မြန်မာ-လာအို နယ်စပ်
မြန်မာ-လာအို နယ်စပ်သည် လာအိုနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၏ ပိုင်နက်အကြား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ နယ်နိမိတ်ဖြစ်သည်။ နယ်စပ်သည် အရှည် ၂၃၈ ကီလိုမီတာ (၁၄၈ မိုင်) ရှိပြီး မြောက်ဘက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် သုံးနိုင်ငံဆုံရာနေရာမှ တောင်ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ဆုံရာ မဲခေါင်မြစ်တစ်လျှောက်ဖြစ်သည်။[၁]
ဖော်ပြချက်
ပြင်ဆင်ရန်နယ်စပ်သည် မဲခေါင်မြစ်နှင့် နန်လမြစ်ဆုံရာ မြောက်ဘက်ရှိ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိစပ်သော နယ်နမိတ်မှ စတင်ပြီး အနောက်တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်ကာ ကော့မြစ်နှင့် ဆုံရာ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ထိစပ်နေသောနေရာအထိ၊ ထိုမှ အရှေ့ဘက်သို့ အချွန်အတက်ပုံစံဖြင့် မဲခေါင်မြစ်တလျောက် ဖြစ်သည်။
သမိုင်းကြောင်း
ပြင်ဆင်ရန်မဲခေါင်မြစ်သည် ဒေသတွင်းရှိ နိုင်ငံများနှင့် ဒေသခံအုပ်စုများအကြားရှိ သဘာဝနယ်နိမိတ်တစ်ခုအဖြစ် သမိုင်းကြောင်းအရ ဖြစ်တည်ခဲ့သည်။[၂] လာအိုနှင့် မြန်မာကြား လက်ရှိနယ်နိမိတ်အဖြစ် အသုံးပြုမှုသည် ၁၉ ရာစု ကိုလိုနီခေတ်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်များမှစ၍ ပြင်သစ်သည် ဒေသတွင်းတွင် ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီး လက်ရှိ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဗီယက်နမ်တို့အပါအဝင်ပြင်သစ် အင်ဒိုချိုင်းနား ကိုလိုနီကို ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။[၂] ပြင်သစ်-ထိုင်း အကျပ်အတည်းအပြီး ၁၈၉၃ တွင် လာအိုကို ပြင်သစ်ကိုလိုနီအဖြစ် ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဗြိတိန်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို စတင်သိမ်းပိုက်ခဲ့ကာ ဗြိတိသျှအိန္ဒိယသို့ ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။[၂] ၁၈၉၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိသျှနှင့် ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ နယ်နိမိတ်မျဉ်းကို မဲခေါင်မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် သတ်မှတ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။[၂]
၁၉၄၁ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့ မြန်မာနိုင်ငံကို ကျူးကျော်ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို Saharat Thai Doem နယ်မြေအဖြစ် Siam သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး လာအို-မြန်မာ နယ်နိမိတ် တည်ရှိမှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့သော်လည်း ဂျပန်စစ်ရှုံးပြီးနောက် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် အဆိုပါနယ်မြေများကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သည်။[၃][၄] ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယမှခွဲထွက်ခဲ့ပြီး ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် အပြည့်အဝလွတ်လပ်ရေးရရှိခဲ့သည်။ လာအိုသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ထံမှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းလွတ်လပ်ရေးရရှိခဲ့ပြီး ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် လုံးဝလွတ်လပ်ရေးရရှိကာ နယ်နိမိတ်သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံနှစ်ခုကြား နယ်စပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် လှုပ်ရှားနေသော တရုတ်ကူမင်တန်၊ ပါတီးလာအိုနှင့် ရှမ်းပြည်သူ့စစ် အမျိုးမျိုးတို့ကြောင့် နယ်စပ်ဒေသသည် နောက်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။[၂] နယ်စပ်မျဉ်းသည် ယခုအချိန်တွင် ပိုမိုငြိမ်းချမ်းလာနေသည်။ နယ်စပ်မျဉ်းတိုင်းတာခြင်းကို ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေးတံတားကို ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။[၅][၆]
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုများ
ပြင်ဆင်ရန်၂၀၁၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော လာအိုနိုင်ငံ Xieng Kok နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကျိုင်းလပ်မြို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော Wan Pong-Kyainglap ချစ်ကြည်ရေးတံတားသည် အဓိက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်သည့် နေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။[၇][၈]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Burma။ CIA World Factbook။ 19 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ International Boundary Study No. 33 – Burma – Laos Boundary။ US Department of State (18 June 1964)။ 19 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Donald M. Seekins, Historical Dictionary of Burma (Myanmar), p. 251
- ↑ "A Forgotten Invasion: Thailand in Shan State, 1941–45"
- ↑ The Friendship Bridge between Laos and Myanmar is officially opened။ 17 April 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ The Land Boundaries of Indochina: Cambodia, Laos and Vietnam။ International Boundaries Research Unit, Department of Geography, University of Durham။ 13 November 2020 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 17 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Myanmar-Laos border gate receives international status။ Myanmar Times (8 November 2018)။ 2021-01-29 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 19 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Laos - Myanmar Border Status (14 October 2019)။ 19 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။