လှိုင်မြို့နယ်
လှိုင်မြို့နယ်တွင် ရပ်ကွက်ပေါင်း (၁၆) ရပ်ကွက် ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ဆင်ခြေဖုံး ရပ်ကွက်ဖြစ်သည်။ လှိုင်မြို့နယ်သည် ရန်ကုန်တိုင်း အတွင်းရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင် မရမ်းကုန်းမြို့နယ်နှင့် သမိန်းချောင်း၊ အရှေ့ဘက်တွင် မရမ်းကုန်းမြို့နယ်နှင့် အင်းယားကန်၊ တောင်ဘက်တွင် ကမာရွတ်မြို့နယ်နှင့် အနောက်ဘက်တွင် လှိုင်သာယာမြို့နယ်တို့ တည်ရှိသည်။
| Hlaing လှိုင် | |
|---|---|
 မရမ်းကုန်းခရိုင်အတွင်း တည်နေရာ | |
 ရန်ကုန်မြို့အတွင်း တည်နေရာ | |
  Hlaing လှိုင် | |
| ကိုဩဒိနိတ်: 16°51′30.0″N 96°8′0″E / 16.858333°N 96.13333°E | |
| နိုင်ငံ |  မြန်မာ |
| တိုင်းဒေသကြီး |  ရန်ကုန် |
| ခရိုင် | မရမ်းကုန်း |
| ဧရိယာ | |
| • စုစုပေါင်း | ၅.၂၉ စတုရန်းမိုင် (auto စတုရန်းကီလိုမီတာ) |
| ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အမြင့် | ၆ ပေ (၂ မီတာ) |
| လူဦးရေ (၂၀၀၀) | |
| • စုစုပေါင်း | ၁၂၅,၀၀၀ |
| • လူမျိုးများ | ဗမာ၊ မွန်၊ရှမ်း၊ ကရင်၊ ရခိုင်၊ကုလား၊တရုတ် |
| • ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ် |
| အချိန်ဇုန် | MST (UTC6:30) |
| စာပို့သင်္ကေတ | ၁၁၀၅၁၊ ၁၁၀၅၂ |
| ဧရိယာကုဒ် | ၁ (မိုဘိုင်း= ၈၀၊၉၉) |
သမိုင်း
ပြင်ဆင်ရန်လှိုင်ဟူသောဝေါဟာရသည် "ပီးလိုင်း" ဆိုသည်မွန်ဘာသာ စကားမှဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ပီးလိုင် သည်ရေများ ပန်းထွက်ခြင်း၊ စိမ့်ထွက်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရန်ကုန်တိုင်း တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပဲခူးရိုးမ တောင်စွယ်ပေါ်၌ မြစ်ဖျားခံ၍ စိမ့်ထွက်လာသည့်မြစ်ကို ပီးလိုင်မြစ်ဟု ဒေသခံတို့က ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ နောင်အတန်ကြာသော် လှိုင်မြစ်ဟူ၍ ပြောင်းလဲခေါ်ခဲ့ကြသည်။
လှိုင်မြစ်၏ မြစ်ဖျားပိုင်း အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင် လှိုင်မြစ်ကိုအစွဲပြု၍ ခေါ်သော လှိုင်မြို့လေးတည် ရှိသည်။ ယင်းမြို့လေးကား ရှေးခေတ်အခါက မြို့ရိုး၊ ကျုံးနှင့်တကွ အခိုင်အမာ တည်ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ဟံသာ၀တီမြို့ကောင်းစားစဉ် အခါက ဟံသာ၀တီ (၃၂) မြို့အဝင် ခံတပ်မြို့ တစ်မြို့လဲ ဖြစ်ဖူးသည်။ အင်း၀၊ ဟံသာ၀တီ နှစ်(၄၀)စစ်ပွဲအတွင်းက မြန်မာဘုရင်နှင့် မွန်ဘုရင်တို့၏ လက်အောက်ခံမြို့ အဖြစ်တည်ရှိဖူး၏။ ကုန်းဘောင်ခေတ်ဦးကာလသို့ ရာက်သောအခါ လှိုင်မြို့က မြန်မာဘုရင်လက်အောက်ခံဖြစ်လာသည်။
အလောင်းမင်းတရား သည် ဟံသာ၀တီ ဒေသကိုသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ၂၊မေ၊၁၇၅၅ တွင် ရန်ကုန်မြို့ကို တည်ထောင်လိုက်၏။ အလောင်းမင်းတရားက ရန်ကုန် ၌ မြို့ဝန်တစ်ဦးခန့်ထား လျက် ယခင်ဟံသာ၀တီ (၃၂)မြို့ပါ နယ်မြေဒေသ အားလုံးကို ကွပ်ကဲစေသည်။ သို့ဖြင့်လှိုင်မြို့ကလေးသည်လည်း ရန်ကုန်မြို့ဝန်၏လက်အောက်ခံမြို့တစ်မြို့ဖြစ်လာတော့သည်။ ရန်ကုန်မြို့ဝန်က လှိုင်မြို့ ၌မြို့သူကြီး တစ်ဦးထား ရှိသည်။ သို့သော် လှိုင်မြို့သည် ယခင်မွန်ဘုရင် များလက်ထက်ကလောက် စည်ကားခြင်း မရှိတော့ပေ။
သာယာ၀တီမင်း (၁၈၃၇-၄၆) လက်ထက်တွင် အနောက်နန်းမတော် မိဖုရား မမြလေးမှ ဖွားမြင်သော သမီး မဘွားကို လှိုင်မြို့စား အရာပေးအပ်ချီးမြင့်လိုက်သော အခါလှိုင်မြို့က သမိုင်းတွင်ထင်ရှားအရေးပါလာပြန်သည်။ နောင်တွင်ဘုရင့်သမီးတော် မဘွားသည်လည်း လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မင်းသမီးအဖြစ် ထင်ရှားလာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း လှိုင်မြို့နယ် ကျော်ကြားမှုက ကြာရှည်သည် မဟုတ် ပါ။ အနောက်နန်းမတော် မမြလေး ရာဇဝတ် သင့်ချိန်တွင် သမီးတော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ရရှိခဲ့သည့် လှိုင်မြို့ကို ပြန်လည်ရုတ် သိမ်းခံရသည်။ ပုဂံမင်းလက် ထက် တွင် သာယာ၀တီ မင်း၏သားတော်တစ်ပါး ဖြစ် သော မင်းသား မောင်ထောင်းအား လှိုင်မြို့ကို ပေးအပ်ပြန်၏။ မောင်ထောင်း သည် လည်းသက်ဆိုးရှည် သူ မဟုတ်ဘဲ ပုဂံမင်း ကို နန်းချသည့်တိုက်ပွဲတွင် ကျဆုံးသွားသည်။
အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ဒုတိယ စစ်ပွဲအပြီး ၁၈၃၅ ခုနှစ်မှစ၍ လှိုင်မြို့ အင်္ဂလိပ် လက်အောက် သို့ကျရောက်သွားခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၆၁ ခုနှစ်တွင်ခုနှစ်တွင် လှိုင်မြို့က ကျေးရွာ အဆင့်သို့ ရောက် ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။ ခုထက်တိုင် ရန်ကုန်တိုင်းတိုက် ကြီး မြို့နယ် အတွင်းမှ ရွာလေးတစ်ရွာအဖြစ်တွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခင်က စည်ပင်ခဲ့သော လှိုင်မြို့ကို အခြေပြုလျက် ပေါ်ပေါက်လာ သော ရန်ကုန်တိုင်း လှိုင်မြို့နယ်မှာ မူ တစ်နေ့တစ်ခြား တိုးတက် ထွန်းကားလျက်ရှိပေပြီ။
ရန်ကုန်မြို့တော်ဝင်အဆက်ဆက် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် ကုန်းဘောင်ခေတ်ကာ လက စစ်မှုရေးရာ များပေါ်ပေါက်လာသည့် အခါတိုင်းလက်အောက်ခံဟံသာ၀တီ (၃၂) မြို့အပါအဝင် မြို့များမှစစ် သည် များ ကိုခေါ်ယူ၍ စုဆောင်းရမြဲဖြစ် သည်။ အကြောင်းရှိ၍ ဆိုပါလျှင်သတ်မှတ်အရေအတွက် အတိုင်း ရန်ကုန်မြို့တော်သို့လာရောက်စုရုံးစစ်မှုထမ်းရ၏။ ဤနည်း အားဖြင့် လှိုင်မြို့ ဝန်းကျင်တွင်နေထိုင် သော သူ တို့ ရန်ကုန်သို့အရောက်အပေါက်ရှိခဲ့ကြသည်။ လှိုင်မြို့မှ လှိုင်မြစ်ကြောင်းအတိုင်း စုန်ဆင်းလာခြင်းဖြင့် ရန်ကုန်သို့ရောက်ရှိနိုင် သည့်အလျောက် ကုန်ရောင်းဝယ်သူများ ကူးသန်းသွားလာမှုရှိခဲ့ပေလိမ့်မည်။
ထင်ရှားသော အဆောက်အဦးများ
ပြင်ဆင်ရန်လှိုင်မြို့နယ်ရှိ အောက်ဖော်ပြပါအဆောက်အဦးများကို ရန်ကုန်မြို့ရှိ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်အဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားသည်။
| အမည် | အမျိုးအစား | လိပ်စာ | မှတ်ချက် |
|---|---|---|---|
| စရီမာရီယမ္မာန်မယ်တော်ကြီးဘုရားကျောင်း | ဟိန္ဒူဘုရားကျောင်း | ၄၉၊ ရန်ကုန်-အင်းစိန်လမ်း |