၂၀၁၉ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ရေကြီးမှု

၂၀၁၉ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအတွင်း မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တောင်ဘက်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သော ကရင်ပြည်နယ်မွန်ပြည်နယ်ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးများရှိ မြို့နယ်များတွင် ရေကြီးရေလျှံမှုများနှင့် မြေပြိုကျမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။[] ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် လူဦးရေ အနည်းဆုံး ၁၂၀၀၀ ကျော်ခန့် ဘေးဒုက္ခကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။[]

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် ဖြစ်ပေါ်သော မုန်တိုင်းငယ်အရှိန်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံအပြားတွင် မိုးရွာသွန်းခဲ့ကာ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နှင့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးများရှိ ဧရာဝတီမြစ်စစ်တောင်းမြစ်၊ ရွှေကျင်မြစ်၊ ပဲခူးမြစ်၊ ငဝန်မြစ်၊ ဘီးလင်းမြစ်၊ သံလွင်မြစ်သောင်ရင်းမြစ်များ စိုးရိမ်ရေအမှတ်ထက် ကျော်လွန်ခဲ့ကာ မြစ်ရေကြီးခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။[][][][]

ကရင်ပြည်နယ်

ပြင်ဆင်ရန်

ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း လူ ၂၂၀၀၀ ခန့် ရေဘေးကြုံတွေ့နေရသည်။[] သံလွင်မြစ်ရေ စိုးရိမ်ရေအမှတ်ထက် ကျော်လွန်ခဲ့သည့်အတွက် ကရင်ပြည်နယ်ရှိ နေရာအတော်များများတွင် ရေကြီးရေလျံမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဘားအံမြို့နယ်တွင် ရေဘေးစခန်း ၁၂ ခုခန့် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရသည်။[]

လှိုင်းဘွဲ့မြို့တွင် ရေကြီးမှုကြောင့် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့က မြို့မဈေးကို အရေးပေါ် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရသည်။[]

ထိုင်းမြန်မာ နယ်စပ် သောင်ရင်းမြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် မြဝတီခရိုင်အတွင်း ရေဘေးသင့်သူ ၄၀၀ ခန့် ရှိခဲ့သည်။[]

ကြာအင်းဆိပ်ကြီးမြို့တွင် ဩဂုတ် ၇ ရက်နေ့က ကုန်တင်ယာဉ်ငယ်တစ်စီး ရေစီးနှင့် မျောပါသည်အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူသေဆုံးမှု မရှိခဲ့ပေ။[]

မွန်ပြည်နယ်

ပြင်ဆင်ရန်

မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ် ၁၀ မြို့နယ်တွင် လူဦးရေ ၁၄၀၀၀ ခန့်[] ရေဘေးသင့်နေကာ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၆၀ ကျော် ဖွင့်လှစ်ထားခဲ့ရသည်။[] မွန်ပြည်နယ် ဘီးလင်းမြို့နယ်တွင် မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် ရထားလမ်းကို ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရသည်။ ဘီးလင်းမြို့နယ်အတွင်း ရေဘေးကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၃၇ ခုဖွင့်လှစ်ခဲ့ရပြီး လူဦးရေ ၇၀၀၀ ကျော် လာရောက်ခိုလှုံနေရသည်။[]

 
ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်နေ့က တွေ့ရသော မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သီရိမင်္ဂလာအိမ်ရာ

ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့ နံနက် ၂ နာရီဝန်းကျင်တွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များတွင် ရေကြီးခဲ့ကာ နေအိမ်များ နစ်မြုပ်ခဲ့သည်။ ရေကြီးမှုကြောင့် သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)ကို ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရသည်။[၁၀] ရေလွှမ်းမိုးမှုကြောင့် မော်လမြိုင်-ရန်ကုန် အဝေးပြေးကားလမ်း အချို့နေရာများတွင် လမ်းပိတ်ခဲ့ပြီး သောကြာနေ့ ညနေပိုင်းတွင် လမ်းတစ်ခြမ်း ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့သည်။[၁၀]

ရေးမြို့နယ် မန်ကျည်းကျေးရွာတွင် ရေကြီး မြေပြိုမှုကြောင့် ကွမ်းခြံတွင် နေထိုင်သူတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဒေသခံသတင်းများက ဖော်ပြခဲ့သည်။[၁၀] ရေးမြို့ ရန်ကြီးအောင်၊ ရန်မျိုးအောင်၊အောင်မင်္ဂလာ၊အောင်သုခ၊အောင်မေတ္တာ၊ သီရိနန္ဒာ ရပ်ကွက်များနှင့် ကျောင်းရွာ၊ ချောင်းတောင်ကျေးရွာများ ရေနစ်မြုပ်ခဲ့ပြီ၊ ရေဘေးဒုက္ခသည် ၁၄၀၀ ကျော်ရှိကာ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်း ၃ ခု ဖွင့်ထားခဲ့ရသည်။[၁၀]

 
သဲဖြူကုန်းရွာရှိ မြေပြိုမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သော နေရာ

ပေါင်မြို့နယ်သဲဖြူကုန်းကျေးရွာတွင် ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က မိုးများပြီး မလတ်တောင်ပြိုကျမှုကြောင့် တောင်ခြေရှိ နေအိမ် ၁၁ လုံးနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်း ၁ ကျောင်း မြေပိခဲ့သလို[၁၁]အဝေးပြေးကားလမ်းပေါ်တွင် ရေကျချိန်စောင့်ဆိုင်းနေသော ခရီးသွားကားအချို့လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။[၁၂] အသက်ရှင်လျက် ၄၃ ဦးကို ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့ပြီး[၁၃] ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ရှာဖွေရှင်းလင်းရေး ရပ်နားခဲ့ပြီးနောက် သေဆုံးသူရုပ်အလောင်း ၆၉ ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကာ ဆေးရုံတွင် တစ်ဦးကွယ်လွန်ခဲ့သောကြောင့် သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၇၀ ဦးရှိခဲ့သည်။[၁၄]

ပေါင်မြို့နယ်၊ မုတ္တမ နယ်မြေရဲစခန်းနှင့် တိုက်နယ်ဆေးရုံများတွင် ရေဝင်ခဲ့သောကြောင့် ဆေးရုံမှ လူနာများကို ကယ်ဆယ်ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။[၁၁]

သံဖြူဇရပ်နှင့် ရေးမြို့နယ်အကြား ကားလမ်းရေကျော်နေသောကြောင့် လမ်းပိတ်ထားခဲ့ရသည်။[၁၁]

 
ကလော့ရွာတွင် မြေပြိုမှုကြောင့် နေအိမ်များ ပျက်စီးခဲ့သည်။

ချောင်းဆုံမြို့နယ် ကလော့ကျေးရွာတွင် ဩဂုတ် ၁၀ ရက် နံနက် ၁၀ နာရီခန့်က မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် တောင်ကမ်းပါးယံပြိုကျမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကာ နေအိမ် သုံးလုံးပြိုကျပျက်စီးမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူတစ်ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သလို အပြိုင်ကျေးရွာတွင်လည်း တောင်နံရံ ထပ်မံပြိုကျမှုကြောင့် နေအိမ်တစ်လုံး၏ အနောက်ဆောင်ပြိုကျခဲ့သည်။[၁၃]

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး

ပြင်ဆင်ရန်
 
ရေးမြို့နှင့် ထားဝယ်မြို့အကြား မလွဲတောင်လမ်းပိုင်းတစ်နေရာတွင် မြေပြိုကျထားပုံ

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် မွန်ပြည်နယ်နယ်စပ်ရှိ မလွှဲတောင်ပေါ်မှ ထားဝယ်-ရေးလမ်းပိုင်း မိုင်တိုင် ၇၉ တွင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်း၍ ရေတိုက်စားမှုကြောင့် ကားလမ်းပြိုကျကာ ဆက်သွယ်ရေးပြတ်တောက်သွားခဲ့သည်။[၁၅] ယင်းမြေပြိုမှုကြောင့် လူငယ်နှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး[၁၆] လမ်းပိုင်းတွင် ကုန်တင်ယာဉ်အစီး ၇၀ ခန့်နှင့် လူ ၁၀၀ ကျော် ပိတ်မိနေခဲ့သည်။

လောင်းလုံမြို့နယ် ကြက်လွှတ်ရွာရှိ ရှင်ကိုးရှင်သမိုင်းဝင် ရှင်မော်ဘုရားတွင် ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်နေ့က မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် တောင်နံရံမြေပြိုကျမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကာ တောင်ပေါ်ရှိ လူ ၂၁ ဦး ပိတ်မိနေခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ပိတ်မိနေသူအားလုံးအား ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။[၁၇]

တနင်္သာရီမြို့နယ်တွင် မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် လူ ၂၃၀၀၀ ကျော် ရေဘေးသင့်ခဲ့ပြီး လူ ၇၀၀၀ ကျော်ကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးခဲ့ရသည်။[၁၈]

ထားဝယ်ဒေသတွင် မိုးသည်းထန်စွာ ဆက်တိုက်ရွာသွန်းမှုကြောင့် ထားဝယ်လောင်းလုံရေဖြူနှင့် သရက်ချောင်းမြို့နယ်များတွင် ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့် မြေပြိုမှုများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။[၁၅]

  1. Floods Displace Scores Across S. MyanmarThe Irrawaddy (၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ 10 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. Sam Aung Moon (၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ 'Everything is gone': Dozens dead, missing after Myanmar landslideReuters။ 10 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  3. မဆုမွန် (၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မုတ်သုံမိုးကြောင့် မြစ်ကမ်းဘေးမြေပြိုမှုနဲ့ရေကြီးမှု အန္တရာယ်များဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း။ 9 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  4. ၄.၀ ၄.၁ ၄.၂ ထက်အောင်ခန့် (၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မွန်-ကရင်နဲ့ ပဲခူးမှာ မြစ်ရေလျှံဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း။ 8 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. ၅.၀ ၅.၁ ၅.၂ မအေးအေးမာ (၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ကရင်ဒေသတချို့ ရေဘေးရှောင်ပြောင်းရွှေ့ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း။ 4 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  6. လဲ့လဲ့ (၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ကရင်နှင့် ပဲခူးတွင် ရေကြီးမှုအန္တရာယ် ပိုဆိုးလာနိုင်ဟု ဒေါက်တာ ထွန်းလွင် ပြော။ ဧရာဝတီ သတင်းဌာန။ 8 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  7. ၇.၀ ၇.၁ စိုးမင်းထိုက်၊ စည်သူ (၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီဒေသတို့တွင် စာသင်ကြားမှုရပ်နားထားသည့် စာသင်ကျောင်းပေါင်း ၇၀ ကျော်ရှိပြီး သေဆုံးသူစာရင်း၌ ကျောင်းသားကျောင်းသူ ၁၆ ဦးပါဝင်။ Eleven Media။ ၁၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  8. ထွန်းထွန်းမင်း (၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ကရင်နှင့် မွန်ပြည်နယ် ရေကြီးမှုကြောင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု ရပ်တန့်နေ၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ။ 10 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  9. သဇင်လှိုင် (၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မွန်၊ ကရင်နှင့် တနင်္သာရီ တို့တွင် မိုးပိုဦးမည်။ ဧရာဝတီ သတင်းဌာန။ 10 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  10. ၁၀.၀ ၁၀.၁ ၁၀.၂ ၁၀.၃ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် (၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မွန်ပြည်နယ်ရေဘေး စိတ်မချရသေးဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း။ 10 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  11. ၁၁.၀ ၁၁.၁ ၁၁.၂ မလတ်တောင်မြေပြိုမှု- ရှာတွေ့တာ အနည်းဆုံး ၁၉ လောင်း ရှိနေပြီဘီဘီစီ မြန်မာပိုင်း (၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ 18 November 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  12. ဉာဏ်စိုးဝင်း (၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မလတ်တောင်ပြိုကျမှု သေဆုံးသူ ၃၀ ၏ ရုပ်အလောင်းများရှာဖွေတွေ့ရှိ။ ဧရာဝတီ သတင်းဌာန။ 11 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  13. ၁၃.၀ ၁၃.၁ ဘိုဘိုမြင့်၊ နေမျိုးဝင်း (၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မွန်ပြည်နယ်တွင် အဆိုးရွားဆုံး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည့် ပေါင်မြို့နယ် သဲဖြူကုန်းကျေးရွာရှိ မလတ်တောင်ပြိုကျမှုတွင် သေဆုံးသူ ၃၇ ဦးအထိ ရှိလာပြီး ရာသီဥတုဆိုးရွားပါက ဆက်ပြိုနိုင်ဟု သိရ။ Eleven Media။ 28 September 2020 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  14. သန္တာလှိုင် (၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ သဲဖြူကုန်းကျေးရွာ မြေပြိုနေရာတွင် ရှာဖွေရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းများပြီးစီး စုစုပေါင်းသေဆုံးသူ ၇၀ ဦးတွေ့ရှိ။ ၇ ရက်နေ့စဉ်သတင်းစာ။ 20 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  15. ၁၅.၀ ၁၅.၁ ဖြိုးဇင်(ထားဝယ်) (၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ထားဝယ်-ရေးလမ်းပိုင်းရှိ မလွှဲတောင်ပေါ်တွင် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်း၍ ရေတိုက်စာမှုကြောင့် ပေ ၁၀၀ အရှည်၊ ၃၅ ပေအကျယ် အောက်မြေကြီးက ပေ ၅၀ အနက် ပြတ်ကျသွားခဲ့ပြီး ဆက်သွယ်မှုပြတ်တောက်။ Eleven Media။ ၁၀ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  16. ဖြိုးဇင်(ထားဝယ်) (၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ မလွှဲတောင်ပေါ်မှ ထားဝယ်-ရေးလမ်းပိုင်းပြတ်ကျသွားခဲ့၍ သေဆုံးခဲ့သူနှစ်ဦး၏ ရုပ်အလောင်းများ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ပြတ်ကျခဲ့သည့်လမ်းပိုင်းတွင် ကုန်တင်ယာဉ်အစီး ၇၀ ခန့်နှင့် လူတစ်ရာကျော် ပိတ်မိနေ။ Eleven Media။ 14 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  17. စိုင်းကိုကိုထွန်း (၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ ရှင်မော်တောင်ပြိုကျမှုတွင် ပိတ်မိနေသူအားလုံးကို ကယ်တင်နိုင်၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ။ 14 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  18. စိုင်းကိုကိုထွန်း (၁၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၉)။ တနင်္သာရီမြို့နယ်တွင် လူနှစ်သောင်းကျော် ရေဘေးသင့်၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ။ 14 August 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ ၁၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။