မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဇိုလူမျိုးများ
ဤ ဆောင်းပါးသည် အခြားဘာသာစကားမှ မူကြမ်းသဘောမျိုး ဘာသာပြန်ထားသော ဆောင်းပါးဖြစ်သည်။ ပါဝင်သောအကြောင်းအရာများမှာ ဘာသာနှစ်ခုလုံးကို ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော ကွန်ပျူတာ သို့မဟုတ် ဘာသာပြန်ဆော့ဝဲလ် တမျိုးမျိုးအသုံးပြု၍ ရရှိလာသော အကြောင်းအရာများဖြစ်သည်။ ပြည့်စုံကြွယ်ဝသော ဘာသာပြန်မှုဖြစ်စေရန် ကူညီနိုင်ပါသည်။ |
မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဇိုလူမျိုးများသည် သမိုင်းကြောင်းအရ ဗမာနိုင်ငံအမျိုးသားလူရှိုင်းတို့သည် မီဇို မျိုးရိုး အပြည့် သို့မဟုတ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ရှိသော မြန်မာနိုင်ငံသားများ ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် မီဇိုလူမျိုးစုများ နှင့် ပိုကြီးသော ဇိုအသိုင်းအဝိုင်း၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ မီဇိုမျိုးနွယ်စုအသီးသီးသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွန်ခဲ့သည့်ရာစုနှစ်များကတည်းက နေထိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း မီဇို အမျိုးသားတပ်ဦး အရေးအခင်းကြောင့် ၁၉ ရာစုအလယ်ပိုင်းမှ ၂၀ ရာစုအထိ မီဇိုလူမျိုး ပထမအသုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့သည်။ [၂]
Kawlram Mizote | |
---|---|
လူဦးရေ စုစုပေါင်း | |
20,000-50,000+ [၁] | |
အများစု နေထိုင်သည့် နေရာ | |
ဘာသာစကား | |
ကိုးကွယ်မှု | |
ဆက်စပ် တိုင်းရင်းသား အုပ်စုများ | |
မီဇိုလူမျိုးများသည် ကျန်မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုအရ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု မရှိသော်လည်း မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၏ မွေးရပ်မြေဖြစ်သော မီဇိုရမ်ပြည်နယ် သည် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည်များကို ကူညီနေပါသည်။ [၃] သူတို့လည်း ရန်ပုံငွေရှာတယ်။ Chinlung Chuak Artists ၊ Mizo နှင့် Burmese (Chin) အဆိုတော်များ သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ စစ်ဘေးရှောင်များအတွက် ရန်ပုံငွေရှာဖွေခြင်း ၊
တနိုင်ငံလုံးအတွက် မီဇို လူဦးရေ အတိအကျ မသိရသေးသော်လည်း ကလေးမြို့တွင် ၂၀,၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။
သမိုင်း
ပြင်ဆင်ရန်၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် ချင်းတောင်တန်း၌ ပထမဆုံး ကောက်ယူခဲ့သော သန်းခေါင်စာရင်းအရ မီဇိုကျေးရွာ နှစ်ဆယ်တွင် အိမ်ခြေ ၆၀၈ ရှိသည်။ ထို့နောက် 1914 ခုနှစ်တွင် Champhai ခရိုင် မှ Kapmawia ဦးဆောင်သော မီဇို့စ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ မြန်မာ မီဇို အများစုသည် စစ်ရေး နောက်ခံရှိသည်။ 1940 ခုနှစ်များလောက်တွင် လူရှိုင်းတောင်များ (ယနေ့ မီဇိုရမ်) တွင် ဗမာ့တပ်မတော် သို့ ဝင်ရောက်ရန် ရေပန်းစားသည်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ [၄] ထို့ကြောင့် ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာစစ်တပ်တွင် မီဇိုး ၅၀၀ ရှိခဲ့ကာ ၁၉၆၀ တွင် ၃၀၀၀ အထိ တိုးလာခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မီဇိုရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ တည်ထောင်ခဲ့သည့် ပထမဆုံး မီဇိုမြို့သည် စစ်ကိုင်းတိုင်း လက်ပန်ကုန်း သို့မဟုတ် ဆိုင်းငွောင်းဗာ ခွါး ဟု လူသိများသော မီဇိုတွင် ဖြစ်သည်။
၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အစိုးရဦးဆောင်သော ခန့်မှန်းချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မီဇိုကျေးရွာ ၈၃ ရွာရှိပြီး လူပေါင်း ၃၃,၅၅၄ ၏ အိမ်ခြေ ၅,၇၃၆ ရှိသည်။ [၅]
ယဉ်ကျေးမှု
ပြင်ဆင်ရန်မြန်မာ မီဇို အများစုသည် ခရစ်ယာန်များ ဖြစ်ကြပြီး မီဇိုနှင့် ဗမာစကား ပြောဆိုကြသည်။ နာမည်ကြီး မီဇိုပွဲတော် Chapchar Kut နှင့် အခြားပွဲတော်များကို ကလေးမြို့တွင် လူသိရှင်ကြား ကျင်းပကြသည်။ [၆]
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မီဇိုဟင်းလျာအချို့ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။
- ဆာဗူ့သွီး
- ဘိုင်
- ဆမ်းတော့ ကန်
နိုင်ငံသား
ပြင်ဆင်ရန်မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဇိုးအများစုသည် ချင်းမျိုးနွယ်စုများ နှင့် တရားဝင်သတ်မှတ်ထားသည်။ သို့သော်လည်း ယခင်က ဖဆပလ ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ချုပ်သည် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် မှ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သို့ လာရောက်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခြေချနေထိုင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ အချို့က ၎င်းကို နည်းပရိယာယ်တစ်ခုအဖြစ် ထင်မြင်ယူဆပြီး ပါတီကို မဲရစေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာလည်း မဏိပူရမြို့အတွက် အလားတူကိစ္စဖြစ်သည်။ [၇] [၈]
ထင်ရှားသော မြန်မာနွယ်မီဇိုများ
ပြင်ဆင်ရန်- အေးငြိမ်းသူ
- အေးအေးမူ (နိုင်ငံရေးသမား)
- လားဒင့်ထားရီ
- စန်းယုထွေး
- Sasa (နိုင်ငံရေးသမား)
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ https://www.bnionline.net/en/khonumthung-news/item/9139-lushai-mizo-tribe-keen-on-seat-in-burmas-parliament.html
- ↑ https://www.indianculture.gov.in/system/files/digitalFilesICWeb/ICrarebooks/mslrepository/146/History%20Of%20Mizo%20In%20Burma.pdf
- ↑ https://www.himalmag.com/mizoram-refugee-crisis-chin-kukichin-bangladesh-myanmar-mizo-tribal-affinities-hostility/
- ↑ https://scroll.in/article/989166/why-mizo-groups-are-organising-events-to-show-solidarity-for-coup-protestors-in-myanmar
- ↑ https://www.indianculture.gov.in/system/files/digitalFilesICWeb/ICrarebooks/mslrepository/260/Kawl%20Rama%20Mizo%20Lut%20Hmasate%20Chanchin%20Part.%201.pdf
- ↑ https://news-eleven.com/article/98617
- ↑ http://kathuhlu.blogspot.com/2009/04/kawlram-mizo-chanchin-tlem.html
- ↑ https://indianculture.gov.in/archives/manipuris-and-lushais-settled-burma-jan-1948-questin-eligibility-burmese-nationality