ဝီကီပီးဒီးယား

ဟစနီး မူဘာရက်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
Finished (except for spellchecking)
စာကြောင်း ၅၃ -
| alma_mater = အီဂျစ် စစ်တက္ကသိုလ်<br />အီဂျစ် လေတက္ကသိုလ်<br />ဆိုဗိယက် ဖရူးန်ဇီး စစ်တက္ကသိုလ်
| signature = Hosni Mubarak Signature.svg
| footnotes = a. {{note|aaa}}Office vacant from 14 October 1981 to 29 January 2011<br />b. {{note|bbb}}as Chairman of the [[Egyptian Armed Forces|Supreme Council of the Armed Forces]]<br />c.{{note|ccc}}c. military rank withdrawn after trial
| allegiance = {{flagu|Egypt}}
| branch = {{Air force|Egypt}}
စာကြောင်း ၇၆ -
 
== ဒုတိယသမ္မတ နှင့် သမ္မတတာဝန် ==
၁၉၇၅ ဧပြီတွင် အန်းဝေါ ဆက်ဒတ်က မူဘာရက်ကို ဒုတိယသမ္မတခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref name="fortuneobit">{{Cite news |last=El-Tablawy |first=Tarek |url=https://fortune.com/2020/02/25/egypt-hosni-mubarak-pharaoh-president-arab-spring-dies/ |title=Egypt's Hosni Mubarak, 'pharaoh' president ousted during Arab Spring, dies at 91 |work=Fortune |access-date=25 February 2020 |ref=fortuneobit}}</ref> ဤရာထူး၌ အစ္စရေးနှင့် အနာဂတ်တွင်တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုပဲ ဆုတ်ခွာရန် စစ်တပ်သဘောတူညီမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=118248&dt=2476&dl=1345 |title=Eilts to Kissinger, July&nbsp;22, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref> အစ္စရေးနှင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရန် [[ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ|ဆော်ဒီ]]နှင့် [[ဆီးရီးယားနိုင်ငံ|ဆီရီးယား]]ကို တိုက်တွန်းသော်လည်း ဆီရီးယားမှ လက်မခံဘဲ ငြင်းဆန်သည်။<ref name="archive">{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=163165&dt=2476&dl=1345 |title=Eilts to Kissinger, September&nbsp;3, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=158852&dt=2476&dl=1345 |title=Hermann Eilts (US Ambassador to Egypt) to Henry Kissinger, September&nbsp;5, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref> ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသားနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးလာခဲ့သည်။<ref name="sadhos2">{{Cite news |last=Olfat M. El Tohamy |url=http://www.csmonitor.com/1981/1014/101447.html/%28page%29/2 |title=Egypt's Hosni Mubarak picks up Sadat's reins: profile |date=14 October 1981 |work=The Christian Science Monitor |access-date=23 January 2013 |page=2}}</ref> မူဘာရက်သည် အာရပ်ဒေသရှိ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များနှင့်ပါ ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာသည်။<ref name=sadhos2/>
 
[[File:Egyptian presidential referendum 1981 Akhbar newspaper.jpeg|thumbnail|Egyptian presidential referendum 1981 Akhbar newspaper]]
စာကြောင်း ၉၉ -
 
=== ၁၉၉၁ ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ ===
၁၉၉၁ ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲတွင် အီဂျစ်သည် မဟာမိတ်ပေါင်းစည်းအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်၍ [[ကူဝိတ်နိုင်ငံ|ကူဝတ်]]မှ အီရတ်စစ်တပ်များကို ဖယ်ရှားရန်အလို့ငှာ ဆော်ဒီနိုင်ငံသို့ ပထမဆုံးရောက်ခဲ့ကြသောတပ်တစ်ချို့အနက်အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အီဂျစ်ကြည်းတပ် သင်္ဘောဖြင့် ဆော်ဒီသို့ရောက်လာခဲ့သည်။<ref name="AAN1">{{cite news |last1=al-Shibeeb |first1=Dina |title=Top 21 faces of the Gulf War |url=http://english.alarabiya.net/en/perspective/features/2015/08/14/Top-21-faces-of-the-Gulf-War.html |accessdate=26 February 2020 |publisher=Al-Arabiya News |date=14 August 2015}}</ref> စစ်တွင် ၎င်း၏ ပါဝင်ဆင်နွှဲခြင်းသည် အာရပ်ကမ္ဘာ၌ အရေးပါလာခဲ့ကာ အီဂျစ်အစိုးရအတွက်လည်း အကျိုးအမြတ်ရရှိခဲ့သည်။<ref name="AAN1"/> စာနယ်ဇင်းသတင်းမျာ​၌ဖော်ပြသည်မှာ {{USD|20 billion}}အထိ ကြွေးမြီများ လျှော်ပစ်နိုင်စေခဲ့သည်။<ref name="AAN1"/>
 
[[File:ACC stamp 1990 A2.jpg|thumb|အာရပ်ပေါင်းစည်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(ACC)မှ အီရတ်တံဆိပ်ခေါင်း၊ အဖွဲ့ကို ၁၉၈၉တွင်တည်ထောင်၊ အီဂျစ်သမ္မတ မူဘာရက်၊ မြောက်ယီမင် သမ္မတ ဆဲလက်၊ ဂျော်ဒန်ဘုရင် ဟူစိန်၊ အီရတ်သမ္မတ ဆက်ဒမ် ဟူစိန်]]
 
===၂၀၀၃ အီရတ်အားကျူးကျော်ခြင်းအပေါ် ရပ်တည်ချက်===
[[File:George W. Bush & Hosni Mubarak.jpg|thumb|အမေရိကန် သမ္မတ ဂျော့ ဘုရှ်နှင့် အတူ၊ (၂၀၀၂ မတ်)]]
 
အီရတ်အားကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းအပေါ်၌ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းပဋိပခအားအရင် ဖြေရှင်းသင့်ခဲ့ကြောင်း မူဘာရက်က ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသည်။ ဤစစ်သည် အိုစမာ ဘင်လာဒင်ကဲ့သို့ လူမျိုး အယောက်(၁၀၀)ထွက်ပေါ်စေမည်ဟုလည်းပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=http://edition.cnn.com/2003/WORLD/meast/03/31/iraq.egypt.mubarak.reut/ |title=Mubarak warns of '100 bin Ladens' |date=31 March 2003 |access-date=29 January 2011 |publisher=CNN}}</ref> သို့သော် အမေရိကန်စစ်တပ် အီရတ်မှ ရုတ်တရက်ဆုတ်ခွာခြင်းကို မထောက်ခံခဲ့ပေ။ ဤသို့ထွက်သွားလျှင် အခြေအနေ ဝရုန်းသုံးကားဖြစ်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့်ဖြစ်၏ ။<ref>{{Cite news |url=https://www.usatoday.com/news/world/iraq/2006-04-09-egypt-comments_x.htm |title=Mubarak: "U.S withdrawal would hurt Iraq" |date=9 April 2006 |work=USA Today |access-date=29 January 2011}}</ref>
 
===၂၀၀၅ ရွေးကောက်ပွဲများ ===
 
[[File:Sharm El Sheikh, Egypt, on September 14, 2010.jpg|thumb|မူဘာရက် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီ ကလင်တန်၊ ပါလက်စတိုင်း သမ္မတ အဘက်၊ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမန်နေတန်ယာဟုတို့နှင့် တွေ့ဆုံစဉ်၊ Sharm el-Sheikhမြို့၊ ၂၀၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၄]]
 
၁၉၈၇၊ ၁၉၉၃၊ ၁၉၉၉ နှစ်များတွင် မဲအများစုဖြင့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ မဲစာရင်းတွင် ပြည်လုံးကျွတ်မဲပေးမှုဆိုသည်ထက် {{efn|တစ်ခုတည်းကို သီးသန့်မဲပေးခြင်း၊ အထက်ပါနှစ်များတွင် မူဘာရက်တစ်ဦးတည်းကို ထောက်ခံ/မထောက်ခံ မဲပေးခြင်းသာဖြစ်၏ ။}} ယှဉ်ပြိုင်သူများသည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်လာသည်။ သို့ရာတွင် မဲရုံများနှင့် လုံခြံရေးယန္တရားမှာ သမ္မတ၏ လက်ဝယ်တွင်ဖြစ်သည်။ မနက်ဖြန်ပါတီမှ အတိုက်အခံ Ayman Nourကို လိမ်လည်အတုပြုလုပ်မှုဖြင့် စွပ်စွဲ၍ အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ငါးနှစ်ချမှတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last=Slackman |first=Michael |url=https://www.nytimes.com/2005/12/25/international/africa/25egypt.html |title=Testing Egypt, Mubarak Rival Is Sent to Jail |date=25 December 2005 |work=The New York Times |access-date=6 June 2009}}</ref>
 
=== အကျင့်ပျက်ချစားခြင်းများ ===
တာဝန်ယူနေစဉ်သက်တမ်းတစ်လျှောက် ၎င်းအစိုးရအဖွဲ့၏ ပြည်ထဲရေးအကျင့်ပျက်မှုများ တိုးလာသည်။ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များ၊ တက်ကြွလူငယ်များကို ရုံးထုတ်ခြင်းမရှိဘဲ ထောင်ချ၏ ။<ref>{{Cite web |url=http://www.nbcnews.com/id/41285248 |title=Egyptian bloggers brave police intimidation |last=Suzanne Choney |date=27 January 2011 |publisher=[[NBC News]] |access-date=28 January 2011}}</ref> တက္ကသိုလ်၊ ဗလီ၊ သတင်းစာများမှ ဝန်ထမ်းများကို နိုင်ငံရေးယုံကြည်ချက်များကြောင့် ရာထူးမှထုတ်ပစ်သည်။<ref>{{Cite news |last=Jack Shenker |url=https://www.theguardian.com/world/2010/nov/22/egypt-elections-muslim-brotherhood-ndp |title=Egyptian elections: independents fight for hearts and minds in 'fixed ballot' |date=22 November 2010 |work=The Guardian |access-date=28 January 2011 |location=UK}}</ref> ၂၀၁၀ နိုင်ငံတကာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၏ အကျင့်ပျက်ချစားညွှန်းကိန်း အမှတ် ၃.၁ရရှိသည်။ (အမှတ် ၁၀သည် အလွန်သန့်ရှင်း၍ အမှတ်၀ သည်အလွန်အကျင့်ပျက်) ၁၈၇နိုင်ငံ၌ အဆင့် ၉၈ဖြင့်ရပ်တည်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi/2010/results |title=CPI 2010 table |website=Transparency International |access-date=26 October 2010}}</ref>
 
၂၀၁၁ အေဘီစီသတင်းဌာနက မူဘာရက်၏ တစ်ကိုယ်ရေကြွယ်ဝမှု {{USD|40&nbsp;billion}}နှင့် လေတပ်အရာရှိအဖြစ် စစ်ရေးဆိုင်ရာစာချုပ်များမှ {{USD|70&nbsp;billion}} ခန့်ရှိသည်ဟု သတင်းထုတ်ပြန်သည်။<ref>{{Cite news |last=Kim |first=Susanna |url=http://abcnews.go.com/Business/egypt-mubarak-family-accumulated-wealth-days-military/story?id=12821073 |title=Egypt's Mubarak likely to retain vast wealth |date=2 February 2011 |work=ABC News |access-date=3 February 2011}}</ref> ဂါးဒီးယန်သတင်းစာမှလည်း ချစားမှုများမှ {{USD|70&nbsp;billion}}ရှိသာ်ဟုပင် သတင်းထုတ်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.theguardian.com/world/2011/feb/04/hosni-mubarak-family-fortune ''Mubarak family fortune could reach $70bn, say experts''], Guardian</ref>နယူးဝိခ် သတင်းစာအရ ဤစွပ်စွဲချက်များသည် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုမရှိ၊ သက်သေမခိုင်လုံစု ဆိုသည်။<ref>{{Cite news |last=Dickey, Christopher |title=The Tragedy of Mubarak |date=21 February 2011 |work=Newsweek |page=18}}</ref>
 
 
==တော်လှန်ရေးနှင့် ရာထူးဖယ်ရှားခြင်း==
[[File:Tahrir Square - February 9, 2011.png|thumb|Massive protests centered on Cairo's [[Tahrir Square]] led to Mubarak's resignation in February 2011.]]
၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ၌ ဆန္ဒပြသပိတ်မှောက်မှုများ ကိုင်ရိုမြို့တော်နှင့် အခြားမြို့များတွင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁တွင် ၎င်းသည် နောက်လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲတွင် မပါဝင်တော့ကြောင်း ကြေငြာသည်။ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရန် ကတိပေးသည်။<ref>{{Cite news |last=Kevin Connolly |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12340923 |title=Egypt unrest: Hosni Mubarak vows to quit after polls |date=16 May 2009 |work=BBC |access-date=1 February 2011}}</ref> သို့သော် ဤကတိများက ဆန္ဒပြသူများကို မကျေနပ်စေဘဲ ထိုသူများက ၎င်းနှုတ်ထွက်ရန်သာလိုလားသည်။<ref>{{Cite news |url=http://uk.reuters.com/article/2011/02/02/uk-egypt-world-idUKTRE7113A920110202 |title=Factbox{{mdash}}World reaction to Egypt's Mubarak quitting in September |date=3 February 2011 |access-date=3 February 2011 |agency=Reuters}}</ref> ထောက်ခံသူနှင့် မထောက်ခံသူများကြား ပြဿနာများဖြစ်ခဲ့၏ ။<ref>{{Cite news |last=Wyre Davies |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12351831 |title=Egypt unrest: PM apologises for Tahrir Square violence |date=3 February 2011 |work=BBC News |access-date=5 February 2011}}</ref> မကြာမီ နှုတ်ထွက်ခဲ့ရသည်။<ref name="Kirkpatrick" />
 
==မူဘာရက်၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရာ==
Suzanne Mubarakကို လက်ထပ်ခဲ့၍ သားနှစ်ဦး ထွန်းကားသည်။ ထိုနှစ်ယောက်စလုံးသည် အီဂျစ်အကျဉ်းထောင်၌ လေးနှစ်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၁၅၌ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။<ref name="theguardian.com">{{Cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2014/jun/19/hosni-mubarak-breaks-leg-jail |title=Hosni Mubarak breaks leg in jail |website=The Guardian |access-date=29 April 2016}}</ref> ဟစနီး မူဘာရက်သည် ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅၌ အသက် ၉၁တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။<ref name=obit>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-51630142 |title=Former Egyptian president Hosni Mubarak dies |date=25 February 2020 |work=[[BBC]] |access-date=25 February 2020}}</ref>
 
==ဆုများ==
=== နိုင်ငံတွင်း ===
* {{flagicon|Egypt}} ဂုဏ်ပြုကြယ်ပွင့်ဆု(Honor Star Medal), နှစ်ကြိမ်<ref name="mmc">{{Cite web |url=http://www.mmc.gov.eg/branches/AIRFORCE/gg16.htm |title=Egyptian Air Force – Air Marshal Mohammed Hosni Mubarak |archive-url=https://web.archive.org/web/20081223232009/http://www.mmc.gov.eg/branches/AIRFORCE/gg16.htm |archive-date=23 December 2008}}</ref>
* {{flagicon|Egypt}} စစ်တပ်လေ့ကျင့်ရေးဆု<ref name="mmc" />
 
=== ပြည်ပ ===
*{{Flagicon|Sweden}} Knight of the Royal Order of the Seraphim (၁၉၈၄)<ref>Nordenvall, Per (1998) [1998]. Kungliga Serafimerorden 1748 - 1998. Stockholm: Kungl. Maj:ts orden. {{ISBN|91-630-6744-7}}</ref>
* {{flagicon|India}} [[ဂျဝါဟာလာနေရူးဆု]] (Jawaharlal Nehru Award) (၁၉၉၅)<ref>{{Cite web |url=http://www.iccrindia.net/jnawardlist.html |title=Indian Council for Cultural Relations, Universe of Culture, Promoting Indian Culture, Showcasing World Cultures |publisher=Iccrindia |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130901175835/http://www.iccrindia.net/jnawardlist.html |archive-date=1 September 2013 }}</ref>
* {{flagicon|Turkey}} First Class of the Order of the State of Republic of Turkey (၁၉၉၈)<ref>{{Cite web |url=http://www.haberler.com/dostluk-iliskilerine-katkinin-altin-sembolu-devlet-4331381-haberi/ |title=Dostluk İlişkilerine Katkının Altın Sembolü: Devlet ve Cumhuriyet Nişanları (Turkish) – The Gold Symbol Contribution of Friendly Relations : State and Republic Orders |date=February 2013 |publisher=Haberler.com |access-date=26 October 2015}}</ref>
* [[File:State flag of the Imperial State of Iran (with standardized lion and sun).svg|25px]] Hamayon Merit from Emperor Muhammad Reza Pahlavi, Iran<ref name="mmc" />
* {{flagicon|Syria}} Military Honor Medal Knight Rank from the President of Syria<ref name="mmc" />
* {{flagicon|Palestine}} Honor Star Medal from the PLO<ref name="mmc" />
* {{flagicon|Saudi Arabia}} Order of King Abdulaziz – Excellent Degree from King Faisal Bin Abdul-Aziz<ref name="mmc" />
 
== မှတ်စု ==
{{notelist}}
"https://my.wikipedia.org/wiki/ဟစနီး_မူဘာရက်" မှ ရယူရန်