မဟာ ဘယ်ရီယာ သန္တာကျောက်တန်းကြီး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''မဟာ ဘယ်ရီယာ သန္တာကျောက်တန်းကြီး''' (Great Barrier Reef) သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးသော [[သန္တာကျောက်တန်း]]ကြီးဖြစ်သည်။<ref name = UNEP>{{cite web|author=UNEP World Conservation Monitoring Centre |year=1980|title=Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area|url=http://www.unep-wcmc.org/protected_areas/data/wh/gbrmp.html|publisher=Department of the Environment and Heritage|accessdate=14 March 2009 |archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20080511100752/http://www.unep-wcmc.org/protected_areas/data/wh/gbrmp.html |archivedate = 11 May 2008}}</ref><ref name = GBRWHV>{{cite web|title=The Great Barrier Reef World Heritage Values|url=http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/great-barrier-reef/values.html |accessdate=3 September 2008}}</ref> သန္တာကျောက်တန်းပေါင်း ၂၉၀၀ ကျော်နှင့် မိုင်ပေါင်း ၁၆၀၀ (ကီလိုမီတာ ၁၆၀၀) မျှ ရှည်လျားသော ဒေသတွင် ဖြန့်ကျက်တည်ရှိနေသော သန္တာကျွန်းပေါင်း ၉၀၀ ကျော် ပါဝင်ပြီး ဧရိယာ စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၁၃၃,၀၀၀ မိုင် (၃၄၄,၀၀၀ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) မျှ ကျယ်ဝန်းသည်။<ref>{{cite web|author=Fodor's|title=Great Barrier Reef Travel Guide|url=http://www.fodors.com/miniguides/mgresults.cfm?destination=great_barrier@230&cur_section=ove|accessdate=8 August 2006}}</ref><ref name = 1975review>{{cite web|author=Department of the Environment and Heritage|title=Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975|url=http://www.deh.gov.au/coasts/publications/gbr-marine-park-act.html|accessdate=2 November 2006|archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20061018005108/http://www.deh.gov.au/coasts/publications/gbr-marine-park-act.html |archivedate = 18 October 2006|deadurl=yes}}</ref> သန္တာကျောက်တန်းကြီးသည် [[ဩစတေးလျနိုင်ငံ]] အရှေ့မြောက်ပိုင်း [[ကွင်းစလန်ပြည်နယ်]]၏ ကမ်းလွန် [[သန္တာပင်လယ်]]တွင် တည်ရှိသည်။

မဟာ ဘယ်ရီယာ သန္တာကျောက်တန်းကြီးကို အာကာသမှပင် တွေ့မြင်နိုင်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် သက်ရှိတို့ ဆောက်လုပ်သော အကြီးဆုံးသော တည်ဆောက်မှု ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.ga.gov.au/media/releases/2002/1013133456_20385.jsp |title=Great Barrier Reef: no buried treasure |author=Sarah Belfield |publisher=Geoscience Australia (Australian Government) |date=8 February 2002 |accessdate=11 June 2007 |archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20071001045912/http://www.ga.gov.au/media/releases/2002/1013133456_20385.jsp <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 1 October 2007 }}</ref> ထိုသန္တာကျောက်တန်းကြီးကို ဘီလီယံပေါင်း မြောက်များစွာသော ကိုရယ်လ် ပေါ်လစ်ပ် (coral polyps) ခေါ် သန္တာကောင် ကလေးများက တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name=billions>{{cite news |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m1590/is_1_57/ai_65370824 |author=Sharon Guynup |date=4 September 2000 |publisher=Science World|title=Australia's Great Barrier Reef |accessdate=11 June 2007}}</ref> ထိုနေရာတွင် သက်ရှိပေါင်း မြောက်များစွာတို့ နေထိုင်ရန် အထောက်အကူဖြစ်ပြီး ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် [[ယူနက်စကို]]မှ [[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ]] အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။<ref name="UNEP"/><ref name="GBRWHV"/> စီအင်န်အင်န် သတင်းဌာနမှ ထိုနေရာကို [[ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်များ#သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပျက်နေသော ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်ခုနစ်ပါး|ကမ္ဘာ့ သဘာဝ အံ့ဖွယ် ခုနစ်ပါး]] စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ကွင်းစလန်း အမျိုးသား ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး အဖွဲ့မှ ကွင်းစလန်းပြည်နယ်၏ သင်္ကေတအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။