တောင်တွင်းကြီးမြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3516145 (translate me) |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁၆ -
|subdivision_type1 = [[တိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_name1 = [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး|မကွေး]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[မကွေးခရိုင်|မကွေး]]
|subdivision_type3 = [[လတ္တီကျု]]
စာကြောင်း ၂၃ -
|subdivision_name4 = (၉၅)ဒီဂရီ၊ (၃၂)မိနစ်
|area_total_km2 =
|population_total = ၂၅၉,၃၆၇<ref>{{Citation |date=26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate=January 10, 2015}}</ref>
|population_as_of = ၂၀၁၄
|population_density_km2 = auto
|coordinates_display =
စာကြောင်း ၃၆ -
|longd = 95
|longm = 32
|longs = |timezone = [[
|utc_offset = + ၆ နာရီ ၃၀ မိနစ်
|website =
}}<br />
[[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မကွေးခရိုင်]] တောင်တွင်းကြီးနယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်သည်။ တောင်တွင်းကြီးနယ်တွင် တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ်၊ [[မြို့သစ်မြို့|မြို့သစ်မြို့နယ်]]နှင့် [[နတ်မောက်မြို့|နတ်မောက်မြို့နယ်]]တို့ ပါဝင်ကြသည်။ တောင်တွင်းကြီးမြို့သည် မကွေးမြို့မှ အရှေ့ဘက် ၅၁ မိုင် ကွာဝေးသည်။ ပေလေးပင်၊ ရှင်လေးပါး ပေါ်ထွန်းသောမြို့ဟု မြန်မာစာပေလောကတွင် ထင်ရှားကျော်စောသည်။ တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ်သည် တြိဂံပုံသဏ္ဌာန်ရှိ၍ မြေဩဇာထက်သန်ကောင်းမွန်သော လွင်ပြင်ဒေသများရှိသောကြောင့် မကွေးခရိုင်တွင် စပါးအများဆုံး ထွက်သောမြို့နယ်ဖြစ်သည်။ လယ်ယာစိုက်ပျိုးခြင်းအတွက် ဆည်မြောင်းများ တူးဖော်လုပ်ကိုင်ကြရသည်။ ရှေးခေတ်က ဆည်မြောင်းအဟောင်းများကိုလည်း ယခုတိုင်တွေ့ရှိနိုင်သည်။
တောင်တွင်းကြီးမြို့ မြူနီစပယ်အဖွဲ့ကို ၁၈၈၇ ခုနှစ်မှစ၍ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တောင်တွင်းကြီးမြို့သည် မကွေးမြို့နှင့် ကတ္တရာစေးခင်းကျောက်လမ်းဖြင့် ဆက်သွယ်ထားရှိသည်။ ထိုပြင် ပျဉ်းမနား-ကျောက်ပန်းတောင်း မီးရထားလမ်းသည် တောင်တွင်းကြီးမြို့ကို ဖြတ်၍သွားလေသည်။ မီးရထားလမ်းအားဖြင့် [[ပျဉ်းမနားမြို့]]နှင့် ၆၇ မိုင်ကွာဝေးသည်။
== သမိုင်းကြောင်း ==
တောင်တွင်းကြီးမြို့ကို ကာလိင်္ကရာဇ်မင်းက ၁ ရက်၊ ဧပြီ၊ ၈၃၀ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က တောင်တွင်းကြီးသည် တောင်တွင်းမင်းများ အုပ်ချုပ်ခဲ့ရာ မင်းနေပြည်တော် ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် တောင်တွင်းမင်း ဇေယျသူလက်ထက်တွင် ပုဂံဘုရင် [[နရသီဟပတေ့]]အား မွန်ဂိုတပ်များ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်စဉ် တောင်တွင်းကြီးမြို့ပျက်စီးခဲ့ရသည်။
ခရစ်နှစ် ၁၂၇၈ တွင် ပုဂံ ကျော်စွာဘုရင်၏ အဆက်အနွယ်မှ သီဟပတေ့ဆိုသူက တောင်တွင်းမြို့ကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၄၈၁ ခုနှစ် အင်းဝဘုရင် [[ဒုတိယမင်းခေါင်]]လက်ထက်တွင် ဇေယျကျော်ထင်ကို တောင်တွင်းကြီးမြို့ ဘုရင်ခံရာထူး ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၆၀၆ ခုနှစ်၊ [[အနောက်ဘက်လွန်မင်း]] နန်းတက်စတွင် သားတော် မဟာဇေတရာဇ်အား တောင်တွင်းကြီးမြို့ ပြည်စိုးအရာ ခန့်အပ်ခဲ့သည်။
ညောင်ရမ်းခေတ်နှောင်းကာလတွင် ပြည်စိုးအစား မြို့သူကြီးများ ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ မဟာဓမ္မရာဇာမင်းနှင့် [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]]ဦးကာလ [[အလောင်းမင်းတရား]]တို့၏ လက်ထက်တို့တွင် တောင်တွင်းကြီးကို မြို့သူကြီး ဦးကြွက်ဖြူက အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဦးကြွက်ဖြူသည် ဇေယျဝဍ္ဎန နှင့် ဇေယျနန္ဒရာဇာဘွဲ့များ ရရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။ ကန်တော်မင်းကျောင်းဆရာတော်အား ၁၇၅၃ ခုနှစ်တွင် မေတ္တာစာရေးဖွဲ့ရန် လျှောက်ထားခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။
ဘိုးတော်ဘုရားလက်ထက် ၁၇၈၃ ခုနှစ်တွင် တောင်တွင်းကြီးမြို့စစ်တမ်းကို မြို့သူကြီး ဦးရန်ကင်းက ဆက်သွင်းခဲ့သည်။ ယင်းနောက် သားဖြစ်သူ ဦးအိုက မြို့သူကြီးအဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သည်။ မြို့သူကြီးဦးအိုလက်ထက်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ဦးရွှေရန်အား အစားထိုးခန့်ထားခဲ့သည်။ မြို့သူကြီး ဦးရွှေရန်သည် ၁၈၁၄ ခုနှစ်တွင် အုတ်ကျောင်းဆရာတော်အား တောင်တွင်းကြီးမြို့သမိုင်း ရေးသားပြုစုပေးရန် လျှောက်ထားခဲ့သည်။
<ref>{{cite book |author=တင်နိုင်တိုး|date= စက်တင်ဘာ ၂၀၁၃ |title= မြန်မာပြည်တစ်ခွင် လမ်းညွှန်|publisher= မဇ္စျိမစာပေ|page= ၁၂၂}}</ref>
==ကိုးကား==
{{reflist}}
*မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)
<br />
{{မကွေးတိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]
[[Category:မကွေးခရိုင်]]
| |||