ဘောဇဉ်
"ဘောဇဉ်" ဟူသည်မှာ ရဟန်းတော်များ၊ သံဃာတော်များ၏ အစာအာဟာရများကို ဆိုလိုပြီး၊ ၎င်းတို့၏ စားသုံးမှုသည် ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်များနှင့် စည်းကမ်းတင်းကြပ်စွာ ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ဤဆောင်းပါးတွင် ဘောဇဉ်(၅)မျိုး၊ ၎င်းတို့၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်၊ စားသုံးမှုနည်းလမ်းများနှင့် ဝိနည်းစည်းကမ်းများကို အသေးစိတ် ဖော်ပြထားသည်။
ဘောဇဉ်(၅)မျိုး
ပြင်ဆင်ရန်ဘောဇဉ်ကို အဓိက (၅)မျိုးအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ-
- ဩဒန - စပါးမျိုး(၇)မျိုး (ဥပမာ- ဆန်၊ ဂျုံ စသည်) မှ ချက်ပြုတ်ထားသော ထမင်းဖြစ်သည်။
- သတ္တု - စပါးမျိုးမှ ဆန်ကို လှော်၍ အမှုန့်ပြုထားသော ဆန်မှုန့်ညက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ထောပတ်၊ ပျားရည်၊ တင်လဲ (သကြားရည်) သို့မဟုတ် ရေအေးဖြင့် မွှေနှောက်ကာ စားသုံးလေ့ရှိသည်။
- ကုမ္မာသ - ဆန်ကို တဝက်ကျက်ရုံမျှ ပြုတ်၍ ပြုလုပ်ထားသော အစားအစာ သို့မဟုတ် မုယောစပါးဖြင့် ဖုတ်ထားသော မုန့်မျိုးစုံဖြစ်သည်။ ရှေးက "မုယောမှုန့်" ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ဂျုံမုန့်၊ ဆန်မုန့် စသည်တို့ပါဝင်သည်။
- မစ္ဆ - ငါးမျိုးစုံကို ရည်ညွှန်းပြီး၊ ရေသတ္တဝါအားလုံးပါဝင်သည်။ ရဟန်းတော်များအတွက် မစ္ဆနှင့်ပတ်သက်၍ အကပ္ပိယ (မအပ်သည်) ဟူ၍ ကန့်သတ်ချက်မရှိပေ။
- မံသ - အသားကို ဆိုလိုပြီး၊ အသားကြီးဆယ်မျိုးမှလွဲ၍ အမဲသား၊ သိုးသား၊ ဝက်သား၊ ကြက်သား စသည့် အသားများပါဝင်သည်။ အသားကြီးဆယ်မျိုးကို စားသုံးမိပါက လူသားအတွက် ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်၊ ကြွင်းသော (၉)မျိုးအတွက် ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်သည်။ ၎င်းတို့၏ အရိုး၊ အရေ၊ အသွေး၊ အမွေးများပါ မအပ်စပ်ပေ။ ကပ္ပိယများအနေဖြင့် ဆွမ်းဟင်းလျာများတွင် ဤအသားများ မပါဝင်စေရန် သေချာစွာ စိစစ်ရမည်။
ဘောဇဉ်စားသုံးမှု၏ ဝိနည်းစည်းကမ်းများ
ပြင်ဆင်ရန်ရဟန်းတော်များသည် ဘောဇဉ်ကို စားသုံးရာတွင် ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပုဒ်အရ အရုဏ်တက်မှ မွန်းတည့်ချိန်အထိသာ စားသုံးခွင့်ရှိသည်။ မွန်းတည့်ပြီးနောက် စားသုံးမိပါက အာပတ်သင့်သည်။ ကပ္ပိယများအနေဖြင့် ဤအချိန်အတွင်း အချိန်မီစီစဉ်ပေးရသည်။[၁]
ထို့ပြင်၊ အသားဟင်းကို အကပ်ခံရာတွင် "ဤအသားသည် မည်သည့်အသားဖြစ်သနည်း" ဟု မေးမြန်းရန် ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်တွင် ပညတ်ထားသည်။ မမေးဘဲ စားမိပါက ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်ပြီး၊ လူသားအသားဖြစ်ပါက ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်သည်။ ဤစည်းကမ်းသည် ရဟန်းတော်များအား မသင့်လျော်သော အစာများမှ ကာကွယ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဥပမာ- သုပ္ပိယာဥပါသိကာမ၏ ပေါင်သားကို စွပ်ပြုတ်ပြုလုပ်၍ လှူခဲ့သည့် ဝတ္ထုကို အကြောင်းပြု၍ ဤသိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ခဲ့သည်။
ဘောဇဉ်စားသုံးနည်း (၁၀)ချက်
ပြင်ဆင်ရန်ရဟန်းတော်များ၏ ဘောဇဉ်စားသုံးမှုသည် ရိုးရှင်းမှု၊ သံသရာလွတ်မြောက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်တို့ဖြင့် ပြည့်စုံရသည်။ ပုတ္တမံသူပမသုတ္တန်တွင် ဖော်ပြထားသော စားသုံးနည်း(၁၀)ချက်မှာ-
- တပ်မက်မှုကင်းစွာ စားခြင်း - အစာအာဟာရအပေါ် လိုလားမှုကင်းသော အလယ်အလတ်စိတ်ထားဖြင့် စားရမည်။
- ရွေးချယ်မစားခြင်း - ကောင်းနိုးရာရာကို ရွေးမစားဘဲ ရရှိသည့်အတိုင်း စားရမည်။
- မပြည့်အောင်စားခြင်း - ဝမ်းဗိုက်ပြည့်အောင် မစားဘဲ လေးလုတ်၊ ငါးလုတ်စာ ချန်ထားရမည်။
- မစ္ဆရိယကင်းစွာ စားခြင်း - ဝန်တိုမှု၊ မစ္ဆရိယကင်းသော စိတ်ဖြင့် စားရမည်။
- အမျိုးမခွဲစားခြင်း - "ဤအသားသည် ကြက်သား၊ ဝက်သားဖြစ်သည်" ဟု မခွဲခြားဘဲ၊ ချစ်မြတ်နိုးသူ၏ အသားကဲ့သို့ သတိပြု၍ စားရမည်။
- တောင့်တမှုကင်းစွာ စားခြင်း - နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်ရလိုသည့် တောင့်တမှုကင်းစွာ စားရမည်။
- သိုမှီးမှုမပြုဘဲ စားခြင်း - ကြွင်းသောအစာကို သိမ်းဆည်းမထားဘဲ စားပြီး လှူဒါန်းရမည်။
- မာန်ကင်းစွာ စားခြင်း - ရရှိသော ဘောဇဉ်ကြောင့် မာန်မာန၊ ဝင့်ကြွားမှု မပြုဘဲ စားရမည်။
- ရှုတ်ချမှုကင်းစွာ စားခြင်း - ဆား၊ အချဉ်၊ အမွှေးမပါသည့် အစာကို ရှုတ်ချစိတ်မထားဘဲ စားရမည်။
- မထီမဲ့မြင်မပြုဘဲ စားခြင်း - အချင်းချင်း မထီမဲ့မြင်မပြုဘဲ ကြည်နူးစိတ်ဖြင့် စားရမည်။[၂]
ရည်ညွှန်းသားနှင့် အာပတ်
ပြင်ဆင်ရန်သီတင်းသုံးဖော်(၅)ဦး (ရဟန်းယောကျာ်း၊ ရဟန်းမိန်းမ၊ သာမဏေ၊ သာမဏေမ၊ သိက္ခမာန်) အတွက် ရည်ညွှန်း၍ သတ်ဖြတ်ထားသော အသားများသည် မအပ်ပေ။ ထို့ပြင်၊ အစွန်းသုံးပါး (မိမိအတွက် သတ်သည်ကို မြင်ခြင်း၊ ကြားခြင်း၊ သံသယရှိခြင်း) မလွတ်သော အသားကို သိလျက် စားမိပါက အာပတ်သင့်သည်။ မသိလျက် စားမိပါက သိသည့်အခါ ဒေသနာကြားရန် လိုအပ်သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်
ကိုးကား
- ↑ သာသနာတော်ထွန်းကားပြန့်ပွားရေးဦးစီးဌာန (၁၉၉၆)။ ကပ္ပိယကောင်းတစ်ယောက်။ pp. ၃၉-၄၁။
- ↑ အညှီအဟောက်ဟူသည်။ ဖားအောက်တောရဆရာတော်