အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၄၀ -
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
 
'''အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်''' ( ''' ဒီချုပ်''' (ခ) ''' NLD''' )မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အင်အားအကြီးမားဆုံး အတိုက်ခံပါတီအတိုက်အခံပါတီ ဖြစ်သည်။ အမျိုးသား [[ဒီမိုကရေစီ]]အဖွဲ့ချုပ်သည် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ ဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ''' National League for Democracy - NLD''' ဟု လူသိများသည်။ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် [[ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်ဆု]](၁၉၉၁ ခုနှစ်)ရှင် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]က တာဝန်ယူ ဦးဆောင်သည်။
 
ပါတီသည် [[၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲ|၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ပါလီမန် မဲဆန္ဒနယ် နေရာများတွင် ၅၈.၁ ရာခိုင်နှုန်းအနိုင်ရခဲ့ သည်။ရာခိုင်နှုန်းအနိုင်ရခဲ့သည်။ သို့သော် အုပ်ချုပ်နေသည့် [[State Peace and Development Council|စစ်အစိုးရ]] တို့မှ အသိအမှတ်မပြုခဲ့ပေ။၂၀၁၀ မေလ ၆ ရက်နေ့တွင် ပါတီသည် တရားဝင်ပါတီအဖြစ် လျှောက်ထားခြင်းမရှိသဖြင့် တရားမဝင်ပါတီဟု စစ်အစိုးရမှ ကြေငြာခဲ့သည်။.<ref name="HT">{{cite web|title=National League for Democracy disbanded in Myanmar|url=http://www.haitinews.net/story/630891|publisher=Haiti News|date=4 May 2010|accessdate=11 November 2010}}</ref> ၂၀၁၁ နိုဝင်ဘာတွင် မကြာမီ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပါတီမှ တရားဝင်ဖြစ်စေရန် လျှောက်ထားမည်ဟုဆိုကာ၊ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မတီမှ ၎င်းလျှောက်ထားခြင်းကို လက်ခံခဲ့သည်။<ref>[http://ph.news.yahoo.com/suu-kyis-myanmar-opposition-wins-legal-recognition-034032823.html Suu Kyi's Myanmar opposition party wins legal status], ''[[The Associated Press]]'', 13 December 2011</ref>
၂၀၁၂ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့တွင်၁ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရာတွင် မဲဆန္ဒနယ် ၄၅ နေရာတွင် ၄၃ နေရာဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်း ကြားဖြတ်​ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါတီခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ကော့မှူးမြို့နယ် မဲဆန္ဒ နယ်မြေတွင် (မဲအရေ အတွက် ၅၆၀၀၀) ဖြင့်၊ ကြံ့ခိုင်ဖွံဖြိုးရေး ပါတီ ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာ စိုးမင်း(မဲအရေ အတွက် ၉၀၀၀) အား အနိုင်ရရှိသွားသည်။ <ref>http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2012/04/120401_elex_breaking.shtml</ref>
 
NLD သည် NLD-LA (National League for Democracy-Liberated Areas) နှင့် ကွဲပြားခြားနားသည်။ ၄င်းသည် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(လွတ်မြောက်နယ်မြေ)]] ဟု ခေါ်ပြီး၊ ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်နှင့် အခြား နိုင်ငံများတွင် ဖွဲ့စည်းထားသည်။
 
==သမိုင်း==
အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် '''၈၈၈၈''' အရေးတော်ပုံကြီးဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်းတွင်အရေးတော်ပုံကြီး ဖြစ်ပွားပြီးသည့်နောက်ပိုင်းတွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီရရှိစေရန် ပြည်သူများ ဆန္ဒပြကြရာတွင် စစ်အစိုးရမှ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် တိုင်းပြည်ကို အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပါတီသည် အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး၊ ၁၉၄၀ ခုနှစ်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှတို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရအောင် တောင်းဆိုခဲ့သည့် [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ သမီးလည်းဖြစ်သည်။
 
၁၉၈၈ခုနှစ်၊၁၉၈၈ စက်တင်ဘာခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်တွင်ရက်နေ့တွင် ဦးအောင်ကြီး၊ ဦးတင်ဦးနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တို့သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို နဝတ မှ ထုတ်ပြန်သည်။ ဦးအောင်ကြီး၊ ဦးတင်ဦး၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့အပါ တဖက် ၄ ဦးစီ ပေါင်း ၁၂ ဦးနှင့် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းပြီး မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဘက်က ၄ ဦးဆိုတာကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် [[ဦးဝင်းတင်]](ဟံသာဝတီ)၊ [[ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်]](ဘားကောင်စီရှေ့နေကြီး) နှင့် ဦးအောင်လွင်(ရုပ်ရှင်မင်းသား) တို့ဖြစ်ပါသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အလုပ် အမှုဆောင်ကော်မတီဝင် (၁၂) ဦးနှင့် မလုံလောက်တော့သည့်အတွက် ဗဟိုဦးစီအဖွဲ့ဝင် (၃၀) ဦး တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းပါသည်။{{Citation needed|date=April 2012}}
 
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဘက်မှ ပါဝင်ခွင့်ရသူတွေကတော့ ဦးချမ်းအေး(မောင်စူးစမ်း)၊ ဦးထွန်းတင်၊ ဦးကိုယု၊ ဦးတင်ရွှေ(မုံရွာ)၊ ဦးမိုးသူ၊ ဦးဝင်းခက်၊ ဦဘသော်(မောင်သော်က)၊ ဦးစိုးသိန်း(မောင်ဝံသ)၊ ဒေါက်တာငွေစိုး စသည့်ပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြီးက အဖွဲ့ချုပ်အတွင်းမှာ “ကွန်မြူနစ်တွေ ရောက်နေပါပြီ” “ကွန်မြူနစ်တွေကို ဖယ်ရှားပစ်ရမယ်”ဟုပြောရင်း ပြဿနာမီးပွား စတင်လိုက်ပါသည်။ တနည်းအားဖြင့် အရှိန်ရစဖြစ်လာသည့် NLD ပါတီ၏ ထိပ်ပိုင်းကို ဖြိုခွဲလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဦးအောင်ကြီး ဖယ်ရှားပစ်လိုသည့်သူများမှာ ဦးဝင်းတင် အပါအဝင် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်၊ ဦးအောင်လွင်၊ ဦးချမ်းအေး၊ ဦးထွန်းတင်၊ ဦးကိုယု၊ ဦးတင်ရွှေ၊ ဦးမိုးသူ တို့ဖြစ်ပါသည်။{{Citation needed|date=April 2012}}
 
နောက်ဆုံးတွင် အလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီဝင် (၁၂) ဦးနှင့် ဗဟိုဦးစီအဖွဲ့ဝင် (၃၀) စုစုပေါင်း (၄၂) ဦး၏ ရှေ့မှာ အစွပ်စွဲခံရသူများဘက်မှ ရှုံးလျှင် နှုတ်ထွက်ပေးရေး၊ စွပ်စွဲသူဘက်မှ ရှုံးနိမ့်လျှင်လည်း နှုတ်ထွက်ပေးရမည် သဘောတူညီချက်နှင့် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ကြပါသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြီး အပြတ်အသတ် ရှုံးနိမ့်သွားပါသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကြီး နှုတ်ထွက်ပေးရပြီး “ပြည်ထောင်စု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီပါတီ”ဟူ၍ ပါတီတစ်ခု ထူထောင်သွားပါသည်။ ဝမ်းနည်းစရာကောင်းသည်မှာ ဦးအောင်ကြီး၏ ပါတီထဲသို့ တက္ကသိုလ် ကောလိပ်ပေါင်းစုံမှ ဆရာ ဆရာမများ၊ ကျောင်းဆရာဟောင်းများ စသည့် ပညာရှင်၊ ပညာတတ်ပေါင်းများစွာ ပါဝင်သွားခြင်းဖြစ်ပါသည်။{{Citation needed|date=April 2012}}
 
သို့သော် နိုင်ငံတော်အစိုးရ (ယခင်က [[နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့]] န.ဝ.တအစိုးရ၊ ယခုအခါ [[နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ကောင်စီ]] န.အ.ဖအစိုးရ)သည် အနိုင်ရပါတီအား နိုင်ငံအုပ်ချုပ်နိုင်ရန် အခွင့်မပေးခဲ့ပေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မှအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသူ ကိုယ်စားလှယ်များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို လက်ခံနိုင်ရန်အကြောင်း မရှိခြင်း ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီစုံ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ [[အမျိုးသားညီလာခံ]]အား ကျင်းပပြီး [[မြန်မာ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]] အသစ်တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲစေခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ဦးဆောင်ကျင်းပသော အမျိုးသား ညီလာခံအား အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအမျိုးသားညီလာခံအား အဖွဲ့ချုပ်မှအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ ကျောခိုင်းဆန့်ကျင်ပြီး၊ များမကြာမီတွင် တိမ်းရှောင် ထွက်ပြေးသွားကြသည့် ရွေးချယ်ခံ ကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်များသည်[[ကေအင်ယူ]]တို့၏ ဗဟိုဌာနချုပ်ဖြစ်သော[[မာနယ်ပလော]] လွတ်မြောက်နယ်မြေတွင် [[ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ]]ဟုခေါ်သော [[စင်ပြိုင်အစိုးရ]]အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။
 
၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရမှ ပါတီ ရုံးခွဲများပါတီရုံးခွဲများ ကို ဖွင့်ခွင့် ပြန်ပေးခဲပြီး၊ ဖမ်းဆီးထားသည့် အဖွဲ့ဝင် တချို့ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။<ref>[http://www.aappb.org/report7_confidence_building_pp.pdf Burma's Confidence Building and Political Prisoners], [[Assistance Association for Political Prisoners]]</ref> ၂၀၀၂ မေလတွင်၊ ပါတီ၏ အတွင်းရေမှုးချုပ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် အကျယ်ချုပ်မှ ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာပြန်သည်။ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် ပြည်သူ့ထောက်ခံမှုများ ဆက်လက်ရရှိစေရန်၊ သူနှင့်သူမနှင့် ပါတီဝင်များ နိုင်ငံတဝှမ်း စည်းရုံးရေးဆင်းခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၀၃ မေလ၊ ဒီပဲယင်း မြို့အနီးတွင် ပါတီဝင် အဖွဲ့တချို့ကို ရိုက်နှက်ခြင်း၊ ပစ်သက်ပစ်သတ် ခံခဲ့ရခြင်းများ ရှိခဲ့ခြင်းသည် စစ်အစိုးရ ကျောထောက်နောက်ခံ စီစဉ်ပေးနေမှုများကြောင့် ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းကို [[ဒီပဲယင်း လုပ်ကြံမှု]] ကြီးဟု အများသိပြီးအများသိကြပြီး ပါတီ၊အတွင်းရေးမှုးပါတီအတွင်းရေးမှုး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နှင့် လက်ထောက် ပါတီ အတွင်းရေးမှုး ဦးတင်ဦး တို့ ထပ်မံ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရပြန်သည်။<ref>{{cite web | url=http://www.aseanmp.org/resources/Depayin%20Massacre.pdf | title=The Depayin Massacre: Two years on, Justice denied | publisher=Asean Inter-parliamentary Myanmar caucus | date=30 MAY 2005 | accessdate=20 November 2011}}</ref>
 
၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရမှ ပါတီလှုပ်ရှားမှုများကို ခွင့်မပြုပေ။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် တပ်မတော် နှင့် ကြံ့ခိုင်ဖွဲ့ဖြိုးရေး အသင်းတို့၏ ဖိအားပေးမှုများကြောင့်၊ ပါတီဝင်များ အဖွဲ့ချုပ်ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ကြသည်။
စာကြောင်း ၆၅ -
===ပါတီ၏ မူဝါဒ===
{{main|ဒီချုပ် ၁၉၉၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကြေငြာချက်}}
ပါတီသည်အကြမ်းမဖက်ရေးပါတီသည် အကြမ်းမဖက်ရေး နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို မူတည်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်တွင် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီဖြစ်ထွန်းလာရေးကို ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်သည် ၁၉၆၂ ခုနှစ် မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ စစ်အစိုးအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်စစ်အစိုးရအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news| url=http://www.cbc.ca/world/story/2010/11/13/suu-kyi-burma.html#ixzz15HYGPl00 | work=CBC News | title=Aung San Suu Kyi released | date=13 November 2010}}</ref> ပါတီသည် လူ့အခွင့်အရေး ရရှိစေရန် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ပြီး (လူတိုင်း ရေးသားပြောဆိုခွင့်)၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးတရားဥပဒေစိုးမိုးရေး နှင့် တိုင်းရင်းသား ပြန်လည် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကိုတိုင်းရင်းသားပြန်လည်စည်းလုံးညီညွတ်ရေးကို အဓိကပေး ဆောင်ရွက်သည်။<ref>{{cite news| url=http://www.cbc.ca/world/story/2010/11/14/suu-kyi-burma.html#ixzz15IEwNbqH | work=CBC News | title=Suu Kyi calls for talks with junta leader | date=14 November 2010}}</ref>
 
၂၀၁၂ မတ်လ ၁၃ရက်၁၃ ရက် မိန့်ခွန်းတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှ အထက်ပါအချက်များ အပြင်၊ တရားစီရင်ရာတွင် မျှတရေး နှင့်မျှတရေးနှင့် မီဒီယာများ လွတ်လပ်မှုအပြည့်ရရှိရေး၊ လူမှုဖူလုံရေးများ အထောက်အပံ့များ မြှင့်တင်ပေးရန်အတွက် တရားဝင်ထောက်ပံ့ပေးခွင့် ရှိရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
 
ပါတီမှ စစ်သား အမတ်များ ပါဝင်နေရန် ရေးဆွဲထားသည့် ၂၀၀၈ [[ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒ]]ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်မည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ပါလီမန်တွင် စစ်တပ်မှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်နေခြင်းသည် “ဒီမိုကရေစီ နည်းလမ်းမကျ”ဟုဆိုခဲ့သည်။[http://www.demdigest.net/blog/2012/03/burma-must-repeal-repressive-laws-suu-kyi-says-in-leaked-broadcast/]
 
===ပါတီ ဖွဲ့စည်းပုံ===
*ပါတီဥက္ကဋ္ဌမှာ ဦးအောင်ရွှေ၊
Line ၈၆ ⟶ ၈၇:
 
====ခရီးသွားများ လာရောက်ရန် အချိန်မဟုတ်====
စစ်အစိုးရမှ ၁၉၉၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း နိုင်ငံတာကာသို့ ပိုမို၍ ဆက်စံမှုများရှိလာသည်၊ဆက်စံမှုများရှိလာသည်။ ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ခရီးသွားလာရောက်ရေး ခုနှစ် ၁၉၉၆ (Visit Myanmar Year 1996)အဖြစ် စီစဉ်မှုများ ပြုလုပ်ကာ နိုင်ငံတကာရှိ ခရီးသွားများကို အလည်အပါတ်လာကြရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ဆက်လက်ရှိနေခြင်း၊ ခရီးသွားများ အသုံးပြုရန် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးများ၊ ဝန်ဆောင်မှု အဆောက်အဦးများ ပြုလုပ်ရာတွင် အဓမ ခိုင်းစေမှုများရှိခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် မှ “ခရီးသွားများလာရောက်ရန် အချိန်မဟုတ်သေး” ဟုဆိုကာ ဆန့်ကျင်ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။
 
ထို ၁၉၉၆ မြန်မာ့ခရီးသွားခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရမှ ခရီးသွား ၁သန်းခွဲ ခန့်မှန်းခဲ့သည်၊သန်းခွဲ ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ လာရောက်သူ အလွန်နည်းပါသောကြောင့် ခရီးသွား ၂သိန်းသို့၂ သိန်းသို့ လျှော့ချ မျှော်မှန်းခဲ့သော်လည်း၊ လာရောက်ခဲ့သူမှာ ၂ သိန်းအောက် လျှော့်နည်းခဲ့သည်။
 
====ခရီးသွားအဖွဲ့ကြီးများ မလာသင့်====
၂၀၁၁ ခုနှစ် ၅ လ ၁၉ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် အစည်းအဝေးတွင်၊ မြန်မာပြည်အလှအပများအား ပျော်ရွင်စွာ ခံစားရင်း၊ မြန်မာ့ သာမန် ပြည်သူများ၏ စားဝတ်နေရေး၊ နိုင်ငံ၏ သဘာဝပါတ်ဝန်းကျင်ထိမ်းသိန်းရေးများကို တိုးတက်အားပေးစေမည့် ခရီးသွားများအား ကြိုဆိုကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့သည်။<ref>The NLD would welcome visitors who are keen to promote the welfare of the common people and the conservation of the environment and to acquire an insight into the cultural, political and social life of the country while enjoying a happy and fulfilling holiday in Burma.http://www.tourismtransparency.org/news-and-reports/nld-statement-tourism</ref>
 
သည်တိုင်မ်း သတင်းစာမှ ခရီးသွားများအား ပို၍လျော့ပေါ့သည့် ကြေငြာချက် ထွက်လာပြီနောက်ပိုင်း ပါတီခေါင်းဆောင်ပိုင်း ဦးဝင်းတင်အား မေးမြန်းရာတွင်“မြန်မာပြည်ကို ခရီးသွားတွေ လာစေချင်ပါတယ်၊ စစ်အစိုးရကို ကူညီစေဖို့ မဟုတ်ဘူး၊ နိုငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး စသည့် အားလုံးပဲပေါ့ အဲဒီအခြေအနေတွေကို နားလည်ပြီး ပြည်သူတွေကို ကူညီမည့် ခရီးသွားများဟု” ဆိုခဲ့ပြီး၊ အပျော်စီးသဘော်ကြီးများဖြင့် ရောက်ရှိလာကြသည့် ခရီးသွားများသည် စစ်အစိုးရသို့ ဝင်ငွေထောက်ပုံမှုကြီးဖြစ်စေပြီး၊ ထိုလို စီးပွားရေးအကြီးစားမျိုးကို မကြိုက်ဟုလည်း သတိပေးခဲ့သည်။<ref>http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories-pf/burma-tourism-boycott-now-targeted-at-package-tours</ref>
Line ၉၉ ⟶ ၁၀၀:
 
====ခွဲထွက် ပြန်ဝင်မှုများ====
၂ဝ၁ဝ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရန်ကုန်တိုင်း လသာမြို့နယ်အနိုင်ရ ပြည်သူ့လွှတ်တော် အမတ်ပြည်သူ့လွှတ်တော်အမတ် အမျိုးသား ဦးကြည်မြင့်(ဒီမိုကရေစီ အင်အားစု)မှ ဒီချုပ် ပါတီသို့ ပြန်ဝင်ချင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2011/12/111208_kyimyint_nld.shtml</ref>
 
==ပါတီ၏ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များ==
===[[ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]===
{{main|ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀}}
[[ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]] တွင် NLD သည် စုစုပေါင်းမဲဆန္ဒရှင် ၁၃,၂၅၃,၆၀၆ ဦး မဲပေးခဲ့သည့်အနက် မဲပေါင်း ၇,၉၄၃,၆၂၂ မဲကို ရရှိပြီး မဲဆန္ဒရှင် စုစုပေါင်း၏ (၅၉.၉%)နှင့် မဲဆန္ဒနယ်မြေ ၄၉၂ နယ်အနက် ၃၉၂ နယ်၌ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရမှ ထူထောင်ခဲ့သည့် [[National Unity Party (Burma)|တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်ရေး ပါတီ]]မှာ ၁၀နေရာ၁၀ နေရာ သာ အနိုင်ရခဲ့သည်။<ref>Houtman, Daigaku & Kenkyūjo, 1999, p. 1</ref> သို့သော် [[စစ်အစိုးရ ]] (ယခင် ''[[ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေး]]''မှ အမည်ပြောင်းသွားသည့် [[နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ကောင်စီ]] အတိုကောက်'''နအဖ'''သို့ ''SPDC'') သည် ပါတီအား အစိုးရ အသစ်ဖွဲ့ခွင့် မပေးခဲ့ခြေ၊<ref>[http://www.theaustralian.news.com.au/story/0,25197,25503318-16741,00.html Junta must free Burma's leading lady], ''[[The Australian]]'', 19 May 2009</ref> ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ပါတီအား ဖိအားပေးမှုများရှိလာပြီး၊ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် စုကြည်အားဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား [[နေအိမ်အကျယ်ချုပ်]] ကျစေခဲ့သည်။ နေအိမ်အကျယ်ချုပ်သည် လွန်ခဲ့သော ၂၁ နှစ်အတွင်း၊ ၁၆ နှစ်တိုင်အောင် ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ပါတီ၏ အဖွဲဝင် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတချို့သည် ဖမ်းချုပ်ခံရခြင်းမှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ကြပြီး၊ ပြည်ပတွင် [[ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံညွန့်ပေါင်းအစိုးရ]]ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။
 
====ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည့် ကိုယ်စားလှယ်များ====
Line ၁၁၂ ⟶ ၁၁၃:
====ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရန် မဝင်ရန်====
 
နိုဝင်ဘာလ ၇ရက်နေ့တွင်၇ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲကို အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD မှ သပိတ်မှောက်ခဲ့ခြင်းကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှ လုံးဝသဘောတူကြောင်း ရှေ့နေကြီး ဉီးဉာဏ်ဝင်းအား ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2010/08/100825_suunelection.shtml</ref>အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် [[Burmese general election, 2010|၂၀၁၀ နိုဝင်ဘာ ရွေးကောက်ပွဲ]]အား ဝင်ရောက်ဆင်နွှဲမည်မဟုတ်ဟု ထုတ်ပြန်ရခြင်းမှာ- အဖွဲ့ဝင်ခေါင်းဆောင်တစ်ချို့အား ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ပြုလုပ်ခွင့် မပေးထားပေ။ ရေးဆွဲထားသော ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေအသစ်တွင် ပါတီမှ ဝင်ရောက်ဆင်နွှဲလိုပါက၊ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းများကို ပါတီအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ပယ်ထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ပါတီသည် မေလတွင် တရားမဝင်အသင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref name="HT"/> ထို့နောက် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ချင်သော အသင်းဝင်တချို့ ခွဲထွက်သွားသည့်သူများမှ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အင်အားစု]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်၊<ref name="ndf">{{Cite news |url=http://www.guardian.co.uk/world/2010/may/07/new-democratic-party-burma-elections |title=New Burmese opposition party to contest election |publisher=''[[The Guardian]]'' |date=7 May 2010 |accessdate=7 May 2010 |location=London}}</ref> သို့သော် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်ရာတွင် မဲ ၃ရာခိုင်နှုန်းသာ၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိခဲ့သည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် စစ်အစိုးရ ကျော်ထောက်နောက်ခံဖြစ်သည့် ကြံ့ခိုင်ဖွဲ့ဖြိုးရေး ပါတီကြံ့ခိုင်ဖွဲ့ဖြိုးရေးပါတီ မှ မဲအားလုံးနီးပါး အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး၊ အမေရိကန် သမ္မတ ဘာရက် အိုဘားမားမှ ထိုဖြစ်ရပ်ကို ''“အခိုးခံလိုက်ရသည်”'' ဟု ဖော်ဆိုသည်။<ref>{{cite news|title=15,000 flee Burma in post-election violence|url=http://www.cbc.ca/news/world/story/2010/11/08/burma-election.html|accessdate=19 November 2011|newspaper=CBC News|date=8 November 2010}}</ref>
 
===၂၀၁၂ ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ===
ဧပြီ ၁ရက်နေ့တွင် ကျဉ်းပခဲ့သည့်ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ၊ အဖွဲ့ချုပ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှ “လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က အဖြစ်အပျက်တွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်၊ ဒီကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲဟာ တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ လို့ ဆိုလို့မရပါဘူး”ဟု မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>http://www.burmacampaign.org.uk/images/uploads/Last-Month-March-2012.pdf</ref>
 
====ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည့် ကိုယ်စားလှယ်များ====
 
Line ၁၂၆ ⟶ ၁၂၈:
====ပညာရေး====
{{main|ဒီချုပ်၏ ပညာရေးလုပ်ငန်းများ}}
ပညာရေး လုပ်ငန်းဆိုင်ရာများတွင်၊ ဒီချုပ်မှ စာကြည့်တိုက်များ၊ အခမဲ့ စာသင်ကျောင်းများ၊ နည်းပညာ သင်တန်းပို့ခြ ချက်များကိုသင်တန်းပို့ခြချက်များကို ဆောက်တည် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ အသက်မွေးဝမ်းပညာရပ်ဆိုင်ရာ ကျောင်းများ၊ ဘာသာစကားကျောင်းများကို ဖွင့်လှစ်သင်ကားပေးမှုများဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးမှုများ ရှိသည်။
====လူမှုရေး====
{{main|ဒီချုပ်၏ လူမှုရေးလုပ်ငန်းများ}}
Line ၁၄၁ ⟶ ၁၄၃:
===စစ်အစိုးရ နှင့် ဆက်စံရေး===
===အစိုးရသစ် နှင့် ဆက်စံရေး===
၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၈ရက်တွင်၊၁၈ ရက်တွင်၊ ခေါင်းဆောင်များ အကြား ဆွေးနွေးမှုများ ထပ်ရှိလာပြီးနောက်ပိုင်း၊ ပါတီမှ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ၄၈ နေရာကို ဝင်ရောက်ပြိုင်နိုင်ရန်၊ ပါတီအား တရားဝင်ဖြစ်စေရန် ပြန်လည် လျောက်ထားမည်ဟုဆိုခဲ့သည်။
<ref>{{cite news|title=Suu Kyi's NLD democracy party to rejoin Burma politics|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15787605|accessdate=19 November 2011|newspaper=BBC News|date=18 November 2011}}</ref> ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ချပြီနောက်ပိုင်းတွင်၊ စုကြည်မှ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှ ဘာရက် အိုဘားမား နှင့် တယ်လီဖုန်းဖြင့် စကားပြောခဲ့ပြီး၊ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး [[ဟီလာရီ ရော်ဒမ် ကလင်တန်|ဟီလာရီ ကလင်တန်]] မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပါတ်မည်ဟုဆိုခဲ့ပြီး၊ <ref>{{cite news|title=U.S. sees Burma reforms as strategic opening to support democracy|url=http://www.washingtonpost.com/world/national-security/us-sees-burma-reforms-as-strategic-opening-to-support-democracy/2011/11/18/gIQA22gwZN_story_1.html|accessdate=19 November 2011|newspaper=Washington Post|date=19 November 2011|first=Craig|last=Whitlock}}</ref> နိုဝင်ဘာလ ၃၀ရက်နေ့တွင်၃၀ ရက်နေ့တွင် လည်ပါတ်ခြင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title='Hopeful' Hillary Clinton starts Burma visit|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15956664|publisher=BBC News|accessdate=1 December 2011|date=30 November 2011}}</ref> [[ဥရောပ သမဂ္ဂ]] လက်ထောက် သမ္မတ [[Catherine Ashton|ကိသ္သရင်း အက်ရှ်တွန်]] မှလည်း လွတ်လပ်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကြီး ဖြစ်လာနိုင်ခြင်းကို ကြိုဆိုခဲ့ပြီး၊ အီးယူမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ထားသည့် ပေါ်လစီများအား ပြန်လည်သုံးသပ်သွားမည်ဟုဆိုသည်။<ref>{{cite news|title=EU hails Myanmar moves, reviewing policy|url=http://www.reuters.com/article/2011/11/18/us-eu-myanmar-idUSTRE7AH1ER20111118|accessdate=19 November 2011|date=18 November 2011|work=Reuters}}</ref>
 
၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နှင့် တက်ရောက်လာသည့် အစိုးရအကြား ဆွေးနွေးမှုများရှိခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း၊ အစိုးရမှ တောင်းဆိုမှုများကို လိုက်လျောလာခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလတွင် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား တချို့ကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် လွှတ်ပေးခဲ့ပြီး၊ ကုန်သွယ်ရေး အသင်းများ ထူထောင်ခွင့် ပေးခဲ့သည်။ <ref>{{cite news|title=Burma frees dozens of political prisoners|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15269259|accessdate=19 November 2011|newspaper=BBC News|date=12 October 2011}}</ref><ref>{{cite news|title=Burma law to allow labour unions and strikes|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15303968|accessdate=19 November 2011|newspaper=BBC News|date=14 October 2011}}</ref>
Line ၁၅၁ ⟶ ၁၅၃:
===ကုလသမဂ္ဂ===
{{main|ကုလသမဂ္ဂ နှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်}}
၁၉၉၀ မှ စ၍ ကုလသမဂ္ဂ ကိုယ်စားလှယ် ၈ယောက်၏ တာဝန်မှာယောက်၏ တာဝန်မှာ မြန်မာ့ ဒီမိုကရေစီမြန်မာ့ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားသူများ နှင့် စစ်အစိုးရအကြား နိုင်ငံရေးပြသနာများ ပြေလည်တိုးတက်မှုများရှိစေရန် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဖြစ်အပျက်များကို လေ့လာရန်ဖြစ်သည်။ ကုလ ကိုယ်စားလှယ်နှင့် သတင်းပို့သူများသည် ၄၇ ကြိမ်တိုင်အောင် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ ရာထူး အကြီးဆုံး အထွေထွေအတွင်းရေးမှုးသည်လည်း နှစ်ကြိမ်တိုင်အောင် ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။<ref>http://www.altsean.org/Research/UN%20Dossier/EnvoysandRapporteurs.htm</ref>
 
စစ်အစိုးရသည် ကုလသမဂ္ဂမှ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့စုံခွင့်တောင်းခြင်းများကို ပယ်ချခဲ့ခြင်း မကြာခဏဖြစ်ခဲ့သည်။
 
၂၀၁၂ မေလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှုးသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဒုတိယအကြိမ် ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် အဖွဲ့ချုပ် ခေါင်းဆောင်နှင့် တွေ့စုံခွင့်ရခဲ့သည်။ အတွင်းရေးမှုမှ ဒေါ်စုအား “သူဟာ ကျွန်တော်တို့ လူတွေအားလုံရဲ့လူ့အခွင့်အရေးမျှော်လင့်ချက် အမှတ်အသား တစ်ခုဟု” တင်စားပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-17904240</ref>
 
===အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု===
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီ စနစ် ထွန်းကားစေရန် အာပေးတိုက်တွန်မှုများ အမြဲပြလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ငွေးကြေးဖြင့်ဖြစ်စေ၊ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုဖြင့်ဖြစ်စေ၊ သံတမန် ဆက်သွယ်ရေးဖြင့် ဖြစ်စေ နည်းမျိုးစုံနှင့် ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်း ပွင့်လင်းစေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ အမေရိကန်အစိုးရသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အားအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အား အမြဲထောက်ခံပေးလျက်ရှိသည့် နိုင်ငံတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
 
===ဥရောပ သမဂ္ဂ===
Line ၁၆၄ ⟶ ၁၆၆:
 
===တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတနိုင်ငံ===
တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အုပ်ချုပ်သူများသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် လှုပ်ရှားမှုများကို အားပေးခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ဘဲ၊ စစ်အစိုးရ နှင့် ၂၀၁၁ အစိုးရသစ်နှင့်ဆက်စံမှုများသာ သမိုင်းတလျှောက်တွင် ရှိခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ကွန်မြူနစ် ပါတီ ဗဟို ကော်မီတီ၏ နိုင်ငံရေး ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် [[ Wang Gang|ဝမ်ဂမ်း]] ခေါင်းဆောင်သည့် အဖွဲ့ မြန်မာ နိုင်ငံကိုမြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်ရှိ လာခဲ့ရာတွင် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် နှင့် တွေ့စုံခြင်းမရှိခဲ့ပေ။<ref>http://www.bbc.co.uk/burmese/burma/2012/05/120514_china_wengang.shtml</ref>
 
===ဂျပန်===