ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်
ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (ပအိုဝ်း: ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻတပ်မတောႏ, အင်္ဂလိပ်: Pa-O National Liberation Army; အတိုကောက် PNLA) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပအိုဝ်းလူမျိုး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်ပြီး ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ ဖြစ်သည်။[၂][၃] PNLA သည် အခြားသော ပအိုဝ်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနည်းတူ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ဟိုပုံးမြို့နယ်၊ ဆီဆိုင်မြို့နယ်နှင့် ပင်လောင်းမြို့နယ်တို့ ပါဝင်သော ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသကို စီမံသည်။[၄]
| ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် | |
|---|---|
| ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻတပ်မတောႏ မြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများတွင် ပါဝင် | |
 PNLA ၏ စစ်ရေးအလံ | |
| လှုပ်ရှား | လက်ရှိ ၂၀၀၉–လက်ရှိ လွတ်လပ်ရေးနှောင်းပိုင်း ၁၉၄၉–၁၉၇၆ |
| ခံယူချက် | ပအိုဝ်းအမျိုးသားရေး ခွဲထွက်ရေး စစ်အာဏာရှင်အပြီးချုပ်ငြိမ်းရေး |
| ဦးဆောင်သူများ | |
| စစ်ဖက်ဆိုင်ရာခေါင်းဆောင် |
|
| ဌာနချုပ် | လေးဗွာစခန်း, ရှမ်းပြည်နယ် |
| လှုပ်ရှားသည့် ဧရိယာ | ရှမ်းပြည်နယ် မြန်မာနိုင်ငံ-ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ် |
| ယခင် |  ပအိုဝ်းလူမျိုးလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ရှမ်းပြည်နယ် လူမျိုးပေါင်းစုံ လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ |
| ပြိုင်ဘက် |  မြန်မာ
|
| တိုက်ပွဲနှင့် စစ်ပွဲများ | မြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ |
၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် PNLA သည် မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရနှင့် "ပြည်နယ်အဆင့် သဘောတူညီချက် ငါးချက်"[၅] နှင့် "ပြည်ထောင်စုအဆင့် သဘောတူညီချက် ရှစ်ချက်"[၆] တို့ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်များ
ပြင်ဆင်ရန်၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အစိုးရနှင့် PNLA တို့သည် "ပြည်နယ်အဆင့် သဘောတူညီချက် ၅ ချက်" နှင့် "ပြည်ထောင်စုအဆင့် သဘောတူညီချက် ၈ ချက်" တို့ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။[၇]
ပြည်နယ်အဆင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့နှင့် PNLA ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့သည် အောက်ပါ အချက်ငါးချက်ကို သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။
- (က) ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှစ၍ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်ဆိုင်းရန်၊
- (ခ) နှစ်ဖက်သဘောတူညီ ညှိနှိုင်းရရှိထားသည့် သတ်မှတ်နေရာများတွင် နေထိုင်ရန်၊
- (ဂ) သတ်မှတ်နေရာမှအပ အခြားဒေသသို့ လက်နက်ဖြင့် သွားရောက်ခြင်း မပြုရန်၊
- (ဃ) ဆက်ဆံရေးရုံးစခန်းများကို နှစ်ဖက်သဘောတူညီသည့် တောင်ကြီး၊ ဆီဆိုင်၊ မောက်မယ်မြို့များ၌ လက်နက်မပါ ထားရှိရန်၊
- (င) ပြည်ထောင်စုအဆင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးရန်အတွက် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းပေးရန်နှင့် ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့မှစ၍ သုံးလထက်မကျော်သော ကာလတွင် ပြည်ထောင်စုအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲကို စတင်နိုင်ရန်
ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းကော်မတီနှင့် PNLA တို့သည် အောက်ပါ အချက်ရှစ်ချက်ကို သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။
- (က) ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးကိစ္စကို ခိုင်မာသည်ထက် ခိုင်မာအောင် ဆွေးနွေးရန်၊
- (ခ) Code of Conduct များ သတ်မှတ်နိုင်ရေး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန်၊
- (ဂ) ဆက်ဆံရေးရုံးများ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်း၇ေးဖော်ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီမှ ကူညီရန်၊
- (ဃ) PNLO/PNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ တပ်တည်နေရာများကို ဆက်လက်ညှိနှိုင်းရန်၊
- (င) မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်ကိစ္စ ညှိနှိုင်းရန်၊
- (စ) သတင်းမီဒီယာကိစ္စရပ်များ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန်
- (ဆ) တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ စားဝတ်နေရေးကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန်၊
- (ဇ) ပြည်သူလူထုလုံခြုံရေးနှင့် အခြေခံစိုက်ပျိုးရေးကိစ္စ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန်
၂၀၂၁ နောက်ပိုင်း ဖြစ်ရပ်များ
ပြင်ဆင်ရန်၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခြင်း ဖြစ်ရပ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အလွှာပေါင်းစုံအပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ နှင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ တို့အကြား လက်နက်စွဲကိုင်တိုက်ပွဲများတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် က ဝင်မပါဘဲ ကြားနေ ခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီ နှင့် နီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေးကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ကမ်းလှမ်းသော ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲအား တက်ရောက်သည်။ [၈]
တိုက်ပွဲပြန်လည်ဖြစ်ပွားခြင်း
ပြင်ဆင်ရန်၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက် တွင် ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ ဟိုပုံးမြို့နယ်၊ စံဖူးရွာ ၌ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(PNLA) ၏ လက်နက်ယာဉ်တန်းအား တပ်မတော် နှင့် PNO ပအိုဝ်းပြည်သူ့စစ် တို့က ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခဲ့ရာမှ တဆင့် တိုက်ပွဲ စတင် ဖြစ်ပွားသည်။ နှစ်ဖက်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကြသော်လည်း ပြေလည်မှုမရဘဲ တိုက်ပွဲ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားသည်။တောင်ကြီးမြို့ ရှိ PNLA ဆက်ဆံရေးရုံး တာဝန်ခံအပါအဝင် ၃ ယောက်ဦး အား တပ်မတော်က ဖမ်းဆီးသည်။[၉]
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့ အား PNLA ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် နှင့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တို့ ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်သည်။[၁၀] [၁၁]
၈နှစ်ကြာချုပ်ဆိုခဲ့သော NCAသဘောတူညီချက်ကို စစ်ကောင်စီကချိုးဖောက်ခဲ့သဖြင့် စစ်ကောင်စီအား ဘဝတူညီနောင် မဟာမိတ်များနှင့်အတူ တိုက်ခိုက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၂၄ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ၂၆ရက်နေ့ညပိုင်းတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် က ကြေညာသည်။[၁၂]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ "Myanmar Creates Team to Manage Donor Funds For Peace Efforts" (in en)၊ Radio Free Asia။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ PNLO။ Myanmar Peace Monitor။ 17 April 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 28 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Armed ethnic groups။ Myanmar Peace Monitor။ 8 May 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 28 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ South၊ Ashley (2008)။ Ethnic Politics in Burma: States of Conflict။ Oxon: Routledge။ pp. 122–124။ ISBN 978-0-203-89519-1။ 31 August 2021 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး ။ 24 September 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Five-Point State-Level Agreement with the Pa-O National Liberation Organization။ New Light of Myanmar (original) (27 August 2012)။ 6 May 2021 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 28 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Eight-Point Union-Level Agreement with the Pa-O National Liberation Organization။ New Light of Myanmar (original) (27 August 2012)။ 6 May 2021 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 28 June 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းကော်မတီနှင့် (PNLO)မှ ဖွဲ့စည်းပေးသော ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့ ပြည်ထောင်စုအဆင့် သဘောတူညီချက် (၈)ချက် လက်မှတ်ရေးထိုး။ ၂၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၂ ထုတ် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ နောက်ကျောဖုံးနှင့်စာမျက်နှာ၆ (၂၆ ဩဂုတ် ၂၀၂၂)။ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၂ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ တွေ့ဆုံ။ RFA Burmese (၁၆ ဇွန် ၂၀၂၂)။ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ဟိုပုံးတိုက်ပွဲ- PNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထိန်းသိမ်းစစ်ဆေးခံရ။ BBC Burmese (၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄)။ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ရှမ်းတောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့ PNLA ထိန်းချုပ်နေရာယူ။ VOA Burmese (၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄)။ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ပအိုဝ်းနှင့် ကရင်နီတပ်များ ဆီဆိုင်မြို့ကို ဝင်တိုက်။ Myanmar Now (၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄)။ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO) က စစ်ကောင်စီကို တိုက်ခိုက်မည်ဖြစ်ကြောင်းကြေညာ။ BNI (၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄)။ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။