အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ

(သဿတ ဥစ္ဆေဒ-တို့တွင် တစ်ခုခုသော-) အစွန်း-အဖို့-ကို စွဲယူတတ်-စွဲယူစေတတ်-သော အယူ၊ အန္တဂ္ဂါဟိက အယူ။

အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ-၅၀

ယင်းသည် (၁) ရူပက္ခန္ဓာ, (၂) ဝေဒနာက္ခန္ဓာ, (၃) သညာက္ခန္ဓာ, (၄) သင်္ခါရက္ခန္ဓာ, (၅) ဝိညာဏက္ခန္ဓာသည် လောကဟု ခေါ်ဆိုသော အတ္တလည်း မည်၏ မြဲလည်း မြဲ၏ဟု “သဿတလောကကိုစွဲ၍ မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

ယင်း ခန္ဓာ ၅-ပါးသည်ပင် လောကဟု ခေါ်ဆိုသော အတ္တလည်း မည်၏၊ မြဲလည်း မမြဲဟု “အသဿတလောက”ကို စွဲ၍ မှားမှား ယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

ဘန်း ဆန်ကော ခွက်မျှလောက်သေး ငယ်သောအရပ်ကို— (၁) အညိုရောင် “နီလ”ကသိုဏ်း, (၂) အရွှေရောင် “ပီတ” ကသိုဏ်း (၃) အနီရောင် “လောဟိတ” ကသိုဏ်း, (၄) အဖြူရောင် “ဩဒါတ” ကသိုဏ်း, (၅) အရောင် အလင်း သို့မဟုတ်-အာလောကကသိုဏ်းသို့ မဟုတ်-တေဇောကသိုဏ်း သို့မဟုတ်-ဩဒါတ ကသိုဏ်းအားဖြင့် အာရုံပြု၍ ဖြန့်သောသူသည် “လောကသည် အဆုံးရှိ၏၊ ထက်ဝန်းကျင် အပိုင်းအခြားရှိ၏”ဟု ထင်မှတ်၍ “ဖြန့်အပ်သော ကသိုဏ်းရုပ်သည် အာရုံဝတ္ထုလည်း မည်၏၊ လောကလည်း မည်၏၊ ဖြန့်ကြောင်း ဖြစ်သော စိတ်သည် အတ္တလည်း မည်၏၊ လောကလည်း မည်၏”ဟုမှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း, သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

ကောက်နယ်တလင်းမျှလောက် ကြီးမားသောအရပ်ကို ယင်း-ကသိုဏ်း ၅-မျိုးဖြင့်သာ အာရုံပြု၍ ဖြန့်သောသူသည် “လောကသည် အဆုံးအပိုင်းအခြားမရှိ”ဟု မှတ်ထင်၍ “ဖြန့်အပ်သော ကသိုဏ်းရုပ်သည် အာရုံဝတ္ထုလည်း မည်၏၊ လောကလည်း မည်၏၊ ဖြန့် ကြောင်းဖြစ်သော စိတ်သည် အတ္တလည်း မည်၏၊ လောကလည်း မည်၏”ဟု မှားမှား ယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိက-ဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

ဇီဝ-ခေါ်သော အသက်ကောင် လိပ်ပြာကောင်သည် သရီရ-ခေါ်သောကိုယ်နှင့် မကွဲ မပြား တသားတည်းဖြစ်သည်, ခွဲခြားမရဟု အယူရှိသောသူသည် “ယင်း-ခန္ဓာ ၅-ပါးသည် ဇီဝ-ခေါ်သောအသက်ကောင် လိပ်ပြာကောင်လည်း မည်၏၊ သရီရ-ခေါ်သော ကိုယ်လည်း မည်၏”ဟု မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူ ဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

ဇီဝ-ခေါ်သော အသက်ကောင် လိပ်ပြာကောင်နှင့် သရီရ-ခေါ်သော ကိုယ်သည် တခြားစီပင်ဖြစ်သည်ဟု အယူရှိသော သူသည် “ယင်း-ခန္ဓာ ၅-ပါးဟူသော သရီရသည် ဇီဝ မဟုတ်၊ ခန္ဓာ ၅-ပါးဟူသော ဇီဝသည်လည်း သရီရမဟုတ် သရီရနှင့် ဇီဝသည် တခြားစီပင် ဖြစ်သည်”ဟု မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

“သတ္တဝါ သေလွန်ပြီးနောက် ဖြစ်သေးသည်”ဟု အယူရှိသောသူသည် “ယင်း-ခန္ဓာ ၅-ပါးသည် ဤ ပစ္စုပ္ပန် လောက၌သာလျှင် သေဆုံး ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ သတ္တဝါသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက်စီးပြီးနောက် မစုတေပဲ အမြဲလည်း တည်နေရ၏၊ အဥပေါက် “အဏ္ဍဇ” သတ္တဝါမျိုး, အအိမ်ပေါက် “ဗလာဗုဇ” သတ္တဝါ မျိုးအနေဖြင့်လည်းဖြစ်ပေါ်ရ၏ အညှိပေါက် “သံသေဒဇ” သတ္တဝါမျိုး, ဥပပတ် “ဩပပါတိက” သတ္တဝါမျိုး အနေဖြင့်လည်း ဖြစ်ပွါးရ၏”ဟု မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း, သုံးသပ်သောအားဖြင့်ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

“သတ္တဝါသေလွန်ပြီးနောက် မဖြစ်တော့လတ္တံ့”ဟု အယူရှိသောသူသည် “ယင်း-ခန္ဓာ ၅-ပါးသည် ဤပစ္စုပ္ပန်လောက၌ပင်လျှင် ဆုံး ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ကိုယ်ခန္ဓာ ပျက်စီးပြီးနောက် မဆက်စပ်တော့ပဲ ပြတ်စဲ ပျက်စီးရ၏”ဟု မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

“သတ္တဝါ သေလွန်ပြီးနောက် အသစ်ဖြစ်သော အသက်ကောင်လိပ်ပြာကောင်ရှိသဖြင့် ဖြစ်လည်း ဖြစ်၏ ရှေးဘဝ၌ဖြစ်သော အသက်ကောင် လိပ်ပြာကောင် မရှိသဖြင့် မဖြစ်လည်းမဖြစ်”ဟု အယူရှိသောသူသည် “ယင်း ခန္ဓာ ၅-ပါးသည် ဤပစ္စုပ္ပန်လောက၌ပင်လျှင် သေဆုံး ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ သတ္တဝါသေလွန်ပြီးနောက် ဖြစ်လည်းဖြစ်၏ မဖြစ်လည်း မဖြစ်”ဟု မှားမှားယွင်းယွင်း နှလုံးသွင်း, သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိကဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး,

“သူတစ်ပါးတို့ မေးမြန်း စိစစ်မည့်ဘေးမှ ကြောက်ရွံ့ခြင်း, စကားပြော ချွတ်ချော် မှားယွင်းသွားမည့်ဘေးမှ ကြောက်ရွံ့ခြင်း, ဉာဏ်ပညာ နုံ့နှေးခြင်း, တွေဝေ ထိုင်မှိုင် ခြင်းတို့ကြောင့် သတ္တဝါသေလွန်ပြီးနောက် ဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်, မဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်”ဟု အယူရှိသောသူသည်—(၁) ရူပက္ခန္ဓာ, (၂) ဝေဒနာက္ခန္ဓာ, (၃) သညာက္ခန္ဓာ, (၄) သင်္ခါရက္ခန္ဓာ, (၅) ဝိညာဏက္ခန္ဓာ-သည် ဤပစ္စုပ္ပန်လောက၌ပင်လျှင် သေဆုံးပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ သတ္တဝါ သေလွန်ပြီးနောက် ဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်၊ မဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်-ဟု မှားမှားယွင်း ယင်း နှလုံးသွင်း သုံးသပ်သောအားဖြင့် ယူအပ်သော အယူဟူသော = အန္တဂ္ဂါဟိက ဒိဋ္ဌိ ၅-ပါး အားဖြင့် ၅၀-အပြားရှိ၏။