ပါး၏ အပြီးတိုင်ချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋနိဿရဏ = ဝဋ်ဆင်းရဲမှ ထွက်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဋ္ဋုပစ္ဆေဒ = ကမ္မဝဋ်, ကိလေသဝဋ်, ဝိပါကဝဋ်တို့၏ ပြတ်စဲရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝဝဿဂ္ဂ = သင်္ခါရတို့ကို စွန့်လွှတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝါနည = တဏှာမှတစ်ပါးဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဝါနဝိရဟ = တဏှာကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်” တပ်မက်မှု “တဏှာ” မှ ဆိတ်သုဉ်းသော “နိဗ္ဗာန်”
• ဝါနာဘာဝ = တဏှာမရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိညာဏ = ဉာဏ်အားလုံးတို့ထက် ထူးမြတ်သော အရိယာမဂ်ဉာဏ်ဖြင့် မျက်မှောက်ထင်ထင် သိမြင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိမလ = ရာဂအစရှိသော ညစ်ကြေး မတင်သန့်စင်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိမုတ္တာနုတ္တရိယ = သင်္ခတ အားလုံးတို့မှ လွတ်မြောက်သဖြင့် အမြတ်ဆုံး “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိမုတ္တိ = သင်္ခါရတရားအားလုံးတို့မှ လွတ် မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိမုတ္တိရသ = သင်္ခါရ ခပ်သိမ်း ငြိမ်းအေးလွတ်မြောက်၍ ချီးမွမ်းအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိရဟ = တဏှာကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိရာဂ = တဏှာနှင့် ကိလေသာ အားလုံးတို့ အကြွင်းမဲ့ပျက်စီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိဝဋ္ဋ = ဝဋ်မှကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”, ကိလေသဝဋ်, ကမ္မဝဋ်, ဝိပါကဝဋ်တို့၏–မရှိ–ကင်း-ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိဝေက = အလုံးစုံသော သင်္ခါရတို့မှ ကင်းဆိတ်လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိသံယောဂ = ကိလေသာတို့နှင့် မယှဉ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိသင်္ခါရ = လွတ်မြောက်ရာသင်္ခါရတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”, သင်္ခါရမဟုတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, သင်္ခါရတို့၏ ဆန့်ကျင်ဖက်ဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်” ဝိသင်္ခါရ-လည်းကြည့်။
• ဝိသညုတ္တဝိမောက္ခ = ဝိက္ခမ္ဘနပဟာန်၏အစွမ်းအားဖြင့် ကိလေသာ တရားတို့နှင့် မယှဉ်သည်ဖြစ်၍ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ခွါထွက်ရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိသလ္လ = ကိလေသာမြှားငြောင့်မှ ကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိသုဒ္ဓိ = ရာဂ-စသော ကိလေသာအညစ်အကြေးတို့မှ အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝိသောက = စိုးရိမ်ခြင်းကင်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝူပသမ = သင်္ခါရတရားတို့၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• ဝေါဿဂ္ဂ = ကိလေသာတို့ကို စွန့်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သံယောဇနပ္ပဟာန = သံယောဇဉ်တို့ကို ပယ်သတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သက္ကာယနိရောဓ = ပရမတ္ထအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော = ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ၅-ပါးနှင့် ယင်းဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ၅-ပါးတို့ကို ဖြစ်စေတတ်သော တဏှာ၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သင်္ခါရနိရောဓ = သင်္ခါရတို့၏ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်” သင်္ခါရနိရောဓ-လည်းကြည်။),
• သစ္စ = စင်စစ်ထင်ရှားရှိသည်ဖြစ်၍ မဖောက် မပြန်မှန်ကန်သော သဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• သညောဇနဝိပ္ပယုတ္တ = သံယောဇဉ်တို့နှင့် မယှဉ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သဒ္ဓမ္မ = အခါခပ်သိမ်း ထင်ရှားရှိသောသဘောဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တ = ကိလေသာပူလောင်မှု ကိလေသာချောက်ချားမှု မရှိရာ “နိဗ္ဗာန်”, ရာဂ-စသည်တို့ ငြိမ်းအေးကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တိ = ကိလေသာတို့ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တိပဒ = ကိလေသာဟူ အပူမလိမ်း ငြိမ်းအေးသောတရားအစုဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”, အလုံးစုံသော ကိလေသာ အပူဘေးတို့၏ ငြိမ်းအေးရာဌာနဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တိလက္ခဏ = ငြိမ်းအေးခြင်းသဘော လက္ခဏာရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တိဝရပဒ = ကိလေသာတို့၏ ငြိမ်းအေးရာလည်းဖြစ်, အာရုံပြုသောအားဖြင့် သွားရောက်လည်း သွားရောက်အပ်သော မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္တိသုခ = ငြိမ်းအေးချမ်းသာသော “နိဗ္ဗာန်”
• သန္ဒိဋ္ဌိက = ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်ဖြင့် ရှုမြင်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်” ဝိသယီဖြစ်သော ချီးမွမ်းအပ်သော ဉာဏ် အမြင်ဖြင့် ကိလေသာတို့ကို အောင်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်” ,
• သဗ္ဗဂန္ထပ္ပမောစ = ထုံးနှောင်ဖွဲ့ချီတတ်သော အဘိဇ္ဈာကာယဂန္ထအစရှိသော ဂန္ထတရားအားလုံးတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗတောပပ = အလုံးစုံသော ကမ္မဋ္ဌာန် ၄၀- ဆိပ်ကမ်းတို့ဖြင့် သက်ဆင်း ဝင်ရောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗတောပဘ = မိမိဟူသော နိဗ္ဗာန်သမုဒ္ဒရာသို့ သက်ဆင်းရာ များစွာသောကမ္မဋ္ဌာန်း ဆိပ်ကမ်းရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, တစ်စုံတစ်ခုကြောင့် ညစ်နွမ်းမှုမရှိသဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် အရောင်လက်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗဒုက္ခပ္ပမောစန = ဆင်းရဲအားလုံးတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗမလဝိရဟိတ = အလုံးစုံသော အညစ်အကြေးတို့မှ ကင်းသော “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယ = သံယောဇဉ် အားလုံး ကုန်းဆုံးချုပ်ငြိမ်းရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗသင်္ခါရပဋိနိဿဂ္ဂ = အလုံးစုံသော ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရတို့၏ စွန့်လွှတ်ငြိမ်း ချုပ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗသင်္ခါရဝိသံယုတ္တ = ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရလုံးတို့နှင့် မယှဉ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗသင်္ခါရသမထ = အလုံးစုံသော သင်္ခါရတို့ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဗ္ဗု (ဗ္ဗူ) ပဓိပဋိနိဿဂ္ဂ = အလုံးစုံသော ဥပဓိတို့၏ စွန့်လွှတ်ချုပ်ငြိမ်းရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်” ,
• သဗ္ဘိ = တင့်တယ် မွန်မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ကောင်းသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်တတ်သော “နိဗ္ဗာန်”, ကိလေသာတို့၏ ပြိုကွဲပျက်စီးရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်” ,
• သမ = ကိလေသာတို့၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်” ,
• သမဘူမိဘာဂရမဏီယ = ကိလေသာဟူသော ငြောင့်တံသင်း ကင်းသဖြင့် ညီညာသော မြေအပြင်ရှိ သကဲ့သို့ဖြစ်၍ မွေ့လျော်ဖွယ်ရာ “နိဗ္ဗာန်” ,
• သရဏ = အားထားကိုးကွယ်ရာ “နိဗ္ဗာန်", ဘေးကို ဖျက်ဆီးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သဿတ = အခါခပ်သိမ်း ထင်ရှားရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, မြဲသော “နိဗ္ဗာန်” ,
• သဠာယတနနိရောဓ = စက္ခုစသော အာယတန ၆-ပါးတို့၏ ချုပ်ငြိမ်းရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သာတ = အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် အစဉ်ထာဝရသာယာအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သာမညတ္ထ = အရိယာမဂ်ဖြင့် သိအပ်, ရောက်အပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သာရ = ခိုင်မာသော အနှစ်နှင့်တူသော “နိဗ္ဗာန်”
• သိဝ = အသရေရှိသော “နိဗ္ဗာန်”, ချမ်းသာကြောင်းဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်", ညှင်းဆဲမှု အားလုံးတို့မှ လွတ်မြောက်ရာ “နိဗ္ဗာန်” သံသရာမှ ကြောက်ရွံ့သောပုဂ္ဂိုလ်တို့ မှီဝဲအပ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• သီတလ = ထာဝစဉ် ကြည်လင်အေးမြ ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သီတိဘာဝ = ငြိမ်းအေးခြင်းသဘောရှိသော “နိဗ္ဗာန်”
• သုခ = ဖြစ်မှု, ပျက်မှုတို့အနှိပ်စက် မခံရခြင်း, ဆင်းရဲမှု၏ တည်ရာမဟုတ်ခြင်းကြောင့် ချမ်းသာသော “နိဗ္ဗာန်”
• သုခုမရူပဂတိက = သုခုမရုပ် ၁၆-ခုနှင့် ဓမ္မာယတန, ဓမ္မဓာတ်၌ အကျုံးဝင်ခြင်းတူသော “နိဗ္ဗာန်” (နိဗ္ဗာန်သည် အလွန်သိမ်မွေ့သောရုပ်နှင့် အလားတူသောကြောင့် သုခုမရူပဂတိက-ဟုဆိုသည်မဟုတ်။)
• သုစိ = ကိလေသာအညစ်အကြေးမတင် စင်ကြယ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သုညတ = ရာဂ, ဒေါသ, မောဟစသော ကိလေသာတို့ ကင်းဆိတ်ရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သုဒုဒ္ဒသ = အလွန်နက်နဲသိမ်မွေ့သော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ အလွန်မြင်နိုင်ခဲသော “နိဗ္ဗာန်”
• သုဒ္ဓိ = ရာဂ-အစရှိသော အညစ်အကြေးတို့ စင်ကြယ်ရာ စင်ကြယ်ကြောင်း “နိဗ္ဗာန်” ,
• သုသမ = (ကံ စိတ် ဥတု အာဟာရ ဟူသော) အကြောင်းတရားတို့၏ ငြိမ်းအေးရာ “နိဗ္ဗာန်”
• သေဋ္ဌ = အထူးသဖြင့် ချီးမွမ်းအပ် မြတ်သော “နိဗ္ဗာန်”
• ဟေတုဝိပ္ပယုတ္တ = လောဘစသော ဟိတ်မရှိရာဖြစ်သော “နိဗ္ဗာန်”