ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီးNo edit summary |
+criteria |
||
စာကြောင်း ၆ -
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအထိ [[နိုင်ငံအလိုက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ ဇယား|၁၀၇၃ နေရာ]]ကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်ကာ ၁၆၇ နိုင်ငံရှိ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၈၃၂ နေရာ၊ သဘာဝနေရာ ၂၀၆ ခုနှင့် အရောအနှောနေရာ ၃၅ ခု ပါဝင်သည်။<ref name="list">[http://whc.unesco.org/en/list//en/news/1049/en/list World Heritage List], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref><ref name="New sites">[http://whc.unesco.org/en/news/1049 Sites in Germany and Italy bring to 19 the number of sites inscribed on the World Heritage List this year], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref> နိုင်ငံအလိုက် နေရာများအရ အီတလီနိုင်ငံသည် [[အီတလီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာပေါင်း ၅၃]] ဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိကာ၊ ယင်းနောက်တွင် [[တရုတ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|တရုတ်နိုင်ငံ]] (၅၂)၊ [[စပိန်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|စပိန်နိုင်ငံ]] (၄၆)၊ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] (၄၃)၊ [[ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ဂျာမနီနိုင်ငံ]] (၄၂)၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] (၃၆)၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ]] (၃၄) နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]နှင့် [[ဗြိတိသျှ ပင်လယ်ရပ်ခြား နယ်မြေများ]]မှ (၃၁)ခု အသီးသီးဖြစ်သည်။
==ရွေးချယ်မှု စံညွှန်း==
၂၀၀၄ ခုနှစ်အထိ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များအတွက် စံညွှန်း ခြောက်ခုနှင့် သဘာဝအမွေအနှစ်များအတွက် စံညွှန်း လေးခု ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ယင်းတို့ကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲခဲ့ကာ လက်ရှိတွင် တပေါင်းတည်း စံနှုန်း ဆယ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ အဆိုပြုသော နေရာများသည် "ကမ္ဘာ့တန်ဖိုးထားချက်များ" (outstanding universal value) ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ပြီး စံညွှန်း ဆယ်ခုအနက် တစ်ခုနှင့် ကိုက်ညီရမည် ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/criteria/|title=Criteria for Selection|publisher=World Heritage|accessdate=14 October 2006|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160612152223/http://whc.unesco.org/en/criteria/|archivedate=12 June 2016|df=dmy-all}}</ref> ယင်းစံညွှန်းများကို စတင်ဖန်တီးစဉ်မှစ၍ ပြင်ဆင်ခြင်း/ဖြည့်စွက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။
===ယဉ်ကျေးမှု စံညွှန်း===
[[File:Taj Mahal 2012.jpg|thumb|Site#252: ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်နေရာတစ်ခု ဖြစ်သော [[တာ့ဂျ်မဟာရ်]]]]
<ol type="i">
<li>"ဖန်တီးနိုင်သော လူသားတို့၏ အပြောင်မြောက်ဆုံး လက်ရာကို ကိုယ်စားပြုမှုကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုအတွင်း မြင့်မားသည့် အသိဉာဏ်ရှိ၍ အနုပညာလက်ရာမြောက်မှု၊ အတတ်ပညာပိုင်း (သို့မဟုတ်) နည်းပညာဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုတို့ဖြင့် သက်သေပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"အချိန်ကာလတစ်ခုအတွင်း ဗိသုကာဆိုင်ရာ၊ နည်းပညာဆိုင်ရာ အထိမ်းအမှတ် အနုပညာလက်ရာဆိုင်ရာတို့အား လူသားတို့ ဖန်တီးထားမှုနှင့်အတူ မြို့ပြတည်ထောင်ထားမှု၊ မြေပြင်ရှုခင်း အကွက်ချစီမံထားမှုတို့ကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"ယခုတိုင်တည်ရှိနေသော (သို့မဟုတ်) ပျောက်ကွယ်သွားသော မြို့ပြယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု (သို့မဟုတ်) ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့တစ်ခုတို့သည် ပြိုင်ဘက်ကင်း၍သော်လည်းကောင်း၊ ထူးခြားထင်ရှား၍သော်လည်းကောင်း သက်သေပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"လူ့ဘောင်သမိုင်းတွင် ပြောင်းလဲမှု အဆင့်ဆင့်ကို ဖော်ပြေပေးသည့် ထူးခြားထင်ရှားသော အဆောက်အဦ၊ ဗိသုကာနှင့် နည်းပညာတို့ ပေါင်းစည်းထားသည့် အဆောက်အဦတို့နှင့် မြေယာရှုခင်းပုံဖော်ထားမှုတို့ ရှိရမည်။"</li>
<li>"အထူးသဖြင့် နဂိုမူရင်းအခြေအနေအတိုင်း ပြန်လည်ပြင်ဆင်၍ မရနိုင်တော့သည့် လူ့ယဉ်ကျေးမှု (သို့မဟုတ်) လူသားနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် အပြန်အလှန်အကျိုးပြု ယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကို ပြဆိုနိုင်သော သာဓကများကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"တိတိကျကျ သို့မဟုတ် သေချာမှုရှိသည့် အထောက်အထားများပြနိုင်ပြီး ထူးခြားထင်ရှားသော ရိုးရာဓလေ့များ၊ အတွေးအခေါ်များ၊ ယုံကြည်မှုများ၊ အနုပညာလက်ရာများနှင့် စာပေဆိုင်ရာ လက်ရာများ ဖော်ပြနိုင်ရမည်"</li><ref>{{cite web|title=UNESCO World Heritage, The Criteria for Selection|url=http://whc.unesco.org/en/criteria/|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160612152223/http://whc.unesco.org/en/criteria/|archivedate=12 June 2016|df=dmy-all}}</ref>
</ol>
===သဘာဝ စံညွှန်း===
[[File:Zerbras drinking.jpg|250px|thumb|Site#156: သဘာဝ အမွေအနှစ်နေရာတစ်ခု ဖြစ်သော [[ဆာရန်ဂတီ အမျိုးသားဥယျာဉ်]]]]
[[File:Machu Picchu (2406619740).jpg|250px|thumb|Site#274: ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သဘာဝ ပေါင်းစပ်နေသော အမွေအနှစ်နေရာတစ်ခု ဖြစ်သော [[မာချူးပီချူး|မာချူးပီချူး သမိုင်းဝင် ဘေးမဲ့တော]]]]
<ol type="i" start="7">
<li>"အနုပညာရသ ခံစားမှုပါဝင်ပြီး အရေးပါ၍ ထူးခြားစွာ သဘာဝအလှတရားရှိသည့် နေရာဒေသများဖြင့် သက်သေပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ် သို့မဟုတ် ထူးခြားထင်ရှားသည့် ဘူမိဖြစ်စဉ် သို့မဟုတ် မြေမျက်နှာသွင်ပြင်တို့ ပေါ်ထွန်းမှုတို့ ပါဝင်သည့် ကမ္ဘာမြေသမိုင်းနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အရာများကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"အပင်နှင့် သတ္တဝါအုပ်စုတို့နှင့် ပင်လယ်ဂေဟစနစ်၊ ကမ်းရိုးတန်းဂေဟစနစ်၊ ရေချိုဂေဟစနစ်၊ ကုန်းတွင်းပိုင်းဂေဟစနစ်တို့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲတိုးတက်မှုဖြစ်စဉ်တို့ ပါဝင်သည့် ကုန်းမြေနယ်နိမိတ်ဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်။"</li>
<li>"ထိန်းသိမ်းရေးရှုထောင့်မှ လည်းကောင်း၊ သိပ္ပံနည်းပညာရှုထောင့်မှ လည်းကောင်း ကမ္ဘာ့လူသားများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အထင်ကရ တန်ဖိုးရှိနေသည့် အခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော မျိုးစိတ်များ ပါဝင်သည့် ဇီဝမျိုးကွဲများ၏ မူရင်းအနေအထားအတိုင်း ထိန်းသိမ်းပြုပြင်စောင့်ရှောက်ခြင်းအတွက် အရေးပါဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံးသော သဘာဝမှီတင်းနေထိုင်မှုတို့ကို ဖော်ပြနိုင်ရမည်။"</li>
</ol>
== အချက်အလက်များ ==
| |||