စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍ
စိတ်, စေတသိက်တို့၏-အပိုင်း–အခန်း-ကဏ္ဍ၊ စိတ်, စေတသိက်တို့ကို အကျယ်ဝေဖန် ဟောပြရာ–အပိုင်း-အခန်း–ကဏ္ဍ။ (စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍ[၁]သည် စိတ်, စေတသိက်, ရုပ်, နိဗ္ဗာန် ဟူသော ပရမတ္ထ သဘာဝတရားတို့ကို အပြည့်အစုံ ရေတွက်ဟောပြရာ “ဓမ္မသင်္ဂဏီ” ကျမ်း၏ အပိုင်းကဏ္ဍကြီး ၄-ခုတို့တွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်၊ ဘုရားရှင်သည် ဤစိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍ၌ စိတ်, စေတသိက် ပရမတ္ထ သဘာဝ ၂-ပါးကို အကျဉ်း = မာတိကာ, အကျယ် = ပဒဘာဇနီအားဖြင့် ခွဲခြားဝေဖန်၍ ဟောပြတော်မူသည်၊ လင်းနို့သားငါးရာ ဖြစ်ဖူးသော တပည့်ရဟန်း ငါးရာတို့အား အရှင်သာရိပုတြာ ပို့ချသင်ပြအပ်သော အစဉ်အားဖြင့် ၆-ဘာဏဝါရ (ဂါထာ အတိုင်းအရှည်အားဖြင့် တထောင့်ငါးရာ) ကျော်ကျော်ရှိသည်၊ တာဝတိံသာနတ်ပြည်၌ မယ်တော် ဖြစ်ခဲ့ဘူးသည့် သန္တုသိတနတ်သား အမှူးရှိသော နတ်, ဗြဟ္မာ အပေါင်းတို့အား ဘုရားရှင် ဟောတော်မူအပ်သည့်အတိုင်း အကျယ်ချဲ့အပ်သည်ရှိသော် အဆုံး အပိုင်း အခြားမရှိပေ၊ ဤစိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍကိုပင် အဋ္ဌကထာ, ဋီကာတို့၌ “စိတ္တဝိဘတ္တိ, စိတ္တုပ္ပါဒကထာ, စိတ္တုပ္ပါဒဒေသနာ”ဟူ၍လည်း သုံးနှုန်းကြသည်။) [၂][၃]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍ (ပု၊ န) [စိတ္တုပ္ပါဒ + ကဏ္ဍ]
- ↑ ဧကူနနဝုတိ စိတ္တာနိ စိတ္တဝိဘတ္တိ နာမ။ စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍန္တိပိ ဧတဿေဝ နာမံ။ တံ ဝါစနာမဂ္ဂတော အတိရေကဆဘာဏဝါရံ၊ ဝိတ္ထာရိယမာနံ ပန အနန္တမပရိမာဏံ ဟောတိ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆။ ကဏ္ဍိယတိ ပရိစ္ဆိဇ္ဇတိ ဧတ္ထာတိ ကဏ္ဍံ၊ စိတ္တုပ္ပါဒဿ ကဏ္ဍံ စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍံ။ အဋ္ဌသာ၊ ယော။ ၁၃။ (အဘိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၇၉၊ ၃၇၉။ မူလဋီ၊၁၊၁၇။ အနုဋီ၊၁၊၁၈။ အနုဋီ၊၂၊၂။) မြို့ပြင်ကြီး အဋ္ဌသာလိနီဂဏ္ဌိ။ နှာ-၁၁၁-လည်း ကြည့်။
- ↑ တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၇