အရေးမကြီးNo edit summary
စာတွဲ: ၂၀၁၇ ရင်းမြစ်တည်းဖြတ်
No edit summary
စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ်
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox country
| conventional_long_name = ဗြိတိသျှဘားမားမြန်မာပြည်
| native_name = British Burma
| flag =
| common_name = မြန်မာနိုင်ငံမြန်မာပြည်
| status = ဘင်္ဂလားနယ်မြေ[[Bengal Presidency|ဘင်္ဂလားသမ္မတရုံးနယ်မြေ]]၏ ခရိုင် (၁၈၂၆–၁၈၆၂)<br>[[ဗြိတိသျှအိန္ဒိယဗြိတိသျှရာဇ]]၏ပြည်နယ်၏ ပြည်နယ် (၁၈၆၂–၁၉၃၇)<br>[[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံ|ဗြိတိန်နိုင်ငံ]]၏ကိုလိုနီ၏ တော်ဝင်ကိုလိုနီ (၁၉၃၇–၁၉၄၈)
| status_text =
| p1 = ကုန်းဘောင်ခေတ်
စာကြောင်း ၁၈ -
| coat_alt =
| symbol =
| symbol_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်|တံဆိပ်တော်အမှတ်တံဆိပ်တော်<br>၁၉၃၉–၁၉၄၈]]
| image_map =
| image_map_alt =
စာကြောင်း ၄၀ -
| established_event2 = [[အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲများ]]
| established_date2 = ၁၈၂၄–၁၈၂၆၊ ၁၈၅၂၊ ၁၈၈၅
| established_event3 = [[ကုန်းဘောင်ခေတ်|ရတနာပုံနေပြည်တော်အား မြန်မာပြည်နယ်အတွင်းသို့ ထည့်သွင်းခြင်း]]
| established_event3 = [[ပထမကျောင်းသားသပိတ်]]
| established_date3 = ဒီဇင်ဘာဇန်နဝါရီ ၁၉၂၀၁၈၈၆
 
| established_event4 = [[တောင်သူလယ်သမား အရေးတော်ပုံ]]
| established_event5established_event4 = [[ဗြိတိသျှအိန္ဒိယဗြိတိသျှရာဇ|အိန္ဒိယ]]မှ ခွဲထုတ်ခြင်း
| established_date4 = ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၃၀
| established_date5established_date4 = ၁၉၃၇
| established_event5 = [[ဗြိတိသျှအိန္ဒိယ|အိန္ဒိယ]]မှ ခွဲထုတ်ခြင်း
| established_event5 = [[ဂျပန်ကိုလိုနီခေတ်|ဂျပန်အင်ပါယာမှ သိမ်းပိုက်ခြင်း]]
| established_date5 = ၁၉၃၇
| established_date7established_date5 = ၁၉၄၂–၁၉၄၅
| established_event6 = [[၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံ]]
| established_event8established_event6 = [[လွတ်လပ်ရေးနေ့ (မြန်မာနိုင်ငံ)|လွတ်လပ်ရေးရရှိခြင်း]]
| established_date6 = ဇန်နဝါရီ ၁၉၃၈၁၉၄၈
| established_event7 = [[ဂျပန်ကိုလိုနီခေတ်|ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်မှု]]
| established_date7 = ၁၉၄၂–၁၉၄၅
| established_event8 = [[လွတ်လပ်ရေးနေ့ (မြန်မာနိုင်ငံ)|လွတ်လပ်ရေးရရှိခြင်း]]
| established_date8 = ၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈
| area_km2 = ၆၇၆,၅၇၈
| area_sq_mi = ၂၆၁,၂၂၈
Line ၆၂ ⟶ ၅၉:
}}
{{မြန်မာ့သမိုင်း}}
'''ကိုလိုနီခေတ်'''သည် ဗြိတိသျှတို့ကမြန်မာနိုင်ငံကိုဗြိတိသျှတို့ကမြန်မာပြည်ကို [[အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲများ|စစ်သုံးကြိမ်]]ဖြင့် တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်အောင်နိုင်ပြီးနောက် ၁၈၂၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၈ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သောခေတ်ဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ်ကာလ မြန်မာနယ်ကို '''ဗြိတိသျှဘားမား''' (British Burma) ဟူ၍ခေါ်ဆိုကြသည်။ အင်္ဂလိပ်တို့သည်ဗြိတိသျှတို့သည် ပထမ အင်္ဂလိပ်–မြန်မာ စစ်ပွဲအပြီးတွင် ရခိုင်နှင့်တနင်္သာရီတို့ကိုရရှိခဲ့ရာ ဘင်္ဂလားသမ္မတရုံးနယ်မြေ၏ ခရိုင်အဖြစ်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၆၂တွင် မြန်မာခရိုင်အား [[ဗြိတိသျှအိန္ဒိယဗြိတိသျှရာဇ|အိန္ဒိယအိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၏ ပြည်နယ်ငယ်ပြည်နယ်အဖြစ် (minorပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ province)၁၈၈၅ခုနှစ်တွင် အဖြစ်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ဗြိတိသျှတို့ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးကို[[ကုန်းဘောင်ခေတ်|ရတနာပုံနေပြည်တော်]]အား သိမ်းပိုက်ပြီးသောအခါတွင်အောင်နိုင်ပြီးသောအခါ ပြည်နယ်ကြီးရတနာပုံနေပြည်တော်နှင့် (majorပ‌ဒေသရာဇ်ရှမ်းနယ်များအား province)မြန်မာပြည်နယ်အတွင်းသို့ အဖြစ်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ၁၉၃၇ မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံကို အိန္ဒိယမှခွဲထုတ်ကာ သီးခြားကိုလိုနီအဖြစ်ထားရှိခဲ့သည်။
 
မြန်မာပြည်သည် ၁၈၆၂ခုနှစ်မှစ၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှအစိုးရက [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]]နှင့် [[နယူးဒေလီ|ဒေလီ]]မှတစ်ဆင့် တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၇ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်အား ကိုလိုနီအဖြစ်သီးခြားခွဲထုတ်ပြီးသောအခါ ဗြိတိသျှအစိုးရက [[ရန်ကုန်မြို့]]မှတိုက်ရိုက် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းတွင် မြန်မာပြည်အား ဂျပန်အင်ပါယာစစ်တပ်မှ သိမ်းပိုက်ထားခဲ့ပြီး [[ဗမာနိုင်ငံတော်]]ဟူသော ရုပ်သေးတိုင်းပြည်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၅တွင် ဗြိတိသျှတို့က မြန်မာပြည်အား ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး နောက်သုံးနှစ်အကြာ ၁၉၄၈ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့အား မြန်မာနိုင်ငံအား လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် ဦးစွာနယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်များကို ရရာလက်နက်စွဲကိုင်၍ တော်လှန်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် [[ဝိုင်အမ်ဘီအေ]]၊ [[ဂျီစီဘီအေ]] စသော အသင်းအဖွဲ့များဖြင့် နိုင်ငံရေးနည်းဖြင့် လွတ်လပ်ရေးရယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]ကာလတွင် စစ်နည်းဖြင့် အင်္ဂလိပ်တို့ကို တိုက်ထုတ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ဖက်ဆစ်ဂျပန်တို့၏ စနစ်ဆိုးကြောင့် ဆက်လက်တော်လှန်ခဲ့ကြရသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ပြန်ရောက်လာ၍ ဆက်လက်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ ရောက်မှသာ မြန်မာနိုင်ငံသည် [[လွတ်လပ်ရေးနေ့ (မြန်မာနိုင်ငံ)|လွတ်လပ်ရေးကိုရရှိ]]ခဲ့သည်။
 
မြန်မာကိုလိုနီကို တစ်ခါတစ်ရံ စကော့တလန်ကိုလိုနီဟု ခေါ်ဆိုရည်ညွှန်းကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကိုသိမ်းပိုက်ရာ၌ အဓိကပါဝင်သူများမှာ စကော့တလန်လူမျိုးများ ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။