[] ကြာမြင့်စွာ–ထုံထား–စိမ်ထား-အပ်သော (မုဒရက်သီးရည်-စသော) အရာဝတ္ထု၊ အရက်၊ သေရည်၊ စိမ်ရည်။ []

[](၁) အရက်၊ သေရည်။[]

(၂) (အနာမှ) ယိုစီးထွက်သော အညစ်အကြေး၊ အနာစေး၊ ပြည်, သွေး, အရိအရွဲ။[]

(၃) ဆင်းရဲဒုက္ခ၊ ဘေးရန်၊ ဘေးဥပဒ်။[]

(၄) အာသဝမည်သော (ကိလေသာ) တရား။

  • (က) စက္ခုစသော ဒွါရခြောက်ပါးတို့မှ ယိုစီးတတ် ဖြစ်တတ်သောတရား။
  • (ခ) ဓမ္မအားဖြင့် ဂေါတြဘူတိုင်အောင် တည်ရာဘုံအားဖြင့် ဘဝဂ်တိုင်အောင် သွားတတ် (အာရုံပြုသော အားဖြင့် ဖြစ်တတ်) သောတရား။
  • (ဂ) ရှည်ကြာစွာသော သံသရာဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော (ကိလေသာ) တရား။ အာသဝ-လည်းကြည့်။[]

(၅) ကံတရား၊ ရှည်စွာသော သံသရာဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော (ကံ) တရား၊ (ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်သော ကံ,နှင့် ကျန် အကုသိုလ်တရား)။[]

အာသဝ (ဆင်းရဲဒုက္ခ) နှစ်မျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

ဒိဋ္ဌဓမ္မိကအာသ, သမ္ပရာယိကအာသဝ။ []

အာသဝ(ကိလေသာ) သုံးမျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

ကာမာသဝ, ဘဝါသဝ, အဝိဇ္ဇာသဝ။ [၁၀]

အာသဝ(ကိလေသာ) လေးမျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

ကာမာသဝ, ဘဝါသဝ, ဒိဋ္ဌာသဝ, အဝိဇ္ဇာသဝ။ [၁၁]

(ကံ)ငါးမျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

နိရယဂမနီယ အာသဝ, တိရစ္ဆာနယောနိဂမနီယ, ပေတ္တိဝိသယဂမနီယ, မနုဿလောကဂမနီယ, ဒေဝလောကဂမနီယအာသဝ။ [၁၂] ၎င်း၌ ကံကို အာသဝဟု ဟောတော်မူသည်။ [၁၃]

အာသဝ ခြောက်မျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

သံဝရပဟာတဗ္ဗအာသဝ, ပဋိသေဝနပဟာတဗ္ဗ, အဓိဝါသနပဟာတဗ္ဗ, ပရိဝဇ္ဇနပဟာတဗ္ဗ, ဝိနောဒနပဟာတဗ္ဗ, ဘာဝနာပဟာတဗ္ဗ။ [၁၄]

အာသဝ-ခုနစ်မျိုး

ပြင်ဆင်ရန်

ဆိုခဲ့ပြီးသော ၆-မျိုးတို့တွင် ဒဿနပဟာတဗ္ဗအာသဝ ထည့်၍ ခုနစ်မျိုး။ [၁၅] ၎င်းအာသဝ ၂-မျိုးမှ ၇-မျိုးထိ ခွဲပုံကို [၁၆] ကြည့်။[၁၇]

  1. အာသဝ (ပု) [အနိပ္ဖန္နပါဋိပဒိကနာမ်ပုဒ်။ ဓာန်၊ ဋီ-၌ အာ ရှေးရှိသော သု-ဓာတ်ဖြင့် ဝစနတ္ထ ပြထားသေး၏၊ အောက်ပုဒ် (၁) အနက်ကြည့်။]
  2. လောကသ္မီဉှိ စိရပါရိဝါသိကာ မဒိရာဒယော အာသဝါတိ ဝုစ္စန္တိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၃။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၉၀။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၈။ ပုဗ္ဗကောဋိယာ အပညာယနတော စိရပါရိဝါသိယဋ္ဌေန ...အာသဝါ။ ဝိဘာဝိနီ၊၂၁၈။ ဧတေန အာသဝသဒ္ဓေါ စိရပါရိဝါသိယတ္ထဝါစကော အနိပ္ပန္နပါဋိပဒိကောတိ ဒဿေတိ။ မဏိမဉ္ဇူ၊၂၊၂၂၈။ (ကင်္ခါ၊၂၃၈။ ကင်္ခါ၊ဋီ၊၄၀၂။) အာသဝ၂ အာသဝ၃.လည်း ကြည့်။
  3. အာသဝ (ပု)[အာ+သု+ဏ။ အာယတ+သု+ဏ]
  4. (၁) အရက်၊ သေရည်။ သုရာသဝေါတု မေရယံ။ ဓာန်၊၅၃၃။ အာသဝန္တိ မာနပုရိသမဒါဒယော ယေနာတိ အာသဝေါ။ ဓာန်၊ ဋီ။ ၅၃၃။ အာသဝေါ တာတ လောကသ္မိံ၊ သုရာ နာမ ပဝုစ္စတိ။ ဇာ၊၁၊၂၆၂။ အာသဝေါ တိ ပုပ္ဖါသဝါဒိ။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၄၊၂၂၃။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၄၁။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၂၊၁၇၅။ မူလဋီ၊၂၊၁၀၀။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၂၉၂) အာသဝ-လည်း ကြည့်။
  5. (၂) (အနာမှ) ယိုစီးထွက်သော အညစ်အကြေး၊ အနာစေး၊ ပြည်, သွေး, အရိအရွဲ။ ဒုဋ္ဌာရုကော ကဋ္ဌေန ဝါ ကဌလာယ ဝါ ဃဋ္ဋိတော ဘိယျောသော မတ္တာယ အာသဝံ ဒေတိ။ အံ၊၁၊၁၂၂။ အဘိ၊ပု၊၁၃၃။ အာသဝံ ဒေတီတိ အပရာပရံ သဝတိ၊ ပုရာဏဝဏော ဟိ အတ္တနော ဓမ္မတာယေဝ ပုဗ္ဗံ လောဟိတံ ယူသန္တိ ဣမာနိ တီဏိ သဝတိ၊ ဃဋ္ဋိတော ပန တာနိ အဓိကတရံ သဝတိ။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၂။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၆၁-၂။ တတ္ထ ဟိ ပဂ္ဃရဏအသုစိမှိ နိရုဠှော အာသဝသဒ္ဒေါတိ။ မ၊ဋီ၊၁၊၁၄၃။ မူလဋီ၊၁၊၅၂။ အာသဝ (ခ) အနက် နှင့် ဝိဿန္ဒမာနာသဝ (ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၂၆၂)တို့ လည်းကြည့်။
  6. (၃) ဆင်းရဲဒုက္ခ၊ ဘေးရန်၊ ဘေးဥပဒ်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယာ(ဝိ၊၁၊၂၄)တိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာ အာသဝါ နာမ... ဝိပ္ပဋိသာရာဒယော ဒုက္ခဝိသေသာ။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၈၉။ (ဝိ၊၅၊၃၈၅။ အံ၊၁၊၉၇။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၄။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၆၅။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၈။ သာရတ္ထ၊၁၊၄၄၉။ သာရတ္ထ၊၂၊၃၄။ မ၊ဋီ၊၃၊၇၂။) အာသဝဋ္ဌာနီယ-လည်း ကြည့်။
  7. (၄) အာသဝမည်သော (ကိလေသာ) တရား။ (က) စက္ခု-စသော ဒွါရခြောက်ပါးတို့မှ ယိုစီးတတ် (ဖြစ်တတ်) သော တရား။ (ခ) ဓမ္မအားဖြင့် ဂေါတြဘူ တိုင်အောင် တည်ရာဘုံအားဖြင့် ဘဝင်္ဂတိုင်အောင် သွားတတ်(အာရုံပြုသောအားဖြင့်ဖြစ်တတ်)သော တရား။ (ဂ) ရှည်စွာသော သံသရာဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော(ကိလေသာ)တရား။ အာသဝါ ဓမ္မာ။ အဘိ၊ဓ၊၅၊ အာသဝန္တီတိ အာသဝါ၊ စက္ခုတောပိ စက္ခုတောပိ ။ ပ။ မနတောပိ သန္ဒန္တိ ပဝတ္တန္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဓမ္မတော ယာဝ ဂေါတြဘုံ ဩကာသတော ယာဝ ဘဝဂ္ဂံ သဝန္တီတိ ဝါ အာသဝါ။... အာယတံ ဝါ သံသာရဒုက္ခံ သဝန္တိ ပသဝန္တိတိပိ အာသဝါ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၉၀။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၃။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၈။ (ဝိ၊၁၊၆၊ ၉။ ဒီ၊၁၊၇၉။ ဒီ၊၂၊၃၀။ ဒီ၊၃၊၈၄၊ ၁၀၇၊ ၁၈၁။ မ၊၁၊၂၈။ မ၊၂၊၁၆၈။ မ၊၃၊၃၂၄။ သံ၊၁၊၂၆၇၊ ၂၈၆။ သံ၊၂၊၁၂၄၊ ၂၆၀။ သံ၊၃၊၃၈၀။ အံ၊၁၊၁၀၅။ အံ၊၂၊၂၄၉။ အံ၊၃၊၂၂၀။ အဘိ၊ပု၊၁၇၀။ ဓမ္မ၊၅၀။ ဥဒါန၊၈၆၊ ၁၀၄။ ဣတိဝုတ်၊၂၁၅၊ ၂၂၈-၉၊ ၂၄၆။ သုတ္တနိ၊၃၆၁။ ထေရ၊၂၄၁၊ ၂၇၇၊ ၃၀၆။ ထေရီ၊၃၉၁။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၀၊ ၁၃၆၊ ၁၅၆။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၆၂။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၀၊ ၂၀၀။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၂၊၅၄။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၉၆။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၅၊ ၇၇၊ ၁၃၁။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၂၆။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၄၅။ သံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၂၊ ၄၉၊ ၆၀။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၉၄။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၇၅၊ ၁၄၇။ အံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၈၇၊ ၂၇၇။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၉၃၊ ၁၆၈။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၈၄။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၈၉၊ ၂၄၁။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၅၆။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၅၆။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၁၁။ ထေရီ၊ဋ္ဌ၊၉၇။ သာရတ္ထ၊၁၊၅၈၊ ၃၀၆။ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၇၆။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၉၂။)
  8. (၅) ကံတရား၊ ရှည်စွာသော သံသရာဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော(ကံ)တရား၊ (ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်သော ကံနှင့် ကျန် အကုသိုလ်တရား)။ အာယတံ ဝါသံသာရဒုက္ခ သဝန္တိ ပသဝန္တိတိပိ အာသဝါ။ ပုရိမာနိ စေတ္ထ နိဗ္ဗစနာနိ ယတ္ထ ကိလေသာ အာသဝါတိ အာဂစ္ဆန္တိ၊ တတ္ထ ယုဇ္ဇန္တိ၊ ပစ္ဆိမံ ကမ္မေပိ။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၃။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၀။ (–ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၁၅၈၈) မယှံ အာသဝါ ခီဏာ၊ ဝိဒ္ဓသ္တာ ဝိနဋီကတာ (အံ၊၁၊၃၄၈)တိ ဧတ္ထ တေဘူမကံ စ ကမ္မံ အဝသေသာ စာ အကုသလာ ဓမ္မာ။ မဋ္ဌ၊၁၊၆၄။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၁၅၈။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၈။ သာရတ္ထ၊၂၊၃၄။ (–အံ၊၂၊၃၆၂။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၉။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၁၉၀။)
  9. ဝိ၊၁၊၂၄။ အံ၊၁၊၉၇။
  10. ဒီ၊၃၊၁၈၁။ သံ၊၂၊၄၅၀-၁။ သံ၊၃၊၅၂။ အံ၊၂၊၃၆၂။ ဣတိဝုတ်၊၂၂၀။
  11. အဘိ၊ဓ၊၂၂၁။ အဘိ၊ဝိ၊၃၈၈။
  12. အံ၊၂၊၃၆၂။
  13. ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၉။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၁၉၀။
  14. အံ၊၂၊၃၄၀။
  15. မ၊၁၊၉။
  16. ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၇၁။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၄။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၀၁-၂။ ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၁၅၈-၉။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၁၀၈-၉
  17. တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၄ အပိုင်း-၁