၉၀၃၇၇ ဆဒ်နာ
၉၀၃၇၇ ဆဒ်နာ (သင်္ကေတ: .svg){kind=small}
)[၁၂] သည် နေအဖွဲ့အစည်း အပြင်နားရှိ ကြီးမားသော ဂြိုဟ်ငယ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ ယင်းသည် နေမှ ၈၆ astronomical unit (၁.၂၉×၁၀၁၀ ကီလိုမီတာ; ၈.၀×၁၀၉ မိုင်) အကွာသို့ (နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်ထက် ၃ ဆ ပိုမိုဝေးကွာ) ရောက်ရှိလျက်ရှိသည်။ ဆဒ်နာ၏ မျက်နှာပြင်သည် ရေ၊ မီသိန်း အစိုင်အခဲ နိုက်ထရိုဂျင်နှင့် ရေခဲများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိပြီး နေအဖွဲ့အစည်းရှိ အနီရောင် အသမ်းဆုံး အရာဝတ္ထုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယင်းသည် ဂြိုဟ်ပုတစ်ခုလည်း ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီး ဂြိုဟ်ရံလ မရှိပေ။[၁၃][၁၄]
 ဟာဘယ် အာကာသ တယ်လီစကုပ်မှ မြင်ရသော ဆဒ်နာ | |
| ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း [၁] | |
|---|---|
| ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ | Michael Brown Chad Trujillo David Rabinowitz |
| ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ | 14 November 2003 |
| အသံထွက် | /ˈsɛdnə/ |
အစွဲပြု၍ မှည့်ခေါ် | Sedna (Inuit goddess of sea and marine animals) |
အခြားအမည်များ | 2003 VB12 |
ဂြိုဟ်သိမ်စာရင်း | TNO [၂] ၊ detached sednoid [၃] |
| ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ [၂] | |
| Epoch 13 January 2016 (JD 2457400.5) | |
| မရေရာသည့် ပါရာမီတာ 2 | |
| လေ့လာရေး စက်ဝိုင်း | 9240 days (25.30 yr) |
| အဝေးဆုံးပတ်လမ်း | ≈ 936 AU (Q)[၄] 1.4×1011 km 0.015 ly |
| အနီးဆုံးပတ်လမ်း | 76.0917±0.0087 AU (q) 1.1423×1010 km |
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး | 506.8 AU[၅][၄] 7.573×1010 km |
| ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု | 0.85491±0.00029 |
ပတ်လမ်း ကာလ | ≈ 11400 yr[၄][lower-alpha ၁] |
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း | 1.04 km/s |
ပျမ်းမျှ မူမမှန်မှု | 358.163°±0.0054° |
| ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု | 11.92872° (i) |
Longitude of ascending node | 144.546° (Ω) |
Argument of perihelion | 311.29°±0.014° (ω) |
| ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ | |
| ဒိုင်မင်းရှင်း | 995±80 km (thermophysical model) 1060±100 km (std. thermal model)[၇] |
လှည့်ပတ်ကာလ | ၁၀.၂၇၃ h (၀.၄၂၈၀ d) |
ဘေးဘက် လှည့်ပတ်ကာလ | 10.3 h ± 30%[၂][၈] |
Geometric albedo | 0.32±0.06[၇] |
| အပူချိန် | ≈ 12 K (see note) |
ဥက္ကာခဲ အမျိုးအစား | (red) B−V=1.24; V−R=0.78[၉] |
မြင်သာသော ပမာဏ | 21.1[၁၀] 20.5 (perihelic)[၁၁] |
ပကတိ ပမာဏ (H) | 1.83±0.05[၇] 1.6[၂] |
.svg){kind=small}
နေမှ အဝေးဆုံးပတ်လမ်းသည် ၉၃၇ AU ကွာဝေးပြီး နေအဖွဲ့အစည်းရှိ ကာလကြာရှည် ကြယ်တံခွန်များထက် ပိုမိုဝေးကွာသည်။[၄] ၂၀၁၄ ခုနှစ်အရ ဆဒ်နာသည် နေမှ ၈၆.၃ AU ကွာဝေးသည်။[၁၀] လက်ရှိတွင် နေအဖွဲ့အစည်းရှိ အဝေးကွာဆုံး ဂြိုဟ်ပုများဖြစ်သော အဲရစ်သည် ဆဒ်နာထက် နေမှ ၉၆.၄ AU ကွာဝေးလျက်ရှိသည်။[၁၅] အဲရစ်သည် နေမှ အဝေးဆုံးအကွာအဝေးသို့ ရောက်ရှိရန် နီးကပ်လျက်ရှိပြီး ဆဒ်နာသည် နေနှင့် အနီးဆုံးအကွာအဝေးသို့ ချဉ်းကပ်လျက်ရှိသည်။[၁၁] ဆဒ်နာသည် နေအဖွဲ့အစည်းရှိ အလျင်မြန်ဆုံး အရာဝတ္ထုအဖြစ် ၂၁၁၄ ခုနှစ်တွင် အဲရစ်ကို ကျော်တက်သွားမည်ဖြစ်သည်။
ဆဒ်နာ၏ ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းသည် ရှည်လျားလှပြီး နေအား တစ်ပတ် လှည့်ပတ်မိရန် နှစ်ပေါင်း ၁၁၄၀၀ ကြာမြင့်ကာ နေနှင့် အနီးဆုံး အကွာဝေးမှာ ၇၆ AU ဖြစ်သည်။ နက္ခတ္တပညာရှင် Michael E. Brown က ပုံမှန်မဟုတ်သော ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းရှိ ဆဒ်နာအား ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် အရေးကြီးပြီး နေအဖွဲ့အစည်း၏ မူလဇာတိအား ဖော်ထုတ်ရာတွင် အထောက်အကူ ပြုသည်ဟု ယူဆသည်။[၁၆][၁၇]
မှတ်စု
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Given the orbital eccentricity of this object, different epochs can generate quite different heliocentric unperturbed two-body best-fit solutions to the orbital period. Using a 1990 epoch, Sedna has a 12,100-year period,[၃] but using a 2017 epoch Sedna has a 10,900-year period.[၂] For objects at such high eccentricity, the Sun's barycentric coordinates are more stable than heliocentric coordinates.[၆] Using JPL Horizons, the barycentric orbital period is approximately 11,400 years.[၄]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (90001)–(95000)။ IAU: Minor Planet Center။ 2008-07-23 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ JPL Small-Body Database Browser: 90377 Sedna (2003 VB12)။ 25 March 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 12 April 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ Marc W. Buie (2009-11-22)။ Orbit Fit and Astrometric record for 90377။ Deep Ecliptic Survey။ 2006-01-17 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၄.၀ ၄.၁ ၄.၂ ၄.၃ ၄.၄ Horizons output။ Barycentric Osculating Orbital Elements for 90377 Sedna (2003 VB12)။ 2011-04-30 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ (Solution using the Solar System Barycenter and barycentric coordinates. Select Ephemeris Type:Elements and Center:@0) (Saved Horizons output file 2011-Feb-04 Archived copy။ 2012-11-19 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2012-01-16 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။) In the second pane "PR=" can be found, which gives the orbital period in days (4.15E+06, which is ~11400 Julian years).
- ↑ "Corralling a distant planet with extreme resonant Kuiper belt objects" (2016). The Astrophysical Journal Letters 824 (2): L22. doi:. Bibcode: 2016ApJ...824L..22M.
- ↑ Kaib, Nathan A. (2009). "2006 SQ372: A Likely Long-Period Comet from the Inner Oort Cloud". The Astrophysical Journal 695 (1): 268–275. doi:. Bibcode: 2009ApJ...695..268K.
- ↑ ၇.၀ ၇.၁ ၇.၂ ""TNOs are Cool": A survey of the trans-Neptunian region. VII. Size and surface characteristics of (90377) Sedna and 2010 EK139" (2012). Astronomy & Astrophysics 541: L6. doi:. Bibcode: 2012A&A...541L...6P.
- ↑ Case of Sedna's Missing Moon Solved။ Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (2005-04-05)။ 2005-04-07 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Stephen C. Tegler (2006-01-26)။ Kuiper Belt Object Magnitudes and Surface Colors။ Northern Arizona University။ 2006-09-01 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2006-11-05 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၁၀.၀ ၁၀.၁ AstDys (90377) Sedna Ephemerides။ Department of Mathematics, University of Pisa, Italy။ 2011-05-05 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၁၁.၀ ၁၁.၁ JPL Horizons On-Line Ephemeris System (2010-07-18)။ Horizons Output for Sedna 2076/2114။ 2012-02-25 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2010-07-18 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Horizons
- ↑ U+2BF2 ⯲. David Faulks (2016) 'Eris and Sedna Symbols,' L2/16-173R, Unicode Technical Committee Document Register.
- ↑ Porter၊ Simon (2018-03-27)။ #TNO2018။ Twitter။ 2018-03-27 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Lakdawalla၊ E. (19 October 2016)။ DPS/EPSC update: 2007 OR10 has a moon!။ 2016-10-19 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ AstDys (136199) Eris Ephemerides။ Department of Mathematics, University of Pisa, Italy။ 4 June 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2011-05-05 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Cal Fussman (2006)။ The Man Who Finds Planets။ Discover။ 16 June 2010 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2010-05-22 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Chang, Kenneth, Ninth Planet May Exist Beyond Pluto, Scientists Report, New York Times, 21 January 2016, page A1