အီတလီနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''အီတလီနိုင်ငံ''' (ရုံးသုံး ဘာသာစကားအားဖြင့် အီတလီသမ္မတနိုင်ငံ )သည် ဥရောပတောင်ဖက် အလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော နိုင်ငံတည်ရှိသောနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ မြောက်ဖက်တွင် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]၊ [[ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဩစတြီးယားနိုင်ငံ]] နှင့် [[ဆလိုဗေးနီးယားနိုင်ငံ]]တို့သည့် [[အယ်လ်ပ် တောင်တန်း]] တလျှောက်တွင် တည်ရှိကြသည်။ တောင်ဖက်တွင်မူ အီတလီကျွန်းဆွယ်နှင့် [[မြေထဲပင်လယ်]]တွင် အကြီးဆုံး ကျွန်းနှစ်ကျွန်း ဖြစ်သောကျွန်းနှစ်ကျွန်းဖြစ်သော [[စစ္စလီကျွန်း]]နှင့် ဆာဒီးနီးယားကျွန်း တို့နှင့်ဆာဒီးနီးယားကျွန်းတို့နှင့် အခြားသော ကျွန်းငယ်ပေါင်းမြောက်များစွာတို့ ရှိကြသည်။ တသီးတခြား လွတ်လပ်သောနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသော [[ဆန်မာရီနိုနိုင်ငံ]]နှင့် [[ဗာတီကန်စီးတီး]] တို့သည် အီတလီနိုင်ငံကုန်းမြေအတွင်းတွင် တည်ရှိကြသည်။ Campione d'Italia မှာမူ အီတလီနိုင်ငံပိုင် ဖြစ်သော်လည်း ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ အတွင်းဖက်တွင် တည်ရှိသည်။ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ခန့်မှန်းသန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၆၀.၄ သန်း ရှိသဖြင့် ဥရောပတွင် ဆဋ္ဌမမြောက် လူဦးရေအများဆုံး ဖြစ်ပြီးလူဦးရေအများဆုံးဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၂၃ နိုင်ငံမြောက် လူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

အီတလီနိုင်ငံ၏မြောက်ဘက်တွင် ဆွစ်ဇာလန်နှင့် ဩစတြီးယားနိုင်ငံတို့ ရှိကြ၍ အရှေ့ဘက်တွင် ယူဂိုစလားဗီးယားနိုင်ငံနှင့် အေဒြီယက်တစ်ပင်လယ်၊ အနောက်ဘက်တွင် တိုင်ရေနီးယန်းပင်လယ်နှင့် တောင်ဘက်တွင် စစ္စလီကျွန်းနှင့် မြေထဲပင်လယ်တို့ ရှိကြသည်။ အီတလီတစ်နိုင်ငံလုံးသည် တောတောင် ထူထပ်သည်။ အက်ပင်းနိုင်းတောင်တန်းသည် တောင်ဘက်အစွန်းတိုင်အောင် ကျောရိုးသဖွယ် ရှည်လျားစွာ တည်ရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းသည် မြောက်ပိုင်းတွင် အတော်နိမ့်ပြီးလျှင် အဲ့လပတောင်တန်းနှင့်ဆက်ကာ[[အဲ့လပတောင်တန်း|အဲ့လ်ပ်]]တောင်တန်းနှင့်ဆက်ကာ တည်ရှိ၏။ အဲ့လပတောင်တန်းသည်အဲ့လ်ပ်တောင်တန်းသည် အီတလီနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်နယ်ခြားဖြစ်ရာ ဗြိတိသျှကျွန်းစုကဲ့သို့ပင် ဥရောပတိုက်မကြီးနှင့် အဆက်အသွယ်မရှိပဲ တည်ရှိနေသည်ဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။ အဲ့လပတောင်တန်းအဲ့လ်ပ်တောင်တန်း တောင်ဘက်တွင် အေဒြီယက်တစ် ပင်လယ်ကမ်းခြေအထိ ကျယ်ပြန့်သောပိုးချိုင့်ဝှမ်း တည်ရှိ၏။ မြေဩဇာလည်း ကောင်းမွန်သည့်ပြင် ယင်းချိုင့်ဝှမ်းကို လောင်းဗတ်လွင်ပြင်ဟူ၍ခေါ်သည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် အတိုးတက် အစည်ကားဆုံးသောအပိုင်း ဖြစ်သည်။ ပိုးမြစ်သည် အီတလီနိုင်ငံတွင် အရှည်လျားဆုံးမြစ် ဖြစ်၏။ ဒုတိယအရှည်ဆုံးမြစ်မှာ အက်ဒစ်မြစ်ဖြစ်သည်။

အီတလီနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် အိုင်များ ပေါလှသည်။ ထင်ရှားသော အိုင်များတွင်ထင်ရှားသောအိုင်များတွင် ကော်မို၊ လူဂါနို၊ မက်ဂျိုရီနှင့် ဂါဒါအိုင်များ ပါဝင်သည်။ ထိုပြင် မီးသေတောင်များတွင် ရေတင်ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော အိုင်ကြီးများလည်း ရှိသေး၏။ အလယ်ပိုင်းသို့ ရောက်သောအခါ အက်ပင်းနိုင်းတောင်တန်းသည် တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာ၏။ အချို့ တောင်ထွတ်များမှာ ပေ ၈ဝဝဝ ကျော် ၉ဝဝဝ မြင့်သည့်ပြင် အချို့မှာ ၉ဝဝဝ ကျော်ကျော်ပင် မြင့်သေး၏။ တောင်တန်း၏ တစ်ဖက်တစ်ချက်ရှိ ဆင်ခြေလျှောများတွင် မြေဩဇာကောင်း၍ မိုးကောင်းစွာ ရွာသွန်းသဖြင့် စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင် အောင်မြင်သည်။ တောင်တန်း၏အနောက်ဘက် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းပေါ်ရှိ နေပယ်ပင်လယ် ကွေ့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အသာယာဆုံးသောအရပ် ဖြစ်လေသည်။ ဤဒေသတွင် အရေးပါဆုံးသော မြစ်ကြီးနှစ်သွယ်မှာ အာနိုနှင့် တိုင်ဗာမြစ်တို့ ဖြစ်၏။