စောမောင် (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

| တာဝန် ထမ်းဆောင်ရာဌာန ၁ = နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့[[နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့]]

'''ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စောမောင်'''သည် နိုင်ငံတော်သမ္မတ [[မောင်မောင်၊ ဒေါက်တာ (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|​​ဒေါက်တာ​မောင်​မောင်]] ထံမှ ၁၉၈၈-ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၈-ရက်တွင် အာဏာသိမ်းခဲ့သော တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၈-ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်မှ ၁၉၉၂-ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၃ ရက်နေ့အထိ [[နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့]] (နဝတ) ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၂-ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၃ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးအရကျန်းမာရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ရုတ်တရက် အနားယူခဲ့ရသည်။အနားယူခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစောမောင်သည် ၁၉၂၈ ခုနှစ် မေလ ၁၂ ရက်တွင် [[ကိုလိုနီခေတ်|ဗြတိသျှ ဘားမား]]၊ [[မန္တလေးမြို့]] ၌ ဖွားမြင်ခဲ့ပါသည်။ဖွားမြင်ခဲ့သည်။<ref name= nyt /> ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် တပ်မ‌တော်အတွင်းသို့ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၅၂ တွင် စတင်၍တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅-၇၆ တွင် ထိုင်းနယ်စပ်ရှိသူပုန်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည်။တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ သူသည်အောက်ပါရာထူးများကိုသူသည် အောက်ပါရာထူးများကို အဆင့်ဆင့်ရရှိခဲ့ပါသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင် သည် ၁၉၈၈ တွင် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ]]အစိုးရ၏ နိုင်ငံတော်သမ္မတ [[ဒေါက်တာမောင်မောင်]]ထံမှ အာဏာသိမ်းခဲ့သော တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ [[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန|နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး]]အဖြစ်နှင့်လည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်သည်ဗုဒ္ဓဘာသာကိုအသက်နှင့်ထပ်တူဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို ယုံကြည်သက်ဝင်သူဖြစ်သောကြောင့် သူ၏လက်ထက်တွင် သူ၏အမိန့်ဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့ရသော ဗုဒ္ဓသာသနာတော်သန့်ရှင်းရေးလုပ်ငန်းအတွက် ကြီးစွာသော စိတ်သောကဝေဒနာကို ခံစားခဲ့ရသည်။ခံစားခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစောမောင်သည် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင်အနိုင်ရပါတီကိုထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရပါတီကို အာဏာလွှဲမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အာဏာလွှဲပြီးပါက စစ်တန်းလျားပြန်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြုခဲ့ပါသည်။ကတိပြုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၁၉၉၀ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှုကြီးကိုယ်တိုင်ဦးစည်း၍ [[ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|ပါတီစုံရွေးကောက်ပွဲကြီး]]ကို ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုအခါ [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ဦးဆောင်သော [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]သည် အနိုင်ရခဲ့ပါသည်။အနိုင်ရခဲ့သော်လည်း သို့သော်အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရန်အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရန် အခြားဗိုလ်ချုပ်များက သဘောမတူခဲ့ပေ။

၁၉၉၂ တွင် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစောမောင်သည် နအဖအစိုးရအဖွဲ့မှကျန်းမာ‌ရေးအရအနားယူခဲ့ရပါသည်။နဝတအစိုးရအဖွဲ့မှ ကျန်းမာ‌ရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ရုတ်တရက် အနားယူခဲ့သည်။<ref>{{cite news | url=https://www.independent.co.uk/news/people/obituary-general-saw-maung-1253020.html | location=London | work=The Independent | first=Ned | last=Wheeler | title=Obituary: General Saw Maung | date=28 July 1997 | accessdate=25 January 2021 | archivedate=3 June 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20210603140805/https://www.independent.co.uk/news/people/obituary-general-saw-maung-1253020.html }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=742 |title=Archived copy |accessdate=2010-07-02 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100803110908/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=742 |archivedate=3 August 2010 |df=dmy-all }}</ref> အကြောင်းမှာဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အားအကြောင်းမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရန် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးများကအခြားထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများက လက်မခံလိုခဲ့ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးထိုစဉ်က ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[သန်းရွှေ]]အပါအဝင် အခြားသောဗိုလ်ချုပ်များသည် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစောမောင်ကို လျှို့ဝှက်ဖြုတ်ချရန် စီစဉ်ခဲ့ကြပါသည်။စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့လုပ်ကြံခံရမှုကြောင့် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစောမောင်၏ စိတ်ကျန်းမာရေးမှာလည်း ဆိုးရွားလာခဲ့လေသည်။<ref name= "nyt" >{{cite news| url=https://www.nytimes.com/1997/07/27/world/saw-maung-is-dead-at-68-led-a-brutal-burmese-coup.html | work=The New York Times | title=Saw Maung Is Dead at 68; Led a Brutal Burmese Coup | date=27 July 1997}}</ref>