ရုံးပတီပင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

infobox
စာကြောင်း ၁ -
{{taxobox
==ရုံးပတီပင်==
|name = ''Abelmoschus esculentus''
ရုံးပတီပင်ကို ရုက္ခဗေဒ အလိုအရ ဟိဗိစကပ် အက်စကူ
|image = Hong Kong Okra Aug 25 2012.JPG
လင်တပ်ဟု ခေါ်သည်။
|image_caption = ဟောင်ကောင်တွင် ပေါက်နေသော ရုံးပသီပင်
|image2 = Ladies' Finger BNC.jpg
|image2_caption = '''ရုံးပသီသီးအား ထောင်လိုက်ဖြတ်ထားပုံ'''
|regnum = Plantae
|unranked_divisio = Angiosperms
|unranked_classis = Eudicots
|unranked_ordo = Rosids
|ordo = Malvales
|familia = Malvaceae
|genus = ''Abelmoschus''
|species = '''''A. esculentus'''''
|binomial = ''Abelmoschus esculentus''
|binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|L.]]) [[Conrad Moench|Moench]]
| range_map = Okraoutput.png
| range_map_width =
| range_map_alt = Map showing worldwide okra production
| range_map_caption = Worldwide okra production
|synonyms =
*''Abelmoschus bammia'' <small>Webb</small>
*''Abelmoschus longifolius'' <small>(Willd.) Kostel.</small>
*''Abelmoschus officinalis'' <small>(DC.) Endl.</small>
*''Abelmoschus praecox'' <small>Sickenb.</small>
*''Abelmoschus tuberculatus'' <small>Pal & Singh</small>
*''Hibiscus esculentus'' <small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small>
*''Hibiscus hispidissimus'' <small>A.Chev.</small> nom. illeg.
*''Hibiscus longifolius'' <small>Willd.</small>
*''Hibiscus praecox'' <small>Forssk.</small>
|synonyms_ref = <ref>{{cite web
|url=http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2609574
|title=The Plant List: A Working List of All Plant Species
|accessdate=3 October 2014}}</ref>
}}
'''ရုံးပသီပင်''' ({{lan-en|Okra}} အား အင်္ဂလိပ်စကားပြောသော နိုင်ငံအများစုတွင် ''ladies' fingers'' ဟု ခေါ်ဆိုကြပြီး ပန်းပွင့်သော အပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ရုံးပသီပင်၏ မူလဒေသများမှာ အနောက်အာဖရိက၊ အီသီယိုပီယားနှင့် တောင်အာရှတို့ ဖြစ်သည်။
ယင်းအပင်သည် ပူနွေးစိုစွတ်သော ရာသီရှိသည့် ကမ္ဘာအနှံ့တွင် ပေါက်ရောက်သည်။<ref name="Lost Crops">{{cite book|author=National Research Council|title=Lost Crops of Africa: Volume II: Vegetables|url=http://books.nap.edu/openbook.php?record_id=11763|accessdate=2008-07-15|series=Lost Crops of Africa|volume=2|date=2006-10-27|publisher=National Academies Press|isbn=978-0-309-10333-6|chapter=Okra|chapterurl=http://books.nap.edu/openbook.php?record_id=11763&page=287}}</ref>
 
ရုံးပတီပင်ကို ရုက္ခဗေဒ အလိုအရ ဟိဗိစကပ် အက်စကူအက်စကူလင်တပ်ဟု ခေါ်သည်။
ရုံးပတီစေ့များကို မိုးမစမီ မေလ၊ သို့မဟုတ် ဇွန်လဆန်းစ
လောက်တွင် စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ အစေ့များကို မစိုက်ပျိုးမီ မြေ
များကို ဆွ၍ မြေပေါင်ဖြစ်အောင် ပြုပြင်ပေးသင့်သည်။ ထို
မြေပေါင်၏ အကျယ်ကို နှစ်ပေမျှ ထားသင့်၍ မြေဘောင်တစ်ခု
နှင့် တစ်ခုကို တစ်ပေစီ ခြားထားသင့်သည်။သို့မဟုတ် ခြောက်
လက်မနက်သည့် ကျင်းများကို တူး၍ စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ အစေ့
များကို ဆွထားသည့် မြေကြီးတွင် တင်ရုံသာသာမျှ ထားရ
သည်။ တစ်စေ့နှင့် တစ်စေ့ကို နှစ်ပေမျှစီ ခြား၍ စိုက်သင့်
သည်။ ထိုနောက် အစေ့များပေါ်တွင် မြေဆီလွှာ၊ သို့မဟုတ်
နွားချေး မြေ0x100သဇာဖြင့်ဖုံး၍ ရေလောင်းပေးရသည်။ ထိုနောက်
တွင် ရေကို ရက်သတ္တပတ်အတွင်းနှစ်ကြိမ်၊ သို့မဟုတ်သုံးကြိမ်
မျှသာ လောင်းပေးရလေသည်။ ရုံးပတီသီး ၁ဝဝ ရှိ အစေ့
များကို မြေဧက တစ်ဧကတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်လေသည်။ အပင်
ကလေးများ သုံးလက်မခန့် ကြီးမြင့်လာသောအခါ တစ်ပင်နှင့်
တစ်ပင် တစ်တောင်ခန့် ကွာ၍ ပေါက်နိုင်စေရန်နှင့် သန်စွမ်း
ကြီးထားသော အပင်များသာ ကျန်ခဲ့စေရန် အပင်များကို ပါး
ပေးရသည်။ ရုံးပတီပင်ကလေးများ ရှစ်လက်မခန့် မြင့်လာကြ
သောအခါတွင် အပင်ကလေးများ၏ အခြေတွင် ပြာများဖြစ်စေ၊
နွားချေးများ ဖြစ်စေ၊ ထိုနှစ်မျိုး ရောထားသည်ကို ဖြစ်စေ
ဖြူးသိပ်၍ ပေးရသည်။ အပင်ကလေးများ နှစ်ပေမျှ မြင့်လာကြ
သောအခါတွင် အပင်ကလေးများ၏ ခေါင်ညွန့်များကို နှိမ်ပေး
ရသည်။ အပွင့်များ ပွင့်လာသောအခါတွင် ရေများများ လောင်း
ပေးရသည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ပိုးကောင်များ ကျရောက်လာ
တတ်သည်။ ပိုးကောင်များ ကျရောက်လာသည်ကို တွေ့လျှင်
ပြာများဖြင့် ဖြူးပေးလျှင် အပင်များ ကောင်းလာသည်ကို တွေ့
နိုင်ပေသည်။ ငှက်စာသော်ဖြစ်သော လက်ဦးသီးများသည်
စိုက်ပြီးနောက် သုံးလခန့် ကြာသည်တွင် ခူးယူစားသုံးနိုင်
လောက်အောင် ကြီးထွားလာကြသည်။
 
ရုံးပတီစေ့များကို မိုးမစမီ မေလ၊ သို့မဟုတ် ဇွန်လဆန်းစလောက်တွင် စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ အစေ့များကို မစိုက်ပျိုးမီ မြေများကို ဆွ၍ မြေပေါင်ဖြစ်အောင် ပြုပြင်ပေးသင့်သည်။ ထိုမြေပေါင်၏ အကျယ်ကို နှစ်ပေမျှ ထားသင့်၍ မြေဘောင်တစ်ခု
ရုံးပတီသီးကို မီးကင်၍၎င်း၊ ရေနွေးဖျော၍၎င်း ငါးပိရည်
နှင့် တစ်ခုကို တစ်ပေစီ ခြားထားသင့်သည်။သို့မဟုတ် ခြောက်လက်မနက်သည့် ကျင်းများကို တူး၍ စိုက်ပျိုးသင့်သည်။ အစေ့များကို ဆွထားသည့် မြေကြီးတွင် တင်ရုံသာသာမျှ ထားရသည်။ တစ်စေ့နှင့် တစ်စေ့ကို နှစ်ပေမျှစီ ခြား၍ စိုက်သင့်သည်။ ထိုနောက် အစေ့များပေါ်တွင် မြေဆီလွှာ၊ သို့မဟုတ် နွားချေး မြေ0x100သဇာဖြင့်ဖုံး၍ ရေလောင်းပေးရသည်။ ထိုနောက်တွင် ရေကို ရက်သတ္တပတ်အတွင်းနှစ်ကြိမ်၊ သို့မဟုတ်သုံးကြိမ်မျှသာ လောင်းပေးရလေသည်။ ရုံးပတီသီး ၁ဝဝ ရှိ အစေ့များကို မြေဧက တစ်ဧကတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်လေသည်။ အပင်
နှင့် တို့စားကြ၏။ သနပ်လုပ်၍လည်း စားကြ၏။ ကြော်ချက်
ကလေးများ သုံးလက်မခန့် ကြီးမြင့်လာသောအခါ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် တစ်တောင်ခန့် ကွာ၍ ပေါက်နိုင်စေရန်နှင့် သန်စွမ်းကြီးထားသော အပင်များသာ ကျန်ခဲ့စေရန် အပင်များကို ပါးပေးရသည်။ ရုံးပတီပင်ကလေးများ ရှစ်လက်မခန့် မြင့်လာကြ
ချက်၍လည်း စားကြ၏။ထိုပြင် ဟင်းချိုချက်၍၎င်း၊ ခရမ်းသီး၊
သောအခါတွင် အပင်ကလေးများ၏ အခြေတွင် ပြာများဖြစ်စေ၊ နွားချေးများ ဖြစ်စေ၊ ထိုနှစ်မျိုး ရောထားသည်ကို ဖြစ်စေ ဖြူးသိပ်၍ ပေးရသည်။ အပင်ကလေးများ နှစ်ပေမျှ မြင့်လာကြ
အာလူး၊ ပဲသီး စသည်တို့နှင့် ရောနှောကာ ချဉ်ရေဟင်းချက်၍
သောအခါတွင် အပင်ကလေးများ၏ ခေါင်ညွန့်များကို နှိမ်ပေးရသည်။ အပွင့်များ ပွင့်လာသောအခါတွင် ရေများများ လောင်းပေးရသည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ပိုးကောင်များ ကျရောက်လာတတ်သည်။ ပိုးကောင်များ ကျရောက်လာသည်ကို တွေ့လျှင်
၎င်း စားကြသည်။
ပြာများဖြင့် ဖြူးပေးလျှင် အပင်များ ကောင်းလာသည်ကို တွေ့နိုင်ပေသည်။ ငှက်စာသော်ဖြစ်သော လက်ဦးသီးများသည် စိုက်ပြီးနောက် သုံးလခန့် ကြာသည်တွင် ခူးယူစားသုံးနိုင်လောက်အောင် ကြီးထွားလာကြသည်။
 
ရုံးပတီသီးကို မီးကင်၍၎င်း၊ ရေနွေးဖျော၍၎င်း ငါးပိရည်နှင့် တို့စားကြ၏။ သနပ်လုပ်၍လည်း စားကြ၏။ ကြော်ချက် ချက်၍လည်း စားကြ၏။ထိုပြင် ဟင်းချိုချက်၍၎င်း၊ ခရမ်းသီး၊ အာလူး၊ ပဲသီး စသည်တို့နှင့် ရောနှောကာ ချဉ်ရေဟင်းချက်၍၎င်း စားကြသည်။
မြန်မာဆေးကျမ်းအလိုအားဖြင့် ရုံးပတီသီးသည် ကျိချွဲ၏။
 
လေ၊ သလိပ်ကို ပျက်စေတတ်၏။အကြောအခြင်တို့ကို လေးလံ
တောင့်တင်းစေတတ်၏ဟုမြန်မာဆေးကျမ်းအလိုအားဖြင့် ရုံးပတီသီးသည် ကျိချွဲ၏။ လေ၊ သလိပ်ကို ပျက်စေတတ်၏။အကြောအခြင်တို့ကို လေးလံတောင့်တင်းစေတတ်၏ဟု ဆိုလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၁)</ref>
 
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
<references/>
 
[[Category:အပင်]]