ချီရီဂွါ ရှေးဟောင်းသုတေသနနယ်မြေ

ချီရီဂွါသည် ဂွါတီမာလာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်း အီဇာဘယ်ပြည်နယ်တွင် တည်ရှိသော ရှေးခေတ် မာယာ ရှေးဟောင်း သုတေသနနယ်မြေ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အလယ်အလတ် အရွယ်အစား ရှိသော ရှေးဟောင်းသုတေသန နယ်မြေတစ်ခု ဖြစ်ပြီး မော်တားဂွါ မြစ်အောက်ပိုင်း တလျှောက်တွင် ၁.၂ စတုရန်းမိုင် (၃ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) မျှ ကျယ်ဝန်းပြီး ပွဲကျင်းပရာ နေရာမှာ မြောက်ဘက် မြစ်ကမ်းမှ ၀.၆မိုင် (၁ ကီလိုမီတာ ) အကွာ တွင် တည်ရှိသည်။ မာယာ ဂန္ထဝင် ခေတ် (အေဒီ ၂၀၀-၉၀၀) တွင် ချီရီဂွါသည် အရေးပါသော ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ဆုံရာတွင် တည်ရှိသည်။ ထိုနယ်မြေအား အေဒီ ၂၀၀ တွင် စတင် ဝင်ရောက်နေထိုင်ခဲ့ပြီး တောင်ထိပ်တွင် တည်ဆောက်မှုများကို အေဒီ ၅၅၀ တွင် စတင်ခဲ့ကာ ပိုမိုကြီးကျယ်သော ဆောက်လုပ်မှုများကို ၈ ရာစု အတွင်း စတင်ခဲ့သည်။ ၈၅၀ တွင် တည်ဆောက်မှု အားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ဂန္ထဝင်လွန် ကာလ (အေဒီ၉၀၀-၁၂၀၀) အစောပိုင်းတွင်သာ ခေတ္တမျှ ပြန်လည်ဝင်ရောက်နေထိုင်ခဲ့သည်။ ချီရီဂွါရှိ ဗိသုကာ နှင့် ပန်းပု လက်ရာ စတိုင်လ်များမှာ အနီးအနားရှိ ဂန္ထဝင်ခေတ် မြို့တော် တစ်ခု ဖြစ်သော ကိုပန် နှင့် တူညီပြီး ၎င်းတို့၏ သမိုင်းကြောင်းမှာ နီးကပ်စွာ ယှက်နွယ်နေကြသည်။

ချီရီဂွါရှိ ရှေးဟောင်းသုတေသနဥယျာဉ်နှင့် အပျက်အစီးများ*
UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ
တည်ရှိသည့် နိုင်ငံ	ဂွါတီမာလာ
အမျိုးအစား	ယဉ်ကျေးမှု
ရွေးချယ်သည့်စံနှုန်း	i,ii,iv
ကိုးကား	၁၄၈
ဒေသ**	လက်တင်အမေရိက နှင့် ကာရစ်ဘီယံ
သတ်မှတ်ခြင်း မှတ်တမ်း
စတင်သတ်မှတ်ခြင်း	၁၉၈၁  (ပဉ္စမအကြိမ်)
* ယူနက်စကိုကမ္ဘာ့အမွေခံစာရင်းတွင် ရေးထိုးထားသောအမည် ** ယူနက်စကိုမှ ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသောဒေသ