ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု

ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု သည် မြန်မာ့တပ်မတော် အစ္စလာမ်ဘာသာ၊ မွတ်ဆလင် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများ ၏ ဆက်တိုက် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်း သတ်ဖြတ်မှုများ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပွားနေပါသည်။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွင် အဆင့်နှစ်ဆင့်ပါဝင်ပါသည်[][] ယနေ့အထိ- ပထမအကြိမ်မှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအထိ ဖြစ်ပွားခဲ့သော တပ်မတော်၏ ဖြိုခွင်းမှုဖြစ်ပြီး ဒုတိယမှာ၊ 2017 ခုနှစ် ဩဂုတ်လကတည်းက ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။[] အဆိုပါ အကျပ်အတည်းကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ တစ်သန်းကျော်ကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။ သူမ၏နိုင်ငံများ အများစုသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သို့ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဒုက္ခသည်စခန်း ကိုဖန်တီးခြင်း၊[][][][] တွင် အခြားသူများ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယထိုင်းမလေးရှား နှင့် တောင် နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ တို့သည် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်းကို ဆက်လက်ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ အမေရိကန်၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနှင့် အခြားနိုင်ငံများသည် ဖြစ်ရပ်များကို "လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ခြင်း" ဟုရည်ညွှန်းသည်။[][][]

ရိုဟင်ဂျာ မူဆလင်များကို နှိပ်ကွပ်ခြင်း သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၇၀ ခုနှစ်များ ကတည်းက ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။[၁၀] ထိုအချိန်မှစ၍ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများအား အစိုးရမှ ပုံမှန် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်း ခံခဲ့ရပြီး၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသားရေးဝါဒီများ.[၁၁] 2016 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် မြန်မာလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ နှင့် ရဲ တို့ စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ဒေသတွင် တည်ရှိသော ရခိုင်ပြည်နယ် တွင် ပြည်သူများကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။ မြန်မာစစ်တပ်သည် လူသားထုအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု များကို ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီများ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်တရားရုံး အရာရှိများ၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များ၊ သတင်းထောက်များနှင့် အစိုးရများက ကျူးလွန်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။[၁၂][၁၃][၁၄] အဆိုပါ UN[၁၅][၁၆][၁၇] တွင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ အပါအဝင် တရားလက်လွတ် သတ်ဖြတ်မှုများ အပါအဝင် ကျယ်ပြန့်သော အထောက်အထားများကို တွေ့ရှိခဲ့သည် ; အကျဉ်းချုပ် ကွပ်မျက်မှုများ; အုပ်စုဖွဲ့မုဒိမ်းမှုs; မီးရှို့မှု ရိုဟင်ဂျာကျေးရွာများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စာသင်ကျောင်းများ၊ နှင့် မွေးကင်းစကလေးများs။ ဤတွေ့ရှိချက်များကို "ချဲ့ကားခြင်း" ဟုဆိုခြင်းဖြင့် မြန်မာအစိုးရက ပယ်ချခဲ့သည်။[၁၈][၁၉] စာရင်းအင်း အပိုဆောင်းများကို အသုံးပြုခြင်း w ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ Cox's Bazar တွင် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အိမ်ထောင်စု စုစုပေါင်း 3321 နှင့် ကောက်ယူခဲ့သော စစ်တမ်းများအပေါ် အခြေခံ၍ 2018 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ တပ်မတော်နှင့် ဒေသခံ ရခိုင် လူဦးရေ၊ ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသမီးနှင့် မိန်းကလေးငယ်ပေါင်း ၁၈,၀၀၀ ကို အုပ်စုဖွဲ့ မုဒိမ်းကျင့်မှုများနှင့် အခြားသော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရိုဟင်ဂျာ အနည်းဆုံး ၂၅,၀၀၀ ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ရိုဟင်ဂျာ 116,000 ရိုက်နှက်ခံရပြီး 36,000 မီးထဲ ပစ်ချခံရသည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။[၂၀]

ရိုဟင်ဂျာတွေကို 2016 ခုနှစ် စစ်တပ်က ဖြိုခွင်းခဲ့တဲ့အပေါ် UN (ဖြစ်နိုင်ချေကို ကိုးကားထားတဲ့ "") ၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့U.S. နိုင်ငံခြားရေးဌာန၊ အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နှင့် မလေးရှား အစိုးရ။ မြန်မာခေါင်းဆောင်နှင့် နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ('de facto' အစိုးရအကြီးအကဲ) နှင့် နိုဘယ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆု ဆုရှင် အောင်ဆန်းစုကြည် တို့သည် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။ သူမသည် အဆိုပါကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး နှုတ်ဆိတ်နေပြီး စစ်ရေးချိုးဖောက်မှုများကို တားဆီးရန် အနည်းငယ်သာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။[၂၁][၂၂][၂၃] မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ၎င်း၏ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် သတင်းထောက်များအား တရားစွဲဆိုမှုများအပေါ် ဝေဖန်မှုများ ခံခဲ့ရပါသည်။[၂၄]

U.S. နိုင်ငံခြားရေးဌာန က ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရမှုအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။[၁၁] မလေးရှား အစိုးရက မလေးရှား နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုတွေကို ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။ -မြန်မာ့ဆက်ဆံရေး #မလေးရှားဆန္ဒပြပွဲ|ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ဆန္ဒပြမှုများ]] နိုင်ငံတွင်း။ ဒီဇင်ဘာလအစောပိုင်းက ဆန္ဒပြပွဲတစ်ခုတွင် မလေးရှား] ၏ဝန်ကြီးချုပ် နာဂျစ် ရာဇက် က ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင်များအပေါ် စစ်တပ်က နှိမ်နင်းမှုအတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး ဆက်လက်နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများကို "လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု" အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။[၂၅][၂၆] မလေးရှားက အဆိုပါအခြေအနေသည် နိုင်ငံတကာ၏စိုးရိမ်မှုဖြစ်ပြီး ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်လူနည်းစုများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုကို "လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု" ဟုဖော်ပြထားသည်။[၂၇][၂၈]

ရည်ညှန်းချက်များ

ပြင်ဆင်ရန်
  1. /world-court-rules-against-myanmar-rohingya ရိုဟင်ဂျာအပေါ် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ကမ္ဘာ့တရားရုံး စည်းကမ်းများ (in en) (23 January 2020)။ 3 ဖေဖော်ဝါရီ 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. ၂.၀ ၂.၁ -new-phase မြန်မာ့ရိုဟင်ဂျာ အကျပ်အတည်းသည် အန္တရာယ်ရှိသော အဆင့်သစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည် (in en) (7 December 2017)။ 3 ဖေဖော်ဝါရီ 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။[လင့်ခ်သေ]
  3. Hunt, Katie (13 နိုဝင်ဘာ 2017)။ -crisis-timeline/index.html Rohingya crisis- How we got here။ 3 ဖေဖော်ဝါရီ 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  4. Sengupta၊ Somini နှင့် Henry Fountain- "အကြီးကျယ်ဆုံးဒုက္ခသည်စခန်းမှာ မိုးရေအတွက် အတားအဆီးများ- 'ဒါဟာ ကပ်ဘေးတစ်ခုဖြစ်တော့မယ်'; ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် တစ်သန်းခွဲကျော်သည် ရေကြီးခြင်းနှင့် မြေပြိုမှု ဘေးဆိုးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်..." 14 March 2018, New York Times, retrieved 26 May 2020
  5. The 2010 – 2020 UN News Decade in Review, အပိုင်းသုံး၊ 2019 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ 27 ရက်၊ UN သတင်း , ကုလသမဂ္ဂ၊ 26 မေ 2020
  6. " Coronavirus- နှစ်ခု ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွင် ရောဂါပိုးတွေ့ရှိသူ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် နှစ်ဦးတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် ကူးစက်ခံထားရကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒုက္ခသည်စခန်းမှ တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။" 14 May 2020, BBC News, 26 May 2020
  7. You must specify title = and url = when using {{cite web}}.Griffiths၊ David Wilkinson၊James (13 နိုဝင်ဘာ 2017)။ (in en)။ 3 ဖေဖော်ဝါရီ 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  8. Jakes၊ Lara။ "မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု သတ်မှတ်ခြင်း Biden ၏ လူ့အခွင့်အရေးမူဝါဒကို စမ်းသပ်မှုများ" (in en -US)၊ The New York Times၊ 30 ဇွန်လ 2021။ 
  9. -anniversary-of-the-ethnic-cleansing-in-rakhine-state/ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူမျိုးတုံးသုတ်သင်မှု စတုတ္ထနှစ်မြောက်အထိမ်းအမှတ် (in en)။ 3 ဖေဖော်ဝါရီ 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  10. ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named VOA
  11. ၁၁.၀ ၁၁.၁ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ethnic-cleansing
  12. "AP မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုရဲ့ နောက်ဆုံး အထောက်အထားတွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိ"၊ CBS News၊ 1 ဖေဖော်ဝါရီလ 2018။ 
  13. "[http:// www.latimes.com/world/la-fg-myanmar-rohingyas-20180313-story.html U.N. လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ အကြံပေး- ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် 'မြေလှန်မဲဆွယ်' မြန်မာက ဆင်နွှဲခဲ့သည်]"၊ Los Angeles Times၊ 13 March 2018။ 
  14. Wilkinson၊ Bard။ "ကုလ သမဂ္ဂမှ ရိုဟင်ဂျာဟု ယုံကြည်လက်ခံထားသော မြန်မာနိုင်ငံ၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု"၊ CNN၊ 12 မတ်လ 2018။ 
  15. Rohingya Refugee Crisis။ ကုလလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး (21 စက်တင်ဘာ 2017)။ 16 May 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 17 May 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  16. ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ OHCHR မစ်ရှင်အစီရင်ခံစာ - 2016 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 9 ရက်နေ့ကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းချက်။ 14 ဧပြီလ 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
  17. 'အခြားကောက်ချက်မရှိ၊' မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သုတ်သင်ရှင်းလင်းမှုတွေ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေဆဲ – ကုလသမဂ္ဂ အကြီးတန်း လူ့အခွင့်အရေး အရာရှိ (6 မတ်လ 2018)။ 11 April 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 17 May 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  18. "-abuse-rohingya-170806095548889.html ရိုဟင်ဂျာအပေါ် အလွဲသုံးစားလုပ်မှု တိုင်ကြားချက်များအား အစိုးရမှ ပယ်ချသည်"၊ Al Jazeera၊ 6 August 2017။ [လင့်ခ်သေ]
  19. "Myanmar သည် စွပ်စွဲချက်များကို ပယ်ချပါသည်။ ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ"၊ Reuters၊ 6 ဩဂုတ် 2017။ 
  20. Habib၊ Mohshin; Jubb၊ Christine; Ahmad၊ Salahuddin; Rahman၊ Masudur; Pallard၊ Henri (18 July 2018)။ Forced migration of Rohingya: the untold experience။ Ontario International Development Agency, Canada။ ISBN 9780986681516။ 17 July 2019 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး 26 July 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး – via National Library of Australia (new catalog)။
  21. "ကမ္ဘာ့ရှိသလား ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မှားသွားလား?"၊ The New York Times၊ 31 အောက်တိုဘာလ 2017။ 
  22. Beech၊ Hannah (25 စက်တင်ဘာ 2017)။ "မြန်မာနိုင်ငံလူ့အခွင့်အရေးအိုင်ကွန် ဘာဖြစ်သွားလဲ?"The New Yorker။ archived from the original on 1 August 2022။ 14 နိုဝင်ဘာ 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီးCS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
  23. Dispatches – On Demand – All 4။ Channel 4။ 14 May 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  24. {{cite news|date=11 November 2017|title=ရိုဟင်ဂျာအကျပ်အတည်းအပေါ် ပြေလည်အောင်ဖြေရှင်းရန် တရုတ်က|newspaper=theindependent.in|url=http://theindependent.in/china-to-mediate-on-rohingya-crisis/%7Curl-status=[လင့်ခ်သေ] တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှု|access-date=14 ဇန်နဝါရီ 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180202131655/http://theindependent.in/china-to-mediate-on-rohingya-crisis/%7C%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA -date=2 ဖေဖော်ဝါရီ 2018}
  25. တမ်းပလိတ်:သတင်း
  26. "[https:/ /www.theguardian.com/world/2016/dec/04/malaysia-pm-urges-world-to-act-against-genocide-of-myanmars-rohingya မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်က ကမ္ဘာကို အရေးယူရန် တိုက်တွန်း ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု]"၊ 4 ဒီဇင်ဘာ 2016။ 
  27. "Football: Malaysia cancels two matches with Myanmar over Rohingya crackdown"၊ 1 December 2016။ 
  28. ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named 21000-rohingya