ကြက်ညှာရောဂါကာကွယ်ဆေး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''ကြက်ညှာရောဂါကာကွယ်ဆေး''' ({{lang-en|Pertussis vaccine}})သည် [[ကြက်ညှာရောဂါ]]ဖြစ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးသည့် [[ကာကွယ်ဆေး]]တစ်မျိုးဖြစ်သည်။<ref name="WHO2015">{{Template:Cite journal|title = Pertussis vaccines: WHO position paper - September 2015.|journal = Wkly Epidemiol Rec|date = Aug 2015|volume = 90|issue = 35|pages = 433–58|pmid = 26320265|url = http://www.who.int/wer/2015/wer9035.pdf}}</ref> ဆဲလ်အပြည့်ပါသော ကာကွယ်ဆေးနှင့် ဆဲလ်မပါသော ကာကွယ်ဆေးဟူ၍ အဓိကနှစ်မျိုးရှိသည်။<ref name="WHO2015">{{Template:Cite journal|title = Pertussis vaccines: WHO position paper - September 2015.|journal = Wkly Epidemiol Rec|date = Aug 2015|volume = 90|issue = 35|pages = 433–58|pmid = 26320265|url = http://www.who.int/wer/2015/wer9035.pdf}}</ref> ဆဲလ်အပြည့်ပါသော ကာကွယ်ဆေးမှာ (၇၈)ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကာကွယ်နိုင်ပြီး ဆဲလ်မပါသော ကာကွယ်ဆေးမှာ (၇၁-၈၅)ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကာကွယ်မှုပေးသည်။<ref name="WHO2015">{{Template:Cite journal|title = Pertussis vaccines: WHO position paper - September 2015.|journal = Wkly Epidemiol Rec|date = Aug 2015|volume = 90|issue = 35|pages = 433–58|pmid = 26320265|url = http://www.who.int/wer/2015/wer9035.pdf}}</ref><ref name="Cochrane2014">{{Template:Cite journal|last1 = Zhang|first1 = L|last2 = Prietsch|first2 = SO|last3 = Axelsson|first3 = I|last4 = Halperin|first4 = SA|title = Acellular vaccines for preventing whooping cough in children.|journal = The Cochrane database of systematic reviews|date = Sep 17, 2014|volume = 9|pages = CD001478|pmid = 25228233|doi = 10.1002/14651858.CD001478.pub6}}</ref> ဤကာကွယ်ဆေး၏ အစွမ်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် (၂-၁၀)ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျဆင်းသွားပြီး ဆဲလ်မပါသော ကာကွယ်ဆေးသည် ကျဆင်းမှုပိုမြန်သည်။ [[ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း|ကိုယ်ဝန်ဆောင်]]နေချိန်အတွင်း ဤကာကွယ်ဆေးထိုးလျှင် ရင်သွေးငယ်ကိုပါ ကာကွယ်မှုပေးနိုင်သည်။<ref name="WHO2015">{{Template:Cite journal|title = Pertussis vaccines: WHO position paper - September 2015.|journal = Wkly Epidemiol Rec|date = Aug 2015|volume = 90|issue = 35|pages = 433–58|pmid = 26320265|url = http://www.who.int/wer/2015/wer9035.pdf}}</ref> (၂၀ဝ၂)ခုနှစ်တွင် ဤကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဖြင့် လူပေါင်းသန်းတစ်ဝက်ခန့်၏အသက်များကို ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name="WHO2007Vac">{{Template:Cite web|title = Annex 6 whole cell pertussis|url = http://www.who.int/biologicals/publications/trs/areas/vaccines/whole_cell_pertussis/Annex%206%20whole%20cell%20pertussis.pdf|work = World Health Organization|accessdate = 5 June 2011}}</ref>

 

 

ဆဲလ်မပါသောကာကွယ်ဆေးသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ပို၍နည်းပါးသောကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများတွင် အသုံးများသည်။ ဆဲလ်အပြည့်ပါသော ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးပေးလိုက်သော ကလေးများ (၁၀-၅၀)ရာခိုင်နှုန်းတွင် ဆေးထိုးသည့်နေရာတွင် နီရဲခြင်းနှင့် ကိုယ်ပူခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ကလေးပေါင်း တစ်ရာခိုင်နှုန်းခန့်တွင် ကိုယ်ပူ၍တက်ခြင်းနှင့် အချိန်ကြာရှည်စွာငိုခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ဆဲလ်မပါသော ကာကွယ်ဆေးသည်လည်း လက်မောင်းတွင် မပြင်းထန်သောရောင်ရမ်းခြင်း ခဏတာဖြစ်တတ်သည်။ ကာကွယ်ဆေးနှစ်မျိုးစလုံး၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများသည် ကလေးအသက်ပိုငယ်လျှင် ပို၍အဖြစ်များသည်။ သို့သော်လည်း ဆဲလ်အပြည့်ပါသော ကာကွယ်ဆေးတွင် အဖြစ်ပိုများသောကြောင့် ၄င်းဆေးကို ကလေးအသက်(၆)နှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ပေးရန်မသင့်ပါ။ ကြာရှည်စွာဖြစ်သည့် ပြင်းထန်သော အာရုံကြောဆိုင်ရာဆိုးကျိုးများကိုတော့ ကာကွယ်ဆေးနှစ်မျိုးစလုံးကြောင့် မဖြစ်နိုင်ပါ။<ref name="WHO2015">{{Template:Cite journal|title = Pertussis vaccines: WHO position paper - September 2015.|journal = Wkly Epidemiol Rec|date = Aug 2015|volume = 90|issue = 35|pages = 433–58|pmid = 26320265|url = http://www.who.int/wer/2015/wer9035.pdf}}</ref>