အန်ဆဲလ်ဒပ်စ် (ဂြိုဟ်ရံလ)
အန်ဆဲလ်ဒပ်စ် (အင်္ဂလိပ်: Enceladus) သည် စနေဂြိုဟ်၏ ဆဌမမြောက် အကြီးဆုံး ဂြိုဟ်ရံလဖြစ်ပြီး အချင်းအားဖြင့် ၅၀၀ ကီလိုမီတာရှိကာ[၃] စနေဂြိုဟ်၏ အကြီးဆုံးလဖြစ်သော တိုက်တန်၏ ၁၀ ပုံ ၁ ပုံခန့်ရှိသည်။ အန်ဆဲလ်ဒပ်စ်၏ အများစုကို ကြည်လင်သောရေခဲများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားပြီး နေအဖွဲ့အစည်း၌ ရောင်ပြန်ဟပ်အကောင်းဆုံး ကိုယ်ထည်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အကျိုးဆက်အားဖြင့် မွန်းတည့်ချိန်တွင် မျက်နှာပြင်အပူချိန်မှာ အနုတ် ၁၉၈ ဒီဂရီ ဆယ်ဆီးယပ် ရှိလေသည်။ ကိုယ်ထည် သေးငယ်သော်လည်း အန်ဆဲလ်ဒပ်စ်သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်သိန်းပေါင်း ၁၀၀ ခန့်က ဖွဲ့တည်ခဲ့သည့် မီးတောင်ဝများ တည်ရှိသည်။
View of trailing hemisphere in natural color[lower-alpha ၁] | |||||||||||||
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ | ဝီလီယံ ဟာရှယ် | ||||||||||||
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ | August 28, 1789[၁] | ||||||||||||
အသံထွက် | /ɛnˈsɛlədəs/ | ||||||||||||
အခြားအမည်များ | Saturn II[၂] | ||||||||||||
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများ | Enceladean, Enceladan[lower-alpha ၂] | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ | |||||||||||||
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး | 948 km 237[၃] | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု | 0.0047[၃][၄] | ||||||||||||
ပတ်လမ်း ကာလ | 218 d 1.370[၃] | ||||||||||||
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု | 0.019° (to Saturn's equator) | ||||||||||||
ဂြိုဟ်ရံလများ | စနေဂြိုဟ် | ||||||||||||
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ | |||||||||||||
ဒိုင်မင်းရှင်း | 513.2 × 502.8 × 496.6 km[၃][၅] | ||||||||||||
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက် | ±0.2 km 252.1[၃][၅] ( Earths, 0.0395 Moons) 0.1451 | ||||||||||||
ဒြပ်ထု | 22±0.00101)×1020 kg (1.080[၃][၆] (1.8×10−၅ Earths) | ||||||||||||
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ | ±0.005 g/cm3 1.609[၃][၅] | ||||||||||||
မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား | 0.113 m/s2 ( 0.0113g) | ||||||||||||
အင်နားရှားကိန်း | ~0.335[၇] (estimate) | ||||||||||||
လွတ်မြောက်အလျင် | 0.239 km/s (860.4 km/h)[၃] | ||||||||||||
လှည့်ပတ်ကာလ | Synchronous | ||||||||||||
ဝင်ရိုးတိမ်းစောင်းမှု | Zero | ||||||||||||
Albedo | ±0.008 ( 1.375geometric at 550 nm)[၈] or ±0.04 ( 0.81Bond)[၉] | ||||||||||||
| |||||||||||||
မြင်သာသော ပမာဏ | 11.7[၁၁] | ||||||||||||
လေထု | |||||||||||||
မျက်နှာပြင် လေထုဖိအား | Trace, significant spatial variability[၁၃][၁၄] | ||||||||||||
လေထု၌ ဓာတုပါဝင်နှုန်း | 91% ရေငွေ့ 4% နိုက်ထရိုဂျင် 3.2% ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် 1.7% မီသိန်း[၁၂] |
အန်ဆဲလ်ဒပ်စ်ကို ၁၇၈၉ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်တွင် ဝီလီယံ ဟာရှယ်က ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။[၁][၁၅][၁၆] သို့သော် ဗွိုင်ယေဂျာ ၁ နှင့် ဗွိုင်ယေဂျာ ၂ အာကာသယာဉ်များ ၁၉၈၀ ခုနှစ်များတွင် စနေဂြိုဟ်သို့ ဖြတ်ပျံသည့်အချိန်မတိုင်ခင်ထိ အသေးစိတ် မသိခဲ့ရပေ။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ကာစီနီ-ဟိုင်ဂျင် အာကာသယာဉ်မှ အန်ဆဲလ်ဒပ်စ်အနီးသို့ အကြိမ်များစွာ ဖြတ်ပျံသန်းရာ ယင်း၏ မျက်နှာပြင်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်များကို အသေးစိပ်ကျကျ ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။
မှတ်စု
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Used with roughly equal frequency
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ ၁.၀ ၁.၁ Planetary Body Names and Discoverers။ Gazetteer of Planetary Nomenclature။ Astrogeology Research Program။ January 12, 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Redd၊ Nola Taylor (April 5, 2013)။ Enceladus: Saturn's Tiny, Shiny Moon။ Space.com။ April 27, 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ ၃.၄ ၃.၅ ၃.၆ ၃.၇ ၃.၈ Solar System Exploration – Enceladus: Facts & Figures။ NASA (August 12, 2013)။ October 16, 2013 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ April 26, 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Cassini Observes the Active South Pole of Enceladus" (March 10, 2006). Science 311 (5766): 1393–1401. doi: . PMID 16527964. Bibcode: 2006Sci...311.1393P.
- ↑ ၅.၀ ၅.၁ ၅.၂ Roatsch၊ T.; Jaumann၊ R.; Stephan၊ K.; Thomas၊ P. C. (2009)။ "Cartographic Mapping of the Icy Satellites Using ISS and VIMS Data"။ Saturn from Cassini-Huygens။ pp. 763–781။ doi:10.1007/978-1-4020-9217-6_24။ ISBN 978-1-4020-9216-9။
- ↑ "The Gravity Field of the Saturnian System from Satellite Observations and Spacecraft Tracking Data" (December 2006). The Astronomical Journal 132 (6): 2520–2526. doi: . Bibcode: 2006AJ....132.2520J.
- ↑ "The Gravity Field and Interior Structure of Enceladus" (2014). Science 344 (6179): 78–80. doi: . PMID 24700854. Bibcode: 2014Sci...344...78I.
- ↑ "Enceladus: Cosmic Graffiti Artist Caught in the Act" (February 9, 2007). Science 315 (5813). doi: . PMID 17289992. Bibcode: 2007Sci...315..815V. Retrieved on December 20, 2011. (supporting online material, table S1)
- ↑ "Thermal inertia and bolometric Bond albedo values for Mimas, Enceladus, Tethys, Dione, Rhea and Iapetus as derived from Cassini/CIRS measurements" (2010). Icarus 206 (2): 573–593. doi: . Bibcode: 2010Icar..206..573H.
- ↑ Spencer, J. R. (2006). "Cassini Encounters Enceladus: Background and the Discovery of a South Polar Hot Spot". Science 311 (5766): 1401–5. doi: . PMID 16527965. Bibcode: 2006Sci...311.1401S.
- ↑ Observatorio ARVAL (April 15, 2007)။ Classic Satellites of the Solar System။ Observatorio ARVAL။ December 17, 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Cassini Ion and Neutral Mass Spectrometer: Enceladus Plume Composition and Structure" (2006). Science 311 (5766): 1419–22. doi: . PMID 16527970. Bibcode: 2006Sci...311.1419W.
- ↑ Dougherty, M. K. (2006). "Identification of a Dynamic Atmosphere at Enceladus with the Cassini Magnetometer". Science 311 (5766): 1406–9. doi: . PMID 16527966. Bibcode: 2006Sci...311.1406D.
- ↑ Hansen, Candice J. (2006). "Enceladus' Water Vapor Plume". Science 311 (5766): 1422–5. doi: . PMID 16527971. Bibcode: 2006Sci...311.1422H.
- ↑ Herschel, W. (January 1, 1790). "Account of the Discovery of a Sixth and Seventh Satellite of the Planet Saturn; With Remarks on the Construction of Its Ring, Its Atmosphere, Its Rotation on an Axis, and Its Spheroidal Figure". Philosophical Transactions of the Royal Society of London 80: 1–20. doi: .
- ↑ Herschel, W. (1795). "Description of a Forty-feet Reflecting Telescope". Philosophical Transactions of the Royal Society of London 85: 347–409. doi: . Bibcode: 1795RSPT...85..347H. (reported by Arago၊ M. (1871)။ Herschel။ Annual Report of the Board of Regents of the Smithsonian Institution 198–223။ January 13, 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။)