ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ်ခရိုင်အတွင်း၌တည်ရှိသော သာပေါင်းမြို့သည် ငဝန်(ပုသိမ်)မြစ်၏ လက်ယာဘက်ကမ်းပေါ်၌တည်ရှိသည်။ ပုသိမ်မြို့မှမြောက်ဘက်သို့ ရေလမ်းခရီးအား ၂၅မိုင် ဝေးကွာသည်။ ပုသိမ်မြို့နှင့် ငသိုင်းချောင်းမြို့အကြား ငဝန်မြစ်ကမ်းပေါ်ရှိ သင်္ဘောဆိပ်မြို့တစ်မြို့ဖြစ်လေသည်။

သာပေါင်းမြို့
သာပေါင်းမြို့
သာပေါင်းမြို့ သည် မြန်မာနိုင်ငံ တွင် တည်ရှိသည်
သာပေါင်းမြို့
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ
ကိုဩဒိနိတ်: 17°2′0″N 94°48′0″E / 17.03333°N 94.80000°E / 17.03333; 94.80000
နိုင်ငံ မြန်မာ
တိုင်းဒေသကြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး
ခရိုင်ပုသိမ်ခရိုင်
မြို့နယ်သာပေါင်းမြို့နယ်
လူဦးရေ (၂၀၁၄)
 • စုစုပေါင်း၁၅၄၄၀၀
အချိန်ဇုန်မြန်မာစံတော်ချိန် (UTC+6.30)

သာပေါင်းမြို့ဟုခေါ်တွင်ခြင်းမှာ ရှေးအခါက သာပေါင်းမြို့တည်ရာအရပ်သည် ရခိုင်ရိုးမတောင် ခြေနှင့်နီးကပ်သဖြင့် တောသားကောင်များ စုပေါင်းနေကြသည်ကို အစွဲပြု၍ သားပေါင်းဟု ခေါ်တွင်ရာမှ သာပေါင်းဟု ရွေ့လျောလာသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ပြင် သာပေါင်းမြို့အနီးတစ်ဝိုက်၌နေထိုင်ကြသော ကရင်အမျိုးသားများ၏အလိုအရမူ ကရင်ဘာသာဖြင့် သော်ပိုးဟု ခေါ်တွင်ရာမှ သာပေါင်းဟုဖြစ်လာသည် ဆိုလေသည်။

သာပေါင်းမြို့၏အကျယ်အဝန်းသည် အလျားတစ်မိုင်ခွဲ အနံမိုင်ဝက်ခန့်ရှိသည်။ မြို့ပေါ်တွင် လူဦးရေအများစုသည် ဗုဒ္ဓဝါဒီဗမာလူမျိုးများဖြစ်၍ ကရင်လူမျိုးများသည် ဒုတိယအများစုဖြစ်သည်။ သာပေါင်းမြို့နယ်၏ မြို့ပိုင်ရုံးစိုက်မြို့ဖြစ်၍ မြို့ပိုင်နှင့်မြို့နယ်ရာဇဝတ်တရားသူကြီးတို့၏ရုံးများရှိသည်။

ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရုံး၊ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့စခန်း၊ ဆေးရုံစသော အဆောက်အအုံများအပြင် မူလတန်းကျောင်းမှ အထက်တန်းကျောင်းအထိ ကျောင်း သုံးကျောင်းရှိသည်။ မြို့ပေါ်ရှိ ထင်ရှားသော သာသနိကအဆောက်အအုံမှာ အလွန်ရှေးကျသော မင်းကျောင်းခေါ် ဘုန်းကြီးကျောင်း ဖြစ်လေသည်။

သာပေါင်းမြို့နယ်သည် ပုသိမ်ခရိုင်၏ အနောက်မြောက်ဘက်ပိုင်းကျသည်။ အနောက်ဘက်၌ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၊ အရှေဘက်နှင့်အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ကျောင်းကုန်းမြို့နယ်နှင့် ကျုံပျော်မြို့နယ်၊ အနောက်မြောက် ဘက်နှင့်မြောက်ဘက်တို့တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ သံတွဲခရိုင်နှင့် ပုသိမ်ခရိုင်၏ ငသိုင်းချောင်းမြို့နယ်ခွဲ၊ တောင်ဘက်တွင် ပုသိမ်မြို့နယ်တို့ဖြင့် ဝန်းရံလျက်ရှိသည်။

မြို့နယ်၏အနောက်ပိုင်းတွင် ရခိုင်ရိုးမမှ တောင်စွယ် တောင်ထွတ်တို့သည် မြောက်ဘက်မှ ယှက်ဖြာထိုးဝင်နေကြသဖြင့် မြေမျက်နှာပြင်မညီမညာရှိသည်။ သာပေါင်းမြို့တည်ရာ အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှာမူ မြေညီမြေနိမ့်ဒေသဖြစ်လေသည်။

မြို့နယ်အတွင်းမြေနိမ့်ပိုင်းတွင် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြ၍ မြို့နယ်အတွင်း၌ဆန်စက်များရှိသည်။ မြေပဲစိုက်ပျိုးရေးနှင့်ကိုင်းလုပ်ငန်း၊ အင်းလုပ်ငန်းများကိုလည်း လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ကျန်ဒေသများတွင် ကြိုးဝိုင်း သစ်တောနှင့်ကြိုးဝိုင်းအပသစ်တောများရှိ၍ သစ်ဝါးစသော သစ်တောထွက်ပစ္စည်းများသည်လည်း မြိုနယ်၏ထွက်ကုန် များဖြစ်ကြသည်။

သာပေါင်းမြို့နယ်အတွင်း ဘုရားကုန်းရွာ၊ ဘုရားဦးပေါက်ရွာ၊ ဘုရားနီအုတ်ရှစ်စသောရွာကြီးများတွင် အလွန်ရှေးကျသော စေတီပုထိုးပျက်ကြီးများရှိသည်။ သို့သော် သုတေသနပြုသူများ မရှိသေးချေ။ မြို့နယ်အတွင်း ထင်ရှားသောပွဲတော်သည် သာပေါင်းမြို့နှင့်ခုနစ်မိုင်ကွာ ရခိုင်ရိုးမတောင်စွယ်ရှိ တောင်ညိုဘုရားပွဲတော်ဖြစ်၍ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း တပေါင်းလ၌ စည်ကားစွာကျင်းပလေသည်။

သာပေါင်းမြို့နယ်၏အကျယ်အဝန်းသည် ၇၈၁ စတုရန်းမိုင်ဖြစ်၍ ကျေးရွာအုပ်စု ၇၁ ခုပါဝင်သည်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ်ခန့်မှန်းသန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁ဝ၈ဝဝဝ ယောက်ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဝါဒီဗမာလူမျိုးသည် အများဆုံးဖြစ်၍ ကရင်လူမျိုးတို့သည် ဒုတိယအများဆုံးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားသား တရုတ်၊ ကုလားအနည်းအကျဉ်း မျှရှိသည်။ မြို့နယ်အတွင်း ကူးသန်းသွားလာရေးအတွက် ငဝန်မြစ် နှင့်အခြားချောင်းကြီးချောင်းငယ်များကို အသုံးပြုကြ လေသည်။[]

  1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)