DTS~mywiki
ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၁/၉၀ ၁၃၅၂ ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လဆန္း ၆ ရက္ (၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္)
၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ (၁၉၄၈) ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ(၄)ရက္ေန႔တြင္ လံုး၀လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့သည္။
၂။ (၁၉၈၈) ခုႏွစ္ အတြင္း အေရးအခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သျဖင့္ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုးတြင္ အေျခအေန အရပ္ရပ္ ယိုယြင္း ပ်က္ျပားခဲ့သည္။ ထုိသို႔ ယိုယြင္း ပ်က္ျပားခဲ့သည့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္သူ ျပည္သားအားလံုး အက်ိဳးငွာ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္၏ အာဏာ အရပ္ရပ္ကို လံုး၀တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာပို္င္ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းလ်က္ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းကာ တာ၀န္ၾကီး (၄)ရပ္ကို ေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေရးကိစၥအ၀၀ကို တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၃။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရး၊ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရးတို႔ကို ထိေရာက္စြာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ ဥပေဒ၊ အမိန္႔၊ ေၾကညာခ်က္၊ ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာတည္ေသာအမိန္႔မ်ားကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
၄။ ျပည္သူမ်ား၏ စား၀တ္ေနေရး ေခ်ာင္လည္ေစရန္ ပုဂၢလိက၊ သမ၀ါယမႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ ႏိုင္ေစရန္အတြက္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစေသာ ဥပေဒမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ျပီး လိုအပ္ေသာဥပေဒ၊ အမိန္႔၊ ညႊန္ၾကားခ်က္၊ ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာတည္ေသာ အမိန္႔မ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပန္လ်က္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ လ်က္ရွိသည္။
၅။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုးတြင္ လမ္းပန္းဆက္ ဩယ္မႈ လံုျခံဳေခ်ာေမြ႔ ေစရန္ႏွင့္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစရန္အတြက္ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္မ်ားကို လည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
၆။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ တပ္မေတာ္သည္ မည္သည့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကိုမွ် လိုက္နာ က်င့္သံုးေသာ အဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ကို မာရွယ္ေလာ (Martial law) ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ အစိုးရသည္ စစ္အစိုးရအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီးမွ လက္ခံထားသည့္ အစိုးရျဖစ္ေၾကာင္း အားလံုး ပင္အသိျဖစ္သည္။
၇။ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ပတ္သတ္၍ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ လြတ္လပ္၍ တက္ၾကြေသာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒကို က်င့္သံုးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံ အသီးသီးႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္စြာ ဆက္ဆံလ်က္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း သံတမန္ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေစရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မည္သည့္သံရံုးကိုမွ် ယခုအခ်ိန္ထိ ပိတ္ပင္ျခင္းမရွိဘဲ ဆက္လက္ ထားရွိခြင့္ျပဳျပီး ပံုမွန္ ဆက္ဆံေနသည့္နည္းတူ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ မ်ားတြင္ ျမန္မာ သံရံုးမ်ားကို ႏုတ္သိမ္းျခင္းမျပဳဘဲ ဆက္လက္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိကာ ပံုမွန္ဆက္ဆံလ်က္ ရွိသည့္ အျပင္ ယခင္က သံရံုးမရွိခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံတြင္ သံရံုးအသစ္တရံုး တိုးခ်ဲ ့ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
၈။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံုရံုးသည္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒကို တိက်စြာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးမူႏွင့္အညီ လိုက္နာ က်င့္သံုးလ်က္ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မိမိ၏ လြတ္လပ္မႈကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္လ်က္ မိမိ၏ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ကုလသမဂၢပ႗ိဥာဥ္စာတမ္းႏွင့္ အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးလ်က္ရွိသည္။
၉။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ပ်က္ျပားေစမႈကို ေရွာင္ရွားရန္ သံတမန္အခ်ိဳ႔. သံတမန္ က်င့္၀တ္ ေဖါက္ဖ်က္မႈ မ်ားကိုလည္း သေဘာထားၾကီးစြာျဖင့္ သံတမန္အမည္ႏွင့္ ႏုိင္ငံအမည္မ်ားကို ထုတ္ေဖၚျခင္း မျပဳဘဲ မိမိတို႔ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရန္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ သံတမန္နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္အညီ သက္ဆိုင္ရာ သံရံုးမ်ားကိုလည္း အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါသည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း အစိုးရ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ပ်က္ျပားေစမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယေန႔ထိ မည္သည့္ ျပႆနာမွ် ေပၚေပါက္ေစခဲ့ျခင္း မရွိပါ၊ သံတမန္အခ်ိဳ႕၏ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ မိမိတို႔ အစိုးရအေပၚ အထင္ အျမင္လြဲမွားမႈကိုလည္း သေဘာထားၾကီးစြာထား၍ သံတမန္နည္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၀။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ (တပ္မေတာ္)သည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္ကို ယူခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ျပည္ေထာင္စု မျပဳိကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ မျပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္ အျခာ အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရးတို႔ကို စြဲျမဲစြာကိုင္စြဲေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိပါသည္။ တဖက္တြင္လည္း လက္နက္စြဲကိုင္ ဆူပူေသာင္းက်န္း သူမ်ိဳးစံုကို တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ အသက္၊ ေဩး၊ ေခြ်း ေျမာက္မ်ားစြာ ေပးလွဴလ်က္ ထိုးစစ္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ေခ်မႈန္းခဲ့သည္မွာ အားလံုးပင္ အသိျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္သျဖင့္ ဆူပူေသာင္းက်န္းသူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္းကို လုပ္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ သို႔ရာတြင္ လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္၍ အလင္း ၀င္လာသူမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာလက္ခံၾကိဳဆို၍ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အဖြဲ႔ အစည္းျဖင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ ႏိုင္ငံေရး အစိုးရ မဟုတ္သျဖင့္ မည္သည့္ လက္နက္ကိုင္ ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔အစည္းႏွင့္မွ် ႏိုင္ငံေရးအရ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးျခင္းျပဳရန္ အေၾကာင္း မရွိေပ။
၁၁။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔(တပ္မေတာ္)သည္ ပါတီစံုဒီမိ္ုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ရန္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ဥပေဒကို ျပဌာန္းလ်က္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္လိုေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့သည္။ ထ္ို႔အျပင္ လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ပါတီစံု အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ရန္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒကိုလည္း ျပဌာန္းေပးခဲ့သည္။
၁၂။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ပုဒ္မ(၃)တြင္ “လႊတ္ေတာ္ကို မဲဆႏၵရွင္ နယ္မ်ားမွ ဥပေဒ ႏွင့္အညီ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္လိုက္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရမည္၊” ဟု ျပဌာန္းပါရွိသည္။ ယင္း ျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူဖြဲ႔စည္းျခင္းကို ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔က ေဆာင္ရြက္ေပးမည္။ ထိုသို႔ လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူရန္အတြက္ ပါတီစံုဒီမိ္ုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေဆာင္ရြက္ ရန္ကိစၥမ်ားအား ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ အေရြးခံရသည့္ပါတီမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေရြးခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေဆာင္ရြက္ရန္ကိစၥမ်ားကို ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ထားၾကရန္ အခါအားေလ်ာ္စြာ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႔က ရွင္းလင္းခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
၁၃။ ယေန႔ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပီးသည့္ ေနာက္တြင္ လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူေရး၊ အာဏာ လႊဲေျပာင္းေရးကိစၥမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စာေစာင္မ်ားထုတ္ေ၀ေနျခင္း၊ ေဆြးေႏြး ျငင္းခံုေနျခင္း၊ ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာနမ်ားမွ ေရွ႔ေဆာင္လမ္းျပလုပ္ျခင္း၊ ေဩးထိုးလ၍ံ႔ေဆာ္ျခင္း၊ တရားမ၀င္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ားထုတ္ေ၀ျခင္း ျပဳလုပ္ေနၾကသည္။
၁၄။ လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္တြင္ ရွင္းလင္းေဖၚျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည့္ အာဏာ လႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠဌက တိုင္းမႉးမ်ား၊ တပ္မမႉးမ်ား၊ ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္း ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠဌမ်ားအား အခါ အားေလ်ာ္စြာ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္းမ်ားတြင္ ညႊန္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမႉး(၁)အေနျဖင့္လည္း (၁၉၉၀) ျပည့္ႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ(၃၀)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသည့္ (၁၀၀)ၾကိမ္ေျမာက္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ႔ တိတိလင္းလင္း ေျပာဆိုခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
၁၅။ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းတရပ္သည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တရပ္ေပၚေပါက္လာရံုျဖင့္ ဥပေဒျပဳမႈ အာဏာ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အာဏာႏွင့္ တရားစီရင္မႈအာဏာ ဟူေသာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ သံုးရပ္ကို အလို အေလ်ာက္ မရရွိဘဲ၊ အေျခခံဥပေဒ တရပ္အပၚ အေျချပဳ၍သာရယူႏိုုင္ေၾကာင္း အထူး ရွင္းလင္းရန္ လိုမည္ မဟုတ္ပါ။ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္ စက္တဘၤာလ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ တိုင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ကလက္ခံ၍ ဥပေဒအျဖစ္ အတည္ ျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထို အေျခခံ ဥပေဒ အာဏာတည္ျပီး အမွန္တကယ္ အက်ဳိးသက္ေရာက္သည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လံုး၀ လြတ္လပ္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည့္ (၁၉၄၈)ခုႏွစ္ ဇႏၷ၀ါရီလ(၄)ရက္ေန႔တြင္မွ ျဖစ္သည္ကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ထင္ရွွားစြာေတြ႔ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတခု၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတရပ္သည္ လြတ္လပ္ေရး မရမီ ေရးသားထားသည့္ ဥပေဒႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး ရသည့္ေနာက္မွ ေရးသားသည့္ ဥပေဒဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့ၾကသည့္ ကမၻာ႔ႏိုင္ငံ အသီးသီးတြင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ရျပီးမွသာ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေခၚယူ၍ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲၾကသည့္ အစဥ္အလာရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မူ တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲျပီးမွ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ထိုအခ်ိန္က ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ျဗိတိသွ်တို႔ထံမွ ျငိမ္းခ်မ္းေသာ နည္းျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးကို အျမန္ရယူလိုေသာဆႏၵေၾကာင့္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းမွာ ထင္ရွား သည္။
၁၆။ (၁၉၇၄)ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကိုေလ့လာပါက လြတ္လက္ေရးရျပီးေနာက္ ေရးဆြဲျခင္းျဖစ္ျပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ ျပဌာန္းခဲ့ေသာဥပေဒျဖစ္သည္ကို မည္သူမွ်ျငင္းဆိုျခင္းျပဳႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။
၁၇။ (၁၉၄၇) ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ လြတ္လပ္ေရးမရမည္ေရးဆြဲသည့္ဥပေဒ ျဖစ္ျပီး (၁၉၇၄)ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးမွ ေရးဆြဲသည့္အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ေၾကာင္း ကြာျခားခ်က္ကို အထူး သတိျပဳၾကရန္လိုသည္။
၁၈။ ပါတီစံုဒီမိုကရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ႔ၾကသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားစု၏ ဆႏၵမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆြဲေရးျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းတုိ႔၏ သေဘာထား ေၾကညာခ်က္မ်ား အရ သိရွိႏိုင္သည္။ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲစဥ္က တိုင္းရင္းသားမ်ား အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ပင္လံုညီလာခံတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္သာ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းခဲ့ျပီး မြန္၊ ရခိုင္စေသာ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရမည္္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ႏိုးၾကားလာေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အမ်ား အျပားရွိရာ ၄င္းတို႔၏ဆႏၵသေဘာမ်ားကို ညွိႏႈိင္းရယူျပီး ခိုင္မာသည့္ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ တရပ္ ေရးဆြဲျပဌာန္းရန္ အထူးလိုအပ္ေနေၾကာင္း ထင္ရွားေနသည္။
၁၉။ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔သည္ စစ္အစိုးရတရပ္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ မာရွယ္ေလာ (Martial law) ဥပေဒကို ကိုင္စြဲက်င့္သံုးေနသည့္အစိုးရျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ျဖစ္သည္ ႏွင့္အညီ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ေအာက္ပါအာဏာ သံုးရပ္ျဖင့္ က်င့္သံုးလ်က္ရွိသည္။ (က) ဥပေဒျပဳမႈအာဏာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ကသာ က်င့္သံုး ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ (ခ) စီမံခန္႔ခြဲမႈအာဏာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ကသာ က်င့္သံုးပိုင္ ခြင့္ရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းအာဏာကို အစိုးရအဖြဲ႔ႏွင့္တကြ ျပည္နယ္/တိုင္း။ ျမိဳ႕နယ္စု။ ျမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ အုပ္စု ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔အဆင့္ဆင့္အား ခြဲေ၀လ်က္ရွိသည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ ေစျခင္းမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ေပၚေပါက္ လာမည့္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ကင္းရွင္းစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ေဆာင္ရြက္ ေပးေနျခင္းျဖစ္သည္။ (ဂ) တရားစီရင္မႈအာဏာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ကသာ က်င့္သံုးပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေပၚေပါက္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ အေလ့အက်င့္ရေစရန္ သာမန္ရာဇ၀တ္ မႈႏွင့္ တရားမမႈ စသည္မ်ားကို တရား ရံုးအဆင့္ဆင့္ ဖြဲ႔ စည္းျပီး စစ္ေဆး စီရင္ေစလ်က္ရွိသည္။
၂၀။ ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔အေျခအေနတြင္ ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္တင္ေျမ‡ာက္လိုက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္သည္။
၂၁။ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာရယူေရးအတြက္ ယာယီဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲ၍ အစိုးရဖြဲ႔စည္းျခင္းကို မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် လက္ခံမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ပါက ဥပေဒႏွင့္အညီ ထိေရာက္စြာ အေရးယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆႏၵႏွင့္အညီ ခိုင္မာေသာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ သစ္အရ ေပၚေပါက္လာမည့္ အစိုးရတရပ္ မဖြဲ႔စည္းမီ ၾကားကာလတြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ ေရးအဖြဲ႔(တပ္မေတာ္) အေနျဖင့္ - (က) ျပည္ေထာင္စုမျပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈမၼပကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရးဟူသည့္ အေရးသံုးပါး၊ (ခ) ႏိုင္ငံေတာ္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ (၁/၈၈) တြင္ ပါရွိေသာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ လမ္းပမ္းဆက္ဩယ္္မႈ လံုျခံဳေခ်ာေမြ႔ေစေရး။ ျပည္သူမ်ား. စား၀တ္ေနေရးေခ်ာင္လည္ေစေရးႏွင့္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး စသည့္ တာ၀န္ၾကီး(၄)ရပ္အနက္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး တာ၀န္မွအပ ျဖစ္ေသာ လုပ္ငန္းတာ၀န္ၾကီး သံုးရပ္ႏွင့္ (ဂ) ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအားလံုး၏ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ားကို အေလးဂရုျပဳ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဩားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္သည္။