ကြွေခရု
Money cowrie | |
---|---|
Live animal, with mantle visible | |
Five views of a shell of Monetaria moneta | |
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း | |
လောက: | Animalia |
မျိုးပေါင်းစု: | Mollusca |
မျိုးပေါင်း: | Gastropoda |
မျိုးပေါင်းသေး: | Caenogastropoda |
မျိုးစဉ်: | Littorinimorpha |
မျိုးရင်း: | Cypraeidae |
မျိုးစု: | Monetaria |
မျိုးစိတ်: | M. moneta
|
ဒွိနာမ | |
Monetaria moneta (လင်းနီးယပ်, ၁၇၅၈)
| |
Synonyms[၁][၂] | |
|
ကြွေခရု (Monetaria moneta) သည် သေးငယ်သော ပင်လယ်ခရု မျိုးစိတ် ဖြစ်ပြီး Cypraeidae ၊ cowries မိသားစုတွင်ရှိသော အဏ္ဏဝါ gastropod mollusk အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ [၁]
သမိုင်းကြောင်းအရ ပစိဖိတ် နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ နိုင်ငံအများအပြားတွင် ဒင်္ဂါးပြားများ အသုံးမပြုမီက ကြွေခရုအခွံများကို ငွေကြေးအဖြစ် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုခဲ့ကြပြီး ကြွေစေ့(အကြွေစေ့) ဟု ခေါ်ခဲ့ကြသောကြောင့်ဤမျိုးစိတ်များကို "ကြွေခရု" ဟုခေါ်သည်။
ဖော်ပြချက်နှင့် ဝိသေသလက္ခဏာများ
ပြင်ဆင်ရန်၎င်းသည် သေးငယ်၍ အကြမ်းအားဖြင့် အချိုးအစားမညီသောဆဋ္ဌဂံပုံခပ်ဆင်ဆင် တဖက်ခုံး တဖက်ပြား ကြွေစေ့ပုံရှိ ပြီး ၃ စင်တီမီတာ (၁.၂ လက်မ) အရွယ် အထိရှိသည်။ အပြားဖက်တွင် အနားစွန်းများ တွန့်နေသော အလျားလိုက် အကွဲကြောင်း ပါရှိသည်။ အရောင်သည် ခပ်ဖျော့ဖျော့ (အဖြူမှ အဝါနုရောင်ခပ်ညစ်ညစ်အထိ) ဖြစ်သော်လည်း ကျောဖက်မှာ အဝါရောင်အနားကွပ်ထားသော မီးခိုးစိမ်းရောင်ဖြင့် ကြည်လင်တောက်ပနေပြီး တစ်ခါတစ်ရံ အရောင်ရင့်သော ကန့်လန့်ဖြတ် အစင်းကြောင်းများနှင့် နူးညံ့သော အဝါရောင်အကွင်းများပါရှိသည်။ ဝမ်းဖက်ရှိအပေါက်သည် ဖြူဖွေး ကျယ်ပြန့်ပြီး အနားတွန့်များပါရှိသည်။ သက်ရှိအကောင်၏ အခွံကို အဖြူ နှင့် ခပ် ဖျော့ဖျော့ အရောင်များဖြင့် ဖုံးအုပ်ထားသည်။
Monetaria moneta ၏ အခွံသည် ပုံသဏ္ဌာန်နှင့် အရောင်အသွေး ကွဲပြားပြီး အချို့သောမျိုးကွဲများကို မျိုးစိတ်အပြည့်ဖြင့် ဖော်ပြထားပါသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့်၊ ဤမျိုးစိတ်တွင် မြောက်မြားစွာသော အမည်မှည့်ခေါ် ခြင်း ဆိုင်ရာ အဓိပ္ပါယ်တူများရှိသည်။
ပျံနှံတည်ရှိပုံ
ပြင်ဆင်ရန်၎င်းသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ် အပူပိုင်းရေပြင်တွင် တွင်ကျယ်စွာ တွေ့ရလေ့ရှိသော မျိုးစိတ်ဖြစ်သည်။ အရှေ့နှင့် တောင်အာဖရိက ၊ မဒါဂတ်စကာ ၊ ပင်လယ်နီ နှင့် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ ၊ မော်လဒိုက် ၊ အရှေ့ပိုင်း ပိုလီ နီးရှား၊ Galapagos ၊ အလယ်ပိုင်းအမေရိက မှ Clipperton နှင့် Cocos ကျွန်းစုများ၊ ဂျပန် တောင်ပိုင်း၊ Midway နှင့် Hawaii နှင့် မြောက်ပိုင်း New South Wales နှင့် Lord Howe ကျွန်း အပါအဝင် ဒေသအများအပြားတွင် တွေ့ရသည်။ [၃]
နေထိုင်ရာ
ပြင်ဆင်ရန်ဤ ကြွေခရု သည် ပင်လယ်ရေမှော်ပင်များ ၊ သန္တာ အကြွင်းအကျန်များနှင့် အခွံနှစ်ခုပါပင်လယ်ခရုယောက်သွား အခွံများကြားတွင် ဒီရေလွှမ်း ရေ တိမ် ပိုင်း ရေကန်များတွင် နေထိုင်ပါသည်။ [၃] ရေတိမ်ပိုင်းများတွင် ကျောက်ဆောင်များ နှင့် ရေနည်းသော သန္တာကျောက်တန်းများတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ကျောက်တုံးများ နှင့် သန္တာ သေအပိုင်းအစများပေါ်တွင် ပေါက်နေသော ရေညှိများနှင့် ရေနေအပင်များကို ကျက်စားသည်။
အမျိုးအစားခွဲများနှင့် ပုံစံများ
ပြင်ဆင်ရန်မျိုးစိတ်ခွဲများ-
- Monetaria moneta icterina (Lamarck၊ 1810)
- Monetaria Moneta Monetserpentis Lorenz, Chiapponi & Mont, 2012
- Monetaria moneta tuberculosa (Quoy & Gaimard, 1834)
- Monetaria moneta barthelemyi (စ) Bernardi, M., 1861 [၄]
ပုံစံများ-
- Monetaria Moneta ပုံစံ erosaformis [၅]
- Monetaria Moneta ပုံစံ harrisi Iredale, T., 1939 [၆]
- Monetaria Moneta ပုံစံ icterina Lamarck၊ JBPA de၊ 1810 [၇]
- Monetaria မိုနီတာ ရုပ်ပုံသဏ္ဌာန် rhomboides Schilder၊ FA နှင့် M. Schilder၊ 1933 [၈]
- Monetaria Moneta ပုံစံ tuberculosa Quoy၊ JRC & JP Gaimard၊ 1834 [၉]
လူ့အသုံးများ
ပြင်ဆင်ရန်အခွံကို လက်ဝတ်တန်းဆာ နှင့် အခြားအလှဆင်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် ခြင်းတောင်း နှင့် နံရံချိတ်အလှဆင်ပစ္စည်းများတွင် အသုံးပြုသည်။
ငွေကြေးအဖြစ်
ပြင်ဆင်ရန်ဤ ကြွေခရု ၏အခွံ (ကြွေစေ့) များကို အာဖရိက ၊ အာရှ နှင့် ပစိဖိတ် ကျွန်းများရှိ နေရာသ များစွာ [၃] တွင် ကုန်ပစ္စည်းဖလှယ်ရေးကြားခံ(ငွေကြေး) အဖြစ် ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းအထိ အသုံးများခဲ့သည်။
မော်လ်ဒိုက်သည် အာရှနှင့် အရှေ့အာဖရိက ကမ်းရိုးတန်းဒေသများ တစ်ခွင် အတွက် ကြွေစေ့များကို အဓိကတင်ပို့ ထောက်ပံ့ပေးသည်။ များပြားလှသော မော်လဒိုက်နိုင်ငံထွက် ကြွေစေ့များကို ကျွန်ကုန်သည်များ က အာဖရိကသို့ မိတ်ဆက်တင်သွင်းခဲ့ကြသည်။ [၁၀]
၎င်းကို ဥရောပမှ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချနေထိုင်သူများမှတဆင့်ဌာနေ အမေရိကန်တိုင်းရင်းသားများ နှင့်လည်း ရောင်းဝယ်ခဲ့သည်။
ဗေဒင်တွက်ရန်
ပြင်ဆင်ရန်အခွံကို အာဖရိက ဘာသာတရားအချို့တွင် ဗေဒင်ဟောခြင်းဆိုင်ရာ ထုံးတမ်းများတွင် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သည်။ [၃]
အိန္ဒိယရှိ Kerala ပြည်နယ်တွင် အထူးငွေကြေးအကြွေစေ့များ ( မလေးလမ် တွင် കവിടി Kavidi ဟုခေါ်သည်) ကို Prashnam အဖြစ် ဟိန္ဒူ နက္ခတ်ဗေဒင် ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဗေဒင် တွက်ရန် အသုံးပြုသည်။ Prashnam အတွက်၊ Monetaria moneta ကြွေခရုမျိုး၏ အခွံ ၁၀၈ ခုကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ လှည့်ပတ်ပြီး ဘုရားသခင် နှင့် Guru တို့၏ ကောင်းချီးများကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ Kavadis ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ခွဲထုတ်ရေတွက်ပြီး ထိုအချိန်တွင် စီးနင်းနေသောဂြိုဟ်ကို သိနိုင်ရန် အသုံးသည်။ Prasna ဇာတာခွင် ၏ရလဒ်များ (လူများရောက်ရှိလာချိန်တွင်ပုံဖော်ထားသော horoscope) ကို Prasnam ၏ရလဒ်များနှင့်အခြေခံ၍ နှိုင်းယှဉ်ပြီးခန့်မှန်းဟောပြောချက်များကိုတွက်ချက်ယူသည်။
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ ၁.၀ ၁.၁ WoRMS : Monetaria moneta; accessed : October 20, 2010
- ↑ တမ်းပလိတ်:Gastropods.com
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ ၃.၂ ၃.၃ Poutiers, J. M. (1998).
- ↑ Gastropods.com : Monetaria moneta barthelemyi; accessed : October 20, 2010
- ↑ Gastropods.com : Monetaria moneta erosaformis; assessed : October 20, 2010
- ↑ Gastropods.com : Monetaria moneta harrisi; accessed : October 20, 2010
- ↑ gastropods.com : Monetaria moneta icterina; accessed : October 20, 2010
- ↑ Gastropods.com : Monetaria moneta rhomboides; accessed : October 20, 2010
- ↑ Gastropods.com : Monetaria moneta tuberculosa; accessed : October 20, 2010
- ↑ Hogendorn, Jan and Johnson Marion: The Shell Money of the Slave Trade.
- Verdcourt, B. (1954)။ အရှေ့အာဖရိကကမ်းရိုးတန်း (ကင်ညာ၊ တန်ဂနီကာ၊ ဇန်ဇီဘာနှင့် ပက်ဘာ) အရှေ့အာဖရိက သဘာဝသမိုင်းအသင်း ဂျာနယ် 22(4) 96:129-144၊ 17 pls.