လုံချည်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

→‎အဆင်များနှင့်အဝတ်အထည်များ: စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည်
စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် app တည်းဖြတ် အန်းဒရွိုက် app တည်းဖြတ်
အရေးမကြီး removed unnecessary pronunciations
စာကြောင်း ၁၉ -
{{wiktionary}}
[[File:Longyi.jpg|thumb|left|လုံချည် ဝတ်ဆင်ထားသော ဗမာယောက်ျားတစ်ဦးပုံ]]
 
မြန်မာနိုင်ငံ
'''လုံချည်''' (ဗမာလို- လုံချည်၊သည် MLCTS:အဝတ်တစ်စ lum hkyany; အသံထွက် [lòuɴdʑì]) ဆိုသည်မှာ အဝတ်စဖြစ်ပြီးဖြစ်ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဝတ်ဆင်ကြသည်။ လုံချည်သည် ၂ မီတာ (၆ ၁/၂ ပေ) ခန့်ရှည်ပြီး ၈၀ စင်တီမီတာ (၂ ၁/၂ ပေ) ခန့် ကျယ်သည်။ အစကို ပုံမှန်အားဖြင့် ဆလင်ဒါပုံစံဖြစ်အောင် ကွင်းလုံး ချုပ်ထားသည်။ ၎င်းကို ခါးပတ်ဝန်းကျင်မှ ခြေမျက်စေ့ နားအထိဝတ်ဆင်သည်။ ၎င်းကို ခါးတွင် အစတစ်ခုပေါ် တစ်ခု ထပ်ခေါက်၍လိပ်ပြီး အထုံးမပါဘဲ ဝတ်ကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ သက်သောင့်သက်သာရှိစေရန် ၎င်းကိုဒူးခေါင်းနားအထိ ရောက်အောင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။
 
အလားတူ အဝတ်အထည်များကို [[အိန္ဒိယ]]၊ ဘင်္ဂလားဒေ့(ရှ်)၊ သီရိလင်္ကာ၊ မလေးကျွန်းဆွယ်နှင့် ယုဇ်ဒီဖောရာ (Juiz de Fora) တို့တွင် တွေ့နိုင်ပါသည်။ အိန္ဒိယကျွန်းဆွယ်တွင်ရှိသော နိုင်ငံများတွင် (ဘင်္ဂလားဒေ့(ရှ်)၊ အနောက် ဘင်္ဂလား၊ တောင်အိန္ဒိယနှင့် သီရိလင်္ကာ)၊ ၎င်းကို လန်ချည်၊ လုံချည်၊ ကိုင်လီ သို့မဟုတ် ဆာရမ် ဟုအမည်အမျိုးမျိုးဖြင့် သိကြသည်။ ‘စာမဖတ်တတ်တဲ့ယောက်ျားဟာ အကန်းနဲ့တူပြီး ရက်ကန်းမရက်တတ်တဲ့မိန်းမဟာ အကျိုးနဲ့တူတယ်’ - ဟူသော ဗမာစကားပုံသည်နေအိမ်တိုင်းတွင် လက်ရက်ကန်းစင်များထားရှိပြီး အမျိုးသမီးများက မိသားစုအတွက် လုံချည်ရက်လုပ်ကြသော တစ်ချိန်တစ်ခါက ဗမာစကားပုံတစ်ခုဖြစ်သည်။