ပန်ချာပီဘာသာစကား
ပန်ချာပီ ( /pʌnˈdʒɑːbi/ ; [၁၀] پن٘جابی ရှားဟ်မူခီ : پن٘جابی , ဂူရမူခီ : ਪੰਜਾਬੀ ပန်ချာပီအသံထွက်: [pənˈdʒaːbːi] ) သည် ပန်ချာပီလူမျိုးများ ပြောဆိုသော အင်ဒို-အာရီယန်ဘာသာစကား ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ နှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ပန်ဂျပ် ဒေသတို့မှဖြစ်သည်။ ပန်ချာပီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၉ ခုမြောက် အကျယ်ပြန့်ဆုံးပြောဆိုကြသော ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ပန်ချာပီသည် ပါကစ္စတန်တွင် အကျယ်ပြန့်ဆုံး ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယတွင် ၁၁ ခုမြောက် အကျယ်ပြန့်ဆုံးဘာသာစကားဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယတိုက်ငယ် တွင် တတိယလူပြောအများဆုံး ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ပန်ချာပီသည် အင်္ဂလန်တွင် တတိယမြောက် လူပြော အများဆုံးဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ကနေဒါတွင် ပဉ္စမမြောက် လူပြောအများဆုံးဘာသာစကားဖြစ်သည် ။ ၎င်းသည် အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု ၊ အမေရိကန် ၊ ပြင်သစ် ၊ ဩစတြေးလျ ၊ နယူးဇီလန် ၊ အီတလီ နှင့် နယ်သာလန် တို့တွင်လည်း သိသာထင်ရှားစွာ တည်ရှိသည်။
| ပန်ချာပီ | |
|---|---|
| |
 'Punjabi' written in Shahmukhi script used in Punjab, Pakistan (top) and Gurmukhi script used in Punjab, India (bottom) | |
| အသံထွက် |
|
| ဒေသခံ | အိန္ဒိယ နှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ |
| ဒေသ | ပန်ဂျပ် |
| လူမျိုးစု | ပန်ချာပီလူမျိုး |
ဒေသခံ ပြောဆိုသူများ | ၁၁၃ သန်း (၂၀၁၁–၂၀၁၇)[၁] |
| |
| တရားဝင် အခြေအနေ | |
ရုံးသုံး အဖြစ် အသုံးပြုမှု |  အိန္ဒိယ |
| တရားဝင် ထိန်းသိမ်းသူ | ဘာသာစကားများဌာန၊ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ[၇] ပန်ဂျပ် ဘာသာစကား၊ အနုပညာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု သိပ္ပံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ |
| ဘာသာစကားကုဒ်များ | |
| ISO 639-1 | pa |
| ISO 639-2 | pan |
| ISO 639-3 | Either: pan – Panjabi pnb – Western Panjabi |
| Glottolog | panj1256 Eastern Panjabi[၈]west2386 Western Panjabi[၉] |
| Linguasphere | 59-AAF-e |
 အဓိက ဘာသာစကား လူနည်းစု ဘာသာစကား | |
ပန်ချာပီဘာသာစကားကို ဒေသခံပြောဆိုသူဦးရေ ၁၁၃ သန်း ရှိပြီး ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် သန်း ၈၀ ကျော်ဖြစ်သည်။ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်တွင် ပန်ချာပီဘာသာစကားသည် ပြည်နယ်သုံးဘာသာစကားအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပန်ချာပီဘာသာစကား ပြောဆိုသူ ၃၁.၃ သန်း (၂၀၁၁ အရ) ရှိပြီး ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်၏ တရားဝင်ရုံးသုံးဘာသာစကား ဖြစ်သည်။
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ 80.5 million in Pakistan (2017), 31.1 in India (2011), 0.5 in Canada (2016), 0.3 in the UK (2011), 0.3 in the US (2017), 0.1 in Australia (2016). See § Geographic distribution below.
- ↑ NCLM 52nd Report။ NCLM (15 November 2016)။ 25 May 2017 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 23 March 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Punjab mandates all signage in Punjabi, in Gurmukhi script"၊ 21 February 2020။0
- ↑ "All milestones, signboards in Haryana to bear info in English, Hindi and Punjabi: Education Minister"၊ The Indian Express၊ 3 March 2020။
- ↑ "Punjabi, Urdu made official languages in Delhi"၊ The Times of India၊ 25 June 2003။
- ↑ "Multi-lingual Bengal"၊ 11 December 2012။
- ↑ India၊ Tribune (19 August 2020)။ Punjabi matric exam on Aug 26။ 18 September 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Nordhoff၊ Sebastian; Hammarström၊ Harald; Forkel၊ Robert; Haspelmath၊ Martin, eds. (2013)။ "Eastern Panjabi"။ Glottolog။ Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology။
- ↑ Nordhoff၊ Sebastian; Hammarström၊ Harald; Forkel၊ Robert; Haspelmath၊ Martin, eds. (2013)။ "Western Panjabi"။ Glottolog။ Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology။
- ↑ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook, Edinburgh